Mme Christian Ẹwụt Ubọn̄ Jehovah
Mme Christian Ẹwụt Ubọn̄ Jehovah
“Enyịn mbufo ẹmenem esịt koro mmọ ẹsede, ye utọn̄ mbufo koro mmọ ẹkopde.”—MATTHEW 13:16.
1. Nso mbụme edemerede aban̄a nte nditọ Israel ẹkenamde n̄kpọ ye Moses ke Obot Sinai?
NDITỌ Israel oro ẹkesopde idem ke Obot Sinai ẹma ẹnyene eti ntak oro akpakanamde mmọ ẹsan̄a ẹkpere Jehovah. Idem n̄kpọ, n̄kọ Jehovah akada ọkpọsọn̄ ubọk afak mmọ ke Egypt. Enye ama ese aban̄a mmọ, ọnọ mmọ udia ye mmọn̄ ke wilderness. Ekem, enye ama anam mmọ ẹkan mbonekọn̄ Amalek oro ẹkedade en̄wan ẹtiene mmọ. (Exodus 14:26-31; 16:2-17:13) Nte mmọ ẹkenamde nna ke wilderness ke iso Obot Sinai, obuma ye emịnen̄mịnen̄ ẹma ẹnen̄ede ẹnam mmọ ndịk. Ekem, mmọ ẹma ẹkụt Moses osụhọrede ke Obot Sinai edi, iso esie onyụn̄ owụt ubọn̄ Jehovah. Nte ededi, utu ke ndikop n̄kpaidem nnyụn̄ n̄kop inemesịt ndikụt ubọn̄ Jehovah, mmọ ẹkesesịk ẹdaha. Mmọ ẹma “ẹdịghe ndisan̄a n̄kpere [Moses].” (Exodus 19:10-19; 34:30) Ntak emi mmọ ẹkekopde ndịk ndise ubọn̄ Jehovah, kpa enye emi akanamde ekese n̄kpọ ọnọ mmọ?
2. Nso ikeme ndidi ntak emi nditọ Israel ẹkekopde ndịk ndise ubọn̄ Abasi oro Moses okowụtde?
2 Etie nte se iketịbede ke ini edem akanam nditọ Israel ẹnen̄ede ẹkop ndịk isan̄ enye emi. Ke ini mmọ ẹkekoide-koi ẹsọn̄ ibuot ye Jehovah ẹnam eyen enan̄ o-gold, Jehovah ama otụnọ mmọ. (Exodus 32:4, 35) Ndi mmọ ẹma ẹkpep n̄kpọ ẹto ntụnọ oro ẹnyụn̄ ẹbọ enye ke inemesịt? Baba, ekese mmọ ikanamke oro? Ke Moses ama ekekpere n̄kpa, enye ama eti mmọ nte mmọ ẹkesọn̄de ibuot ẹnam eyen enan̄ o-gold onyụn̄ eti mmọ mme idaha efen oro mmọ ẹkesọn̄de ibuot ye Jehovah. Enye ọkọdọhọ mmọ ete: “Mbufo [ẹma] ẹneni uyo Jehovah Abasi mbufo, inyụn̄ inịmke uyo esie ke akpanikọ, inyụn̄ ikopke uyo esie. Mbufo ẹsụk ẹsọsọn̄ ibuot ye Jehovah, toto ke usen emi n̄kọfiọkde mbufo.”—Deuteronomy 9:15-24.
3. Ini ewe ke Moses ekesifụk onyụn̄ ofụhọrede iso esie?
3 Kere se Moses akanamde aban̄a ndịk oro nditọ Israel ẹkekopde. Mbụk oro okot ete: “Ndien adan̄aemi Moses etịn̄de ọnọ mmọ ama, enye ada ufụk-iso ofụk iso esiemmọ. Edi adan̄aemi enye odụkde [esịt ataya akada] ke iso Jehovah ndidọhọ ye enye, enye ofụhọde ufụk-iso efep, tutu enye ọwọrọ. Ndien enye ọwọrọ edimen se ẹketemede enye, etịn̄ ọnọ nditọ Israel. Ndien nditọ Israel ẹkụt iso Moses, nte ikpa iso Moses esemde: ndien Moses ọtọn̄ọ ntak ada ufụk-iso ofụk iso esie, tutu edisịm ini emi enye odụkde ndidọhọ ye [Jehovah].” (Exodus 34:33-35) Ntak emi Moses ekesifụkde iso esie ndusụk ini? Nso ke nnyịn ikeme ndikpep nto emi? Ibọrọ mbụme emi ekeme ndin̄wam nnyịn idụn̄ọde itie ebuana nnyịn ye Jehovah.
Mme Ifet Oro Ẹkebede Mmọ
4. Apostle Paul ọkọdọhọ ke nso ikedi ntak emi Moses okofụhọde ufụkiso?
4 Apostle Paul ama anam an̄wan̄a ke Moses ndikofụhọ n̄kpọ ke iso ekenyene n̄kpọ ndinam ye ekikere ye esịt nditọ Israel. Paul ekewet ete: “Nditọ Israel [ikekemeke] ndiwụk enyịn nse iso Moses ke ntak ubọn̄ iso esie . . . Ukeme ukeren̄kpọ mmọ ama akabade odobi.” (2 Corinth 3:7, 14) Nso n̄kpọ mfụhọ ke oro ekedi ntem! Nditọ Israel ẹkedi edimek ikọt Jehovah, ndien enye okoyom mmọ ẹsan̄a ẹkpere imọ. (Exodus 19:4-6) Edi, mmọ ẹma ẹmen̄e ndiwụk enyịn nse ubọn̄ Abasi. Utu ke ndida ofụri esịt ye ekikere mmọ ntuak ibuot nnọ Jehovah ke ima ima usụn̄, mmọ ẹkesesịk ẹkpọn̄ enye.
5, 6. (a) Nso mbiet ikodu ke nte mme Jew akpa isua ikie ẹkenamde n̄kpọ ye nte nditọ Israel eyo Moses ẹkenamde? (b) Didie ke mbon oro ẹkekpan̄de utọn̄ ẹnọ Jesus ẹkekpụhọde ye mbon oro mîkakpan̄ke?
5 Ama odu mme owo ke akpa isua ikie E.N. emi ẹkebietde mmọ. Etisịm ini emi Paul akakabarede edi Christian, obufa ediomi—emi Jesus Christ, kpa Akamba Moses ekedide esịne-ufọt—ama ada itie Ibet ediomi. Ke ikọ ye ke edinam, Jesus ama owụt ubọn̄ Jehovah ke mfọnmma usụn̄. Paul ekewet ntem aban̄a Jesus oro ama ekeset: “Enye edi mbiet ubọn̄ [Abasi] ye ata mbiet idem esie.” (Mme Hebrew 1:3) Nso akwa ifet ke mme Jew ẹkenyene ntem! Mmọ ẹma ẹnyene ifet ndikop ikọ nsinsi uwem nnennen nnennen ke inua Eyen Abasi! Edi n̄kpọ mbọm nditịn̄ nte ke ekese mbon oro Jesus ọkọkwọrọde ikọ ọnọ ikakpan̄ke utọn̄. Jesus ama okot oto ntịn̄nnịm ikọ oro Jehovah akadade Isaiah etịn̄ onyụn̄ abuan ye mmọ ete: “Esịt mbon emi amakabade odobi, utọn̄ mmọ omonyụn̄ okop ye unana ediyere, mmọ ẹmenyụn̄ ẹbọp enyịn mmọ; mbak mmọ ẹdida enyịn mmọ ẹkụt usụn̄ ẹnyụn̄ ẹda utọn̄ mmọ ẹkop ikọ ẹnyụn̄ ẹda esịt mmọ ẹfiọk se oro ọwọrọde ẹnyụn̄ ẹfiak edem, ndien ami n̄kọk mmọ udọn̄ọ.”—Matthew 13:15; Isaiah 6:9, 10.
6 Ata akwa ukpụhọde ama odu ke nte mme Jew emi ẹkenamde n̄kpọ ye nte mme mbet Jesus ẹkenamde, anamde Jesus ọdọhọ mbet esie ete: “Enyịn mbufo ẹmenem esịt koro mmọ ẹsede, ye utọn̄ mbufo koro mmọ ẹkopde.” (Matthew 13:16) Enen̄ede ọdọn̄ ata mme Christian ndifiọk Jehovah nnyụn̄ nnam n̄kpọ esie. Mmọ ẹkop inemesịt ndinam uduak esie, nte ẹyararede ke Bible. Nte utịp, mme Christian oro ẹyetde aran ẹwụt ubọn̄ Jehovah ke utom obufa ediomi oro mmọ ẹnamde, mme erọn̄ en̄wen ẹnyụn̄ ẹnam kpasụk ntre.—2 Corinth 3:6, 18.
Ntak Emi Eti Mbụk Edịbede
7. Ntak emi mîkpaha nnyịn idem ndikụt ediwak owo ẹsịnde eti mbụk?
7 Nte ima ikokụt, ke eyo Jesus ye ke eyo Moses, ekese nditọ Israel ẹma ẹsịn san̄asan̄a ifet oro ekebererede ọnọ mmọ. Edi ntre n̄ko ke eyo nnyịn. Ekese owo ẹsịn eti mbụk oro ikwọrọde. Emi ikpaha nnyịn idem. Paul ekewet ete: “Edi, edieke eti mbụk oro nnyịn itan̄ade edịbede, enye edịbe ke otu mbon oro ẹtakde, emi abasi editịm n̄kpọ emi ama ekesịri enyịn ikike mbon oro mînịmke ke akpanikọ.” (2 Corinth 4:3, 4) Ke adianade ye ukeme oro Satan esịnde ndidịp mme owo eti mbụk, ediwak owo ẹfụk iso mmọ koro mmọ mîyomke ndikụt eti mbụk.
8. Didie ke unana ifiọk ekịm ediwak owo enyịn, ndien didie ke nnyịn ikeme ndifep enye ndikịm nnyịn n̄ko?
8 Unana ifiọk ekịm enyịn ikike ediwak owo. Bible ọdọhọ ke mme idụt ẹdu “ke ekịm ke ekikere, ẹnyụn̄ ẹdianade ẹkpọn̄ uwem oro enyenede Abasi, ke ntak unana ifiọk oro esịnede mmọ ke idem.” (Ephesus 4:18) Mbemiso Paul emi ekenen̄erede ọfiọk Ibet akakabarede edi Christian, unana ifiọk ama enen̄ede ekịm enye enyịn, anamde enye ọkọbọ esop Abasi. (1 Corinth 15:9) Kpa ye oro, Jehovah ama anam enye ọfiọk akpanikọ. Paul anam an̄wan̄a ete: “Ntak emi ẹkewụtde mi mbọm ekedi man Christ Jesus akpada mi nte akakan anamidiọk owụt ofụri anyanime esie nte uwụtn̄kpọ ọnọ mbon oro ẹdikọn̄de mbuọtidem mmọ ke enye kaban̄a nsinsi uwem.” (1 Timothy 1:16) Ukem nte Paul, ediwak owo oro ẹkebiọn̄ọde akpanikọ Abasi ini kiet ko ke ẹnam n̄kpọ Abasi idahaemi. Emi edi eti ntak ndika iso nnọ idem mbon oro ẹbiọn̄ọde nnyịn, ikọ ntiense. Kan̄a ke emi, ndikpep Ikọ Abasi kpukpru ini nnyụn̄ mfiọk se enye ọwọrọde iyakke nnyịn inam n̄kpọ ke unana ifiọk oro ekemede ndinam nnyịn itaba mfọn Jehovah.
9, 10. (a) Didie ke mme Jew akpa isua ikie ẹkesọn̄ọ ẹyịre ke ekikere idemmọ, owụtde ke mmọ ikamaha ndibọ ukpep? (b) Ndi ukem idaha oro odu ke Christendom mfịn? Nam an̄wan̄a.
9 Ntak emi enyịn eke spirit ediwak owo ẹkịmde edi koro mmọ ẹsọn̄ọde ẹyịre ke ekikere idemmọ mînyụn̄ imaha ndibọ ukpep. Ediwak mme Jew ikamaha Jesus ye ukpepn̄kpọ esie koro mmọ ẹkesọn̄ọde ẹyịre ke Ibet Moses. Nte ededi, idịghe kpukpru owo ẹketie ntre. Ke uwụtn̄kpọ, ke Jesus ama ekeset ke n̄kpa, ‘akwa otu mme oku ẹma ẹtọn̄ọ ndisụk ibuot nnọ akpanikọ.’ (Utom 6:7) Nte ededi, Paul ekewet aban̄a ata ekese mme Jew ete: “Tutu esịm mfịn emi ini ekededi emi ẹkotde n̄wed Moses, ufụhọn̄kpọ oro odu ke esịt mmọ.” (2 Corinth 3:15) Anaedi Paul ama ọfiọk se Jesus ekebemde iso etịn̄ ye mme adaiso Ido Ukpono Mme Jew, ete: “Mbufo ẹdụn̄ọde N̄wed Abasi, koro mbufo ẹkere ke enye ayanam mbufo enyene nsinsi uwem; ndien kpa emi etie ntiense aban̄a mi.” (John 5:39) Akpakana N̄wed Abasi oro mmọ ẹkesịnde idem ẹdụn̄ọde an̄wam mmọ ẹfiọk ke Jesus ekedi Messiah. Edi mme Jew ẹma ẹnyene ekikere idemmọ, anamde idem Eyen Abasi oro ekedide anam-utịben̄kpọ ikekemeke ndinam mmọ ẹfiọk akpanikọ.
10 Ediwak owo ke Christendom ẹtie ntre mfịn. Ukem nte mme Jew akpa isua ikie, “mmọ ẹnyene ifịk ẹban̄a Abasi; edi emi isan̄ake ikekem ye nnennen ifiọk.” (Rome 10:2) Okposụkedi ndusụk mmọ ẹkpepde Bible, mmọ iyomke ndinịm se enye etịn̄de. Mmọ imaha ndinịm ke Jehovah ada ofụn esie oro anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄, kpa mme Christian oro ẹyetde aran, ọnọ ikọt esie ukpep. (Matthew 24:45) Nte ededi, nnyịn imọfiọk ke Jehovah ke ọnọ ikọt esie ukpep, ye nte ke Abasi esiyarade akpanikọ esie sụn̄sụn̄. (Mme N̄ke 4:18) Ebede ke ndiyak Jehovah ọnọ nnyịn ukpep, nnyịn imọfiọk uduak esie.
11. Didie ke edinịm se owo amade mîyakke enye ọfiọk akpanikọ?
11 Mbon eken ẹyak ekikere idemmọ ekịm mmọ enyịn ke ndinịm se mmọ ẹmade. Ẹma ẹbem iso ẹtịn̄ ke ndusụk owo ẹyesak ikọt Abasi nsahi ẹnyụn̄ ẹsak etop oro mmọ ẹtan̄ade ẹban̄a edidu Jesus. Apostle Peter ekewet ete: “Mmọ ẹkoi ẹfre ẹte” ke Abasi ama ada Ukwọ osobo ererimbot eyo Noah. (2 Peter 3:3-6) Kpasụk ntre, ediwak mbon oro ẹdọhọde ke idi Christian ẹnen̄ede ẹnyịme ke Jehovah edi Abasi mbọm, ọfọn mfọn, onyụn̄ adahado ọnọ owo; edi mmọ ẹkoi ẹfre ke enye isiyakke mbon isop ẹbọhọ. (Exodus 34:6, 7) Ata mme Christian ẹsịn ukeme man mmọ ẹfiọk se Bible enen̄erede ekpep.
12. Didie ke ido eset ekịm mme owo enyịn?
12 Ediwak mme aka ufọkabasi ẹyak ido obio mmọ m̀mê ido eset ekịm mmọ enyịn. Jesus ọkọdọhọ mme adaiso ido ukpono eyo esie ete: “Mbufo ẹmenam ikọ Abasi akabade edi ikpîkpu ke ntak ido eset mbufo.” (Matthew 15:6) Mme Jew ẹma ẹsịn ifịk ẹfiak ẹtọn̄ọ edisana utuakibuot ke mmọ ẹma ẹketo ntan̄mfep ke Babylon ẹdi, edi mme oku ẹma ẹtan̄ idem ẹnyụn̄ ẹda idem ke ndinen. Mme usọrọ ido ukpono ẹkeditie eto eto, inyeneke ata ukpono inọ Abasi. (Malachi 1:6-8) Etisịm eyo Jesus, mme ewetn̄wed ye mme Pharisee ẹma ẹdian anana-ibat ido eset ke Ibet Moses. Jesus okokot mmọ mbon mbubịk sia mmọ mîketieneke ndinen edumbet oro Ibet ọkọkọn̄ọde. (Matthew 23:23, 24) Ana ata mme Christian ẹkpeme mbak ẹdiyak ido eset oro owo adade abuak ye ido ukpono ọwọn̄ọde mmọ ọkpọn̄ edisana utuakibuot.
Ndikụt “Enye Emi Enyịn Owo Mîkwe”
13. Ke ewe usụn̄ iba ke Moses okokụt ubọn̄ Abasi?
13 Moses ekeben̄e Abasi ete ayak imọ ikụt ubọn̄ esie ke obot oro, enye ama onyụn̄ okụt mbukpọn̄ ubọn̄ Jehovah. Enye ikofụhọke ufụkiso ke adan̄aemi enye odụkde ataya. Moses ama enen̄ede enyene mbuọtidem, onyụn̄ oyom ndinam uduak Abasi. Okposụkedi ẹkeyakde enye okụt ndusụk ubọn̄ Jehovah, nte ededi, enye ama adada enyịn ikike okụt Abasi. Bible ọdọhọ ke Moses “ama aka iso ọsọn̄ọ ada nte n̄kpọ eke okụtde Enye emi enyịn owo mîkwe.” (Mme Hebrew 11:27; Exodus 34:5-7) N̄ko idịghe uyama oro akayamade Moses ke iso ke esisịt ini kpọt akanam ẹfiọk ke enye owụt ubọn̄ Abasi, edi enye ama owụt ubọn̄ Abasi n̄ko ke ndikesịn ukeme n̄n̄wam nditọ Israel ẹdi ẹdifiọk Jehovah ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ Esie.
14. Didie ke Jesus okokụt ubọn̄ Abasi, ndien nso ke enye okokop inemesịt ndinam?
14 Jesus ama okụt ubọn̄ Abasi nnennen nnennen ke heaven ke ata anyan ini, idem mbemiso ẹkebotde ekondo. (Mme N̄ke 8:22, 30) Ke ofụri ini oro, enye ye Ete esie ẹma ẹnen̄ede ẹma kiet eken. Jehovah Abasi ama enen̄ede ama akpan Esie emi, kpa akpa edibotn̄kpọ esie. Jesus ama onyụn̄ enen̄ede ama Enye emi ọkọnọde enye uwem mi. (John 14:31; 17:24) Ima mmọ ekedi mfọnmma ima Ete ye Eyen. Ukem nte Moses, Jesus ama okop inemesịt ndiwụt ubọn̄ Jehovah ke se enye ekekpepde.
15. Ke nso usụn̄ ke mme Christian ẹnen̄erede ẹkere ẹban̄a ubọn̄ Abasi?
15 Ukem nte Moses ye Jesus, enen̄ede ọdọn̄ Mme Ntiense Jehovah mfịn ndinen̄ede n̄kere mban̄a ubọn̄ Abasi. Mmọ isịnke ubọn̄ ubọn̄ eti mbụk. Apostle Paul ekewet ete: “Ke ini ẹwọn̄ọrede ẹtiene Jehovah [ndinam uduak esie], ẹmen ufụhọn̄kpọ ẹfep.” (2 Corinth 3:16) Nnyịn ikpep N̄wed Abasi sia iyomde ndinam uduak Abasi. Nnyịn imama ubọn̄ oro ayamade ke iso Eyen Jehovah, Jesus Christ, kpa Edidem emi ẹyetde aran, inyụn̄ ikpebe uwụtn̄kpọ esie. Ukem nte Moses ye Jesus, ẹnọ nnyịn utom ndikpep mbon en̄wen mban̄a ubọn̄ ubọn̄ Abasi oro nnyịn ituakde ibuot inọ.
16. Nso ufọn ke nnyịn ibọ ke ndifiọk akpanikọ?
16 Jesus ọkọbọn̄ akam ete: “Mmọnọ fi itoro an̄wan̄wa, Ete, . . . koro afo emedịp mbon ọniọn̄ ye mbon ikike mme n̄kpọ emi onyụn̄ ayarade mmọ ọnọ nseknditọ.” (Matthew 11:25) Jehovah anam mbon oro ẹsụhọrede idem ẹnyụn̄ ẹnyenede eti esịt ẹfiọk imọ ye uduak imọ. (1 Corinth 1:26-28) Enye ekpeme nnyịn onyụn̄ ekpep nnyịn usụn̄ udori—kpa usụn̄ uwem oro ọfọnde akan. Nnyịn ikpakam ida ofụri ifet oro ebererede ọnọ nnyịn isan̄a ikpere Jehovah, iwụtde esịtekọm iban̄a ediwak ndutịm oro enye anamde man inen̄ede ifiọk imọ.
17. Nso idin̄wam nnyịn inen̄ede ifiọk mme edu Jehovah?
17 Paul ekewet mme Christian oro ẹyetde aran ete: “Ke adan̄aemi ikamade iso eke n̄kpọ mîfụhọke nte ukụtiso iwụt ubọn̄ Jehovah, ẹkpụhọde nnyịn ẹsịn ke ukem mbiet oro to ke ubọn̄ sịm ubọn̄.” (2 Corinth 3:18) Edide nnyịn idori enyịn ndika heaven m̀mê idori enyịn ndidu ke isọn̄, adan̄a nte ifiọkde Jehovah—mme edu esie emi Bible ayararede—ntre ke nnyịn idọdiọn̄ ima enye. Edieke iwụtde esịtekọm nte itiede ikere uwem, utom, ye mme ukpepn̄kpọ Jesus Christ, nnyịn iyenen̄ede inyene edu Jehovah. Nso n̄kpọ idatesịt ke edi ntem ndifiọk ke nnyịn ida itoro isọk Abasi nnyịn, emi idomode ndiwụt ubọn̄ esie!
Nte Afo Emeti?
• Ntak emi nditọ Israel ẹkekopde ndịk ndise ubọn̄ Abasi oro Moses okowụtde?
• Didie ke eti mbụk ‘ekedịbe’ ke akpa isua ikie? onyụn̄ edịbe ke eyo nnyịn?
• Didie ke nnyịn iwụt ubọn̄ Abasi?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 19]
Nditọ Israel ẹma ẹkop ndịk ndise Moses iso
[Mme ndise ke page 21]
Kpa nte Paul, ediwak mbon oro ẹkesibiọn̄ọde akpanikọ Abasi ke ẹnam n̄kpọ Esie idahaemi
[Mme ndise ke page 23]
Mme asan̄autom Jehovah ẹdat esịt ndiwụt ubọn̄ Abasi