Mme Ete ye Eka, Ẹtịm N̄kpọ Ẹnọ Ubon Mbufo

“Edieke owo ekededi mîtịmke n̄kpọ inọ ikọt esie, . . . enye akan̄ mbuọtidem.”—1 TIMOTHY 5:8.

1, 2. (a) Ntak edide n̄kpọ nsịnudọn̄ ndikụt mme ubon ẹdụkde mme mbono esop Christian ọtọkiet? (b) Nso idi ndusụk mfịna oro mme ubon ẹsikande man ẹdụk mme mbono esop ke ini?

 KE INI esede esop Christian mbemiso mbono esop ọtọn̄ọde, afo emekeme ndikụt nditọwọn̄ emi ẹsanade idem ẹnyụn̄ ẹsịnede n̄kpọ ediye ediye ẹditie ye mme ete ye eka mmọ. Nte isinemke ndikụt ima oro odude ke mme utọ ubon oro—ima oro mmọ ẹmade Jehovah ye kiet eken? Nte ededi, edi mmemmem n̄kpọ ndifre ukeme oro ẹsịnde man ubon edi mbono esop ke eti ini.

² Ke ata ediwak ini, mme ete ye eka ẹsinyene ekese ndinam kpukpru usen, ndien mmọ ẹsikam ẹnyene ekese n̄kpọ ndinam ke mme usen mbono esop. Ẹnyene ndinam udia nnyụn̄ n̄kụre mme utomufọk eken. Mme ete ye eka ẹnen̄ede ẹnyene akamba mbiomo ke afan̄ emi, ẹkụtde ẹte ke kpukpru owo ẹyere mmọn̄, ẹdia udia, ẹnyụn̄ ẹben̄e idem ẹkụre ke eti ini. Nte ededi, nditọwọn̄ ẹkeme ndinam n̄kpọ oro owo mîkodorike enyịn ke ata idiọk ini. Akpan ekeme ndibre mbre tutu awak ọfọn̄ esie. Udọ ayak udia esie ọduọk; ekem mmọ mbiba ẹtọn̄ọ eneni. (Mme N̄ke 22:15) Nso ikeme ndidi utịp mfịna emi? Ntịmidem oro ete ye eka ẹkenamde ekeme ndiwọrọ ikpîkpu. Kpa ye kpukpru emi, ubon emi esiwak ndidu ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ke ini mbemiso mbono esop ọtọn̄ọde. Edi n̄kpọ nsịnudọn̄ didie ntem ndikụt mmọ ke mbono esop kpukpru urua, kpukpru isua, nte nditọ emi ẹkọride ẹkpon ẹnyụn̄ ẹka iso ẹnam n̄kpọ Jehovah!

3. Nnyịn isan̄a didie ifiọk ke Jehovah enen̄ede ada ubon ke ọsọn̄urua?

³ Okposụkedi utom fo nte ete m̀mê eka esisọn̄de ndusụk ini, akam anamde fi akpa mba, afo emekeme ndinịm ke Jehovah enen̄ede adara ukeme fo. Jehovah edi Anditọn̄ọ ubon. Ikọ esie ọdọhọ ke kpukpru ubon ‘ẹkere enyịn̄ ẹnọ’ Jehovah, uwem mmọ onyụn̄ oto enye. (Ephesus 3:14, 15) Ntre, ke ini mbufo mme ete ye eka ẹsịnde ofụri ukeme ndibiom mbiomo ubon mbufo ke nnennen usụn̄, mbufo ẹkpono Ọbọn̄ Andikara ekondo. (1 Corinth 10:31) Nte oro idịghe akwa ifet? Mmọdo, odot nnyịn ikere iban̄a utom oro Jehovah ọnọde mme ete ye eka. Ke ibuotikọ emi, nnyịn iyeneme ebuana oro utom emi enyenede ye editịm n̄kpọ nnọ ubon. Ẹyak idụn̄ọde usụn̄ ita oro Abasi oyomde mme ete ye eka ẹtịm n̄kpọ ẹnọ ubon mmọ.

Nditịm N̄kpọ eke Obụk Nnọ Ubon

4. Nso ndutịm ke Jehovah anam ke ubon man ẹnọ nditọ se mmọ ẹyomde?

⁴ Apostle Paul ekewet ete: “Ke akpanikọ edieke owo ekededi mîtịmke n̄kpọ inọ ikọt esie, akpan akpan mbonufọk esie, enye akan̄ mbuọtidem onyụn̄ ọdiọk akan owo eke mînịmke  ke akpanikọ.” (1 Timothy 5:8) Anie ke Paul eketịn̄ aban̄a ke ufan̄ikọ emi, ke ini enye ọkọdọhọde “owo ekededi”? Ekedi ibuot ufọk, emi esiwakde ndidi ete. Abasi ọnọ n̄wan n̄ko utom oro enyenede uku, emi edide ‘ndin̄wam’ ebe esie. (Genesis 2:18, NW) Iban eyo Bible ẹma ẹsin̄wam mme ebe mmọ nditịm n̄kpọ nnọ ubon mmọ. (Mme N̄ke 31:13, 14, 16) Mfịn ubon oro ete m̀mê eka kpọt esede enyịn enen̄ede awak. * Ediwak ete m̀mê eka oro ẹdide Christian, emi ẹbọkde nditọ ikpọn̄ ẹnam ọfọn ke nditịm n̄kpọ nnọ ubon mmọ. Nte ededi, ọfọn kpukpru ubon ẹnyene ete ye eka, ete onyụn̄ ada usụn̄.

5, 6. (a) Nso idi ndusụk n̄kpọ-ata oro mbon oro ẹdomode ndinọ ubon mmọ n̄kpọ eke obụk ẹsobode? (b) Ndinyene ewe edu mban̄a utom idịbi udia edin̄wam mme Christian oro ẹtịmde n̄kpọ ẹnọ ubon mmọ ẹka iso ẹnọ ubon se ẹyomde?

⁵ Ke 1 Timothy 5:8, nso ke Paul ọkọdọhọ ẹtịm ẹnọ ubon? Udọn̄ikọ itien̄wed emi owụt ke enye ekenen̄ede etịn̄ aban̄a mme n̄kpọ eke obụk oro ubon oyomde. Ke ererimbot mfịn, odu ekese n̄kpọ oro ẹkemede ndinam ọsọn̄ ibuot ufọk ndinọ ubon n̄kpọ eke obụk. Nsọn̄ọn̄kpọ edi ọsọ n̄kpọ ke ofụri ererimbot, ọkọrọ ye edision̄o mme owo ke utom, unana utom, ye ekọmurua n̄kpọ udu uwem ndidọk. Nso ikeme ndin̄wam ete m̀mê eka etịm n̄kpọ ọnọ ubon ke ini enye osobode mme utọ n̄kpọ-ata emi?

⁶ Ete m̀mê eka ekpenyene nditi ke imọ inam utom oro Jehovah ọnọde imọ. Ikọ Paul eke odudu spirit owụt ke owo emi enyenede ukeme ndinam ewụhọ emi edi esịn ndinam, etie ukem ukem nte owo emi ‘akan̄de mbuọtidem.’ Christian ekpenyene ndinam ofụri se enye ekemede mbak Abasi edibat enye nte owo oro akan̄de mbuọtidem. Edi n̄kpọ mbọm nditịn̄ ke ediwak owo ke ererimbot mfịn “inyeneke ndammana ima.” (2 Timothy 3:1, 3) Ke akpanikọ, ediwak ete ẹfụmi mbiomo mmọ, inyụn̄ isehe iban̄a ubon mmọ. Edi mme ebe ẹdide Christian inyeneke utọ edu isọn̄esịt oro ye edu nso ibehe-mi-do iban̄a editịm n̄kpọ nnọ ubon mmọ. Sia mme ete ẹdide Christian mîbietke ediwak nsan̄autom mmọ, mmọ ẹda ata usụhọde utom idịbi udia nte akpan utom oro enyenede uku, man ẹnem Jehovah Abasi esịt, koro utọ utom emi an̄wam mmọ ẹtịm n̄kpọ ẹnọ ubon mmọ.

7. Ntak odotde mme ete ye eka ẹkere ẹban̄a uwụtn̄kpọ Jesus?

⁷ Mme ibuot ufọk ẹkeme ndibọ un̄wam n̄ko nto ẹdikere mban̄a mfọnmma uwụtn̄kpọ Jesus. Ẹti ẹte ke ntịn̄nnịm ikọ Bible ọdọhọ ke Jesus edi “Nsinsi Ete” nnyịn. (Isaiah 9:6, 7) Sia Jesus edide “Akpatre Adam,” enye enen̄ede ada itie “Akpa owo oro Adam” nte ete mbon oro ẹnyenede mbuọtidem. (1 Corinth 15:45) Jesus edi ata eti ete koro enye ibietke Adam emi akakabarede edi ete ibụk. Bible etịn̄ aban̄a enye ete: “Emi ke nnyịn ida ifiọk ima, koro enye oro ama ayak ukpọn̄ esie ọnọ kaban̄a nnyịn.” (1 John 3:16) Ih, Jesus ama enyịme ndiyak uwem esie nnọ kaban̄a mbon en̄wen. Enye ama esinyụn̄ ebem iso ekere aban̄a ufọn mbon en̄wen ke usen ke usen, idem ke n̄kpri n̄kpọ. Mbufo mme ete ye eka ẹyebọ ufọn ke ndikpebe utọ edu n̄waidem oro.

8, 9. (a) Nso ke mme ete ye eka ẹkeme ndikpep nto mme eka unen, m̀mê inuen oro ẹsịnde ukeme ndinọ nditọ mmọ udia? (b) Didie ke ediwak ete ye eka ẹdide Christian ẹwụt edu n̄waidem?

⁸ Mme ete ye eka ẹkeme ndikpep ekese mban̄a ima n̄waidem nto ikọ oro Jesus eketịn̄de ọnọ ikọt Abasi oro ẹketụtde utọn̄: “Adan̄a didie ke n̄koyom nditan̄ nditọ fo mbon ọtọkiet, kpa nte unen atan̄de nditọ esie ọdọn̄ ke idak mba esie!” (Matthew 23:37) Mi, Jesus ekenen̄ede etịn̄ aban̄a eka unen oro atatde mba ofụk nditọ esie. Ke akpanikọ, mme ete ye eka ẹkeme ndikpep ekese nto usụn̄ oro eka unen, m̀mê inuen esikpemede nditọ esie, esinyụn̄ enyịmede ndikpa man ekpeme nditọ esie ọbiọn̄ọ afanikọn̄. Nte ededi, edi n̄wọrọnda n̄kpọ n̄ko ndikụt se mme eka inuen ẹsinamde ke usen ke usen. Mmọ ẹsife ẹyom udia. Idem ke ini  mmọ ẹkpade mba, mmọ ẹsiyak udia ẹsịn nditọ mmọ ke inua; nditọ emi ẹsidia ẹnyụn̄ ẹyom efen efen. Ediwak edibotn̄kpọ Jehovah “ẹnyene ibuot eti-eti” ke usụn̄ oro mmọ ẹsede ẹban̄a se nditọ mmọ ẹyomde.—Mme N̄ke 30:24.

⁹ Kpasụk ntre, mme ete ye eka ẹdide Christian ke ofụri ererimbot ẹwụt edu n̄waidem oro odotde itoro. Mbufo ẹmenyịme ndisịn idem mbufo ke itiendịk man ẹkpeme nditọ mbufo ẹbiọn̄ọ afanikọn̄. Ke adianade do, mbufo ẹmenyịme ndinam n̄waidem ke usen ke usen man ẹtịm n̄kpọ ẹnọ ubon mbufo. Ediwak mbufo ẹmesibak ẹdemede man ẹnam ọkpọsọn̄ utom. Mbufo ẹmesinam utom ọkpọsọn̄ man ubon ẹnyene eti udia. Mbufo ẹmesịn ọkpọsọn̄ ukeme ndikụt nte ke nditọ mbufo ẹnyene ọfọn̄ oro asanade, itieidụn̄ oro odotde, ye ifiọkn̄wed oro ekemde. Ndien mbufo ẹmeka iso ndinam emi kpukpru usen, kpukpru isua. Ke akpanikọ, utọ n̄waidem ye ime oro ẹnem Jehovah esịt! (Mme Hebrew 13:16) Nte ededi, okposụkedi mbufo ẹnamde kpukpru emi, ẹti ẹte ke mme akpan usụn̄ efen ẹdu oro anade mbufo ẹtịm n̄kpọ ẹnọ ubon mbufo.

Nditịm N̄kpọ eke Spirit Nnọ Ubon

10, 11. Nso idi akpan n̄kpọ oro owo oyomde, ndien nso ke mme ete ye eka ẹdide Christian ẹnyene ndibem iso nnam man ẹkeme ndinọ nditọ mmọ n̄kpọ emi?

¹⁰ Nditịm n̄kpọ eke spirit nnọ ubon enen̄ede edi akpan n̄kpọ akan eke obụk. Jesus ọkọdọhọ ete: “Idịghe uyo ikpọn̄ ke ana owo ada odu uwem, edi edida kpukpru ikọ eke ẹwọrọde Jehovah ke inua odu.” (Matthew 4:4; 5:3) Nso ke mbufo mme ete ye eka ẹkeme ndinam man ẹtịm n̄kpọ eke spirit ẹnọ ubon mbufo?

¹¹ Etie nte itie N̄wed Abasi oro ẹsiwakde ndibuan ndien ndien ye ibuot nneme emi edi Deuteronomy 6:5-7. Mbọk ẹkụbọde Bible mbufo ẹnyụn̄ ẹkot mme ufan̄ikọ oro. Ẹtịm ẹfiọk ke ẹbem iso ẹdọhọ mme ete ye eka ẹnyene ọkpọkpọ itie ebuana ye Abasi, ẹma Jehovah ẹnyụn̄ ẹnam ikọ esie ke ofụri esịt. Ih, oyom mbufo ẹdi ifịk ifịk nditọ ukpepn̄kpọ Ikọ Abasi, ẹkot Bible kpukpru ini ẹnyụn̄ ẹtie ẹkere se ẹkotde man otodo mbufo ẹnen̄ede ẹfiọk ẹnyụn̄ ẹma mme usụn̄, mme edumbet, ye mme ibet Jehovah. Nte utịp, esịt mbufo ẹyeyọhọ ye akpanikọ Bible oro edemede owo udọn̄, ndien emi ayanam mbufo ẹkop idatesịt, ẹten̄e, ẹnyụn̄ ẹma Jehovah. Mbufo ẹyenyene ekese nti n̄kpọ ndikpep nditọ mbufo.—Luke 6:45.

12. Didie ke mme ete ye eka ẹkeme ndikpebe Jesus ke ndidọdiọn̄ nsiak mme akpanikọ Bible nnọ nditọ mmọ?

¹² Mme ete ye eka oro ẹsọn̄de idem ke n̄kan̄ eke spirit ẹben̄e idem ndinam item oro ẹkụtde ke Deuteronomy 6:7, emi ọdọhọde mmọ ẹda kpukpru ifet ‘ẹdọdiọn̄ ẹsiak’ ikọ Jehovah ẹnọ nditọ mmọ. “Dọdiọn̄ siak” ọwọrọ ndikpep nnyụn̄ nnam esịm esịt ebe ke editịn̄ mfiak ntịn̄. Jehovah  enen̄ede ọfiọk ke kpukpru nnyịn—akpan akpan nditọwọn̄—imoyom ẹtịn̄ ikọ ẹfiak ẹtịn̄ man ikeme ndikpep n̄kpọ. Ntem, Jesus ama esitịn̄ ikọ afiak etịn̄ ke utom ukwọrọikọ esie. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini enye ekekpepde mme mbet esie ndisụhọde idem nnyụn̄ ntre ntan̄idem ye ndomoidem, enye ama esida nsio nsio usụn̄ afiak etịn̄ ukem n̄kpọ emi. Enye ama esida n̄kọkibuot, uwụtn̄kpọ, ye idem edinam esie ọnọ ukpep. (Matthew 18:1-4; 20:25-27; John 13:12-15) Nte ededi, odot ẹtịm ẹfiọk ke Jesus ama enen̄ede eme ime. Kpasụk ntre, ana mme ete ye eka ẹyom mme usụn̄ oro ẹdidade ẹkpep nditọ mmọ akpanikọ Bible, ẹdade ime ẹtịn̄ mme edumbet Jehovah ndien ndien ẹnọ nditọ tutu nditọ ẹfiọk ẹnyụn̄ ẹda mmọ ẹsịn ke edinam.

13, 14. Mme ini ewe ke mme ete ye eka ẹkeme ndidọdiọn̄ nsiak akpanikọ Bible nnọ nditọ mmọ, ẹdade nso ẹnam emi?

¹³ Mme ini ukpepn̄kpọ ubon ẹdi ata eti ini ndinọ utọ ukpep oro. Ke akpanikọ, ukpepn̄kpọ ubon ofụri ini oro ọbọpde-bọp onyụn̄ etiede inem inem edi akpan n̄kpọ oro ekemede ndinam ubon enyene eti itie ebuana ye Abasi. Mme ubon Christian ke ofụri ererimbot ẹsikop inem utọ ukpepn̄kpọ oro, ẹkpepde mme n̄wed oro esop Jehovah osiode, ẹnyụn̄ ẹnam ukpepn̄kpọ ekem ye udọn̄ nditọwọn̄. N̄wed oro Kpep N̄kpọ to Akwa Andikpep ọkọrọ ye Mme Mbụme N̄kparawa Owo Ẹbụpde—Mme Ibọrọ Ẹnyenede Ufọn * ẹnen̄ede ẹn̄wam ke afan̄ emi. Nte ededi, ini ukpepn̄kpọ ubon idịghe n̄kukụre ini oro ẹkpekpepde nditọ n̄kpọ.

¹⁴ Deuteronomy 6:7 owụt ke ekese ini ẹdu oro mbufo mme ete ye eka ẹkemede ndineme mme n̄kpọ eke spirit ye nditọ mbufo. Edide mbufo ẹsan̄a kiet ẹka isan̄, ẹnam utom ọtọkiet, m̀mê ẹduọk odudu ọtọkiet, mbufo ẹmekeme ndida mme ifet emi nnọ nditọ mbufo n̄kpọ eke spirit. Nte ededi, emi iwọrọke ke ẹnyene ndikwọrọ ikọ nnọ nditọ mbufo kpukpru ini. Utu ke oro, ẹdomo ndinam nneme ubon ọbọbọp onyụn̄ ọkọn̄ọ ke mme n̄kpọ eke spirit. Ke uwụtn̄kpọ, magazine Awake! ọdọn̄ọ ediwak ibuotikọ ẹban̄ade nsio nsio ibuot nneme. Mme utọ ibuotikọ oro ẹkeme ndisịn itiat idakisọn̄ nnọ nneme ẹban̄ade mme unam oro Jehovah obotde, mme ikpehe ererimbot oro ndiye n̄kpọ-obot ẹdude, ọkọrọ ye ido ye usụn̄ unam n̄kpọ mme nsio nsio owo. Mme utọ nneme oro ẹkeme ndinam nditọwọn̄ ẹkot ediwak n̄wed oro otu ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄ osiode.—Matthew 24:45-47.

15. Didie ke mme ete ye eka ẹkeme ndin̄wam nditọ mmọ ẹda utom ukwọrọikọ nte utom oro edemerede owo udọn̄ onyụn̄ ọnọde uyụhọ?

¹⁵ Ndineme nneme oro ọbọpde-bọp ye nditọ  mbufo ayan̄wam mbufo ẹyụhọ udọn̄ en̄wen ke n̄kan̄ eke spirit. Oyom nditọwọn̄ ẹdide Christian ẹkpep nditịn̄ se mmọ ẹnịmde ke akpanikọ ẹnọ mbon en̄wen uforo uforo. Ke ini ẹnemede ẹban̄a inem inem n̄kpọ oro ẹkekotde ke Enyọn̄-Ukpeme m̀mê Awake!, mbufo ẹmekeme ndiyom mme ifet ndibuan emi ke utom ukwọrọikọ. Ke uwụtn̄kpọ, mbufo ẹmekeme ndibụp ẹte: “Ndi ikpọfọnke ediwak owo ẹfiọk n̄kpọ emi ẹban̄a Jehovah? Afo ekere ke ikpasan̄a didie ida ibuotikọ emi idemede mme owo udọn̄?” Mme utọ nneme oro ẹkeme ndin̄wam nditọwọn̄ ẹnen̄ede ẹnyene udọn̄ ndibuana se mmọ ẹkpepde ye mbon en̄wen. Ekem, ke ini nditọ mbufo ẹsan̄ade ye mbufo ke an̄wautom, mmọ ẹyekụt nte ẹbuande mme utọ nneme oro ke an̄wautom. Mmọ ẹkeme ndikpep n̄ko ke utom ukwọrọikọ edi inem inem utom oro edemerede owo udọn̄, anamde owo enen̄ede okop uyụhọ ye idatesịt.—Utom 20:35.

16. Nso ke nditọ ẹkeme ndikpep nto edikpan̄ utọn̄ n̄kop akam oro mme ete ye eka mmọ ẹbọn̄de?

¹⁶ Mme ete ye eka ẹtịm n̄kpọ n̄ko ẹnọ nditọ mmọ ke n̄kan̄ eke spirit ke ini mmọ ẹbọn̄de akam. Jesus ama ekpep mme mbet esie ndibọn̄ akam, onyụn̄ ọbọn̄ akam ye mmọ ediwak ini. (Luke 11:1-13) Kam kere adan̄a n̄kpọ oro mmọ ẹkekpepde ke ndikpan̄ utọn̄ n̄kop akam Eyen Jehovah! Kpasụk ntre, nditọ mbufo ẹkeme ndikpep ekese nto akam mbufo. Ke uwụtn̄kpọ, mmọ ẹkeme ndikpep ke Jehovah oyom nnyịn itịn̄ ikọ inọ imọ ke ofụri esịt, isiande imọ n̄kpọ ekededi oro afịnade nnyịn. Ih, akam mbufo ẹkeme ndin̄wam nditọ mbufo ẹkpep ata akpan n̄kpọ kiet: Nte ke mmimọ imekeme ndinyene itie ebuana ye Ete mmimọ eke heaven.—1 Peter 5:7.

Nditịm N̄kpọ Nnọ Ubon ebe ke Ndima Ima

17, 18. (a) Didie ke Bible owụt nte edide akpan n̄kpọ ndima nditọ? (b) Didie ke mme ete ẹkpekpebe Jehovah ke ndima nditọ mmọ?

¹⁷ Edi akpanikọ, nditọwọn̄ ẹyom ẹma mmimọ. Ikọ Abasi asian mme ete ye eka ke edi akpan n̄kpọ mmọ ndima nditọ mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, ẹteme n̄kparawa iban ẹte “ẹma nditọ mmọ.” Emi abuana editi mme ẹka ẹdide n̄kparawa ndinyene eti ibuot. (Titus 2:4) Ke akpanikọ, owụt eti ibuot ndima eyen. Emi ekpep eyenọwọn̄ ndima ima onyụn̄ ada ufọn oro ebịghide edi. Ke n̄kan̄ eken, edi ndisịme owo nditre ndima eyen esie. Emi esida akwa ubiak edi onyụn̄ owụt ke utọ ete m̀mê eka oro ikpebeke Jehovah emi enen̄erede ama nnyịn kpa ye oro idide mme anana-mfọnmma.—Psalm 103:8-14.

¹⁸ Jehovah akam anam n̄kpọ ndiwụt ke imama nditọ imọ eke isọn̄. Akpa N̄wed John 4:19 ọdọhọ ke ‘enye ekebem iso ama nnyịn.’ Akpan akpan mbufo mme ete ẹkpenyene ndikpebe uwụtn̄kpọ Jehovah nnyụn̄ n̄wụt ke ẹmema nditọ mbufo. Bible ọdọhọ mme ete ẹkûfiomo nditọ mmọ, “mbak esịt ediduọ mmọ.” (Colossae 3:21) Iwakke se isibiakde nditọ nte mmọ ndifiọk ke ete m̀mê eka mmimọ imaha m̀mê idaha mmimọ ke n̄kpọ. Mme ete oro ẹmen̄ede ndiwụt ke imama nditọ mmọ ẹkpenyene nditi uwụtn̄kpọ Jehovah. Jehovah ama akam etie ke heaven ọdọhọ ke imenyịme inyụn̄ ima Eyen imọ. (Matthew 3:17; 17:5) Anaedi emi ọkọnọ Jesus nsịnudọn̄ didie ntem! Kpasụk ntre, nditọwọn̄ ẹsinen̄ede ẹnyene odudu ye uko ke ini mme ete ye eka mmọ ẹwụtde ke imama inyụn̄ idara mmọ ke ofụri esịt.

19. Ntak emi ntụnọ edide akpan n̄kpọ, ndien ntak ọfọnde mme ete ye eka ẹdide Christian ndida ukem ukem ke ini ẹnọde ntụnọ?

 ¹⁹ Nte ededi, mme ete ye eka ikpenyeneke ndima nditọ mmọ ke inua kpọt. Akpan usụn̄ ndiwụt ke amama owo edi ndinanam n̄kpọ n̄wụt. Nditịm n̄kpọ eke obụk ye eke spirit nnọ ubon ẹkeme ndiwụt ima oro mme ete ye eka ẹnyenede, akpan akpan ke ini mmọ ẹnamde emi ke usụn̄ oro owụtde ke ima edi akpan ntak oro inamde emi. Adianade do, ntụnọ edi akpan usụn̄ oro mme ete ye eka ẹwụtde ke imama nditọ. Ke akpanikọ, “Jehovah otụnọ owo eke enye amade.” (Mme Hebrew 12:6) Ke n̄kan̄ eken, edieke mme ete ye eka mîtụnọke nditọ mmọ, oro owụt ke mmọ imaha nditọ mmọ! (Mme N̄ke 13:24) Jehovah esida ukem ukem kpukpru ini oro enye ọnọde ntụnọ, enye esinọ ‘ntụnọ ke ufat.’ (Jeremiah 46:28) Esisọn̄ mme anana-mfọnmma ete ye eka ndida ukem ukem ntre ke ini ẹnọde ntụnọ. Kpa ye oro, mbufo ẹmekeme ndibọ ufọn edieke ẹsịnde ukeme ndida ukem ukem ke ini ẹnọde ntụnọ. Ima ima ntụnọ oro enyenede iwụk an̄wam eyenọwọn̄ ndikọri n̄wọrọ owo nnyụn̄ ndu uwem inemesịt oro okụtde unen. (Mme N̄ke 22:6) Nte oro idịghe orụk uwem oro ete m̀mê eka oro edide Christian oyomde eyen esie odu?

20. Didie ke mme ete ye eka ẹkeme ndinọ nditọ mmọ mfọnn̄kan ifet ‘ndimek uwem’?

²⁰ Ke ini mbufo mme ete ye eka ẹnamde akpan utom oro Jehovah ọnọde mbufo—nditịm n̄kpọ nnọ ubon mbufo ke n̄kan̄ eke obụk, eke spirit, ye ke ndima ima—emi ayada ediwak utịp edi. Ke ndinam ntem, mbufo ẹmenọ nditọ mbufo mfọnn̄kan ifet ‘ndimek nnyụn̄ n̄ka iso ndu uwem.’ (Deuteronomy 30:19) Nditọ oro ẹmekde ndinam n̄kpọ Jehovah nnyụn̄ nsọn̄ọ ndu ke usụn̄ oro adade esịm uwem nte mmọ ẹkọride ẹkpon, ẹnam mme ete ye eka mmọ ẹnen̄ede ẹkop idatesịt. (Psalm 127:3-5) Utọ idatesịt oro eyebịghi ke nsinsi! Nte ededi, didie ke mme uyen ẹkeme nditoro Jehovah idahaemi? Ibuotikọ oro etienede eyeneme mbụme oro.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?

Nso ke mme ete ye eka ẹkeme ndinam man ẹtịm n̄kpọ ẹnọ nditọ mmọ

• ke n̄kan̄ eke obụk?

• ke n̄kan̄ eke spirit?

• ye ke ndima ima?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 18]

Ediwak inuen ẹsisịn ọkpọsọn̄ ukeme ndinọ nditọ mmọ udia

[Ndise ke page 20]

Ana mme ete ye eka ẹbem iso ẹnyene ọkpọkpọ itie ebuana ye Abasi

[Mme ndise ke page 20, 21]

Mme ete ye eka ẹnyene ekese ifet ndikpep nditọ mmọ mban̄a Andibot

[Ndise ke page 22]

Nditọwọn̄ ẹsinyene odudu ye uko ke ini mme ete ye eka mmọ ẹwụtde ke imama mmọ