Jehovah Abat “Kpukpru Idet Ibuot Mbufo”

“Baba [akadan̄abasi] kiet iduọhọ ke isọn̄ ke Ete mbufo mîfiọkke. Edi ẹbat kpa kpukpru idet ibuot mbufo.”—MATTHEW 10:29, 30.

1, 2. (a) Ntak emi Job ekekerede ke Abasi ọkpọn̄ imọ? (b) Ndi ikọ Job ọkọwọrọ ke enye ama akpa edem owụt Jehovah? Nam an̄wan̄a.

 “MMESEME n̄kot fi, O Abasi, edi afo uyereke mi; ndien ke ini mbọn̄de akam, afo ubiọn̄ke utọn̄. Afo ọmọsọn̄ ido ye ami; amada ofụri odudu fo ọkọbọ mi.” Owo oro eketịn̄de ikọ emi ama enen̄ede okop mfụhọ ndien ikpaha owo idem ntak emi enye okokopde mfụhọ! Enye ama ataba kpukpru inyene esie, esen esen unọmọ ama owot nditọ esie, ndien enye ke idemesie ama ọdọn̄ọ udọn̄ọ oro akanamde idem enen̄ede emem enye. Owo oro ekekere Job, ndien ẹwet enyene-ndịk afanikọn̄ oro ekesịmde enye ẹnịm ke Bible ke ufọn nnyịn.—Job 30:20, 21, Today’s English Version.

² Ikọ Job ekeme ndinam etie nte ke enye ama akpa edem owụt Abasi, edi ikedịghe ntre. Job akakam etịn̄ ọkpọsọn̄ ubiak oro enye okokopde. (Job 6:2, 3) Enye ikọfiọkke ke Satan ekedi ntak afanikọn̄ imọ, ntre enye ama edue ekere ke Abasi ọkpọn̄ imọ. Ini kiet, Job ama akam obụp Jehovah ete: “Nsinam afo edịpde iso fo, onyụn̄ abatde mi [nte asua] fo?” *—Job 13:24.

3. Ke ini afanikọn̄ esịmde nnyịn, nso ke nnyịn ikeme ndikere?

³ Ekọn̄, ndutịme ke ukaraidem m̀mê ke n̄kaowo, mme oto-obot afanikọn̄, usọn̄, udọn̄ọ, ọkpọikpọi ubuene, ye ukpan oro ukara odoride ke utom ukwọrọikọ, ẹnam uwem aka iso ọsọn̄ ye ikọt Jehovah mfịn. Eyedi enyene afanikọn̄ emi esịmde fi. Ndusụk ini afo emekeme ndikere ke Jehovah edịp fi iso esie. Afo emenen̄ede ọfiọk ikọ John 3:16 emi: “Abasi ama enen̄ede ama ererimbot tutu enye ọnọ ikpọn̄-ikpọn̄ edibon Eyen esie.” Kpa ye oro, ke ini etiede nte ke afanikọn̄ oro esịmde fi inyeneke usọbọ, afo emekeme ndikere: ‘Ndi Abasi enen̄ede ama mi? Ndi enye okụt afanikọn̄ oro esịmde mi? Ndi enye ekere aban̄a mi ọkpọkpọ?’

4. Nso mfịna ke Paul ekenyene ndiyọ, ndien ke mme usụn̄ ewe ke utọ mfịna oro ekeme ndisịm nnyịn?

⁴ Kere se iketịbede inọ apostle Paul. Enye ekewet ete: “Ẹma ẹsịn mi n̄kukịm ke obụkidem, kpa angel Satan, ndika iso mmia mi ufia,” edi enye ama adian do ete, “mma n̄kpe Ọbọn̄ ubọk utịm ikata nte enye adaha ọkpọn̄ mi.” Jehovah ama okop n̄kpeubọk esie. Kpa ye oro, enye ama asian Paul ke imọ idikọkke mfịna esie ke utịbe utịbe usụn̄. Utu ke oro, Paul ekenyene ndiberi edem ke odudu Abasi man an̄wam enye ọyọ “n̄kukịm ke obụkidem” esie. * (2 Corinth 12:7-9) Ukem nte Paul, ekeme ndidi afo ke ọyọ mfịna oro mînyeneke utịt. Afo emekeme ndikere, ‘Sia Jehovah mînamke n̄kpọ ndomokiet iban̄a afanikọn̄ oro esịmde mi, ndi emi iwọrọke ke enye ifiọkke se itịbede inọ mi m̀mê ke enye ikereke iban̄a mi?’ N̄wan̄ansa-o! Ikọ oro Jesus eketịn̄de ọnọ mme apostle esie esisịt ini ke enye ama ekemek mmọ, owụt ke Jehovah enen̄ede  ekere aban̄a mme anam-akpanikọ asan̄autom esie kiet kiet. Ẹyak ise nte ikọ Jesus oro ekemede ndisịn udọn̄ nnọ nnyịn mfịn.

“Ẹkûfehe Ndịk”—Ntak-a?

5, 6. (a) Didie ke Jesus akan̄wam mme apostle ẹkûfehe ndịk ẹban̄a se mmọ ẹdisobode ke ini iso? (b) Didie ke Paul okowụt ke imenyene mbuọtidem ke Jehovah ekere aban̄a imọ?

⁵ Jesus ama ọnọ mme apostle esie n̄wọrọnda odudu, esịnede “odudu ndikan mme ndedehe spirit, ndibịn mmọ emi nnyụn̄ n̄kọk kpukpru orụk udọn̄ọ ye kpukpru orụk ndiọkidem.” Edi, emi ikọwọrọke ke idomo ye afanikọn̄ idisịmke mmọ. Utu ke oro, Jesus ama enen̄ede asian mmọ ndusụk n̄kpọ oro ẹdiwọrọde mmọ. Nte ededi, enye ama esịn udọn̄ ọnọ mmọ ete: “Ẹkûfehe mmọ emi ẹwotde ikpọkidem edi mîkemeke ndiwot ukpọn̄; edi ẹkam ẹfehe enye emi ekemede ndiwot ukpọn̄ ye ikpọkidem ke Gehenna.”—Matthew 10:1, 16-22, 28.

⁶ Jesus ama ọnọ uwụtn̄kpọ iba man an̄wam mme apostle esie ẹkụt ntak emi mmọ mîkpefeheke ndịk. Enye ọkọdọhọ mmọ ete: “Nte owo inyamke akadan̄abasi iba ke ekpri okudọk? Edi baba kiet ke otu mmọ iduọhọ ke isọn̄ ke Ete mbufo mîfiọkke. Edi ẹbat kpa kpukpru idet ibuot mbufo. Ke ntre ẹkûfehe ndịk: Mbufo ẹmesọn̄ urua ẹkan ediwak akadan̄abasi.” (Matthew 10:29-31) Tịm fiọk ke Jesus okowụt ke nnyịn nditre ndifehe ndịk ke ini afanikọn̄ esịmde nnyịn owụt ke nnyịn imenyene mbuọtidem ke Jehovah ekere aban̄a nnyịn ọkpọkpọ. Nte an̄wan̄ade, apostle Paul ama enyene utọ mbuọtidem oro. Enye ekewet ete: “Edieke Abasi adade ye nnyịn, anie edibiọn̄ọ nnyịn? Enye emi mîkemen̄eke ndinọ Eyen esie edi ayakde enye ọnọ ke ibuot kpukpru nnyịn, ntak emi enye n̄ko ke mfọnido mîdinọhọ nnyịn kpukpru n̄kpọ eken idian ye enye?” (Rome 8:31, 32) Inamke n̄kpọ m̀mê nso afanikọn̄ esịm fi, afo n̄ko emekeme nditịm nnịm ke Jehovah ekere aban̄a fi ọkpọkpọ adan̄a nte afo ọsọn̄ọde ada anam akpanikọ ọnọ enye. Afo eyenen̄ede okụt ke Jehovah ekere aban̄a fi ọkpọkpọ nte nnyịn iditịmde idụn̄ọde item oro Jesus ọkọnọde mme apostle esie.

Ekọmurua Akadan̄abasi

7, 8. (a) Ẹkeda akadan̄abasi didie ke eyo Jesus? (b) Nte an̄wan̄ade, ntak emi Matthew 10:29 adade ikọ Greek oro ọwọrọde “n̄kpri akadan̄abasi” etịn̄ aban̄a akadan̄abasi?

⁷ Uwụtn̄kpọ Jesus enen̄ede owụt ke Jehovah ekere aban̄a mme asan̄autom esie kiet kiet. Kere kan̄a ban̄a akadan̄abasi. Ke eyo Jesus, ẹma ẹsida akadan̄abasi ẹnam udia, edi ẹma ẹnen̄ede ẹsua mmọ ke ntak oro mmọ ẹkesibiatde mbun̄wụm in̄wan̄. Akadan̄abasi ama enen̄ede awak onyụn̄ emem urua tutu ẹkesida se isụhọrede ikan cent 5 * ẹdep akadan̄abasi iba. Ẹkesida  n̄kpọ nte cent 9 ẹdep akadan̄abasi ition utu ke inan̄—ẹkesịn ọyọhọ ition oro nte udori, nte n̄kpọ eke ẹdọhọde ke enye ikọwọrọke n̄kpọ ndomokiet!—Luke 12:6.

⁸ Kere n̄ko ban̄a nte inuen emi etiede. Ke ẹmende enye ẹdomo ye mme inuen eken, idem akadan̄abasi oro ama okokpon ama osụk ekpekpri. Kpa ye oro, ikọ Greek oro ẹkabarede “akadan̄abasi” ke Matthew 10:29 enen̄ede ada aban̄a n̄kpri akadan̄abasi. Nte an̄wan̄ade, Jesus okoyom mme apostle esie ẹkere ẹban̄a inuen oro ekpride akan ke otu inuen, emi ẹnyụn̄ ẹdade ke usụhọde. N̄wed ndụn̄ọde kiet ọdọhọ ke “Jesus akada ekpri inuen ọnọ uwụtn̄kpọ emi, onyụn̄ akam adian ikọ emi, ‘ata ekpri’ ndiwụt nte inuen emi ekpride!”

9. Nso akpan n̄kpọ ke uwụtn̄kpọ Jesus aban̄ade akadan̄abasi ekpep?

⁹ Uwụtn̄kpọ Jesus aban̄ade akadan̄abasi owụt akpan n̄kpọ emi: Se mme owo ẹdade ke usụhọde ke Jehovah Abasi ada ke akpan n̄kpọ. Jesus ama ọsọn̄ọ owụt ke emi edi akpanikọ ke ndidọhọ ke ekpri akadan̄abasi ‘ididuọhọ ke isọn̄’ ke Jehovah mîfiọkke. * Se emi ekpepde an̄wan̄a. Edieke Jehovah Abasi ọfiọkde n̄kpọ aban̄a n̄kpri-n̄kan inuen emi mme owo ẹdade ke ata usụhọde, adan̄a didie akan oro ke enye edikere aban̄a afanikọn̄ oro esịmde mbon oro ẹmekde ndinam n̄kpọ esie!

10. Nso ke ikọ emi ọwọrọ: “Ẹbat kpa kpukpru idet ibuot mbufo”?

¹⁰ Ke adianade ye uwụtn̄kpọ oro Jesus ọkọnọde aban̄a akadan̄abasi, enye ama ọdọhọ ete: “Ẹbat kpa kpukpru idet ibuot mbufo.” (Matthew 10:30) Ibio ibio ikọ oro okopde odudu mi ọsọn̄ọ akpan n̄kpọ oro uwụtn̄kpọ Jesus aban̄ade akadan̄abasi ekpepde nnyịn. Kere ban̄a emi: Uke uke ibuot owo enyene n̄kpọ nte idet 100,000. Ke ediwak idaha, idet kiet ekeme ndinen̄ede mbiet enye eken, edi nnyịn isibiatke ini itịn̄ enyịn ise idet kiet kiet. Kpa ye oro, Jehovah Abasi ọfiọk onyụn̄ abat idet kiet kiet. Sia emi edide ntre, ndi odu n̄kpọ ndomokiet ke uwem nnyịn oro Jehovah mîkemeke ndifiọk? Nte eyịghe mîdụhe, Jehovah ọfiọk obot mme asan̄autom esie kiet kiet. Ke akpanikọ, enye “ese esịt.”—1 Samuel 16:7.

11. Didie ke David okowụt ke imenịm ke Jehovah ekere aban̄a imọ ọkpọkpọ?

¹¹ David emi okokụtde ekese afanikọn̄ ama enịm ke Jehovah ọfiọk imọ. Enye ekewet ete: “O Jehovah, afo omodụn̄ọ mi, omonyụn̄ ọfiọk. Afo ọmọfiọk nte nsụhọrede ntie, ye nte ndahade nda; afo emetịm ọfiọk ekikere mi nsan-nsan.” (Psalm 139:1, 2) Afo n̄ko emekeme ndinen̄ede nnịm ke Jehovah ọfiọk fi ọkpọkpọ. (Jeremiah 17:10) Kûsọsọp udọhọ ke imọ iwọrọke n̄kpọ ndomokiet, ntre ke enyịn Jehovah oro okụtde kpukpru n̄kpọ ikemeke ndikụt fi!

“Da Mmọn̄eyet Mi Sịn ke Ekpeme Fo”

12. Nnyịn isan̄a didie ifiọk ke Jehovah enen̄ede ọfiọk afanikọn̄ oro esịmde ikọt esie?

¹² Jehovah ọfiọk kpukpru mme asan̄autom esie kiet kiet onyụn̄ enen̄ede ọfiọk afanikọn̄ oro owo mmọ kiet kiet osobode. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini ẹkesịnde nditọ Israel ke ufụn, Jehovah ọkọdọhọ Moses ete: “Mmetịm n̄kụt ukụt ikọt mi emi ẹdude ke Egypt, mmonyụn̄ n̄kop eseme mmọ [ẹban̄ade] mme otụk mmọ;  koro mfiọkde ubiak mmọ.” (Exodus 3:7) Edi n̄kpọ nsịnudọn̄ didie ntem ndifiọk ke ini nnyịn iyọde idomo, ke Jehovah ọfiọk se itịbede inọ nnyịn onyụn̄ okop eseme nnyịn! Ke akpanikọ, enye ọfiọk ndutụhọ oro nnyịn ikụtde.

13. Nso iwụt ke Jehovah esitiene okop ubiak oro mme asan̄autom esie ẹkopde?

¹³ Nte Jehovah ekekerede aban̄a nditọ Israel owụt n̄ko nte enye ekerede aban̄a mbon oro ẹnyenede itie ebuana ye enye. Okposụkedi nditọ Israel ẹkebọde ufen ke ntak nsọn̄ibuot mmọ, Isaiah ekewet ntem aban̄a Jehovah: “Ke ofụri ukụt mmọ enye [“ama okop mfụhọ,” NW].” (Isaiah 63:9) Do, nte anam-akpanikọ asan̄autom Jehovah, afo emekeme ndinịm ke Jehovah esitiene okop ubiak ke ini afo okopde ubiak. Nte oro isịnke udọn̄ inọ fi ndiyọ afanikọn̄ uko uko nnyụn̄ n̄ka iso nsịn ofụri ukeme nnam n̄kpọ esie?—1 Peter 5:6, 7.

14. Nso ikanam ẹwet Psalm 56?

¹⁴ Psalm 56 emi Edidem David ekewetde ke ini enye ekefehede mbak Edidem Saul ediwot imọ enen̄ede owụt ke David ama enịm ke Jehovah ama ekere aban̄a imọ onyụn̄ okop ubiak oro imọ ikokopde. David ama efehe aka Gath, edi enye ama okop ndịk ke mme Philistine oro ẹkedide ẹdidiọn̄ọ imọ ẹyemụm imọ. Enye ekewet ete: “Mme asua mi ẹyom ndimen mi ofụri usen: koro mmọ eke ẹn̄wanade ekọn̄ ye ami ke iseri ẹwakde.” Sia David okodude ke enyene-ndịk idaha, enye ama ọwọn̄ọde ebịne Jehovah. Enye ọkọdọhọ ete: “Mmọ ẹyụt ikọ mi ofụri usen: kpukpru se mmọ ẹkerede ẹban̄a mi, ẹmediọk.”—Psalm 56:2, 5.

15. (a) Nso ke ikọ David ọkọwọrọ ke ini enye ọkọdọhọde Jehovah ọdọn̄ mmọn̄eyet imọ ke ekpeme m̀mê ewet ke n̄wed? (b) Ke ini iyọde idomo oro otụkde mbuọtidem nnyịn, nso nsọn̄ọ ke nnyịn ikeme ndinyene?

¹⁵ Ekem, David ama etịn̄ inem inem ikọ oro ẹwetde mi ke Psalm 56:8, ete: “Afo omobụk ediyo mi: da mmọn̄eyet mi sịn ke ekpeme fo: nte mmọ idụhe ke n̄wed fo?” Ikọ emi enen̄ede owụt didie ntem nte Jehovah ekerede aban̄a owo! Ke ini afanikọn̄ esịmde nnyịn, nnyịn imekeme nditua nseme nnọ Jehovah. Jesus emi akakam edide mfọnmma owo ama anam kpa ntre. (Mme Hebrew 5:7) David ama enịm ke Jehovah okụt imọ ye nte ke enye eyeti ndutụhọ imọ, nte n̄kpọ eke enye ọdọn̄de mmọn̄eyet imọ enịm ke ekpeme m̀mê ewetde mmọ ke n̄wed. * Eyedi afo ekere ke mmọn̄eyet fo ekpere ndiyọhọ ekpeme oro m̀mê ndiyọhọ ediwak page n̄wed oro. Edieke edide ntre, sọn̄ esịt. Bible ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn ete: “Jehovah emekpere mmọ eke esịt obụn̄ọde mmọ; onyụn̄ anyan̄a mmọ eke esịt ọduọde.”—Psalm 34:18.

Ndidi N̄kpet N̄kpet Ufan Abasi

16, 17. (a) Nnyịn isan̄a didie ifiọk ke Jehovah ọfiọk mme mfịna oro ẹsịmde ikọt esie? (b) Nso ke Jehovah anam man mme owo ẹkeme ndidi ufan esie?

¹⁶ Ndidiọn̄ọ ke Jehovah ‘abat idet ibuot nnyịn’ anam ifiọk ke Abasi oro nnyịn ituakde ibuot inọ edi Abasi oro etịn̄de enyịn ese mme asan̄autom esie onyụn̄ ekerede aban̄a mmọ. Okposụkedi anade nnyịn itie ibet obufa ererimbot oro ẹn̄wọn̄ọde emi kpukpru ubiak ye ndutụhọ ẹdibede ẹfep, Jehovah ke anam utịben̄kpọ ọnọ ikọt esie idahaemi. David ekewet ete: “Jehovah etie ufan ye mmọ eke ẹbakde enye, ndien enye eyeteme mmọ ediomi esie.”—Psalm 25:14.

¹⁷ ‘Ndidi ufan Jehovah.’ Kamse, etie anana-mfọnmma owo nte ke owo ikemeke ndidi ufan Jehovah! Kpa ye oro, Jehovah okot mbon oro ẹbakde enye ete ẹdidụn̄ ke tent imọ. (Psalm 15:1-5) Ndien nso ke Jehovah anam ọnọ mbon oro ẹdụn̄de ke tent esie? David ọdọhọ ke enye eteme mmọ ediomi esie. Jehovah esitịn̄ ikọ idịbi esie ọnọ mmọ, ayararede “uduak” esie ọnọ mme prọfet man ikọt imọ ẹfiọk se imọ iduakde ye se mmọ ẹnyenede ndinam man ẹdu uwem ekekem ye uduak imọ.—Amos 3:7.

18. Nnyịn isan̄a didie ifiọk ke Jehovah oyom nnyịn inyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana ye imọ?

 ¹⁸ Ke akpanikọ, edi n̄kpọ inemesịt ndifiọk ke nnyịn mme anana-mfọnmma owo imekeme ndidi n̄kpet n̄kpet ufan Jehovah Abasi, kpa Andikon̄ N̄kan. Ke nditịm ntịn̄, Jehovah ọdọhọ nnyịn idi n̄kpet n̄kpet ufan imọ. Bible ọdọhọ ete: “Ẹsan̄a ẹkpere Abasi, ndien enye ayasan̄a ekpere mbufo.” (James 4:8) Jehovah oyom nnyịn inyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana ye imọ. Ke akpanikọ, enye ananam n̄kpọ man nnyịn ikeme ndinyene utọ itie ebuana oro. Uwa ufak Jesus anam nnyịn ikeme ndinam ufan ye Ata Ọkpọsọn̄ Abasi. Bible ọdọhọ ete: “Amaedi nnyịn, nnyịn ima ima, koro enye ekebemde iso ama nnyịn.”—1 John 4:19.

19. Didie ke ime ekeme ndisọn̄ọ itie ebuana nnyịn ye Jehovah?

¹⁹ Nnyịn iyanam n̄kpet n̄kpet itie ebuana oro ọsọn̄ edieke imede ime ke ini afanikọn̄. Mbet oro James ekewet ete:“Ẹyak ime anam utom esie ama, man mbufo ẹkpeyọhọ ẹkem ẹnyụn̄ ẹfọn ke kpukpru nde, inanake baba n̄kpọ kiet.” (James 1:4) Nso “utom” ke ẹnam ẹma ke ini nnyịn imede ime ke ini afanikọn̄? Ti ‘n̄kukịm oro okodude Paul ke obụkidem.’ Nso ke ime akan̄wam Paul anam ama? Paul ọkọdọhọ ntem aban̄a idomo oro ekesịmde enye: “Ke ntre, nyetịm n̄kop idatesịt ndibụre mbụre mban̄a mmemidem mi, man odudu Christ akpaka iso ofụk mi nte ataya. Ke ntre n̄kop inemesịt ke mmemidem, ke usọn̄enyịn, ke idaha unana, ke ukọbọ ye afanikọn̄, kaban̄a Christ. Koro ke adan̄aemi n̄kopde mmemidem, adan̄aoro ke n̄kop odudu.” (2 Corinth 12:9, 10) Paul ama ọfiọk ke Jehovah ọyọnọ imọ odudu oro iyomde—“odudu eke ebede ukeme owo” edieke oro odotde—man otodo imọ ikpekeme ndiyọ. Oro ama anam enye enen̄ede asan̄a ekpere Christ ye Jehovah Abasi.—2 Corinth 4:7; Philippi 4:11-13.

20. Nnyịn isan̄a didie ifiọk ke Jehovah eyebere ye nnyịn onyụn̄ ọdọn̄ nnyịn esịt ke ini afanikọn̄?

²⁰ Ekeme ndidi Jehovah ayak afanikọn̄ oro afo okụtde aka iso. Edieke edide ntre, ti un̄wọn̄ọ emi enye anamde ọnọ mbon oro ẹbakde enye: “Ndikpọn̄ke fi, ndinyụn̄ nsịnke fi.” (Mme Hebrew 13:5) Ih, Abasi idikpọn̄ke fi, m̀mê ndisịn fi. Jehovah ‘amakam abat kpukpru idet ibuot fo.’ Enye okụt ime oro afo emede. Enye etiene okop ubiak oro afo okopde. Enye enen̄ede ekere aban̄a fi. Ndien enye ididehede ‘ifre utom ye ima eke afo owụtde aban̄a enyịn̄ esie.’—Mme Hebrew 6:10.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Nte Afo Emeti?

• Mme n̄kpọ ewe ẹkeme ndinam owo ekere ke Abasi ọkpọn̄ imọ?

• Nso ke nnyịn ikpep ito uwụtn̄kpọ Jesus aban̄ade akadan̄abasi ye enye oro aban̄ade edibat idet ibuot nnyịn?

• Nso ke ndidọn̄ mmọn̄eyet owo ke “ekpeme” Jehovah m̀mê ndiwet nsịn ke “n̄wed” esie, ọwọrọ?

• Didie ke nnyịn ikeme ‘ndidi ufan Jehovah?’

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 22]

Ntak emi Jehovah mîkosioho Paul “n̄kukịm ke obụkidem”?

[Ndise ke page 23]

Nso ke nnyịn ikeme ndikpep nto uwụtn̄kpọ Jesus aban̄ade akadan̄abasi?

[Ebiet Ẹdade N̄kpọ Ẹto]

© J. Heidecker/VIREO

[Ndise ke page 25]

Ebede ke ndikot Bible kpukpru ini, nnyịn imekeme ndikụt nsọn̄ọ oro owụtde ke Abasi ekere aban̄a nnyịn ọkpọkpọ