Mbet Ima Oro Ẹwetde ke Esịt
Mbet Ima Oro Ẹwetde ke Esịt
“Nyesịn mmọ mbet mi ke esịt, nnyụn̄ n̄wet mmọ ke ọn̄wọn̄ esịt.”—JEREMIAH 31:33.
1, 2. (a) Nso ke nnyịn idineme idahaemi? (b) Didie ke Jehovah okowụt idemesie ke Obot Sinai?
NNYỊN ima ikpep ke ibuotikọ iba oro ẹkebemde iso nte ke ini Moses okosụhọrede ke Obot Sinai, ke ikpa iso esie ama esem nte ubọn̄ Jehovah. Nnyịn ima ineme n̄ko iban̄a ufụkiso emi Moses akadade ofụk iso. Ẹyak nnyịn idahaemi ineme n̄kpọ efen oro enyenede ebuana ye mme n̄kpọ emi, oro enyenede se ọwọrọde ọnọ mme Christian mfịn.
2 Jehovah ama ọnọ Moses mme ewụhọ ke ini enye okodude ke obot. Nditọ Israel oro ẹkesopde idem ke iso Obot Sinai ẹma ẹkụt nte Abasi okowụtde idemesie ke utịbe utịbe usụn̄. ‘Uyom enyọn̄ ye obuma ẹma ẹdu, idiọk enyọn̄ onyụn̄ ofụk obot, uyom ukotowo onyụn̄ ọsọn̄ eti-eti; ndien kpukpru owo eke ẹkedude ke nna ẹnyek idem. Ndien ofụri obot Sinai ekedi nsụn̄ikan̄ nsụn̄ikan̄; oto koro Jehovah eketiede ke ikan̄ osụhọde ke esịt: nsụn̄ikan̄ esie onyụn̄ ọwọrọ ọdọk nte nsụn̄ikan̄ furnace, ofụri obot ama onyụn̄ enyek eti-eti.’—Exodus 19:16-18.
3. Didie ke Jehovah ọkọnọ nditọ Israel Ibet Duop, ndien nso ke nditọ Israel ẹkedi ẹdifiọk?
3 Jehovah ama ada angel etịn̄ ikọ ọnọ mmọ, onyụn̄ ọnọ mmọ se ẹkotde idahaemi Ibet Duop. (Exodus 20:1-17) Ntem, owo ikenyeneke eyịghe ndomokiet ke Ata Ọkpọsọn̄ ọkọnọ ibet emi. Jehovah ekewet ibet oro ke itiatn̄wed—itiatn̄wed oro Moses okobomde ke ini enye okokụtde nte nditọ Israel ẹtuakde ibuot ẹnọ eyenenan̄ o-gold. Jehovah ama afiak ewet ibet oro ke itiatn̄wed efen. Isan̄ enye emi, ke ini Moses akadade itiatn̄wed oro osụhọrede edi, ikpa iso esie ama esem. Etisịm ini oro, kpukpru owo ẹma ẹfiọk ke mbet oro ẹma ẹnen̄ede ẹnyene se ẹwọrọde.—Exodus 32:15-19; 34:1, 4, 29, 30.
4. Ntak emi Ibet Duop ekedide ata akpan n̄kpọ?
4 Ẹkedọn̄ itiat mbiba oro ẹkewetde Ibet Duop ke ekebe ediomi oro ẹkenịmde ke Ata Edisana ke ataya, ndien ekem ke Ata Edisana ke temple. Ibet emi ẹdude ke mmọ ẹdi mme ata edumbet Ibet ediomi Moses, mme edumbet emi ke ẹkenyụn̄ ẹda ẹkara idụt Israel. Mmọ ẹma ẹwụt ke Abasi akanam n̄kpọ ye san̄asan̄a mme owo, kpa edimek ikọt esie.
5. Didie ke ibet oro Abasi ọkọnọde Israel okowụt ima esie?
5 Ibet oro ama anam ẹfiọk ekese ẹban̄a Jehovah, akpan akpan ima oro enye akamade ikọt esie. Ibet oro ekedi ata utịbe utịbe enọ ọnọ mbon oro ẹkenịmde enye. Eyen ukpepn̄kpọ kiet ekewet ete: “Idụhe ibet ido uwem oro akanam owo ọbọpde . . . emi ekpetde-kpet ndidi ukem m̀mê ndifọn n̄kan ikọ duop oro Abasi ọkọnọde.” Jehovah eketịn̄ ntem aban̄a ofụri Ibet Moses: “Edieke mbufo mîditreke ndikop uyo mi, nnyụn̄ nnịm ediomi mi, mbufo ẹyedi ndien akpan inyene mi ẹkan kpukpru obio: koro ofụri ererimbot edide okịm. Mbufo ẹyenyụn̄ ẹnyene mi nte obio oku, ye nte edisana idụt.”—Exodus 19:5, 6.
Ibet Oro Ẹwetde ke Esịt
6. Ewe ibet ọfọn akan ibet oro ẹwetde ke itiat?
6 Ke akpanikọ, ibet duop oro Abasi ọkọnọde ama enyene akwa ufọn. Edi, ndi afo ama ọfiọk ke mme Christian oro ẹyetde aran ẹnyene n̄kpọ oro enen̄erede ọsọn̄ urua akan ibet oro ẹkewetde ke itiat? Jehovah ama ebem iso etịn̄ ke imọ iyanam obufa ediomi emi mîdibietke Ibet ediomi emi imọ ikanamde ye idụt Israel. Enye ọkọdọhọ ete: “Nyesịn mmọ mbet mi ke esịt, nnyụn̄ n̄wet mmọ ke ọn̄wọn̄ esịt.” (Jeremiah 31:31-34) Jesus emi edide Esịne-Ufọt obufa ediomi ikọnọhọ mme anditiene enye ibet oro ẹwetde-wet. Enye ekesịn ibet Jehovah ke esịt ye ke ekikere mme mbet esie ebe ke se enye ekekpepde onyụn̄ anamde.
7. Mmanie ke ẹkebem iso ẹnọ “ibet Christ,” ndien nte ini akakade mmanie ẹkenyịme enye?
7 Ẹkot ibet emi “ibet Christ.” Idịghe ata nditọ Jacob ẹkedi ata akpa mbon oro ẹkenọde ibet emi, edi ẹkenọ idụt eke spirit, “kpa Israel Abasi.” (Galatia 6:2, 16; Rome 2:28, 29) Mme Christian oro ẹyetde aran ẹnam Israel Abasi. Nte ini akakade, “akwa otuowo” emi ẹtode kpukpru idụt, emi n̄ko ẹyomde ndituak ibuot nnọ Jehovah, ẹma ẹdiana ye mmọ. (Ediyarade 7:9, 10; Zechariah 8:23) Sia ẹdide “otuerọn̄ kiet” emi odude ke idak “ekpemerọn̄ kiet,” otu mbiba emi ẹnyịme “ibet Christ” ẹnyụn̄ ẹyak ibet emi akara kpukpru se mmọ ẹnamde.—John 10:16.
8. Nso ikedi ukpụhọde ke ufọt Ibet Moses ye ibet Christ?
8 Ata nditọ Israel ẹkemamana ẹdụk ediomi Ibet Moses. Eke mme Christian idịghe ntre, mmọ ẹmemek ndidu ke idak ibet Christ, ndien orụk ye ebiet emi owo amanade inyeneke n̄kpọ ndinam ye emi. Mmọ ẹkpep ẹban̄a Jehovah ye mme usụn̄ esie onyụn̄ ọdọn̄ mmọ ndinam uduak esie. Sia mbet Abasi ‘esịnede mmọ ke esịt’ ke ndamban̄a usụn̄, ẹnyụn̄ ẹwetde “mmọ ke ọn̄wọn̄ esịt,” mme Christian oro ẹyetde aran ikopke uyo Abasi n̄kukụre ke ntak emi enye ekemede ndimia mbon ntụtutọn̄ ufen, mmọ inyụn̄ ikopke uyo esie ke ntak emi anade ẹkop. Ata akpan n̄kpọ oro enen̄erede okop odudu anam mmọ ẹkop uyo Abasi; mme erọn̄ en̄wen ẹkop uyo Abasi n̄ko sia ẹwetde ibet Abasi ke esịt mmọ.
Mbet Emi Ẹkọn̄ọde ke Ima
9. Didie ke Jesus okowụt ke kpukpru ibet Jehovah ẹkọn̄ọ ke ima?
9 Kpukpru ibet ye mme ewụhọ Jehovah ẹkọn̄ọ ke n̄kpọ kiet: ima. Ima esidi oyonyụn̄ aka iso ndidi akpan ikpehe utuakibuot akpanikọ kpukpru ini. Ke ini ẹkebụpde Jesus m̀mê ewe edi n̄kponn̄kan ewụhọ ke Ibet, enye ọkọbọrọ ete: “Ndima Jehovah Abasi fo ke ofụri esịt fo ye ke ofụri ukpọn̄ fo ye ke ofụri ekikere fo.” Udiana ekedi: “Ndima mbọhọidụn̄ fo nte idemfo.” Ekem enye ama ọdọhọ ete: “Ofụri Ibet ye mme Prọfet ẹkọn̄ọ ke ewụhọ mbiba emi.” (Matthew 22:35-40) Do, Jesus okowụt ke idịghe sụk Ibet Moses emi ekesịnede n̄ko Ibet Duop, edi ke ofụri N̄wed Abasi Usem Hebrew, ọkọkọn̄ọ ke ima.
10. Nnyịn isan̄a didie ifiọk ke ibet Christ ọkọn̄ọ ke ima?
10 Ndi ima Abasi ye mbọhọidụn̄ ẹkọn̄ọ n̄ko ke ibet oro odude ke esịt mme Christian? Edi ntre! Ibet Christ abuana edima Abasi ke ofụri esịt onyụn̄ abuana obufa ibet—ana mme Christian ẹnyene ima n̄waidem ẹnọ kiet eken. Mmọ ẹnyene ndima ima nte Jesus akamade, ndien enye ama enyịme ndikpa ke ntak mme ufan esie. Enye ama ekpep mme mbet esie ete ẹma Abasi ẹnyụn̄ ẹma kiet eken, kpa nte imọ ikamade mmọ. N̄wọrọnda ima oro mmọ ẹnyenede ẹnọ kiet eken edi akpan edu oro ẹdade ẹdiọn̄ọ ata mme Christian. (John 13:34, 35; 15:12, 13) Jesus ama akam eteme mmọ ete ẹma mme asua mmọ.—Matthew 5:44.
11. Didie ke Jesus okowụt ke imọ imama Abasi ye mme owo?
11 Jesus ama enịm mfọnmma uwụtn̄kpọ ke ndima ima. Okposụkedi ekedide okopodudu edibotn̄kpọ eke spirit ke heaven, enye ama adat esịt enyịme ndinam uduak Ete esie ke isọn̄. Ke adianade ye ndiwa uwem esie man mbon en̄wen ẹkpedu nsinsi uwem, enye ama ekpep mme owo nte ẹkpedude uwem. Enye ama osụhọde idem, ọfọn ido, ekere aban̄a mme owo, onyụn̄ an̄wam mbon oro ẹkpade utom ẹnyụn̄ ẹfịkde. Enye ama ọnọ n̄ko “ikọ nsinsi uwem,” inyụn̄ ikpaha mba ndin̄wam mme owo ẹdi ẹdifiọk Jehovah.—John 6:68.
12. Ntak emi ẹkemede ndidọhọ ke ima Abasi ye eke mbọhọidụn̄ ẹdi itai ye aban̄?
12 Ke akpanikọ, ima Abasi ye eke mbọhọidụn̄ ẹdi itai ye aban̄. Apostle John ọkọdọhọ ete: “Ima oto Abasi . . . Edieke owo ekededi ọdọhọde ete: ‘Mmama Abasi,’ edi enye asua eyenete esie, enye edi osu nsu. Koro owo eke mîmaha eyenete esie, emi enye okụtde, ikemeke ndima Abasi, emi enye mîkwe.” (1 John 4:7, 20) Ima oto Jehovah, enye ke idemesie onyụn̄ edi ima. Ima anam enye anam kpukpru n̄kpọ oro enye anamde. Nnyịn ima ima koro ẹkebotde nnyịn ke mbiet esie. (Genesis 1:27) Nnyịn iwụt ke imama Abasi ebe ke ndima mbọhọidụn̄ nnyịn.
Ndima Ima Ọwọrọ Ndikop Uyo
13. Man iwụt ke imama Abasi, nso ke ana nnyịn ibem iso inam?
13 Nnyịn ikeme ndisan̄a didie mma Abasi emi nnyịn mîkwe? Ata akpan usio-ukot edi ndiyom usụn̄ mfiọk enye. Nnyịn ikemeke ndinen̄ede mma nnyụn̄ mbuọt idem ye owo emi nnyịn mîfiọkke. Mmọdo, Ikọ Abasi esịn udọn̄ ọnọ nnyịn ete ifiọk Abasi ebe ke ndikot Bible, ndibọn̄ akam, ye ke ndibuana ye mbon oro ẹma ẹkefefiọk ẹnyụn̄ ẹma enye. (Psalm 1:1, 2; Philippi 4:6; Mme Hebrew 10:25) Gospel mbinan̄ ẹnen̄ede ẹnyene ufọn, koro mmọ ẹnam nnyịn ifiọk edu Jehovah, nte uwem ye utom ukwọrọikọ Jesus Christ ẹkewụtde. Esinen̄ede ọdọn̄ nnyịn ndikop uyo Abasi nnyụn̄ n̄kpebe edu esie ke ini nnyịn idide idifiọk enye inyụn̄ iwụt esịtekọm iban̄a ima oro enye amade nnyịn. Ih, ndima Abasi abuana ndikop uyo esie.
14. Ntak emi ẹkemede ndidọhọ ke mbet Abasi idobike owo mbiomo?
14 Edieke nnyịn imade owo, nnyịn imesifiọk se enye amade ye se enye mîmaha, ndien nnyịn imesinam n̄kpọ ekekem ye oro. Isidọn̄ke nnyịn ndinam esịt ayat mbon oro imade. Apostle John ekewet ete: “Koro emi edi se ndima Abasi ọwọrọde, ete nnyịn inịm ibet esie; ndien ibet esie idobike owo mbiomo.” (1 John 5:3) Mmọ idobike owo mbiomo, inyụn̄ iwakke ikaha. Ima ada nnyịn usụn̄. Iyomke nnyịn imụm udịm udịm mbet idọn̄ ke ibuot man ẹteme nnyịn kpukpru n̄kpọ oro idinamde; ima oro imade Abasi esida enye usụn̄. Edieke nnyịn imade Abasi, enenem nnyịn ndinam n̄kpọ esie. Ke ntem, nnyịn iyenyene unyịme Abasi inyụn̄ idia ufọn, sia ndausụn̄ esie esidide ke ufọn nnyịn.—Isaiah 48:17.
15. Nso idinam nnyịn ikpebe Jehovah? Nam an̄wan̄a.
15 Ima oro imade Abasi anam nnyịn ikpebe mme edu esie. Edieke nnyịn imade owo, nnyịn imesima edu esie inyụn̄ idomo ndikpebe enye. Kere ban̄a itie ebuana oro Jehovah ye Jesus ẹnyenede. Eyedi mmọ ẹma ẹdu ọtọkiet ke heaven ke ediwak isua biliọn. Mmọ ẹma ẹnen̄ede ẹma kiet eken. Jesus ama enen̄ede ebiet Ete esie eke heaven tutu enye ọdọhọ mme mbet esie ete: “Owo eke okụtde mi okụt Ete.” (John 14:9) Nte nnyịn inen̄erede ifiọk inyụn̄ iwụt esịtekọm iban̄a Jehovah ye Eyen esie, emi anam nnyịn ikpebe mmọ. Ima oro imade Jehovah, ke adianade ye un̄wam edisana spirit esie, ayan̄wam nnyịn ‘isio akani owo ye mme edinam esie iduọk, inyụn̄ imen obufa owo isịne.’—Colossae 3:9, 10; Galatia 5:22, 23.
Se Ima Anamde
16. Didie ke utom ukwọrọikọ ye utom unọ ukpep nnyịn ẹwụt ke imama Abasi ye mbọhọidụn̄?
16 Sia nnyịn idide Christian, ima oro imade Abasi ye mbọhọidụn̄ anam nnyịn itiene ibuana ke utom edikwọrọ Obio Ubọn̄ ye edinam mbet. Ke inamde emi, nnyịn inam esịt enem Jehovah Abasi, “emi uduak esie edide nte kpukpru orụk owo ẹkpenyene edinyan̄a ẹnyụn̄ ẹsịm nnennen ifiọk akpanikọ.” (1 Timothy 2:3, 4) Ke ntem, nnyịn imekeme ndinyene idatesịt ke ndin̄wam mbon en̄wen ẹtiene ẹwet ibet Christ ke esịt mmọ. Esinyụn̄ enem nnyịn ndikụt nte mmọ ẹkpụhọrede edu mmọ man ẹbiet mme edu Jehovah. (2 Corinth 3:18) Ke akpanikọ, ndin̄wam mbon en̄wen ẹfiọk Abasi edi mfọnn̄kan enọ oro nnyịn ikemede ndinọ mmọ. Mbon oro ẹnyịmede ndidi ufan Jehovah ẹkeme ndidi ufan esie ke nsinsi nsinsi.
17. Ntak emi owụtde ifiọk ndima Abasi ye mme mbọhọidụn̄ utu ke ndima mme n̄kpọ obụkidem?
17 Nnyịn idu uwem ke ererimbot oro ẹdade mme n̄kpọ eke obụk nte ata akpan n̄kpọ, ẹkam ẹmade-ma mmọ. Edi, mme n̄kpọ eke obụk isidụhe ke nsinsi. Ẹkeme ndiyịp mmọ, mîdịghe mmọ ẹkeme ndibiara. (Matthew 6:19) Bible odụri nnyịn utọn̄ ete: “Ererimbot ke ebebe efep kpasụk ntre n̄ko ye mbumek esie, edi owo eke anamde uduak Abasi ododu ke nsinsi.” (1 John 2:16, 17) Ih, Jehovah ododu ke nsinsi, mbon oro ẹmade enye ẹnyụn̄ ẹnamde n̄kpọ esie ẹdidu n̄ko ke nsinsi. Mmọdo, ndi inen̄ekede iwụt ifiọk ndima Abasi ye mme owo utu ke ndibịne mme n̄kpọ ererimbot, emi ke mfọn n̄kaha, ẹdude ke ibio ini?
18. Didie ke isụn̄utom kiet okowụt ima n̄waidem?
18 Mbon oro ẹmade ima ẹsida itoro ẹsọk Jehovah. Kere ban̄a Sonia emi edide isụn̄utom ke Senegal. Enye ama ekpep Bible ye n̄wan kiet emi ekekerede Heidi, emi ekemende ifọt udọn̄ọ oro owotde editịbe idemowo oto ebe esie oro mînịmke ke akpanikọ. Ke ebe esie ama akakpa, Heidi ama ana baptism, edi ikebịghike idem esie ama enen̄ede ọdiọk, ntre ẹma ẹda enye ẹka ufọkibọk ke ntak AIDS. Sonia ọdọhọ ete: “Mbonutom ufọkibọk ẹma ẹsịn ofụri ukeme mmọ, edi mmọ ikawakke. Ẹma ẹsidọhọ nditọete oro ẹmade ẹdise ẹban̄a enye. Ke udiana okoneyo, n̄kebri mbri ke isọn̄ n̄kpere bed esie nnyụn̄ nse mban̄a enye tutu enye akpa. Abiausọbọ oro ekesede aban̄a enye ọkọdọhọ ete: ‘Akakan mfịna nnyịn edi ke idem mme iman ẹsiwak ndifehe n̄kpọn̄ mbonubon mmọ ke ini ẹfiọkde ke mmọ ẹmen AIDS. Ntak ndien emi afo emi mûdịghe iman esie, mûtoho idụt esie, mûnyụn̄ ukam unyeneke ukem uduot idem esie, amade ndisịn idemfo ke utọ itiendịk emi?’ Mma nsian enye ke ami n̄kada Heidi nte ata eyeneka idịbi kiet ye ami. Sia mma n̄kedi ndifiọk eyeneka mi emi, ekenenem mi ndise mban̄a enye.” Nte enemde, udọn̄ọ Heidi ikebehe Sonia kpa ye ofụri ukeme oro enye ekesịnde an̄wam Heidi.
19. Nso ke idinam edieke ibet Abasi odude nnyịn ke esịt?
19 Ẹkeme ndikụt ediwak owo oro ẹwụtde ima n̄waidem ke otu mme asan̄autom Jehovah. Idụhe ibet oro ẹwetde-wet emi ẹdade ẹfiọk ikọt Abasi mfịn. Utu ke oro, nnyịn ikụt nte se ẹwetde ke Mme Hebrew 8:10 osude: “‘Koro emi edi ediomi oro ndidiomide ye ufọk Israel ke mme usen oro ẹbede,’ Jehovah ọdọhọ. ‘Nyesịn ibet mi ke ekikere mmọ, nyonyụn̄ n̄wet mmọ ke esịt mmọ. Ndien nyakabade ndi Abasi mmọ, mmọ ke idemmọ ẹyenyụn̄ ẹkabade ẹdi ikọt mi.’” Kpukpru ini, nnyịn ikpakam ima ibet ima oro Jehovah ewetde nnyịn ke esịt, inyụn̄ ida ofụri ifet oro inyenede ima ima.
20. Ntak emi ibet Christ edide ọsọn̄urua inyene?
20 Nso n̄kpọ idatesịt ke edi ntem ndinam n̄kpọ Abasi ye nditọete ofụri ererimbot oro ẹmade orụk ima oro! Mbon oro ibet Christ odude mmọ ke esịt ẹnyene ọsọn̄urua inyene ke ererimbot unana ima emi. Ikụreke ke Jehovah ndima mmọ, ima ofụri otu nditọete adat mmọ esịt n̄ko. “Idụn̄ nditọ-ete ke idem ọtọ kiet ọfọn didie! onyụn̄ eye didie!” Okposụkedi Mme Ntiense Jehovah ẹdụn̄de ke ediwak idụt, ẹsemde ediwak usem, ẹnyụn̄ ẹnyenede nsio nsio ido unam n̄kpọ, ido ukpono mmọ adian mmọ ọtọkiet ke usụn̄ oro mînyeneke mbiet. Edidianakiet emi anam mmọ ẹnyene mfọn Jehovah. Andiwet psalm ekewet ete: “Do [oro edi, ke otu mme owo emi ima adiande ọtọkiet] ke Jehovah owụk n̄kpọ ufọn, kpa uwem nsinsi.”—Psalm 133:1-3.
Nte Afo Emekeme Ndibọrọ?
• Ntak emi Ibet Duop ekedide ata akpan n̄kpọ?
• Nso idi ibet emi ẹwetde ke esịt?
• Nso udeme ke ima enyene ke “ibet Christ”?
• Ke mme usụn̄ ewe ke nnyịn ikeme ndiwụt ima oro imade Abasi ye mbọhọidụn̄?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 25]
Ẹkenọ nditọ Israel ibet emi ẹwetde ke itiatn̄wed
[Mme ndise ke page 26]
Ibet Abasi odu mme Christian ke esịt
[Ndise ke page 28]
Sonia ye ekpri eyenan̄wan Senegal ke mbono district eke 2004