In̄wan̄-In̄wan̄ Uyarade Ima, Mbuọtidem, ye Nsụkibuot

EYO ama eye etieti ke usenubọk May 16, 2005, ke In̄wan̄ Enyọn̄-Ukpeme ke Wallkill, New York. Edịm oro ekedepde mbemiso usiere ama anam mbiet oro ẹtemde adiana, ọkọrọ ye mme flawa ẹsem. Eka unen mbakara ye nditọ esie itiaita ke ẹkewọk sụn̄sụn̄ ẹkanade mben ekpri ediye n̄kpọdiọhọ mmọn̄. Idem ama akpa isenowo aban̄a nte n̄kann̄kụk emi eyede. Sia usenubọk oro eketiede ndobo ndobo, mmọ ẹkeneme nneme sụn̄sụn̄, nte n̄kpọ eke mîyomke ẹkop mmimọ uyo.

Isenowo oro ẹkedi Mme Ntiense Jehovah emi ẹketode idụt 48 ẹdi Wallkill. Edi mmọ ikedịghe ndise nte ebiet oro eyede. Mmọ ẹkenen̄ede ẹnyene udọn̄ ke se ikadade itie ke esịt akamba ufọk kiet emi ẹdade ndatndat kọrikọri ẹbọp, oro ẹsụk ẹbọpde ata ndondo emi ke Bethel United States ke Wallkill. Idem ama afiak akpa isenowo emi ke ini mmọ ẹkedụkde esịtufọk, edi ufọk emi iketiehe ndobo ndobo.

Isenowo ẹma ẹda ke ufọkenyọn̄ ẹse mme awak-n̄kukọhọ ukwak umịn̄n̄wed ke isọn̄. Ẹma ẹwụk ikpọ ukwak umịn̄n̄wed ition ke nsemnsem isọn̄ufọk simen emi okponde akan an̄wa mbre bọl usụkkiet. Ẹmịn̄ Bible, mme n̄wed, ye mme magazine mi. Ewan̄ babru emi kiet odobide kilogram 1,700, ẹyụt nte mme wheel ubomisọn̄ mbiomo oro ẹnen̄erede ẹsọp. Ada ukwak umịn̄n̄wed emi minit 25 kpọt ndiwan̄ade babru emi ọniọn̄de kilomita 23. Ke ini babru emi awan̄arede, ukwak umịn̄n̄wed ada mmọn̄n̄wed eyet, anam enye asat onyụn̄ osụhọ man ekpekeme ndin̄wịn enye akabade edi mme magazine oro ẹsan̄ade usọp usọp ke enyọn̄ ukwak ẹbe ẹka itie oro ẹdidọn̄de mmọ ke katọn inọ isọk mme esop. Mme ukwak umịn̄n̄wed eken ẹmịn̄ mme n̄wed ke ikpehe ke ikpehe, emi ẹsan̄ade usọp usọp ẹka itie ubon n̄wed emi okon̄de esịm dek, ndien  ekem ẹtan̄ mmọ do ẹka itie udian n̄wed. Kọmputa anam kpukpru n̄kpọ emi ketket.

Ke isenowo ẹma ẹkewọrọ ke ufọk umịn̄n̄wed, mmọ ẹma ẹsan̄a ẹse itie udian n̄wed. Mi ke mme masịn ẹsinam mme n̄wed oro ẹsọn̄de ikpaedem ọkọrọ ye ndiye uduot Bible n̄kpọ nte idem 50,000 ke usen. Ẹsitan̄ mme n̄wed oro ẹkemịn̄de ke ikpehe ke ikpehe ẹdian kiet ẹsịbe mben, ekem ẹsịn ikpaedem. Ẹsitan̄ mme n̄wed oro ẹnamde ẹma ẹdọn̄ ke katọn. Do, ndien, masịn ayadian mme inua katọn emi, ewet enyịn̄ adian onyụn̄ atan̄ mmọ ọkọk itie kiet. Adianade do, masịn oro anamde mmemmem ikpaedem n̄wed esinam onyụn̄ ọdọn̄ n̄wed 100,000 ke katọn ke usen. Masịn emi enen̄ede awak n̄kukọhọ, ndien akpakịp n̄kukọhọ emi ẹdiana kiet ẹnam mme n̄wed Bible ke usọp oro akpade owo idem.

N̄wọrọnda ukwak umịn̄n̄wed eyomfịn oro enen̄erede ọsọp mi enyene ndyọ, onyụn̄ enyene ata eti n̄kanika emi anamde enye anam utom ketket. Nte nnyịn idikụtde, masịn emi n̄ko edi in̄wan̄-in̄wan̄ uyarade oro owụtde ima, mbuọtidem, ye nsụkibuot oro ikọt Abasi ẹnyenede. Nte ededi, ntak ẹkemende utom umịn̄n̄wed ẹkpọn̄ Brooklyn ke New York, ẹka Wallkill?

Akpan ntak ekedi man ẹnam utom umịn̄n̄wed ye edinọ n̄wed ọwọrọ emem utom ebe ke ndinam kpukpru emi ke itie kiet. Ke ediwak isua emi ẹbede, ẹkesimịn̄ n̄wed ke Brooklyn ẹnyụn̄ ẹnọ ẹka nsio nsio ebiet ke adan̄aemi ẹkesimịn̄de magazine ke Wallkill ẹnyụn̄ ẹnọ ẹka nsio nsio ebiet n̄ko. Ndimịn̄ n̄wed ye magazine ke Wallkill oyosụhọde ibat mbonutom onyụn̄ an̄wam ẹda okụk oro ẹtịpde kaban̄a utom Obio Ubọn̄ ẹnam n̄kpọ nte ọfọnde. Adianade do, sia mme ukwak umịn̄n̄wed ke Brooklyn ẹma ẹkekani, ẹma ẹtobo mbufa ukwak umịn̄n̄wed iba ẹkotde MAN Roland Lithoman ke Germany. Ukwak umịn̄n̄wed emi ẹma ẹkponi ẹkaha ndidụk ufọk umịn̄n̄wed Brooklyn.

Jehovah Ọnọ Utom Emi Ibetedem

Kpukpru ini, uduak umịn̄n̄wed edi ndika iso nsuan eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi. Ana in̄wan̄-in̄wan̄ ke Jehovah ọmọdiọn̄ utom umịn̄n̄wed toto ke ata akpa ini oro ẹketọn̄ọde enye. Ọtọn̄ọde ke 1879 esịm 1922, ẹkesikpekpe okụk ẹmịn̄ n̄wed nnyịn. Ke 1922, ẹma ẹbọ ufọk oro edide enyọn̄ itiokiet ke ọyọhọ ufọk 18 ke Efak Concord ke Brooklyn ke ukpe okụk, ẹnyụn̄ ẹdep ukwakutom man ẹda ẹmịn̄ n̄wed. Ndusụk owo ẹma ẹnyene eyịghe ini oro m̀mê nditọete ẹyekeme ndinam utom emi.

Adaibuot ke usiakifia oro ekesimịn̄de ekese n̄wed nnyịn ama etiene enyene utọ eyịghe oro. Enye ọkọdọhọ ntem ke ini ekedide Efak Concord: “Mbufo ẹnyene ata nti ukwak umịn̄n̄wed, edi mbufo inyeneke owo ndomokiet oro ọfiọkde ndida ukwakutom emi mmịn̄ n̄wed. Kpukpru masịn emi ẹyebiara ke ufan̄ ọfiọn̄ itiokiet; ini oro ndien ke mbufo ẹdifiọk ke mbon oro ẹdotde ndimịn̄ n̄wed mbufo ẹdi kpa mbon oro ẹsimịn̄de n̄wed mbufo kpukpru ini, kpa mme nta emịn̄n̄wed.”

Robert J. Martin emi ekedide esenyịn ufọk umịn̄n̄wed ini oro, ọkọdọhọ ete: “Ekenen̄ede etie nte ikọ esie ama enen, edi enye ama efre ke Ọbọn̄ mmọdo; ndien Ọbọn̄ emebere ye nnyịn kpukpru ini. . . . Ikebịghike, nnyịn ima itọn̄ọ ndimịn̄ n̄wed.” Ke isua 80 oro ẹketienede, Mme Ntiense Jehovah ẹma ẹmịn̄ ediwak biliọn n̄wed ke ukwak umịn̄n̄wed mmọ.

Ekem ke October 5, 2002, ẹma ẹtọt ke mbono ofụri isua eke Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania ẹte ke Otu Ukara enyịme ẹsio utom umịn̄n̄wed ke n̄kọk itieutom United States ẹka Wallkill. Ẹma ẹtobo mbufa ukwak umịn̄n̄wed iba, emi ẹkenyenede ndidi ndisịm ke February 2004. Nditọete ẹkenyene nditịm nnyụn̄ ntat ufọk umịn̄n̄wed n̄kụre ke ufan̄ isua kiet ye ọfiọn̄ ita mbemiso mbufa ukwak  umịn̄n̄wed oro ẹkedide ẹdisịm. Ke oro ebede, ẹkenyene ndiwụk obufa ukwak udian n̄wed ye ukwak udọn̄ n̄wed ke katọn n̄kụre ke ufan̄ ọfiọn̄ usụkkiet oro ẹketienede. Eyedi ndusụk owo ẹma ẹkere ke owo idikụreke utom emi ke ini oro ẹkenịmde. Kpa ye oro, nditọete ẹma ẹfiọk ke Jehovah ayan̄wam mmimọ inam utom emi.

“Ẹdiana Kiet Ẹnam Utom ke Idatesịt”

Nditọete ẹma ẹtọn̄ọ utom sia ẹkefiọkde ke ikọt Jehovah ẹyenọ idemmọ ke imaesịt. (Psalm 110:3) Utom oro ama oyom mbonutom ẹwakde ẹkan mbonutom oro ẹkedude ke itieutom ubọpn̄kpọ Bethel. Nditọete iren ye iban ẹwakde ẹbe 1,000 emi ẹnyenede usọ ubọpn̄kpọ ẹma ẹto United States ye Canada ẹdi; mmọ ẹma ẹnyịme ndinam utom do ke ibio ini, ọtọn̄ọde ke urua kiet esịm ọfiọn̄ ita. Ẹma ẹkot n̄ko mme asan̄autom oro ẹsibọpde n̄kpọ ke ofụri ererimbot ọkọrọ ye mme ọbọpn̄kpọ ke unyịmesịt ẹditiene ẹbuana. Mme Kọmiti Ubọpufọk eke Ikpehe ke Ikpehe ẹma ẹnen̄ede ẹn̄wam n̄ko.

Ediwak mme anamutom unyịmesịt ke Wallkill ẹma ẹbiat ediwak okụk ẹkpe usụn̄ ẹnyụn̄ ẹkpọn̄ utom idịbi udia mmọ ke ibio ini. Kpa ye oro, mmọ ẹma ẹdat esịt ndinam n̄waidem emi. Ubon Bethel ẹma ẹnen̄ede ẹnọ utom emi ibetedem ebe ke ndinọ ediwak mme anamutom unyịmesịt efen efen itieidụn̄ ye udia. Se iwakde ibe mbonubon Bethel 535 ẹtode Brooklyn, Patterson, ye Wallkill ẹma ẹsitiene ẹnam utom oro ke Saturday, adianade ye utom mmọ eke urua ke urua. Ibetedem oro Jehovah ọkọnọde ke utom emi akanam ikọt esie ẹkeme ndinen̄ede nnam enịm-mbụk utom emi.

Ndusụk owo ẹma ẹn̄wam ke nditịp okụk. Ke uwụtn̄kpọ, nditọete ẹma ẹbọ leta ẹto Abby, ekpri n̄kaiferi emi edide isua usụkkiet. Enye ekewet ete: “Mmenen̄ede ndat esịt mban̄a kpukpru utom oro mbufo ẹnamde—ndimịn̄ ata nti n̄wed. Etie nte nyedi do ke mîbịghike. Papa ọkọdọhọ ke ididi isua efen! Nyadian kad idiọn̄ọ man mbufo ẹdiọn̄ọ mi. Mmọnọ dollar 20 (n̄kpọ nte ₦2,500) kaban̄a obufa ukwak umịn̄n̄wed oro! Emi edi okụk ekpatọfọn̄ mi, edi mmayak enye nnọ mbufo.”

Eyenete an̄wan kiet ekewet ete: “Mbọk ẹbọ mme itam oro ndọkde ke idemmi mi nnọ ẹsọk mbufo. Mbọk ẹnọ mbonutom Wallkill mme itam emi. N̄wed kiet ọdọhọ ke ini etuep emi eyetuebe etieti. Edide n̄wed emi etịn̄ akpanikọ m̀mê itịn̄ke, ami mfiọkke. Edi mmọfiọk ke ẹdinam ekese utom Wallkill ke an̄wa, ntre nyom nditọete mi iren ye iban ẹyara n̄kpọ ke ibuot man ẹkop ufiop. Nnyeneke usọ ndomokiet oro nditọete ẹyomde, edi mmekeme ndidọk itam, ntre mma mbiere ndida usọ emi nnam se ededi oro n̄kemede ke utom emi.” Enye ama ọnọ itam 106 ẹsọk nditọete!

Ẹma ẹkụre utom ufọk umịn̄n̄wed ke ini oro ẹkenịmde. John Larson, esenyịn ufọk umịn̄n̄wed ọkọdọhọ ete: “Mbonutom ẹma ẹdiana kiet ẹnam utom ke idatesịt. Anie ekeme ndiyịk ke Jehovah ama ọdiọn̄ utom emi? Utom oro  ama ọsọp etieti. Ke nsụk nteti nte n̄kadade ke okpụk ke May 2003 nse nte nditọete ẹsịnde itiat idakisọn̄ ufọk emi. Ikọyọhọke isua kiet, mma mfiak nda kpa ke ebiet oro nse nte ukwak umịn̄n̄wed emịn̄de n̄wed.”

Ndutịm Ediyak Nnọ

Edinam ediyak obufa ufọk umịn̄n̄wed, ọkọrọ ye ufọkidụn̄ ita nnọ, akada itie ke Wallkill ke Monday, May 16, 2005. Mme owo ke Bethel Patterson ye Brooklyn, ọkọrọ ye eke Canada ẹma ẹse edinam oro ke ekebe ndise. Owo 6,049 ẹkedụk edinam oro. Theodore Jaracz, owo Otu Ukara eke Mme Ntiense Jehovah, emi ekedide etieibuot okpokoro edinam oro ama etịn̄ ibio ibio aban̄a utom umịn̄n̄wed nnyịn. John Larson ye John Kikot emi ẹdide mme andibuana ke Kọmiti N̄kọk Itieutom ẹma ẹbụp mme owo mbụme ẹnyụn̄ ẹda mme ndise vidio ẹdụn̄ọde nte ẹketọn̄ọde utom ubọpn̄kpọ ke Wallkill ye utom umịn̄n̄wed ke United States. John Barr, emi edide owo Otu Ukara, ọkọnọ akpatre utịn̄ikọ onyụn̄ ayak obufa ufọk umịn̄n̄wed oro ọkọrọ ye ufọkidụn̄ ita ọnọ Jehovah Abasi.

Ke urua oro eketienede, ẹma ẹnọ mbon Bethel ẹtode Patterson ye Brooklyn ifet ndisan̄a nse obufa ufọk umịn̄n̄wed ye ufọkidụn̄ ita oro. Owo 5,920 ẹkeka ẹkese Wallkill ke urua oro.

Nnyịn Ida Ufọk Umịn̄n̄wed Emi Didie?

Brọda Barr ama eti mbon oro ẹkekopde utịn̄ikọ ediyak nnọ ete ke okposụkedi ufọk umịn̄n̄wed oro okponde, ke idịghe mme ukwak umịn̄n̄wed oro ẹnam enye edi akpan n̄kpọ, utu ke oro, mme owo ẹnam enye edi akpan n̄kpọ. Mme n̄wed oro imịn̄de ẹnen̄ede ẹtụk uwem mme owo.

Mbufa ukwak umịn̄n̄wed emi kiet kiet ẹkeme ndimịn̄ miliọn tract kiet ke n̄kpọ nte hour kiet ye ubak kpọt! Kpa ye oro, idem tract kiet kpọt ekeme ndinen̄ede n̄kpụhọde uwem owo. Ke uwụtn̄kpọ, ke 1921, ke ini otu mme ọdiọn̄ usụn̄ tren ke South Africa  ẹkesụk ẹdiọn̄de usụn̄ tren, eren kiet ke otu mmọ, emi ekekerede Christiaan, ama ada okụt ekpri babru kiet afahade ke idak usụn̄ tren. Babru oro ekedi kiet ke otu mme tract nnyịn. Christiaan ama okot tract oro ke ofụri esịt. Enye ama efehe okosobo ebe eyen esie onyụn̄ asian enye ye nduaidem ete: “Mfịn emi ke n̄kụt akpanikọ!” Esisịt ini ke oro ebede, enye ye ebe eyen esie ẹma ẹwet ẹyom ntọt efen efen. N̄kọk itieutom ke South Africa ama ọnọ mme n̄wed en̄wen oro ẹkọn̄ọde ke Bible ẹsọk mmọ. Iren iba oro ẹma ẹkpep n̄kpọ, ẹna baptism, ẹnyụn̄ ẹbuana akpanikọ Bible ye mbon en̄wen. Ediwak owo ẹma ẹbọ akpanikọ ke ntak emi. Ke akpanikọ, etisịm ntọn̄ọ ntọn̄ọ iduọk isua 1990, se iwakde ibe mbonubon mmọ ikie ẹkedi Mme Ntiense Jehovah—kpukpru emi ke ntak oro eren kiet ọkọfiọhọde idem tract kiet ke usụn̄ tren!

Brọda Barr ọkọdọhọ ke mme n̄wed oro nnyịn imịn̄de ẹnam mme owo ẹbọ akpanikọ, ẹsọn̄ọ ẹdu ke akpanikọ, ẹnen̄ede ẹnyene ifịk, ẹnyụn̄ ẹnam nditọete ẹdiana kiet. Ndien ke akande kpukpru emi, mme n̄wed nnyịn oro kpukpru nnyịn isuande ẹnọ Abasi nnyịn Jehovah ubọn̄!

Jehovah Ada Ufọk Umịn̄n̄wed Emi Didie?

Brọda Barr ama ọdọhọ otuowo ẹkere n̄ko ẹban̄a nte Jehovah adade ufọk umịn̄n̄wed emi. Ke akpanikọ, enye iberike edem ke enye. Enye akam ekeme ndinam mme itiat ẹkwọrọ eti mbụk! (Luke 19:40) Adianade do, ukwakutom oro awakde n̄kukọhọ, okponde, ọsọpde, m̀mê oro ekemede ndinam nsio nsio utom idịghe n̄kpọ ndomokiet ke iso esie. Kamse, enye okobot ekondo! (Psalm 147:10, 11) Jehovah ọfiọk mfọnn̄kan usụn̄ oro ẹkemede ndida mmịn̄ n̄wed, usụn̄ oro mme owo mîfiọkke m̀mê mîkam ikereke-kere iban̄a. Ntre, nso ke Jehovah okụt oro enye enen̄erede ada ke ọsọn̄urua? Ke akpanikọ, se enye okụtde ke ufọk umịn̄n̄wed emi edi ọsọn̄urua edu ikọt esie—ima, mbuọtidem, ye nsụkibuot mmọ.

Brọda Barr ama ọnọ uwụtn̄kpọ aban̄a nte ima enyenede ebuana ye utom emi. N̄kaiferi anam inịn̄înịn̄i uyo man ọnọ ete ye eka esie. Eyedi emi eyenem ete ye eka esie esịt. Ih, inamke n̄kpọ m̀mê inịn̄înịn̄i uyo emi etie didie, n̄kaiferi emi ndikam nnam uyo emi anam ete ye eka esie ẹfiọk ke enye enen̄ede ama mmimọ. Kpasụk ntre, idịghe obufa ufọk umịn̄n̄wed ye mme ukwak umịn̄n̄wed emi ke Jehovah ada ke akpan n̄kpọ. Se enye enen̄erede ada ke akpan n̄kpọ edi ima oro ẹwụtde ẹban̄a enyịn̄ esie ke ndibọp ufọk umịn̄n̄wed emi.—Mme Hebrew 6:10.

N̄ko-n̄ko, kpa nte Jehovah akadade ubom oro Naoh ọkọkọn̄de nte uyarade mbuọtidem Naoh, enye onyụn̄ ada ufọk umịn̄n̄wed emi nte in̄wan̄-in̄wan̄ uyarade mbuọtidem nnyịn. Mbuọtidem ke nso? Naoh ama enyene mbuọtidem ke se Jehovah eketịn̄de oyosu. Nnyịn imenyene mbuọtidem ke idu uwem ke mme akpatre usen, ke eti mbụk edi ata akpan etop oro ẹtan̄ade ke isọn̄, ye nte ke enen̄ede oyom mme owo ẹkop eti mbụk. Imonyụn̄ ifiọk ke etop Bible ekeme ndinyan̄a mme owo.—Rome 10:13, 14.

Nte eyịghe mîdụhe, Jehovah okụt n̄ko ke ufọk umịn̄n̄wed emi owụt ke nnyịn idi mbon nsụkibuot. Nnyịn imọfiọk ke uduak esie edi yak ẹkwọrọ eti mbụk ke ofụri ererimbot mbemiso utịt edide. (Matthew 24:14) Ufọk umịn̄n̄wed emi ọkọrọ ye mbon oro ẹdude ke mme ebiet en̄wen ke ererimbot ẹyeka iso ndin̄wam ẹkwọrọ eti mbụk.

Ih, ukem ima, mbuọtidem, ye nsụkibuot oro ẹdade ẹtịp okụk, ẹdade ẹwụk mme ukwakutom emi, ẹnyụn̄ ẹdade ẹmịn̄ n̄wed, ke ikọt Jehovah ke kpukpru ebiet ẹnyene, nte mmọ ẹkade iso ẹsịn ifịk ẹtan̄a akpanikọ ẹnọ kpukpru owo oro ẹmade ndikop.

[Ekebe/Mme ndise ke page 11]

N̄KỌRI ORO ẸNAMDE KE UTOM UMỊN̄N̄WED KE UNITED STATES

1920: Akpa ini oro ẹkedade ukwak umịn̄n̄wed rotary ẹmịn̄ magazine, ke ọyọhọ ufọk 35 ke Myrtle Avenue, Brooklyn.

1922: Ima inyene itie umịn̄n̄wed nnyịn ke ufọk oro edide enyọn̄ itiokiet ke ọyọhọ ufọk 18 ke Efak Concord. Ẹma ẹtọn̄ọ ndimịn̄ n̄wed do.

1927: Ẹma ẹsio itie umịn̄n̄wed ẹka obufa ufọk oro ẹkebọpde ke ọyọhọ ufọk 117 ke Efak Adams.

1949: Ẹma ẹtat ufọk umịn̄n̄wed okpon utịm ikaba ke ini ẹkebọpde ufọk oro edide enyọn̄ usụkkiet.

1956: Ẹma ẹfiak ẹtat ufọk umịn̄n̄wed ke Efak Adams okpon utịm ikaba ke ini ẹkebọpde obufa ufọk ke ọyọhọ ufọk 77 ke Efak Sands.

1967: Ẹma ẹbọp ufọk oro edide enyọn̄ duop, anamde ẹkeme nditat ufọk umịn̄n̄wed okpon utịm ikoduop.

1973: Ẹma ẹbọp ufọk umịn̄n̄wed en̄wen ke Wallkill, akpan akpan man ẹda ẹmịn̄ magazine.

2004: Ẹnam kpukpru utom umịn̄n̄wed, udian n̄wed, ye edinọ n̄wed aka nsio nsio itie ke United States, ke Wallkill.