Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Ẹkûyak Ufan̄ Ẹnọ Devil

Ẹkûyak Ufan̄ Ẹnọ Devil

Ẹkûyak Ufan̄ Ẹnọ Devil

“Ẹkûnyụn̄ ẹyak ufan̄ ẹnọ Devil.”—EPHESUS 4:27.

1. Ntak emi ediwak owo mînịmke ke Devil odu?

 KE ATA ediwak isua emi ẹkebede, ediwak owo ẹkekere ke Devil edi edibotn̄kpọ emi enyenede nnụk, enyene ikpat oro asiahade iba, esịne ndatndat ọfọn̄, onyụn̄ akama ufatikan̄ afat mme idiọkowo ọdọn̄ ke ikan̄-ikan̄ hell. Bible ikpepke utọ n̄kpọ oro. Nte eyịghe mîdụhe, mme utọ ukwan̄ ekikere emi iyakke ata ediwak owo ẹnịm ke Devil odu mîdịghe anam mmọ ẹkere ke se ẹkotde Devil edi ikpîkpu idiọkn̄kpọ.

2. Nso idi ndusụk n̄kpọ oro N̄wed Abasi etịn̄de aban̄a Devil?

2 Bible asiak owo emi okokụtde Devil onyụn̄ ọdọhọde ke enye odu. Jesus Christ ama okụt enye ke obio mme spirit ke heaven onyụn̄ etịn̄ ikọ ye enye mi ke isọn̄. (Job 1:6; Matthew 4:4-11) Okposụkedi N̄wed Abasi mîsiakke ata akpa enyịn̄ edibotn̄kpọ eke spirit emi, ẹkot enye Devil (emi ọwọrọde “Ọdọk-Edidọk”) sia enye ọdọkde Abasi edidọk. Ẹkot enye n̄ko Satan (emi ọwọrọde “Andibiọn̄ọ”), sia enye ọbiọn̄ọde Jehovah. Ekeme ndidi ẹkot Satan kpa Devil “akani urụkikọt” sia enye akadade urụkikọt abian̄a Eve. (Ediyarade 12:9; 1 Timothy 2:14) Ẹnyụn̄ ẹdiọn̄ọ enye n̄ko nte “andidiọk.”—Matthew 6:13. *

3. Ewe mbụme ke idineme?

3 Sia idide mme asan̄autom Jehovah, nnyịn iyomke ndibiet Satan emi edide akwa asua ata Abasi kierakiet, ke usụn̄ ekededi. Ke ntre, nnyịn inyene ndinam item oro apostle Paul ọnọde mi: “Ẹkûnyụn̄ ẹyak ufan̄ ẹnọ Devil.” (Ephesus 4:27) Nso ndien idi ndusụk edu Satan oro mînaha nnyịn ikpebe?

Kûkpebe Akwa Ọdọk-Edidọk

4. Didie ke “andidiọk” ọkọdọk Abasi edidọk?

4 Odot ẹkot “andidiọk” Devil, koro enye edi ọdọk-edidọk. Edidọk edi nsunsu, ubi ubi, ikọ ebiari emi ẹtịn̄de ẹban̄a owo. Abasi ama owụk Adam ete: “Ama edi eto ifiọk, eti ye idiọk, kûdia ke esịt: koro ke usen eke afo adiade ke esịt afo ayakpa n̄kpa.” (Genesis 2:17) Ẹma ẹsian Eve ewụhọ emi n̄ko, edi Devil ama ada urụkikọt ọdọhọ enye ete: “Mbufo idikpaha: koro Abasi ọmọfiọk ete, ke usen eke mbufo ẹdiade ke esịt, ndien enyịn mbufo ẹyetara; mbufo ẹyenyụn̄ ẹtie nte Abasi, ẹfiọk eti ye idiọk.” (Genesis 3:4, 5) Oro ekedi ndidọk Jehovah Abasi ubi ubi edidọk!

5. Ntak okodotde Diotrephes ọbọ utịp edidọk?

5 Ẹma ẹwụk nditọ Israel ẹte: “Kûsan̄a ubia mbia [m̀mê, udọk edidọk] ke otu mbio-obio mbufo.” (Leviticus 19:16) Apostle John ama etịn̄ aban̄a ọdọk-edidọk ke eyo esie ete: “Mma n̄wet n̄kpọ nnọ ẹsọk esop, edi Diotrephes, emi amade ndidi ebeiso ke otu mmọ, ibọhọ n̄kpọ ekededi eke otode nnyịn ye ukpono. Ntak edi oro, edieke ami ndide, nyanam ẹti mme utom eke enye osụk anamde, asan̄ade akprak inua etịn̄ ndiọi ikọ adian nnyịn.” (3 John 9, 10) Diotrephes ama ọdọk John edidọk ndien ama odot enye ọbọ utịp idiọk edinam esie. Ndi odu anam-akpanikọ Christian oro okpoyomde nditie nte Diotrephes nnyụn̄ n̄kpebe Satan, kpa akwa ọdọk-edidọk?

6, 7. Ntak emi nnyịn mîkpọdọkke owo ekededi edidọk?

6 Ẹsiwak nditịn̄ ubi ubi iko ndian mme asan̄autom Jehovah nnyụn̄ ndori mmọ ikọ. “Mbọn̄ oku ye mme ewetn̄wed [ẹma] ẹdaha ẹda ẹnyụn̄ ẹdọdiọn̄ ẹdori [Jesus] ikọ.” (Luke 23:10) Ananias Akwa Oku ye mbon en̄wen ẹma ẹdori Paul ikọ. (Utom 24:1-8) Ndien Bible ọdọhọ ke Satan edi “andidori nditọete nnyịn ikọ . . . , emi odoride mmọ ikọ uwemeyo ye okoneyo ke iso Abasi nnyịn.” (Ediyarade 12:10) Nditọete oro ẹdoride ikọ ẹdi mme Christian oro ẹyetde aran emi ẹdude ke isọn̄ ke mme akpatre usen emi.

7 Ikpanaha Christian ndomokiet ọdọk owo edidọk m̀mê odori owo ikọ. Edi, oro ekeme nditịbe edieke nnyịn itiede ntiense iban̄a owo ke ini nnyịn mîfiọkke kpukpru se iketịbede. Ibet Moses ama owụt ke ẹkeme ndiwot owo emi okokoidekoi etie ntiense nsu aban̄a owo. (Exodus 20:16; Deuteronomy 19:15-19) Akan oro, “owo eke oyokde nyok, nte ntiense nsu” esịne ke otu n̄kpọ oro Jehovah adade nte mbubiam. (Mme N̄ke 6:16-19) Ke akpanikọ, nnyịn iyomke ndikpebe etubom edidọk emi onyụn̄ edide andidori owo ikọ.

Fehe Kpọn̄ Usụn̄ Ata Akpa Owotowo

8. Didie ke Devil ekedi ‘owotowo ke ini enye ọkọtọn̄ọde’?

8 Devil edi owotowo. Jesus ọkọdọhọ ke “enye ekedi owotowo ke ini ọkọtọn̄ọde.” (John 8:44) Satan edi owotowo toto ke ini oro enye akanamde Adam ye Eve ẹwọn̄ọde ẹkpọn̄ Abasi. Enye akanam Adam ye Eve ẹkpan̄a, onyụn̄ anam n̄kpa ebe esịm nditọ mmọ. (Rome 5:12) Tịm fiọk ke owo kpọt ekeme ndinam emi, idịghe ikpîkpu idiọkn̄kpọ.

9. Nte ẹwụtde ke 1 John 3:15, didie ke nnyịn ikeme ndidi mme owotowo?

9 Kiet ke otu Ibet Duop oro ẹkenọde nditọ Israel ọdọhọ ete: “Kûwot owo.” (Deuteronomy 5:17) Apostle Peter ekewet mme Christian ete: “Yak owo mbufo ekededi okûkụt ukụt nte owotowo.” (1 Peter 4:15) Ntre nnyịn idiwotke owo sia idide mme asan̄autom Jehovah. Edi, Abasi oyobiom nnyịn ikpe edieke isuade ekemmọ Christian inyụn̄ iyom nte enye akpakpade. Apostle John ekewet ete: “Owo ekededi eke asuade eyenete esie edi owotowo, ndien mbufo ẹmefiọk ẹte baba owotowo kiet inyeneke nsinsi uwem ke idemesie.” (1 John 3:15) Ẹma ẹwụk nditọ Israel ẹte: “Kûsua eyen usọ ke esịt fo.” (Leviticus 19:17) Oyom nnyịn isọsọp ikọk mfịna ekededi oro inyenede ye ekemmọ andinịm ke akpanikọ, mbak Satan emi edide owotowo editọ ubahade ke otu nnyịn.—Luke 17:3, 4.

Sọn̄ọ Da N̄wana ye Etubom Nsu

10, 11. Nso ke inyene ndinam man ikeme ndisọn̄ọ nda n̄n̄wana ye Satan, kpa etubom nsu?

10 Devil edi osu nsu. Jesus ọkọdọhọ ete: “Ke ini enye osude nsu, enye etịn̄ etiene se isịnede enye ke esịt, koro enye edide osu nsu ye ete nsu.” (John 8:44) Satan ama osu nsu ọnọ Eve, edi Jesus ekedi ererimbot man editie ntiense ọnọ akpanikọ. (John 18:37) Edieke anade isọn̄ọ ida in̄wana ye Devil nte mme anditiene Christ, inaha nnyịn isu nsu inyụn̄ inam abian̄a. Ana nnyịn ‘itịn̄ akpanikọ.’ (Zechariah 8:16; Ephesus 4:25) “Jehovah Abasi akpanikọ” esidiọn̄ mme anam-akpanikọ Ntiense esie kpọt. Mme idiọkowo inyeneke unen ndida ke ibuot Abasi.—Psalm 31:5; 50:16; Isaiah 43:10.

11 Edieke nnyịn imade nte ifiọk akpanikọ Bible osiode nnyịn ke ufụn nsu Satan, nnyịn iyọsọn̄ọ iyịre ke Ido Ukpono Christ, kpa “usụn̄ akpanikọ.” (2 Peter 2:2; John 8:32) Ofụri ukpepn̄kpọ Christian edi “akpanikọ eti mbụk.” (Galatia 2:5,14) Edinyan̄a nnyịn ọkọn̄ọ ke “ndisan̄a ke akpanikọ”—ndisọn̄ọ mmụm akpanikọ n̄kama nnyụn̄ nsọn̄ọ nda n̄n̄wana ye “ete nsu.”—3 John 3, 4, 8.

N̄wana ye Ata Akpa Owo Mfiakedem

12, 13. Nnyịn ikpanam n̄kpọ didie ye mbon mfiakedem?

12 Edibotn̄kpọ eke spirit oro akakabarede edi Devil ama odu ke akpanikọ ini kiet ko. Edi Jesus ọkọdọhọ ke enye “[ikọsọn̄ọke] ida ke akpanikọ, koro akpanikọ mîdụhe enye ke esịt.” (John 8:44) Ata akpa owo mfiakedem emi ke aka iso ndibiọn̄ọ “Abasi akpanikọ.” Ndusụk mme Christian akpa isua ikie ẹma ẹduọ ẹdụk “ekpọ Devil,” eyedi koro enye akabian̄ade mmọ ndien mmọ ẹwọn̄ọde ẹkpọn̄ akpanikọ. Ntre Paul ama esịn udọn̄ ọnọ Timothy nsan̄autom esie ete ada ifụre ifụre ido eteme mmọ man mmọ ẹkpekeme ndifiak n̄kop nsọn̄idem ke n̄kan̄ eke spirit ẹnyụn̄ ẹwọrọ ke ekpọ Satan. (2 Timothy 2:23-26) Nte ededi, enen̄ede ọfọn ndisọn̄ọ mmụm akpanikọ n̄kama utu ke ndiyak ekikere mbon mfiakedem atap nnyịn.

13 Akpa owo iba oro ẹma ẹkabade mbon mfiakedem sia mmọ ẹkekpan̄de utọn̄ ẹnọ Devil ẹnyụn̄ ẹnịm nsu esie. Ntre, ndi ọfọn nnyịn ikpan̄ utọn̄ inọ mbon mfiakedem, ikot n̄wed mmọ, m̀mê idụn̄ọde Ndutịm Intanet mmọ? Edieke nnyịn imade Abasi inyụn̄ imade akpanikọ, nnyịn idinamke oro. Nnyịn ikpayakke mbon mfiakedem ẹdụk ufọk nnyịn ikponyụn̄ ikọmke mmọ, koro utọ edinam oro ayanam nnyịn ‘itiene ibuana ke ndiọi utom mmọ.’ (2 John 9-11) Ẹyak nnyịn ikûdedei iyak Devil ada n̄kari esie anam nnyịn ikpọn̄ “usụn̄ akpanikọ” Christian inyụn̄ itiene nsunsu mme andikpep oro ẹdade “abian̄a abian̄a ikọ” ẹyom ‘ndikama nnyịn nnam mbubịne.’—2 Peter 2:1-3.

14, 15. Nso ntọt ke Paul ọkọnọ mbiowo ke Ephesus ye Timothy nsan̄autom esie?

14 Paul ọkọdọhọ mbiowo Christian ke Ephesus ete: “Ẹnọ ntịn̄enyịn ke idem mbufo ye ke ofụri otuerọn̄, emi edisana spirit ekemekde mbufo ke otu mmọ nte mme esenyịn, ete ẹkpeme esop Abasi, emi enye ekedepde ke iyịp Eyen esie. Mmọfiọk nte ke mma nnyọn̄ mme ndiọi wolf ẹyedụk ke otu mbufo idinyụn̄ inamke n̄kpọ ke mbọm ye otuerọn̄, ndien mme owo ẹyedaha ẹda ke otu mbufo ẹtịn̄ ukwan̄ ikọ man ẹdụri mbet ẹnọ idemmọ.” (Utom 20:28-30) Nte ini akakade, utọ mbon mfiakedem oro ẹma ẹdaha ẹda “ẹtịn̄ ukwan̄ ikọ.”

15 Ke n̄kpọ nte isua 65 E.N., apostle Paul ama esịn udọn̄ ọnọ Timothy ete ‘etịm asiak ikọ akpanikọ.’ Paul ekewet ete: “Edi fep idem ke mme ikpîkpu ikọ oro ẹsabarede se isanade; koro mmọ ẹyedọdiọn̄ ẹka iso ẹnana uten̄e Abasi, ndien ikọ mmọ ayatara nte ndọk. Hymenaeus ye Philetus ẹdu ke otu oro. Mmọ emi ẹma ẹwọn̄ọde ẹkpọn̄ akpanikọ, ẹdọhọde ẹte ediset ke n̄kpa ama etetịbe; ndien mmọ ke ẹwụri mbuọtidem ndusụk owo.” Mfiakedem ama ọtọn̄ọ! Paul ama aka iso ewet ete ke kpa ye ‘kpukpru oro ke ọkpọsọn̄ itiat idakisọn̄ Abasi osụk odoro ke itie esie.’—2 Timothy 2:15-19.

16. Kpa ye n̄kari ata akpa owo mfiakedem, ntak emi nnyịn inamde akpanikọ inọ Abasi inyụn̄ isọn̄ọde inam Ikọ esie?

16 Satan esiwak ndida mbon mfiakedem ndomo ndisabade utuakibuot akpanikọ—edi ikemeke. Ke n̄kpọ nte isua 1868, Charles Taze Russell ama ọtọn̄ọ ndinen̄ede ndụn̄ọde mme ukpepn̄kpọ ido ukpono Christendom oro ẹkenyịmede ke ata anyan ini onyụn̄ okụt ke ẹma ẹyụrọrede N̄wed Abasi. Russell ye ibat ibat owo eken oro ẹkeyomde ndifiọk akpanikọ ẹma ẹtọn̄ọ otu ukpepn̄kpọ Bible ke Pittsburgh, Pennsylvania, U.S.A. Ke se ikperede isua 140 tọn̄ọ ke ini oro, mme asan̄autom Jehovah ẹnen̄ede ẹfiọk Jehovah ẹnyụn̄ ẹnen̄ede ẹma Ikọ esie. Kpa ye n̄kari ata akpa owo mfiakedem, ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄ ndidu ke ukpeme ke n̄kan̄ eke spirit an̄wam enye ndika iso nnam akpanikọ nnọ Jehovah nnyụn̄ nsọn̄ọ nda nnam Ikọ esie.—Matthew 24:45.

Kûdedei Uyak Andikara Ererimbot Emi Enyene Odudu ke Idem Fo

17-19. Nso idi ererimbot oro esịnede ke idak odudu Devil, ndien ntak mînaha nnyịn ima enye?

17 Usụn̄ efen emi Satan adade odomo ndimụm nnyịn edi ima ererimbot emi—kpa idiọk n̄kaowo oro adianarede ọkpọn̄ Abasi. Jesus okokot Devil “andikara ererimbot emi” onyụn̄ ọdọhọ ke ‘enye inyeneke odudu ke idem imọ.’ (John 14:30) Akpakam nnyịn idehedei iyak Satan enyene odudu ke idem nnyịn! Nte ededi, nnyịn imọfiọk ke “ofụri ererimbot esịne ke idak odudu andidiọk.” (1 John 5:19) Ntre Devil ama oyom ndinọ Jesus “kpukpru mme obio ubọn̄ ererimbot” edieke enye atuakde ibuot ini kiet kpọt ọnọ imọ—edi Eyen Abasi ama esịn emi ofụri ofụri. (Matthew 4:8-10) Ererimbot oro Satan akarade asua mme anditiene Christ. (John 15:18-21) An̄wan̄a ndien ntak emi apostle John akakpande nnyịn ete ikûma ererimbot!

18 John ekewet ete: “Ẹkûma ererimbot m̀mê se idude ke ererimbot. Edieke owo ekededi amade ererimbot, ima Ete idụhe enye ke esịt; koro kpukpru se idude ke ererimbot—mbumek obụkidem ye mbumek enyịn ye n̄wụtidem ke n̄kpọ eke owo adade odu uwem—itọn̄ọke ito Ete, edi ọtọn̄ọ oto ererimbot. N̄ko-n̄ko, ererimbot ke ebebe efep kpasụk ntre n̄ko ye mbumek esie, edi owo eke anamde uduak Abasi ododu ke nsinsi.” (1 John 2:15-17) Inaha nnyịn ima ererimbot, koro se ẹnamde ke ererimbot edi ndiyụhọ udọn̄ obụkidem ndien emi enen̄ede atuaha ye mme edumbet Jehovah.

19 Nso ke ikpanam edieke ima ererimbot emi odude ke esịt nnyịn? Ẹyak ibọn̄ akam inọ Abasi inyụn̄ iben̄e enye an̄wam nnyịn ikan utọ ima oro ye mme udọn̄ obụkidem oro ẹsan̄ade ye utọ ima oro. (Galatia 5:16-21) Ke akpanikọ, nnyịn iyekpeme idem man ‘inana ntọi ke ererimbot’ edieke ifiọkde ke “ndiọi spirit ke enyọn̄” ẹdi mme ‘andikara ererimbot’ idiọk n̄kaowo, okposụkedi owo mîkwe mmọ.—James 1:27; Ephesus 6:11, 12; 2 Corinth 4:4.

20. Ntak emi ẹkemede ndidọhọ ke nnyịn “idịghe ubak ererimbot”?

20 Jesus ama etịn̄ aban̄a mme mbet esie ete: “Mmọ idịghe ubak ererimbot, kpa nte ami mmendịghe ubak ererimbot.” (John 17:16) Mme Christian oro ẹyetde aran ye mme nsan̄a mmọ oro ẹma ẹkeyak idem ẹnọ, ẹka iso ndisana ke ido uwem ye ke n̄kan̄ eke spirit, ẹnyụn̄ ẹda san̄asan̄a ẹkpọn̄ ererimbot emi. (John 15:19; 17:14; James 4:4) Idiọk ererimbot emi asua nnyịn sia idade san̄asan̄a ikpọn̄ enye inyụn̄ idide ‘mme ọkwọrọ edinen ido.’ (2 Peter 2:5) Edi akpanikọ ke nnyịn idụn̄ ke otu mbon use, mbon efịbe, mbon n̄kanubọk, mme okpono ndem, mme inọ, mme osu nsu, ye mme akpammịn. (1 Corinth 5:9-11; 6:9-11; Ediyarade 21:8) Edi nnyịn inyeneke “spirit ererimbot” emi, sia nnyịn mîyakke idiọk odudu esie ada nnyịn usụn̄.—1 Corinth 2:12.

Kûyak Ufan̄ Unọ Devil

21, 22. Didie ke afo ekeme ndida item Paul oro ẹwetde ke Ephesus 4:26, 27 nsịn ke edinam?

21 Utu ke ndiyak “spirit ererimbot” akara nnyịn, nnyịn iyak spirit Abasi ada nnyịn usụn̄, emi anamde nnyịn inyene utọ edu nte ima ye mfara ke idem. (Galatia 5:22, 23) Mme edu emi ẹn̄wam nnyịn isọn̄ọ ida ibiọn̄ọ Devil mbak enye ediwot mbuọtidem nnyịn. Enye oyom nnyịn ‘iyat esịt inyụn̄ inam idiọk,’ edi spirit Abasi an̄wam nnyịn ‘itre ifụtesịt inyụn̄ ikpọn̄ ifiopesịt.’ (Psalm 37:8) Edi akpanikọ ke odu ini oro odotde nnyịn iyat esịt, edi item oro Paul ọnọde nnyịn edi: “Ẹyat esịt, edi ẹkûnam idiọkn̄kpọ; ẹkûyak utịn osụhọde edisịm mbufo ke idaha iyatesịt, ẹkûnyụn̄ ẹyak ufan̄ ẹnọ Devil.”—Ephesus 4:26, 27.

22 Nnyịn imekeme ndinam idiọkn̄kpọ edieke itakde ke iyatesịt. Nnyịn nditak ke iyatesịt ọyọnọ Devil ufan̄ nditọ ubahade ke esop m̀mê ndinam nnyịn inam idiọk. Ntem, ana nnyịn isọsọp ibiere utọk ekededi oro inyenede ye mbon en̄wen nte Abasi oyomde. (Leviticus 19:17, 18; Matthew 5:23, 24; 18:15, 16) Mmọdo, nnyịn ikpakam iyak spirit Abasi ada nnyịn usụn̄, inyụn̄ ifara ke idem, idem ọkpọkọm imenyene eti ntak ndiyat esịt, nnyịn ikpedehedei iyak iyatesịt anam nnyịn ikama udu, inyụn̄ ida owo usua.

23. Mme mbụme ewe ke idineme ke ibuotikọ oro etienede?

23 Nnyịn imeneme ndusụk edu Devil oro mîkpanaha ikpebe. Edi ndusụk mbon oro ẹkotde ibuotikọ emi ẹkeme ndikere ẹte: Ndi ikpenyene ndikop ndịk mban̄a Satan? Ntak emi enye anamde ẹkọbọ mme Christian? Ndien didie ke ikeme ndifep Devil ndikan nnyịn?

[Ikọ idakisọn̄]

^ ikp. 2 Se ibuotikọ oro “Ndi Devil Edi Ata Owo? ke nsiondi Enyọn̄-Ukpeme eke November 15, 2005.

Nso Idi Ibọrọ Fo?

• Ntak emi nnyịn mîkpedehedei idọk owo edidọk?

• Nte 1 John 3:15 ọdọhọde, didie ke nnyịn ikeme ndifep ndidi mme owotowo?

• Nnyịn ikpese mbon mfiakedem didie, ndien ntak-a?

• Ntak emi nnyịn mîkpamaha ererimbot?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 23]

Nnyịn ididehede iyak Devil ọtọ ubahade ke otu nnyịn

[Mme ndise ke page 24]

Ntak emi John akakpande nnyịn ete ikûma ererimbot?