Ndiyom Edinen Ido Eyekpeme Nnyịn

“Ẹka iso, ndien, ndibem iso nyom . . . edinen ido [Abasi].”—MATTHEW 6:33.

1, 2. Nso ubiere ke n̄kaiferi Christian kiet akanam, ndien ntak emi enye akanamde ubiere oro?

 N̄KAIFERI Christian kiet ke Asia akanam utom nte ewetn̄wed ke ọfis ukara. Enye akanam utom ke ofụri esịt, esika utom ke ini, inyụn̄ idaha mbre isịn ke utom esie. Nte ededi, sia ẹkedade enye ke utom ibio ini, ẹma ẹdụn̄ọde ẹse m̀mê ufọn odu ndiyak enye aka iso ke utom oro. Adaibuot ke ikpehe itieutom oro n̄kaiferi oro akanamde utom ama ọdọhọ ke imọ iyọnọ enye utom do taktak inyụn̄ imenerede enye itie, ama akam edi enye eyenyịme ndinyene ebuana idan̄ ye imọ. N̄kaiferi emi ama esịn, okposụkedi emi ọkọwọrọde nditaba utom oro.

² Nte n̄kaiferi Christian oro ikekereke n̄kpọ ọfọn ke ndinam emi? Baba-o, enye akakam etịn̄ enyịn anam ikọ Jesus emi: “Eka iso, ndien, ndibem iso nyom . . . edinen ido [Abasi].” (Matthew 6:33) Eyenete an̄wan emi ama enen̄ede ama nditiene ndinen edumbet akan ufọn oro enye edinyenede ke ndinam use.—1 Corinth 6:18.

Nte Edinen Ido Edide Akpan N̄kpọ

3. Nso idi edinen ido?

³ “Edinen ido” abuana ndisọn̄ọ nda nnam se inende nnyụn̄ nnam akpanikọ. Ke Bible, ikọ Greek ye ikọ Hebrew oro ẹkabarede edinen ido ẹwọrọ “edifọn” m̀mê “nnennen.” Enye idịghe edikụt idem ke edinen, oro edi owo ndibiere ke idemesie ke se imọ inamde enen. (Luke 16:15) Jehovah ebiere se idide nnennen. Enye edi edinen ido Abasi.—Rome 1:17; 3:21.

4. Ntak emi edinen ido edide akpan n̄kpọ ọnọ mme Christian?

⁴ Ntak emi edinen ido edide akpan n̄kpọ? Edi akpan n̄kpọ koro Jehovah emi edide “edinen Abasi,” esitua ikọt esie mbọm ke ini mmọ ẹnamde se inende. (Psalm 4:1; Mme N̄ke 2:20-22; Habakkuk 1:13) Owo ekededi eke anamde ukwan̄n̄kpọ ikemeke ndinyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana ye Abasi. (Mme N̄ke 15:8) Ntak edi oro apostle Paul ọkọdọhọde Timothy ete: “Fehe kpọn̄ mme udọn̄ ini uyen, edi bịne edinen ido,” ọkọrọ ye nti edu eken. (2 Timothy 2:22) Enye edi n̄ko ntak emi Paul akasiakde “edinen ido nte ukwak ikpanesịt,” ke ini enye eketịn̄de aban̄a nsio nsio ikpehe n̄kpọekọn̄ eke spirit.—Ephesus 6:14.

5. Didie ke mme anana-mfọnmma owo ẹkeme ndiyom edinen ido?

⁵ Edi akpanikọ ke idụhe owo eke enende ama. Kpukpru owo ẹdada unana mfọnmma ẹmana ẹto Adam, ndien kpukpru owo ẹdi mme anamidiọk ye mme anam ukwan̄ido toto ke emana. Kpa ye oro, Jesus ọkọdọhọ iyom edinen ido. Ndi imekeme ndinam emi? Ih, imekeme, koro Jesus ama ada mfọnmma uwem esie afak nnyịn, ndien edieke nnyịn ibuọtde idem ke uwa oro, Jehovah eyefen mme idiọkn̄kpọ nnyịn. (Matthew 20:28; John 3:16; Rome 5:8, 9, 12, 18) Ke ntak oro, nte nnyịn ikpepde ndinen idaha Jehovah inyụn̄ isịnde ukeme ndinam mmọ—ibọn̄de akam iyom un̄wam man ikan mme mmeme nnyịn—Jehovah eyenyịme utuakibuot nnyịn. (Psalm 1:6; Rome 7:19-25; Ediyarade 7:9, 14) Nso ndọn̄esịt ke emi edi ntem!

Ndinyene Edinen Ido ke Ererimbot Ukwan̄ido

6. Ntak emi ererimbot ekedide enyene-ndịk ebiet ọnọ akpa mme Christian?

⁶ Ke ini ẹkenọde mme mbet Jesus utom  edidi ntiense esie “tutu esịm ke ata utịt ikpehe isọn̄,” ikememke utom mmọ ndinam emi. (Utom 1:8) Ofụri efakutom mmọ ‘ekesịne ke idak odudu andidiọk,’ kpa Satan. (1 John 5:19) Ererimbot ọkọyọhọ ye idiọk odudu Satan, ndien mme Christian ẹkenyene ndiyọ idiọk odudu emi. (Ephesus 2:2) Ererimbot ekedi enyene-ndịk ebiet ọnọ mmọ. N̄kukụre se ikan̄wamde mmọ ndiyọ nnyụn̄ n̄ka iso nsọn̄ọ nda ekedi ndibem iso nyom edinen ido Abasi. Ata ediwak ke otu mmọ ẹma ẹyọ mme idaha emi, edi ibat ibat owo ke otu mmọ ẹma ẹwaha ẹkpọn̄ “usụn̄ edinen ido.”—Mme N̄ke 12:28; 2 Timothy 4:10.

7. Ewe utom ke mme Christian ẹnam oro oyomde mmọ ẹn̄wana ẹbiọn̄ọ ndiọi odudu ererimbot?

⁷ Nte ererimbot edi ebiet ifụre ọnọ mme Christian mfịn? Baba! Ererimbot akam enen̄ede abiara akan nte akabiarade ke akpa isua ikie. Ke adianade do, ẹma ẹsio Satan ẹduọk ke isọn̄ ndien enye ke an̄wana ekọn̄ afai afai ye mme Christian oro ẹyetde aran, kpa “mbon oro ẹsụhọde ke otu mfri [n̄wan], emi ẹnịmde ibet Abasi ẹnyụn̄ ẹnyenede utom editie ntiense nnọ Jesus.” (Ediyarade 12:12, 17) Satan n̄ko an̄wan̄wana ye owo ekededi eke adade ye “mfri” oro. Kpa ye oro, mme Christian ikemeke ndiwọrọ ke ererimbot. Okposụkedi mmọ mîdịghe ubak ererimbot, mmọ ẹnyene ndidụn̄ ke ererimbot. (John 17:15, 16) Mmọ n̄ko ẹnyene ndikwọrọ ikọ ke ererimbot man ẹyom mbon oro ẹnyenede eti esịt ẹnyụn̄ ẹkpep mmọ ẹkabade ẹdi mbet Christ. (Matthew 24:14; 28:19, 20) Ke ntre, sia mme Christian mîkemeke ndifehe mbọhọ kpukpru ndiọi odudu ke ererimbot emi, mmọ ẹnyene ndin̄wana mbiọn̄ọ odudu emi. Ẹyak ineme inan̄ ke otu ndiọi odudu emi.

Afia Oburobụt Ido

8. Ntak emi nditọ Israel ẹkewọn̄ọrede ẹtuak ibuot ẹnọ mme abasi mbon Moab?

⁸ Ke ekperede utịt isua 40 emi mmọ ẹkesan̄ade ke wilderness, ata ediwak nditọ Israel ẹma ẹn̄wọn̄ọde ẹkpọn̄ usụn̄ edinen ido. Mmọ ẹma ẹkụt nte Jehovah akanyan̄ade mmọ ediwak ini, ndien akayak esisịt mmọ ndidụk Isọn̄ Un̄wọn̄ọ. Edi, ke ata akpan ini oro, mmọ ẹma ẹwọn̄ọde ẹkenam n̄kpọ ẹnọ mme abasi mbon Moab. Ntak-a? Mmọ ẹma ẹyak idem ẹnọ “mbumek obụkidem.” (1 John 2:16) Bible ọdọhọ ete: “Ndien mmọ ẹtọn̄ọ [ndinam] use ye nditọ Moab iban.”—Numbers 25:1.

9, 10. N̄kpọ etie didie mfịn, emi anamde edi akpan n̄kpọ nditi kpukpru ini nte ndiọi udọn̄ obụkidem ẹkemede ndibiat owo?

⁹ Se iketịbede oro owụt nte ndiọi udọn̄ obụkidem ẹkemede ndibiat mbon oro mîdụhe ke ukpeme. Nnyịn ikpenyene ndikpep n̄kpọ nto oro, akpan akpan sia ata ediwak owo ẹnyịmede ke idiọkke ndidu oburobụt uwem. (1 Corinth 10:6, 8) Ntọt kiet ke United States ọdọhọ ete: “Mbemiso 1970, ekedi ubiatibet ke kpukpru obio ke America edieke eren ye n̄wan ẹdụn̄de ọtọkiet ke ini mîdọhọ ndọ. Idahaemi edidi ọsọ n̄kpo. Se iwakde ibe mbahade iba ke otu mme ọdọ ndọ ẹma ẹdodụn̄ ọtọkiet mbemiso ẹdọde ndọ.” Idụhe ebiet oro utọ oburobụt edinam emi ye mme ido ntre mîdụhe. Emi etịbe ke ofụri ererimbot, ndien edi n̄kpọ mfụhọ nditịn̄ nte ke ndusụk mme Christian ẹtiene ẹnam emi ẹnyụn̄ ẹtaba idaha mmọ ke esop Christian.—1 Corinth 5:11.

 ¹⁰ Akan oro, etie nte etop oro ẹsịnde udọn̄ ẹnọ oburobụt ido ẹyeyọhọ kpukpru ebiet. Se ẹsiode ke senima ye ke ekebe ndise ẹwụt ke enen̄ede ọfọn mme uyen ndinyene ebuana idan̄ mbemiso ẹdọde ndọ. Ẹwụt idan̄ ukemuduot nte nnennen n̄kpọ. Ndien ediwak edinam ekebe ndise ẹwụt nte ẹnamde ata idan̄. Isọn̄ke n̄ko ndikụt nte ẹnamde ata idan̄ ke Intanet. Ke uwụtn̄kpọ, ewetmbụk n̄kpọntịbe kiet ewet nte ekpri eyen esie emi edide isua itiaba ọkọnyọn̄de ufọkn̄wed editịn̄ idara idara ete ke ufan imọ ke ufọkn̄wed ama okụt iban ẹnade iferi ẹnam idan̄ ke Intanet. Mbọribọ ama omụm ete esie, edi nditọwọn̄ ifan̄ ẹsitịn̄ ẹnọ mme ete ye eka mmọ ke ini ẹkụtde utọ n̄kpọ oro? Ke adiande do, mme ete ye eka ifan̄ ẹdiọn̄ọ orụk mbre vidio emi nditọ mmọ ẹsibrede? Ediwak mbre emi ẹwọrọde etop ẹsiwụt obukpo oburobụt ido, ọkọrọ ye utuakibuot nnọ mme demon ye afai.

11. Didie ke ubon ekeme ndin̄wana mbiọn̄ọ oburobụt ido ererimbot emi?

¹¹ Didie ke ubon ekeme ndin̄wana ye utọ ndek ndek inua-okot unọ idem inemesịt oro? Edi ke ndibem iso nyom edinen ido Abasi, ndisịn ndibuana ke oburobụt edinam ekededi. (2 Corinth 6:14; Ephesus 5:3) Mme ete ye eka oro ẹtịmde ẹkpeme se nditọ mmọ ẹnamde ẹnyụn̄ ẹkpepde nditọ mmọ ndima Jehovah ye ndinen mbet esie ẹyen̄wam nditọ mmọ ẹkeme ndifep n̄wed ye ndise idan̄, mbre vidio oro ẹwụtde ndise idan̄, oburobụt ndise senima, ye ndiọi idomo eken.—Deuteronomy 6:4-9. *

N̄kpọndịk Oro Odude ke Nditiene Ido Obio

12. Nso mfịna ikodu ke akpa isua ikie?

¹² Ke ini Paul okodude ke Lystra ke Asia Minor, enye ama ọkọk eren kiet udọn̄ọ ke utịbe utịbe usụn̄. Mbụk oro ọdọhọ ete: “Ke ini otuowo ẹkụtde se Paul anamde, mmọ ẹmenede uyo ẹfiori, ẹdọhọ ke usem Lycaonian ẹte: ‘Mme abasi ẹkabade ẹtie nte mme owo ẹnyụn̄ ẹsụhọde ẹtiene nnyịn!’ Ndien mmọ ẹkot Barnabas Zeus, edi ẹkot Paul Hermes, sia edide enye akada usụn̄ ke nditịn̄ ikọ.” (Utom 14:11, 12) Nte ini akakade, kpa otuowo oro ẹkeyom ndiwot Paul ye Barnabas. (Utom 14:19) Ana in̄wan̄-in̄wan̄ ke mme owo oro ẹma ẹsọsọp ẹtiene ẹnam se mbio obio ẹkenamde. Etie nte ndusụk mbon Lycaonia oro ẹkekabarede ẹdi Christian ikọkpọn̄ke nsunsu ekikere mmọ. Ke leta oro Paul ekewetde ọnọ mme Christian ke Colossae, enye ama odụri mmọ utọn̄ aban̄a “utuakibuot nnọ mme angel.”—Colossae 2:18.

13. Nso idi ndusụk edinam oro Christian enyenede ndifep, ndien didie ke enye ekeme ndinyene odudu ndinam oro?

¹³ Mfịn, ata mme Christian ẹnyene n̄ko ndifep mme edinam oro ẹkọn̄ọde ke ukpepn̄kpọ nsunsu ido ukpono, emi ẹtuahade ye mme edumbet Christian. Ke uwụtn̄kpọ, ke ndusụk idụt, ekese edinam oro ẹsinamde ke usen  emana ye usen n̄kpa ẹkọn̄ọ ke nsunsu ekikere oro ẹwụtde ke owo enyene spirit oro esikade iso odu uwem ke owo ama akakpa. (Ecclesiastes 9:5, 10) Edi ido ke ndusụk idụt ndinịm nditọiban mbobi. Emi edi ibak ibak edinam oro mînyeneke ufọn, inyụn̄ iwụtke ke mme ete ye eka oro ẹdide Christian ẹma nditọ mmọ. (Deuteronomy 6:6, 7; Ephesus 6:4) Didie ke mme Christian ẹkeme nditre ndikpebe mbio obio nnyụn̄ mfep utọ edinam emi? Edi ke ndinyene ọyọhọ mbuọtidem ke Jehovah. (Psalm 31:6) Edinen Abasi ọyọsọn̄ọ onyụn̄ ese aban̄a mbon oro ẹdọhọde enye ke ofụri esịt ẹte: “[Afo edi] ubọhọ mi, ye ọkpọsọn̄ ebiet mi; Abasi mi, nyọbuọt idem mi ye enye.”—Psalm 91:2; Mme N̄ke 29:25.

Kûfre Jehovah

14. Nso ntọt ke Jehovah ọkọnọ nditọ Israel esisịt ini mbemiso mmọ ẹkedụkde Isọn̄ Un̄wọn̄ọ?

¹⁴ Esisịt ini mbemiso nditọ Israel ẹkedụkde Isọn̄ Un̄wọn̄ọ, Jehovah ama odụri mmọ utọn̄ ete ẹkûfre imọ. Enye ọkọdọhọ ete: “Tịn̄ enyịn mbak afo edifre Jehovah Abasi fo, ke editre ndinịm mbet esie, ye mme item esie, ye mme ewụhọ esie emi ami n̄wụkde fi mfịn emi. Mbak afo edidia n̄kpọ oyụhọ, onyụn̄ ọbọp ndiye ufọk odụn̄ ke esịt; enan̄ fo ye n̄kpri ufene fo ẹdinyụn̄ ẹtọt, silver ye gold ẹnyụn̄ ẹwak ẹnọ fi, kpukpru se afo enyenede onyụn̄ ọtọt n̄ko; ndien esịt fo edikpon, afo onyụn̄ efre Jehovah Abasi fo.”—Deuteronomy 8:11-14.

15. Didie ke ikeme ndikụt nte ke nnyịn ifreke Jehovah?

¹⁵ Nte ukem n̄kpọ oro ekeme nditịbe mfịn? Ih, edieke idade se mîdotke nte ebeiso n̄kpọ. Nte ededi, edieke ibemde iso iyom edinen ido Abasi, utuakibuot akpanikọ eyenen̄ede edi akpan n̄kpọ ke uwem nnyịn. Nnyịn ‘iyededep ifet’ nte Paul esịnde udọn̄ ọnọ nnyịn ete inam, inyụn̄ isịn ifịk inam utom ukwọrọikọ nnyịn koro ifiọkde ke oyom ẹnam n̄kpọ usọp usọp idahaemi. (Colossae 4:5; 2 Timothy 4:2) Nte ededi, imekeme ndifre Jehovah inyụn̄ inịm enye ke udiana itie ke uwem nnyịn edieke unọ idem nduọkodudu m̀mê udia uwem edide akpan n̄kpọ ọnọ nnyịn akan ndidụk mbono esop ye ndiwọrọ an̄wautom. Paul ọkọdọhọ ke mme owo ẹyema “inemesịt utu ke ndima Abasi” ke mme akpatre usen emi. (2 Timothy 3:4) Mme ata Christian ẹsidụn̄ọde idemmọ kpukpru ini man ẹkụt ẹte ke mmimọ inyeneke utọ edu oro.—2 Corinth 13:5.

Kpeme Mbak Udunyene Edu Nda-ke-Idem

16. Nso idiọk edu ke Eve ye ndusụk owo ke eyo Paul ẹkenyene?

¹⁶ Ke Eden, Satan ama anam Eve enyene idiọk udọn̄ nda-ke-idem. Eve okoyom ndibiere ke idemesie se idide eti ye idiọk. (Genesis 3:1-6) Ndusụk owo ke esop Corinth ke akpa isua ikie ẹma ẹnyene ukem edu nda-ke-idem oro. Mmọ ẹkekere ke imọfiọk n̄kpọ ikan Paul, ndien enye ama ada ebetọ ikọ okot mmọ mme akakan apostle.—2 Corinth 11:3-5; 1 Timothy 6:3-5.

17. Didie ke nnyịn ikeme ndifep edu nda-ke-idem?

¹⁷ Ke ererimbot mfịn, ediwak owo “ẹsọn̄ ibuot, ẹkohode idem,” ndien ndusụk mme  Christian ẹkpebe mme utọ edu oro. Ndusụk owo ẹkabade ẹdi mme andibiọn̄ọ akpanikọ. (2 Timothy 3:4; Philippi 3:18) Ke se iban̄ade utuakibuot akpanikọ, edi akpan n̄kpọ ndiyom ndausụn̄ Jehovah nnyụn̄ mbere ye “ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄” ye mbiowo ke esop. Nte ikemede ndiyom edinen ido edi oro, ndien emi idiyakke nnyịn inyene edu nda-ke-idem. (Matthew 24:45-47; Psalm 25:9, 10; Isaiah 30:21) Esop mme Christian oro ẹyetde aran edi “adaha ye isọn̄ akpanikọ.” Jehovah etịm esop emi man ekpeme onyụn̄ ada nnyịn usụn̄. (1 Timothy 3:15) Ndidiọn̄ọ akpan utom oro ẹnọde esop emi idiyakke nnyịn inam ‘baba n̄kpọ kiet ke edu n̄kụtidem’ nte isụkde idem inam edinen uduak Jehovah.—Philippi 2:2-4; Mme N̄ke 3:4-6.

Ẹdi Mme Andikpebe Jesus

18. Ke nso usụn̄ ke ẹsịn udọn̄ ẹnọ nnyịn ndikpebe Jesus?

¹⁸ Bible etịn̄ ntịn̄nnịm ikọ aban̄a Jesus ete: “Afo ama se inende, onyụn̄ asua se ikwan̄ade.” (Psalm 45:7; Mme Hebrew 1:9) Nso eti edu ndikpebe ke emi edi ntem! (1 Corinth 11:1) Ikokụreke ke Jesus ndidiọn̄ọ ndinen mbet Jehovah, enye akamama mmọ. Ntre, ke ini Satan okodomode enye ke wilderness, Jesus ama ọsọn̄ọ esịn ndiyo n̄kpọn̄ “usụn̄ eke enende.”—Mme N̄ke 8:20; Matthew 4:3-11.

19, 20. Nso nti utịp ke idinyene edieke iyomde edinen ido?

¹⁹ Edi akpanikọ ke ndiọi udọn̄ obụkidem ẹkeme ndinen̄ede nsọn̄. (Rome 7:19, 20) Kpa ye oro, edieke inen̄erede ima edinen ido, emi ọyọsọn̄ọ nnyịn idem ndin̄wana mbiọn̄ọ idiọkido. (Psalm 119:165) Edieke inen̄erede ima edinen ido, emi eyekpeme nnyịn ke ini isobode idomo edinam se idiọkde. (Mme N̄ke 4:4-6) Ti ete ke ini ekededi oro iduọde idụk idomo, ọwọrọ ke imayak Satan akan. Akam ọfọn didie ntem ndin̄wana mbiọn̄ọ enye nnyụn̄ nyak Jehovah akan!—Mme N̄ke 27:11; James 4:7, 8.

²⁰ Sia ata mme Christian ẹyomde edinen ido, mmọ “ẹyọhọ ye mfri edinen ido, emi ebede ke Jesus Christ, ẹnọ Abasi ubọn̄ ye itoro.” (Philippi 1:10, 11) Mmọ “ẹmen obufa owo ẹsịne emi ẹkebotde nte ekemde ye uduak Abasi ke ata edinen ido ye akpanikọ.” (Ephesus 4:24) Mmọ ẹdi ikọt Jehovah, ẹnyụn̄ ẹda ofụri uwem mmọ ẹnam n̄kpọ ẹnọ enye, utu ke ndinem idem esịt. (Rome 14:8; 1 Peter 4:2) Se ikarade ekikere ye edinam mmọ edi oro. Nso idatesịt ke mmọ ẹnọ Ete mmọ eke heaven ntem!—Mme N̄ke 23:24.

[Ikọ idakisọn̄]

Nte Afo Emekeme Ndibọrọ?

• Ntak emi edide akpan n̄kpọ ndiyom edinen ido?

• Didie ke anana-mfọnmma Christian ekeme ndiyom edinen ido?

• Nso idi ndusụk n̄kpọ oro Christian enyenede ndifep ke ererimbot?

• Didie ke ndiyom edinen ido ekpeme nnyịn?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 26]

Ererimbot ekedi enyene-ndịk ebiet ọnọ mme anditiene Jesus

[Ndise ke page 27]

Nditọ oro ẹkpepde mmọ ndima Jehovah ẹyekeme ndin̄wana mbiọn̄ọ oburobụt ido

[Ndise ke page 28]

Ndusụk nditọ Israel ẹma ẹfre Jehovah ke ẹma ẹkeforo ke Isọn̄ Un̄wọn̄ọ

[Ndise ke page 29]

Mme Christian ẹsua ukwan̄n̄kpọ nte Jesus akasuade