Jehovah Idikpọn̄ke Fi

MME Christian ke Judaea ẹma ẹsobo ọkpọsọn̄ ubiọn̄ọ, mmọ ẹkenyene n̄ko ndiyọ uma-inyene oro ekedide ọsọ n̄kpọ ini oro. Apostle Paul ama ọdọn̄ mmọ esịt ebe ke ndikot nto se Jehovah eketịn̄de ọnọ nditọ Israel ke ini mmọ ẹkeyomde ndidụk Isọn̄ Un̄wọn̄ọ. Paul ekewet ete: “Ndikpọn̄ke fi, ndinyụn̄ nsịnke fi.” (Mme Hebrew 13:5; Deuteronomy 31:6) Ke akpanikọ, un̄wọn̄ọ emi ama ọsọn̄ọ mme Christian oro idem.

Ukem un̄wọn̄ọ oro ekpenyene ndisọn̄ọ nnyịn idem ndiyọ editịmede esịt oro ‘ndiọkeyo akpatre usen’ emi akamade. (2 Timothy 3:1) Edieke ibuọtde idem ke Jehovah inyụn̄ inamde n̄kpọ ikekem ye mbuọtidem oro, enye ọyọsọn̄ọ nnyịn idem ndiyọ ndiọkn̄kan idaha. Man ifiọk nte Jehovah ekemede ndisu un̄wọn̄ọ emi, ẹyak ikere iban̄a owo oro atabade utom ke unana idotenyịn.

Ndiyọ Idaha Oro Owo Mîkodorike Enyịn

Ibat mbon oro mînyeneke utom ke ọkọri ke ofụri ererimbot. Nte magazine kiet ke Poland ọdọhọde, ẹda unana utom nte “kiet ke otu ndiọkn̄kan mfịna n̄kaowo.” Utom anana n̄ko ke mme idụt oro ẹforode. Ke uwụtn̄kpọ, ibat mbon oro mîkenyeneke utom idem ke mme idụt oro ẹnamde Esop Kaban̄a Edidianakiet ye N̄kọri Ndutịm Uforo, “ama ọdọk [ke isua 2004] ebe miliọn 32, awakde akan ibat mbon oro mîkenyeneke utom ke ini Akwa Iduọ Ndutịm Uforo eke iduọk isua 1930.” Akpan Itieutom Unam Ndụn̄ọde ke Poland ama ọdọhọ ke owo miliọn ita ikenyeneke utom ke December 2003, oro ọwọrọ “ke otu kpukpru owo 100 oro ẹdude, owo 18 oro ẹkponde ẹkem ndinam utom ikenyeneke utom.” Ndụn̄ọde kiet ọdọhọ ke otu kpukpru mbubịt nditọ South Africa 100 oro ẹkedude ke 2002, n̄kpọ nte owo 48 ikenyeneke utom.

Ediwak owo, esịnede mme asan̄autom Jehovah, ẹsinen̄ede ẹkop ndịk ẹban̄a unana utom ye edibịn owo ke utom ke unana idotenyịn. “Ini ye unọmọ” ẹsisịm owo ekededi. (Ecclesiastes 9:11) Ndusụk ini, imekeme ndiseme nte David andiwet psalm ekesemede ete: “Ndutụhọ esịt mi omokpon.” (Psalm 25:17) Ndi afo eyekeme ndiyọ utọ ndiọi idaha oro? Mmọ ẹkeme ndifịna fi ke ekikere, ke n̄kan̄ eke spirit, ye ke n̄kan̄ eke obụk. Edieke atabade utom, ndi enyene se akpanamde man afiak enyene utom?

 Ndiyọ Mfịna Ekikere

Janusz Wietrzyński, ekpepn̄kpọ mban̄a ekikere ọdọhọ ke “esinen̄ede abiak irenowo nditaba utom mmọ” sia ẹsidade irenowo nte mme andinọ ubon udia. Janusz ọdọhọ ke “ibuot esiyon̄” erenowo oro atabade utom, anamde enye ayat esịt onyụn̄ ekere ke idụhe se ikemede ndikpụhọde idaha imọ. Ete oro ẹsiode ke utom ekeme ndikere ke imọ iwọrọke n̄kpọ onyụn̄ ọtọn̄ọ “ndisitọhọ ye mbonubon esie.”

Adam, eren Christian kiet emi enyenede nditọ iba etịn̄ nte eketiede enye ke idem ke ini enye akatabade utom, ete: “Esịt ama esisọp ayat mi; idụhe se mîkesiyatke mi esịt. Idem ke ini ndede idap, n̄kesidaba kpukpru ini mban̄a utom ye nte n̄kpan̄wanade n̄kpọ nnọ nditọ mi ye n̄wan mi, oro ẹma ẹkenyụn̄ ẹsio ke utom ke unana idotenyịn.” Ryszard ye Mariola, emi ẹdide n̄wan ye ebe oro ẹnyenede eyen kiet, ẹma ẹbọ ban̄k ata akamba ebuọt mbemiso mmọ mbiba ẹketabade utom mmọ. Mariola ọdọhọ ete: “Eketie mi mfịna mfịna kpukpru ini, esịt ama esifịna mi tutu n̄kere ke ikenenke ndibọ ebuọt oro. Mma nsikere kpukpru ini ke ami n̄kedi ntak kpukpru oro.” Ke ini mme utọ n̄kpọ oro ẹtịbede ẹnọ nnyịn, nnyịn imekeme ndisọsọp nyat esịt, ntịmede esịt, m̀mê n̄kop mfụhọ, ndien imakam ikeme ndikpa ekikere. Didie ndien ke nnyịn ikeme ndikan etikwo etikwo ekikere oro ẹkemede ndifịna nnyịn?

Bible ọnọ nnyịn ata eti item aban̄a se ikpanamde man ika iso inyene nti ekikere. Apostle Paul eketeme ete: “Ẹkûtịmede esịt ke baba n̄kpọ kiet, edi ke kpukpru n̄kpọ ẹda akam ye n̄kpeubọk ọkọrọ ye ekọm ẹsian Abasi eben̄e mbufo; ndien emem Abasi emi akande kpukpru ekikere eyekpeme esịt mbufo ye ukeme ukeren̄kpọ mbufo ke Christ Jesus.” (Philippi 4:6, 7) Ndibọn̄ akam nnọ Jehovah ayanam nnyịn inyene “emem Abasi,” oro edi, ekikere nnyịn ayana sụn̄ sia ibuọtde idem ke Abasi. Irena n̄wan Adam ọdọhọ ete: “Nnyịn ima isian Jehovah idaha nnyịn ke akam, inyụn̄ isian enye ke imoyom ndidu mmemmem uwem n̄kan nte ikodude. Ebe mi oro ekesisọpde etịmede esịt ama ọtọn̄ọ ndikere ke n̄kpọ ọyọfọn.”

Edieke atabade utom ke unana idotenyịn, afo ekpenyene ndida item oro Jesus ọkọnọde ke Ukwọrọikọ esie ke Obot, nsịn ke edinam. Enye ọkọdọhọ ete: “Ẹtre nditịmede esịt mban̄a ukpọn̄ mbufo ẹte ididia nso m̀mê idin̄wọn̄ nso, m̀mê ẹban̄a ikpọkidem mbufo ẹte idisịne nso. . . . Ẹka iso, ndien, ndibem iso nyom obio ubọn̄ ye edinen ido esie, ndien ẹyedian kpukpru n̄kpọ eken ẹnọ mbufo.” (Matthew 6:25, 33) Ryszard ye Mariola ẹma ẹda item emi ẹsịn ke edinam ndien emi ama an̄wam mmọ ndikara ekikere mmọ. Mariola ọdọhọ ete: “Ebe mi esidọn̄ mi esịt kpukpru ini onyụn̄ ọsọn̄ọ etịn̄ ke Jehovah idikpọn̄ke nnyịn. Ebe esie adian ete: “Ndidiana ye n̄wan mi n̄kọbọ ke akam anam nnyịn inen̄ede isan̄a ikpere Abasi inyụn̄ inen̄ede ikpere kiet eken, ndien oro ọdọn̄ nnyịn esịt.”

Edisana spirit Abasi n̄ko ayan̄wam nnyịn iyọ. Mfara ke idem, emi edisana spirit ekemede ndinam nnyịn inyene, idiyakke nnyịn itịmede esịt. (Galatia 5:22, 23) Ekeme ndidi emi idimemke utom, edi se iditịbede edi oro, koro Jesus ọkọn̄wọn̄ọ ete ke ‘Ete nnyịn ke heaven ayayak edisana spirit ọnọ mbon oro ẹben̄ede enye.’—Luke 11:13; 1 John 5:14, 15.

 Kûfụmi Mme Udọn̄ N̄kpọ eke Spirit Fo

Nditaba utom ke unana idotenyịn akam ekeme ndifịna Christian oro enen̄erede enyene iwụk, edi nnyịn ikpenyeneke ndifụmi mme udọn̄ n̄kpọ eke spirit nnyịn. Da Moses emi ekedide isua 40 ke uwụtn̄kpọ, emi ofụri uwem esie okokpụhọrede ke ini enye akatabade ifet edidi eyenọbọn̄, onyụn̄ akabarede edi ekpemerọn̄, kpa utom oro nditọ Egypt mîkamaha. (Genesis 46:34) Moses ekenyene ndikpụhọde n̄kekem ye obufa idaha esie. Ke isua 40 oro ẹketienede, enye ama ayak Jehovah ọnọ imọ ukpep onyụn̄ etịm imọ idem ọnọ obufa utom oro akanade ebet imọ. (Exodus 2:11-22; Utom 7:29, 30; Mme Hebrew 11:24-26) Kpa ye oro n̄kpọ ọkọsọn̄de ye Moses, enye ama esịn idem ke n̄kpọ eke spirit, onyụn̄ enyịme Jehovah ọnọ imọ ukpep. Akpakam nnyịn idehede iyak nsọn̄ọn̄kpọ anam nnyịn ifre se idade nte akpan n̄kpọ ke n̄kan̄ eke spirit!

Okposụkedi esịt ekemede ndiduọ nnyịn ke ini itabade utom ke unana idotenyịn, utọ idaha oro ke nnyịn ikpakam inen̄ede isọn̄ọ itie ebuana nnyịn ye Jehovah Abasi ye ikọt esie. Adam oro iketịn̄de iban̄a ekekere ntre. Enye ọdọhọ ete: “Ke ini ami ye n̄wan mi ikatabade utom, nnyịn ikedehede ikere ke akpana itre ndidụk mme mbono esop m̀mê ndisụhọde udomo ini oro idade ikwọrọ ikọ. Ndinyene utọ ekikere emi ikayakke nnyịn inen̄ede itịmede esịt iban̄a n̄kpọn̄.” Ryszard ọdọhọ ntre n̄ko, ete: “Ke mîkpekedịghe mme mbono esop ye utom ukwọrọikọ, nnyịn ikpekekemeke ndiyọ; editịmede esịt okpokowot nnyịn. Ndineme nneme eke spirit ye mbon en̄wen esinọ nnyịn nsịnudọn̄, koro nneme emi esinam nnyịn ikam ikere iban̄a mbon en̄wen utu ke ndikere mban̄a idem nnyịn.”—Philippi 2:4.

 Ih, utu ke ndifịna idem n̄kaha mban̄a unana utom, domo ndida ini oro enyenede nnam mme n̄kpọ eke spirit, utọ nte ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ, mme utom esop, m̀mê nditat utom ukwọrọikọ fo. Utu ke nditie nte anana-utom, afo eyenyene “ekese ndinam ke utom Ọbọn̄,” emi edinamde fi okop idatesịt onyụn̄ anam owo ekededi oro adade esịt akpanikọ enyịme etop Obio Ubọn̄ oro ọkwọrọde, okop idatesịt n̄ko.—1 Corinth 15:58.

Ndinọ Ubon Fo N̄kpọ Obụkidem

Nte ededi, n̄kpọ eke spirit isinọhọ owo udia. Ntre, nnyịn ikpenyene nditi edumbet emi: “Ke akpanikọ edieke owo ekededi mîtịmke n̄kpọ inọ ikọt esie, akpan akpan mbonufọk esie, enye akan̄ mbuọtidem onyụn̄ ọdiọk akan owo eke mînịmke ke akpanikọ.” (1 Timothy 5:8) Adam ọdọhọ ete: ‘Okposụkedi nditọete ke esop ẹsisọpde ẹnọ nnyịn se iyomde, edi sia idide Christian, obiomo nnyịn ndinam se ikekeme man inyene utom.’ Nnyịn imekeme ndidori enyịn ke Jehovah ye ikọt esie ẹyen̄wam nnyịn, edi nnyịn ikpenyeneke ndifre ke nnyịn inyene ndinam n̄kpọ man inyene utom.

Nso ke ikpanam? Adam ọdọhọ ete: ‘Kûwan̄ ubọk utie ukere ke Abasi eyetie ke heaven otop manna ọnọ fi. Ke ini oyomde utom, kûmen̄e ndinam ẹfiọk ke afo edi kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah. Mme eteutom ẹsinen̄ede ẹda oro ke akpan n̄kpọ.’ Ryszard ọnọ item emi: “Bụp owo ekededi oro ọfiọkde m̀mê enye ọfiọk ebiet oro ẹyomde owo ke utom. San̄a ndien ndien ke itieutom oro ẹsiyomde utom ẹnọ owo. Kot mme ikpehe n̄wedmbụk n̄kpọntịbe oro ẹsiwetde orụk utom oro ẹdude ye mme owo oro ẹyomde.’ Ka iso yom utom! Kûsasat utom ukaha, nam ọkpọkọm usụhọde utom m̀mê enye oro mînamke fi enyene n̄kpọ nte ekekerede.”

Ih, “Jehovah edi andin̄wam” fi. Enye ‘idikpọn̄ke fi, idinyụn̄ isịnke fi.’ (Mme Hebrew 13:5, 6) Kûtịmede esịt ukaha. David, andiwet psalm ekewet ete: “Kpat usụn̄ fo nọ Jehovah, nyụn̄ buọt idem fo ye enye, ndien enye ayanam.” (Psalm 37:5) ‘Ndikpat usụn̄ nnyịn nnọ Jehovah’ ọwọrọ ndiberi edem ke enye nnyụn̄ nnam n̄kpọ nte enye amade, idem ke ini idaha nnyịn mîfọnke.

Adam ye Irena ẹma ẹn̄wam idemmọ ke ndinam utom uyet window ye udịghi ukot ufọkenyọn̄, ẹnyụn̄ ẹsifam okụk ke ini ẹdepde mme n̄kpọ. Mmọ ẹma ẹsisan̄a ndien ndien ke itieutom oro ẹsiyomde utom ẹnọ owo. Irena ọdọhọ ete: “Nnyịn ima isinyene un̄wam ke ata nnennen ini oro ikoyomde un̄wam.” Ebe esie adian do ete: “Nnyịn imedifiọk ke se ikesiben̄ede ke akam ikesinen̄ekede ikem ye uduak Abasi. Emi ekpep nnyịn ndiberi edem ke ọniọn̄ Abasi utu ke ndiberi edem ke asian nnyịn. Enen̄ede ọfọn ndime ime nse se Abasi edinamde.”—James 1:4.

Ryszard ye Mariola ẹma ẹnyịme ndinam nsio nsio utom oro mmọ mîkekereke ke ikpanam, edi mmọ ẹma ẹsịn idem n̄ko ẹnọ ikọ ntiense ke mme efakutom oro udọn̄ okokponde akan. Ryszard ọdọhọ ete: ‘Nnyịn ima isinyene utom ke ata ini oro nnyịn mîkenyeneke n̄kpọ ndomokiet ndidia. Nnyịn ikamaha ndinam utom oro ẹsikpede ata ediwak okụk, emi ẹkpekebiọn̄ọde nnyịn ndinam utom ukara Abasi. Nnyịn ima ibiere ndibet ini Jehovah.” Ebe ye n̄wan emi ẹnịm ke akpanikọ ke Jehovah akan̄wam mmimọ ikụt ufọk oro mmimọ ikekpede ata esisịt okụk, ndien Ryszard emi edide ebe, ama edinyene utom ke akpatre.

Ekeme ndinen̄ede mbiak fi edieke atabade utom fo, edi ntak mûdaha utọ idaha oro udomo use m̀mê Jehovah ọyọkpọn̄ fi? Jehovah ekere aban̄a fi. (1 Peter 5:6, 7) Enye amada prọfet Isaiah ọn̄wọn̄ọ ete: “Kûnyek idem, koro ami ndide Abasi fo: nyọsọn̄ọ fi idem; nditreke ndinyan̄a fi.” (Isaiah 41:10) Kûyak n̄kpọntịbe unana idotenyịn, esịnede editaba utom, anam ibuot oyon̄ fi. Nam kpukpru se ekekeme, nyụn̄ yak se isụhọde sịn Jehovah ke ubọk. ‘Dodop’ bet ini Jehovah. (Eseme 3:26) Afo eyenyene ediwak edidiọn̄.—Jeremiah 17:7.

[Ndise ke page 9]

Da ini oro enyenede nam mme n̄kpọ eke spirit

[Mme ndise ke page 10]

Kpep ndifam n̄kpọ, kûnyụn̄ usasat utom ukaha