Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Ẹsan̄a ke Mbuọtidem, Ẹkûsan̄a ke Edikụt ke Enyịn!

Ẹsan̄a ke Mbuọtidem, Ẹkûsan̄a ke Edikụt ke Enyịn!

Ẹsan̄a ke Mbuọtidem, Ẹkûsan̄a ke Edikụt ke Enyịn!

“Nnyịn isan̄a ke mbuọtidem, isan̄ake ke edikụt ke enyịn.”—2 CORINTH 5:7.

1. Nso iwụt ke apostle Paul akasan̄a ke mbuọtidem, ikasan̄ake ke edikụt ke enyịn?

 EDI isua 55 E.N. N̄kpọ nte isua 20 ẹbe tọn̄ọ owo oro ekerede Saul, emi ọkọkọbọde mme Christian, akakabarede edi Christian. Kpa ye oro enye anamde utom Abasi ebịghi, enye osụk enyenyene ọkpọsọn̄ mbuọtidem ke Abasi. Okposụkedi enye mîdaha ata enyịn esie ikụt mme n̄kpọ eke heaven, enye osụk enyenyene ọkpọsọn̄ mbuọtidem. Ke ini apostle Paul ekewetde n̄wed ọnọ ẹsọk mme Christian oro ẹyetde aran, emi ẹkenyenede idotenyịn eke heaven, enye ọkọdọhọ ete: “Nnyịn isan̄a ke mbuọtidem, isan̄ake ke edikụt ke enyịn.”—2 Corinth 5:7.

2, 3. (a) Didie ke nnyịn iwụt ke isan̄a ke mbuọtidem? (b) Nso ke ndisan̄a ke edikụt ke enyịn ọwọrọ?

2 Man isan̄a ke mbuọtidem, oyom inyene ọyọhọ mbuọtidem ke Abasi enyene ukeme ndinọ nnyịn ndausụn̄. Ana nnyịn inen̄ede inịm ke enye enen̄ede ọfiọk se itịmde ifọn ye nnyịn. (Psalm 119:66) Ke ini nnyịn inamde ubiere, ana ikere iban̄a ‘ata idem n̄kpọ oro nnyịn mîkwe.’ (Mme Hebrew 11:1) Emi esịne un̄wọn̄ọ aban̄ade “mbufa enyọn̄ ye obufa isọn̄.” (2 Peter 3:13) Ke n̄kan̄ eken, ndisan̄a ke edikụt ke enyịn ọwọrọ ndibịne mme n̄kpọ oro ikụtde ke enyịn kpọt. Emi akama n̄kpọndịk koro enye ekeme ndinam ifụmi uduak Abasi ofụri ofụri.—Psalm 81:12; Ecclesiastes 11:9.

3 Edide nnyịn idi “ekpri otuerọn̄,” emi ẹnyenede ikot eke heaven, m̀mê idi “mme erọn̄ en̄wen,” emi ẹnyenede idotenyịn eke isọn̄, kpukpru nnyịn ikpenyene ndinam item oro ọdọhọde isan̄a ke mbuọtidem, ikûsan̄a ke edikụt ke enyịn. (Luke 12:32; John 10:16) Ẹyak ise nte ndinam item eke odudu spirit emi ekemede ndikpeme nnyịn mbiọn̄ọ edikop “inemesịt idiọkn̄kpọ ke ibio ini,” afia uma-inyene, ye edikere ke utịt editịm n̄kpọ emi ikpereke. Nnyịn iyeneme n̄ko mme n̄kpọndịk oro ẹdude ke ndisan̄a ke edikụt ke enyịn.—Mme Hebrew 11:25.

Sịn “Ndinyene Inemesịt Idiọkn̄kpọ ke Ibio Ini”

4. Nso ke Moses ekemek, ndien ntak-a?

4 Kere utọ uwem oro Moses eyen Amram okpokodude. Sia ẹkebọkde Moses ke ufọk ubọn̄ Egypt eset, enye ama enyene ifet ndinyene odudu, inyene, ye uku. Moses ekpekekere: ‘Ẹnen̄ede ẹkpep mi ọwọrọetop ọniọn̄ Egypt, mmonyụn̄ n̄kop odudu ke ikọ ye ke edinam. Edieke ndụn̄de ye ikọt edidem, mmekeme ndida idaha mi n̄n̄wam nditọete mi oro ẹfịkde!’ (Utom 7:22) Utu ke oro, Moses ekemek “nditiene ikọt Abasi mbiom ukụt.” Ntak-a? Nso ikanam Moses akpa edem owụt kpukpru n̄kpọ oro enye ekpekenyenede ke Egypt? Bible ọbọrọ ete: “Oto mbuọtidem [Moses] ọkpọn̄ Egypt, edi ifeheke iyatesịt edidem, koro enye ama aka iso ọsọn̄ọ ada nte n̄kpọ eke okụtde Enye emi enyịn owo mîkwe.” (Mme Hebrew 11:24-27) Mbuọtidem oro Moses ekenyenede ke Jehovah ọyọnọ mbon edinen ido utịp ama an̄wam enye esịn ndinam idiọkn̄kpọ onyụn̄ esịn ndikop inemesịt idiọkn̄kpọ ke ibio ini.

5. Didie ke uwụtn̄kpọ Moses esịn udọn̄ ọnọ nnyịn?

5 Ediwak ini esiyom nnyịn n̄ko inam n̄kpọsọn̄ ubiere ke mme n̄kpọ nte: ‘Ndi akpana ntre mme edinam m̀mê mme edu oro mîdụhe ke n̄kemuyo ye mme edumbet Bible? Ndi akpana nnam utom oro edinamde nnyene n̄kpọ eke obụk edi oro mîdiyakke n̄kọri ke n̄kan̄ eke spirit?’ Uwụtn̄kpọ Moses esịn udọn̄ ọnọ nnyịn ikûnam ubiere oro ẹbietde eke ererimbot emi mînyeneke ikike mi; utu ke oro nnyịn ikpọbuọt idem ke ọniọn̄ oro adade okụt n̄kpọ ke anyan usụn̄, kpa ọniọn̄ “Enye emi enyịn owo mîkwe”—Jehovah Abasi. Ukem nte Moses, nnyịn ikpakam ida itie ufan nnyịn ye Jehovah ke ata ọsọn̄urua ikan n̄kpọ ekededi oro nnyịn ikemede ndinyene ke ererimbot emi.

6, 7. (a) Didie ke Esau okowụt ke imek ndisan̄a ke edikụt ke enyịn? (b) Didie ke se iketịbede inọ Esau edi uwụtn̄kpọ ọnọ nnyịn?

6 Men Moses domo ye Esau eyen Isaac. Esau ama emek ndiyụhọ udọn̄ idemesie ke ebe oro. (Genesis 25:30-34) Sia Esau ‘mîkowụtke esịtekọm inọ ndisana n̄kpọ,’ enye ama ada unen esie nte akpan “okpụhọ ye udia ini kiet.” (Mme Hebrew 12:16) Enye ikekereke iban̄a nte edinyam unen esie nte akpan editụkde itie ebuana esie ye Jehovah ye utịp oro emi edinyenede ke idem nditọ esie. Enyịn esie eke spirit ama ekịm. Esau ikọdọn̄ke enyịn ke mme ọsọn̄urua un̄wọn̄ọ oro Abasi ọkọn̄wọn̄ọde, edi ekese mmọ ke mbio. Enye akasan̄a ke edikụt ke enyịn, ikasan̄ake ke mbuọtidem.

7 Se iketịbede inọ Esau edi uwụtn̄kpọ ọnọ nnyịn mfịn. (1 Corinth 10:11) Ke ini iyomde ndinam ubiere, edide akamba m̀mê ekpri, inaha nnyịn iyak ndutịm usuanetop ererimbot Satan oro ọdọhọde ke ana owo enyene se enye oyomde kpa idaha oro, otụn nnyịn usụn̄. Ọkpọfọn nnyịn ibụp idem nnyịn ite: ‘Ndi ubiere oro nnamde ẹwụt edu Esau? Ndi ami ndinyene se nyomde kpa idaha oro ayanam n̄kûnịm mme n̄kpọ eke spirit akpa ke uwem mi? Ndi mme n̄kpọ oro mmekde ẹyebiat itie ufan mi ye Abasi ẹnyụn̄ ẹnam n̄kûbọ utịp ini iso? Nso orụk uwụtn̄kpọ ke ami nnịm nnọ mbon en̄wen?’ Edieke mme n̄kpọ oro nnyịn imekde ẹwụtde ke imowụt esịtekọm inọ ndisana n̄kpọ, Jehovah ọyọdiọn̄ nnyịn.—Mme N̄ke 10:22.

Ndifep Afia Uma-Inyene

8. Ẹkedụri mme Christian ke Laodicea utọn̄ ẹban̄a nso, ndien ntak oro ebehede nnyịn?

8 Ke n̄kukụt oro ẹkewụtde apostle John ke utịt utịt akpa isua ikie, Jesus Christ oro ẹnọde ubọn̄ ama ọnọ etop ẹsọk esop oro okodude ke Laodicea, ke Asia Minor. Etop oro okodụri mmọ utọn̄ aban̄a uma-inyene. Okposụkedi mme Christian ke Laodicea ẹkeforode ke n̄kan̄ eke obụk, mmọ ẹma ẹbuene ke n̄kan̄ eke spirit. Utu ke ndika iso nsan̄a ke mbuọtidem, mmọ ẹma ẹyak inyene obụkidem anam enyịn mmọ eke spirit ẹkịm. (Ediyarade 3:14-18) Uma-inyene ekeme ndikịm mme owo enyịn eke spirit mfịn n̄ko. Enye esinam mbuọtidem nnyịn emem inyụn̄ iyakke ‘ifehe mbuba uwem ye ime.’ (Mme Hebrew 12:1) Edieke nnyịn mîkpemeke idem, “inemesịt uwem emi” ekeme ndibaba mme edinam eke spirit nnyịn ‘n̄wot ofụri ofụri.’—Luke 8:14.

9. Didie ke ndiyụhọ ye udia eke spirit oro ẹnọde nnyịn nnyụn̄ n̄wụt esịtekọm mban̄a enye ekpeme nnyịn?

9 Ndiyụhọ ke se inyenede—utu ke ndida ererimbot emi nnam n̄kpọ ọyọhọ ọyọhọ man iforo—ekpeme nnyịn ke n̄kan̄ eke spirit. (1 Corinth 7:31; 1 Timothy 6:6-8) Edieke isan̄ade ke mbuọtidem mîsan̄ake ke edikụt ke enyịn, nnyịn iyenyene idatesịt ke paradise eke spirit oro idude idahaemi. Nte isinụkke nnyịn ‘ndikwọ ke idatesịt’ ke ntak oro idiade eti udia eke spirit? (Isaiah 65:13, 14) Akan oro, nnyịn imesikop idatesịt ndidụk nsan̄a ye mbon oro ẹnyenede mbun̄wụm spirit Abasi. (Galatia 5:22, 23) Edi akpan n̄kpọ didie ntem ndiyụhọ ye udia eke spirit oro Jehovah ọnọde nnyịn, emi ọnọde nnyịn odudu!

10. Mme mbụme ewe ke nnyịn ikpobụp idem nnyịn?

10 Ọkpọfọn ibụp idem nnyịn mme mbụme emi: ‘Nda mme n̄kpọ obụkidem didie? Ndi nda inyene obụkidem mi ndu uwem inem inem m̀mê nda mmenede utuakibuot akpanikọ ke enyọn̄? Nso isinen̄ede inọ mi uyụhọ? Ndi edi ukpepn̄kpọ Bible ye edidụk mme mbono esop, mîdịghe ndi edi ndikpọnọde mme utom ukara Abasi nnịm n̄kan̄ kiet kpukpru utịturua n̄kadia uwem? Ndi mmesisio ediwak utịturua nnịm nnọ unọ idem inemesịt utu ke ndida mbuana ke utom ukwọrọikọ ye mme edinam eken oro ẹnyenede ebuana ye utuakibuot akpanikọ?’ Ndisan̄a ke mbuọtidem ọwọrọ ndinyene ekese ndinam ke utom Obio Ubọn̄, nnyụn̄ nnyene ọyọhọ mbuọtidem ke mme un̄wọn̄ọ Jehovah.—1 Corinth 15:58.

Ndinyene Utịt ke Ekikere Kpukpru Ini

11. Didie ke ndisan̄a ke mbuọtidem an̄wam nnyịn inyene utịt ke ekikere kpukpru ini?

11 Ndisan̄a ke mbuọtidem an̄wam nnyịn ifep mme ekikere obụkidem oro ẹwụtde ke utịt ke ebebịghi m̀mê ke utịt idikam idịghe. Sia nnyịn mîbietke mbon eyịghe oro ẹdade mme ntịn̄nnịm ikọ Bible ẹnam nsahi, nnyịn imọfiọk ke mme n̄kpọ oro ẹtịbede ke ererimbot ẹsu se Ikọ Abasi ekebemde iso etịn̄ aban̄a eyo nnyịn. (2 Peter 3:3, 4) Ke uwụtn̄kpọ, ndi nte mme owo ẹnamde n̄kpọ iwụtke ke nnyịn idu uwem ke “mme akpatre usen”? (2 Timothy 3:1-5) Nnyịn imada enyịn mbuọtidem ikụt ke mme n̄kpọ oro ẹtịbede ke ererimbot idahaemi idịghe sụk n̄kani n̄kpọntịbe oro ẹfiakde ẹda itie. Utu ke oro, mmọ ẹdi “idiọn̄ọ edidu [Christ] ye eke utịt editịm n̄kpọ emi.”—Matthew 24:1-14.

12. Didie ke ikọ Jesus oro ẹwetde ke Luke 21:20, 21 okosu ke akpa isua ikie?

12 Kere ban̄a se iketịbede ke akpa isua ikie Eyo Nnyịn oro ebietde se iditịbede ke eyomfịn. Ke ini Jesus Christ okodude ke isọn̄, enye ama odụri mme anditiene enye utọn̄ ete: “Ke ini mbufo ẹkụtde nte mbonekọn̄ ẹkande Jerusalem ẹkụk, ẹfiọk ndien ẹte n̄wụre esie asan̄a ekpere. Adan̄aoro yak mbon oro ẹdude ke Judea ẹtọn̄ọ ndifehe n̄ka ikpọ obot, n̄ko yak mmọ eke ẹdude ke esịt esie ẹwọn̄ọ.” (Luke 21:20, 21) Ntịn̄nnịm ikọ emi ama osu ke ini Cestius Gallus akadade udịmekọn̄ Rome edikan Jerusalem okụk ke isua 66 E.N. Inikiet inikiet, udịmekọn̄ oro ẹma ẹfiak edem ẹnyọn̄ọ, ọnọde mme Christian do idiọn̄ọ ye ifet ‘ndifehe n̄ka ikpọ obot.’ Udịmekọn̄ Rome ẹma ẹfiak ẹdi ke isua 70 E.N. ẹdin̄wana ye Jerusalem ẹnyụn̄ ẹsobo temple esie. Josephus ọdọhọ ke se iwakde ibe mme Jew 1,000,000 ẹma ẹkpan̄a, ndien ke ẹma ẹtan̄ mme Jew 97,000 ẹka ntan̄mfep. Abasi ama ebiere ikpe ọnọ editịm n̄kpọ mme Jew oro. Mbon oro ẹkesan̄ade ke mbuọtidem ẹnyụn̄ ẹnamde item Jesus ẹma ẹbọhọ nsobo oro.

13, 14. (a) Mme n̄kpọ ewe ẹdisọp nditịbe ke ini iso? (b) Ntak emi nnyịn ikpodude ke edidemede iban̄a ntịn̄nnịm ikọ Bible oro osude?

13 Mbiet n̄kpọ oro ọmọn̄ etịbe ke eyo nnyịn. Abasi ọmọn̄ ada mme idụt oro ẹnamde Edidiana Mme Idụt ọnọ ubiereikpe esie. Kpa nte uduak udịmekọn̄ Rome eke akpa isua ikie ekedide ndinam ẹnyene Pax Romana (Emem Obio Ukara Rome), kpa ntre n̄ko uduak Edidiana Mme Idụt mfịn edi ndisịn emem ke isọn̄. Okposụkedi udịmekọn̄ Rome ẹkedomode ndinam ukeuke ifụre odu ke ofụri ererimbot ini oro, mmọ ẹma ẹkam ẹkabade ẹdi mme andisobo Jerusalem. Kpasụk ntre mfịn, ntịn̄nnịm ikọ Bible owụt ke mme idụt oro ẹnyenede odudu un̄wana ekọn̄ ke Edidiana Mme Idụt ẹyekere ke ido ukpono edi ntak afanikọn̄ ererimbot ndien mmọ ẹyenam n̄kpọ man ẹsobo Jerusalem eyomfịn—Christendom—ọkọrọ ye ikpehe eken ke Akwa Babylon. (Ediyarade 17:12-17) Ih, ofụri ukara ererimbot eke nsunsu ido ukpono enen̄ede ekpere nsobo.

14 Nsobo nsunsu ido ukpono edidi ntọn̄ọ akwa ukụt. Ke akpatre ikpehe akwa ukụt, ẹyesobo ikpehe idiọk editịm n̄kpọ emi okosụhọde. (Matthew 24:29, 30; Ediyarade 16:14, 16) Ndisan̄a ke mbuọtidem anam nnyịn idu ke edidemede iban̄a ntịn̄nnịm ikọ Bible oro osude. Owo ibian̄ake nnyịn ke Abasi edida utọ esop nte Edidiana Mme Idụt anam emem ye ifụre odu ke isọn̄. Mmọdo, ndi nte nnyịn idude uwem ikpowụtke ke imenịm ke “akwa usen Jehovah emekpere”?—Zephaniah 1:14.

Nso Inam Edisan̄a ke Edikụt ke Enyịn Edi N̄kpọndịk?

15. Kpa ye oro Abasi ọkọdiọn̄de nditọ Israel, nso afia ke mmọ ẹkeduọ ẹdụk?

15 Se iketịbede inọ Israel eset owụt n̄kpọndịk oro odude ke ndiyak edisan̄a ke edikụt ke enyịn anam mbuọtidem nnyịn emem. Kpa ye oro nditọ Israel ẹkekụtde nte Abasi adade ufen duop esuene mme abasi Egypt ndien ekem anyan̄a mmọ ke utịbe utịbe usụn̄ ebe Ididuot Inyan̄, mmọ ẹma ẹsọn̄ ibuot ẹnam eyen enan̄ o-gold ẹnyụn̄ ẹtuak ibuot ẹnọ enye. Mmọ ẹma ẹnana ime ẹnyụn̄ ẹkpa mba nditie mbet Moses emi ‘ekebịghide ndito ke enyọn̄ obot nsụhọde.’ (Exodus 32:1-4) Unana ime ama anam mmọ ẹtuak ibuot ẹnọ mbiet oro mmọ ẹkekụtde ke enyịn. Mmọ ndikasan̄a ke edikụt ke enyịn ama ayat Jehovah esịt onyụn̄ anam ẹwot n̄kpọ nte “tọsịn owo ita.” (Exodus 32:25-29) Esidi n̄kpọ mfụhọ didie ntem mfịn ke ini andituak ibuot nnọ Jehovah anamde ubiere oro ẹwụtde ke enye ibuọtke idem ke Jehovah, inyụn̄ inịmke ke enye enyene ukeme ndisu mme un̄wọn̄ọ esie!

16. Didie edisan̄a ke edikụt ke enyịn okotụk nditọ Israel?

16 Nditọ Israel ẹma ẹnam mme n̄kpọ efen oro ẹkediọkde ke ntak se mmọ ẹkekụtde ke enyịn. Ndisan̄a ke edikụt ke enyịn ama anam mmọ ẹkop ndịk ẹban̄a mme asua mmọ. (Numbers 13:28, 32; Deuteronomy 1:28) Emi ama anam mmọ ẹdọhọ ke ndausụn̄ Moses oro Abasi ọkọnọde odudu ifọnke, ẹnyụn̄ ẹdọhọ ke n̄kpọ ọdiọk ye mmimọ etieti. Unana mbuọtidem ama anam mmọ ẹma Egypt oro demon akakarade ẹkan Isọn̄ Un̄wọn̄ọ. (Numbers 14:1-4; Psalm 106:24) Anaedi esịt akayat Jehovah didie ntem ndikụt ikọt esie ẹwụtde utọ unana ukpono oro ẹnọ Edidem mmọ oro enyịn mîkwe!

17. Nso ikanam nditọ Israel ẹsịn ndausụn̄ Jehovah ke eyo Samuel?

17 Ke eyo prọfet Samuel, idụt Israel oro Abasi akamade mi ama afiak ọduọ odụk afia edisan̄a ke edikụt ke enyịn. Nditọ Israel ẹma ẹtọn̄ọ ndiyom edidem oro mmọ ẹkekemede ndikụt ke enyịn. Okposụkedi Jehovah okowụtde ke imọ idi Edidem mmọ, emi ikekemke ndinam mmọ ẹsan̄a ke mbuọtidem. (1 Samuel 8:4-9) Mmọ ẹma ẹbọ ufen ke ndikesịme ndisịme nsịn mfọnmma ndausụn̄ Jehovah, nnyụn̄ nyom ndibiet mme idụt oro ẹkekande mmọ ẹkụk.—1 Samuel 8:19, 20.

18. Nso ke ikeme ndikpep nto n̄kpọndịk oro ẹdude ke ndisan̄a ke edikụt ke enyịn?

18 Nnyịn mme asan̄autom Jehovah eyomfịn imama eti itie ebuana nnyịn ye Abasi. Ọdọn̄ nnyịn ndikpep nnyụn̄ nda nti ukpepn̄kpọ eset nsịn ke edinam. (Rome 15:4) Sia nditọ Israel ẹkesan̄ade ke edikụt ke enyịn, mmọ ẹma ẹfre ke Abasi akada Moses ọnọ mmimọ ndausụn̄. Edieke nnyịn mîkpemeke idem, nnyịn n̄ko imekeme ndifre ke Jehovah Abasi ye Akamba Moses, Jesus Christ, ẹda esop Christian usụn̄ mfịn. (Ediyarade 1:12-16) Ana nnyịn ikpeme mbak idise ikpehe esop Jehovah ke isọn̄ nte owo esede. Emi ekeme ndinam nnyịn ikụni, ikûnyụn̄ iwụt ukpono inọ mbon oro ẹdade ke ibuot Jehovah ikûnyụn̄ iwụt n̄ko inọ udia eke spirit oro “ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄” ọnọde.—Matthew 24:45.

Biere Ndisan̄a ke Mbuọtidem

19, 20. Nso ke afo ebiere ndinam, ndien ntak-a?

19 Bible ọdọhọ ete: “Nnyịn imenyene en̄wan ndin̄wana, idịghe ye obụk ye iyịp, edi in̄wana ye mme ukara, ye mme enyene-odudu, ye mme andikara ekịm ererimbot emi, ye odudu ndiọi spirit ke enyọn̄.” (Ephesus 6:12) Akpan asua nnyịn edi Satan kpa Devil. Uduak esie edi ndibiat mbuọtidem nnyịn ke Jehovah. Enye iditreke ndida n̄kpọ etabi ekededi ntap nnyịn man ibiat ubiere nnyịn ndinam n̄kpọ Abasi. (1 Peter 5:8) Nso idikpeme nnyịn mbak mme n̄kpọ oro ikụtde ke editịm n̄kpọ Satan emi ẹdibian̄a nnyịn? Edi ndisan̄a ke mbuọtidem, idịghe ke edikụt ke enyịn! Ndibuọt idem nnyụn̄ mberi edem ke mme un̄wọn̄ọ Jehovah idiyakke nnyịn ‘iwụre nte nsụn̄ikan̄ ke mbuọtidem nnyịn.’ (1 Timothy 1:19) Do, ẹyak nnyịn inen̄ede ibiere ndika iso nsan̄a ke mbuọtidem, itịmde inịm ke Jehovah ọyọdiọn̄ nnyịn. Nnyịn ikpakam ika iso ibọn̄ akam man ibọhọ kpukpru n̄kpọ oro ẹditịbede ke ini iso.—Luke 21:36.

20 Nnyịn imenyene mfọnmma Uwụtn̄kpọ ndikpebe nte isan̄ade ke mbuọtidem, mîsan̄ake ke edikụt ke enyịn. Bible ọdọhọ ke ‘Christ ama akam okụt ukụt kaban̄a nnyịn, ọkpọn̄de uwụtn̄kpọ enịm ọnọ nnyịn man itiene nde ikpat esie ketket.’ (1 Peter 2:21) Ibuotikọ oro etienede eyeneme nte nnyịn ikemede ndika iso nsan̄a nte enye akasan̄ade.

Nte Afo Emeti?

• Nso ke uwụtn̄kpọ Moses ye Esau ẹkpep fi ẹban̄a edisan̄a ke mbuọtidem, idịghe ke edikụt ke enyịn?

• Nso idi akpan n̄kpọ oro ekemede ndin̄wam nnyịn ifep uma-inyene?

• Didie ke edisan̄a ke mbuọtidem an̄wam nnyịn ifep ndikere ke utịt ke ebebịghi?

• Ntak emi n̄kpọndịk odude ke edisan̄a ke edikụt ke enyịn?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 17]

Moses akasan̄a ke mbuọtidem

[Ndise ke page 18]

Ndi edinam ini nduọkodudu ẹsibiọn̄ọ fi ndusụk ini ndibuana ke mme edinam ukara Abasi?

[Ndise ke page 20]

Didie ke edikpan̄ utọn̄ nnọ Ikọ Abasi ekpeme fi?