Ikọ Jehovah Enyene Uwem

Mme Akpan N̄kpọ Ẹtode N̄wed Job

JOB odụn̄ ke isọn̄ Uz, kpa ebiet emi odude idahaemi ke Arabia, ke adan̄aemi ata ediwak nditọ Israel ẹdụn̄de ke Egypt. Kpa ye oro Job mîdịghe eyen Israel, enye edi andituak ibuot nnọ Jehovah Abasi. Bible ọdọhọ ke “owo eke ebietde enye [idụhe] ke ererimbot, ọfọn ama, onyụn̄ enen, onyụn̄ abak Abasi, onyụn̄ afara ke idiọk.” (Job 1:8) Job okodu uwem ke ini emi Joseph eyen Jacob ama akakpa, ye mbemiso prọfet Moses okodude uwem.

Ekeme ndidi Moses emi ẹdade nte andiwet n̄wed Job, okokop aban̄a Job ke isua 40 emi enye okodude ke Midian, ebiet emi ekperede isọn̄ Uz. Onyụn̄ ekeme ndidi Moses okokop aban̄a mme akpatre isua uwem Job ke ini nditọ Israel ẹkekperede Uz, ke utịt utịt isua 40 oro mmọ ẹkesan̄ade ke wilderness. * Ẹwet se iketịbede inọ Job ata ediye ediye tutu anam ẹda enye nte n̄wọrọnda n̄wed. Akan oro, n̄wed emi ọbọrọ mme utọ mbụme nte: Ntak emi nti owo ẹsibọde ndutụhọ? Ntak emi Jehovah ayakde idiọkido odu? Nte mme anana-mfọnmma owo ẹkeme ndisọn̄ọ nda ye Abasi? Sia n̄wed Job edide kiet ke otu n̄wed oro ẹdade odudu spirit Abasi ẹwet, etop esie osụk enyenyene uwem ye odudu tutu esịm mfịn emi.—Mme Hebrew 4:12.

‘YAK UWEMEYO ORO N̄KAMANADE ATAK’

(Job 1:1–3:26)

Usen kiet, Satan amia ata ye Abasi aban̄a nsọn̄ọnda Job. Jehovah enyịme ata oro onyụn̄ ayak Satan ada nsio nsio afanikọn̄ etiene Job. Edi Job inyịmeke ‘ndikpọn̄ Abasi.’—Job 2:10a.

Ufan Job ita ẹdi ‘nditua ye enye.’ (Job 2:11) Mmọ ẹtie ye enye inyụn̄ isioroke uyo tutu enye ọtọn̄ọ ndidọhọ ete: “Uwemeyo oro n̄kamanade ke esịt akpakam atak.” (Job 3:3) Enye ọdọhọ ke ọkpọfọn edieke imọ ikpetiede nte “nsek nditọ emi akanam mîkwe un̄wana,” m̀mê emi ẹkemanade obukpo.—Job 3:11, 16.

Mme Mbụme N̄wed Abasi Oro Ẹbọrọde:

1:4—Ndi nditọ Job ẹma ẹsidia usọrọ usen emana? Baba, ikesidiaha. Mme akpasarade ikọ oro ẹkabarede “usen” ye “usen emana” idịghe ukem; mmọ ẹwọrọ nsio nsio n̄kpọ. (Genesis 40:20) Ke Job 1:4, ikọ oro “usen,” owụt ini oro ọtọn̄ọde ke ini utịn asiahade tutu esịm ini utịn osopde. Etie nte nditọiren Job itiaba ẹma ẹsisop idem ọtọkiet ke usen itiaba kpukpru isua ẹdia usọrọ. Nte mmọ ẹketịmde edinam emi, owo mmọ kiet kiet ekenyene ndise mban̄a usọrọ emi ke ufọk esie “ke usen esie.”

1:6; 2:1—Mmanie ke ẹkeyak ẹda idem ẹdiwụt Jehovah? Mbon oro ẹkedade idem ẹdiwụt Jehovah ẹma ẹsịne ikpọn̄-ikpọn̄ edibon Eyen Abasi, kpa Ikọ; nti angel Abasi; ye mme otụtutọn̄ angel emi ẹkedide “nditọ Abasi,” ọkọrọ ye Satan kpa Devil. (John 1:1, 18) Esisịt ini ke ẹma ẹketọn̄ọ Obio Ubọn̄ Abasi ke 1914, ẹma ẹsio Satan ye mme demon esie ke heaven ẹduọn̄ọ ke isọn̄. (Ediyarade 12:1-12) Jehovah ndikayak kpukpru edibotn̄kpọ eke spirit ẹda idem ẹdiwụt imọ, ama ọnọ enye ifet ndimen ata Satan nnịm kpukpru mmọ ke iso ọkọrọ ye mme eneni oro ata oro ekedemerede.

 1:7; 2:2—Ndi Jehovah ke idemesie eketịn̄ ikọ ye Satan? Bible inọhọ ọyọhọ ntọt iban̄a nte Jehovah esitịn̄de ikọ ye mme edibotn̄kpọ eke spirit. Nte ededi, prọfet Micaiah ama okụt ke n̄kukụt nte angel kiet eketịn̄de ikọ ye Jehovah. (1 Ndidem 22:14, 19-23) Do, ndien, etie nte Jehovah ke idemesie eketịn̄ ikọ ye Satan utu ke owo efen nditịn̄ ikọ ke ibuot Jehovah.

1:21—Didie ke Job ekpekekeme ndifiak ke “idịbi eka” esie? Sia Jehovah Abasi okobotde owo “ke ntanisọn̄,” ikọ oro “eka” ada aban̄a isọn̄.—Genesis 2:7.

2:10a—Ekeme ndidi eketie n̄wan Job didie ke idem ke ini enye ọkọdọhọde ebe esie ọkpọn̄ Abasi onyụn̄ akpa n̄kpa? N̄wan Job ama ataba ukem n̄kpọ oro ebe esie akatabade. Anaedi ama enen̄ede abiak enye ndikụt ebe esie emi ọkọsọn̄de idem ọdọn̄ọde utọ idiọk udọn̄ọ oro. N̄wan Job ama ataba ndima nditọ esie. Anaedi kpukpru emi ẹma ẹnam ibuot ekpere ndibe enye tutu enye efre se ikedide akpan n̄kpọ ikan—itie ebuana mmọ ye Abasi.

Se Nnyịn Ikpepde:

1:8-11; 2:3-5. Nte se iketịbede inọ Job ẹwụtde, nsọn̄ọnda oyom inam, itịn̄ se inende inyụn̄ ida eti esịt inam n̄kpọ Jehovah.

1:21, 22. Edieke isọn̄ọde ida inam n̄kpọ Jehovah ke ini n̄kpọ ọfọnde ye ke ini afanikọn̄, nnyịn iyekeme ndiwụt ke Satan edi osu nsu.—Mme N̄ke 27:11.

2:9, 10. Ukem nte Job, nnyịn inyene ndisọn̄ọ nda ke mbuọtidem idem ọkpọkọm mbonubon nnyịn mîmaha mme n̄kpọ eke spirit oro ibịnede m̀mê ẹnyịkde nnyịn ẹte ikan̄ mbuọtidem.

2:13. Mme ufan Job iketịn̄ke ikọ ndomokiet iban̄a Abasi ye mme un̄wọn̄ọ esie oro ọkpọdọn̄de Job esịt, sia mmọ ikenyeneke ifiọk Abasi.

“NDIKPỌN̄KE NSỌN̄ỌNDA MI!”

(Job 4:1–31:40)

Ata ọkpọikọ oro ufan Job ita ẹtịn̄de edi ke anaedi Job anam akwa idiọkn̄kpọ oro anamde Abasi amia enye ufen. Eliphaz ada iso. Bildad etiene Eliphaz etịn̄ ikọ oro ayatde-yat Job. Ikọ Zophar ọdọdiọk akan.

Job inyịmeke ukwan̄ ekikere oro isenowo esie ẹnyenede. Sia enye mîfiọkke ntak oro Abasi ayakde imọ ibọ ndutụhọ, se inen̄erede ibehe enye edi ndiwụt ke imọ imenen. Kpa ye oro, Job ama Abasi onyụn̄ ọdọhọ ete: “Ndikpọn̄ke nsọn̄ọnda mi tutu n̄kpa!”—Job 27:5, NW.

Mme Mbụme N̄wed Abasi Oro Ẹbọrọde:

7:1; 14:14 (NW)—Nso ke ikọ oro “ini ọkpọsọn̄ utom” m̀mê “ini utom oro ẹnyịkde-nyịk owo anam” ọwọrọ? Job ama odu ke ọkpọsọn̄ nnanenyịn tutu enye ese uwem nte ata ọkpọsọn̄ utom oro ẹnyịkde-nyịk owo anam. (Job 10:17) Sia ini oro owo odude ke Sheol—ọtọn̄ọde ke ini oro owo akpade tutu esịm ediset ke n̄kpa—edide ini oro owo mîkemeke ndifep, Job ekemen ini emi odomo ye owo ndinam utom oro ẹnyịkde-nyịk enye anam.

7:9, 10; 10:21; 16:22—Ndi ikọ emi ẹwụt ke Job ikenịmke ke owo eyeset? Ikọ emi ẹban̄a se iditịbede inọ Job ke n̄kpet n̄kpet ini iso. Nso ndien ke ikọ esie ọkọwọrọ? Ekeme ndidi ikọ esie ọkọwọrọ ke edieke imọ ikpade, mbon eyo imọ ndomokiet idikwe imọ. Mmọ ẹdikere ke imọ idifiakke aba ke ufọk imọ, owo idinyụn̄ itịghi imọ aba tutu edikem ini Abasi. Ekeme ndidi ikọ Job ọkọwọrọ n̄ko ke owo ndomokiet idikemeke ndiwọrọ ke Sheol ke idemesie. Job 14:13-15 owụt ke Job ama enịm ke owo eyeset ke ini iso.

10:10—Didie ke Jehovah ‘akan̄wan̄a Job nte mmọn̄eba onyụn̄ anam enye abari nte edibari mmọn̄eba’? Emi edi uto aban̄ade nte ẹkenamde Job ke idịbi eka esie.

19:20—Nso ke ikọ Job emi “mbọhọ ye [ikpọk] edet mi ikpọn̄” ọkọwọrọ? Sia edet mînyeneke ikpọk, ekeme ndidi Job ndikọdọhọ ke ikọbọhọ ye ikpọk edet imọ ikpọn̄ ọkọwọrọ ke imọ ikadaha n̄kpọ ndomokiet ibọhọ.

 Se Nnyịn Ikpepde:

4:7, 8; 8:5, 6; 11:13-15. Inaha nnyịn isọsọp ibiere ke owo eke odude ke nnanenyịn ọdọk utịp idiọk oro enye ọkọtọde, ke inyụn̄ inyeneke unyịme Abasi.

4:18, 19; 22:2, 3. Ana item nnyịn oto N̄wed Abasi, idịghe ekikere idemowo.—2 Timothy 3:16.

10:1. Ọkpọsọn̄ iyatesịt ikayakke Job ekere aban̄a mme ntak efen oro ẹkenamde enye ọbọ ndutụhọ. Inaha nnyịn iyat esịt ke ini ibọde ndutụhọ, akpan akpan sia nnyịn imenen̄ede ifiọk ntak oro ibọde ndutụhọ.

14:7, 13-15; 19:25; 33:24. Idotenyịn ediset ke n̄kpa ekeme ndisọn̄ọ nnyịn idem ndiyọ idomo ekededi oro Satan odomode nnyịn.

16:5; 19:2. Ikọ oro itịn̄de ekpenyene ndisịn udọn̄ nnọ mbon en̄wen nnyụn̄ nsọn̄ọ mmọ idem, utu ke ndiyat mmọ esịt.—Mme N̄ke 18:21.

22:5-7. Ifọnke ẹnọ owo item ke edori ikọ, sia emi esibiakde owo etieti.

27:1b, 2; 30:20, 21. Iwọrọke ke ana owo ọfọn ama mbemiso enye ekemede ndisọn̄ọ nda. Job ama odori Abasi ikọ.

27:5, (NW). Job ama ọfiọk ke imọ ikpọn̄ ikekeme ndibiat nsọn̄ọnda imọ, koro nsọn̄ọnda ọkọn̄ọ ke ima oro owo amade Abasi. Ke ntre, ana nnyịn inyene ata akamba ima inọ Jehovah.

28:1-28. Owo ọfiọk ebiet oro n̄kpọuto ẹdude ke ererimbot. Usọ oro owo enyenede esinam enye odụk idakisọn̄ okoyom n̄kpọuto emi, kpa ebiet emi inuen oro esikụtde n̄kpọ ke anyan usụn̄ mîkemeke ndikụt. Nte ededi, mbak Abasi anam owo enyene eti ibuot otode Abasi.

29:12-15. Nnyịn ikpenyene ndiwụt mbon unana ima-mfọnido unyịme unyịme.

31:1, 9-28. Job enịm uwụtn̄kpọ ọnọ nnyịn ke ndifep mfụmmfụm ima, efịbe, uma-inyene, ukpono ndem, ye nditre ndisọn̄ ido ye mbon en̄wen nnyụn̄ ntụk mmọ.

‘NTIE KE OBU YE NTỌN̄ NTUA N̄KPỌFIỌK’

(Job 32:1–42:17)

Akparawa kiet emi ekerede Elihu enyene ime etie okop eneni ke ufọt Job ye ufan esie ita. Idahaemi enye ọtọn̄ọ nditịn̄ ikọ uko uko. Enye enen̄ede Job ye ufan esie mbita oro ẹketụhọrede Job.

Ke ndondo oro Elihu etịn̄de ikọ okụre, Jehovah ọbọrọ Job ke oyobio. Jehovah itịn̄ke ntak oro Job ọbọde ndutụhọ. Nte ededi, Ata Ọkpọsọn̄ obụp Job udịm udịm mbụme man anam Job ọfiọk akwa odudu ye akaka ọniọn̄ Esie. Job enyịme ke imọ iketịn̄ se imọ mîfiọkke onyụn̄ ọdọhọ ete: “Mmọdo [“nsemede mban̄a se n̄ketịn̄de,” NW] nnyụn̄ ntiede ke obu ye ntọn̄ ntua n̄kpọfiọk.” (Job 42:6) Ke ini idomo Job okụrede, Abasi ọdiọn̄ enye ke nsọn̄ọnda esie.

Mme Mbụme N̄wed Abasi Oro Ẹbọrọde:

32:1-3—Ini ewe ke Elihu ekedisịm? Sia Elihu okokopde kpukpru se ẹketịn̄de, anaedi enye eketie ke ebiet oro enye ekekemede ndikop se mmọ ẹketịn̄de esisịt ini mbemiso Job ọkọtọn̄ọde nditịn̄ ikọ ke ufan esie mbita mîkosioroke uyo ke ofụri usen itiaba.—Job 3:1, 2.

34:8a—Didie ke Job eketie nte owo eke ‘ọn̄wọn̄de nsahi nte mmọn̄’? Sia Job okodude ke nnanenyịn, enye akada ke ufan esie mbita oro ẹkekam ẹsak imọ, okposụkedi mmọ ẹketịn̄de idiọk ikọ mmọ ẹdian Abasi. (Job 42:7) Ke ntre, enye ọkọn̄wọn̄ nsahi nte emi esinemde owo ndin̄wọn̄ mmọn̄.

 Se Nnyịn Ikpepde:

32:8, 9. Idịghe isua emana kpọt anam owo enyene ọniọn̄. Ndidiọn̄ọ Ikọ Abasi nnyụn̄ ntiene ndausụn̄ spirit esie anam owo enyene ọniọn̄.

34:36. Nnyịn iwụt ke imenyene nsọn̄ọnda edieke iyọde tutu ‘ẹdomo nnyịn ẹkụre.’

35:2. Elihu ama enen̄ede akpan̄ utọn̄ onyụn̄ ọfiọk se ẹkenemede mbemiso enye eketịn̄de ikọ. (Job 10:7; 16:7; 34:5) Mbemiso mbiowo Christian ẹnọde owo item, mmọ ẹnyene ndinen̄ede n̄kpan̄ utọn̄, n̄kop se iketịbede, nnyụn̄ nnen̄ede mfiọk ata akpan n̄kpọ oro ẹtịn̄de ẹban̄a.—Mme N̄ke 18:13.

37:14; 38:1-39:30. Ndikere mban̄a mme utịbe utom Jehovah—mme edinam oro ẹwụtde odudu ye ọniọn̄ esie—ayanam nnyịn isụhọde idem onyụn̄ an̄wam nnyịn ikụt ke ndiwụt ke Jehovah enyene unen ndikara edi akpan n̄kpọ akan mbubehe nnyịn.—Matthew 6:9, 10.

40:1-4. Nnyịn ikpenyene ‘ndida ubọk nnyịn n̄kịbi inua nnyịn’ ini ekededi oro iyomde nditịn̄ ikọ mbiat Abasi Ibom.

40:15–41:34. Nso odudu ke Behemoth (isantịm) ye Leviathan (fiom) ẹnyene ntem! Man ikeme ndika iso ke utom Abasi, nnyịn n̄ko imoyom ukeme oro otode Andibot mme okopodudu unam emi, kpa enye emi ọnọde nnyịn odudu.—Philippi 4:13.

42:1-6. Job ndikokop nte Jehovah etịn̄de ikọ, Jehovah ndikonyụn̄ nti enye mme n̄kpọ oro ẹwụtde odudu Esie ẹma ẹn̄wam enye ‘okụt Abasi,’ m̀mê okụt akpanikọ aban̄ade Abasi. (Job 19:26) Emi ama anam enye okpụhọde ekikere. Ke ini ẹdade N̄wed Abasi ẹnen̄ede nnyịn, ikpenyene ndikụt ndudue nnyịn inyụn̄ inam ukpụhọde.

Yọ “nte Job Ọkọyọde”

N̄wed Job owụt in̄wan̄-in̄wan̄ ke idịghe Abasi edi ntak emi owo ọbọde ndutụhọ. Satan edi ntak. Abasi ndiyak idiọkido aka iso ke isọn̄ ọnọ owo nnyịn kiet kiet ifet ndiwụt n̄kan̄ emi idade ke eneni oro aban̄ade ukara Jehovah ye nsọn̄ọnda nnyịn.

Ẹyedomo kpukpru mbon oro ẹmade Jehovah nte ẹkedomode Job. Mbụk Job ọsọn̄ọ nnyịn idem ke imekeme ndiyọ. Enye anam nnyịn ifiọk ke mme mfịna nnyịn ididụhe ke nsinsi. James 5:11 ọdọhọ ete: “Mbufo ẹma ẹkop nte Job ọkọyọde, ẹma ẹnyụn̄ ẹkụt utịp oro Jehovah ọkọnọde” enye. Jehovah ama ọdiọn̄ Job ke nsọn̄ọnda esie. (Job 42:10-17) Nso utịbe utịbe idotenyịn ini iso ke nnyịn inyene ntem—kpa nsinsi uwem ke Paradise isọn̄! Ntem, ẹyak nnyịn ibiere ndika iso nsọn̄ọ nda kpa nte Job ọkọsọn̄ọde ada.—Mme Hebrew 11:6.

[Ikọ idakisọn̄]

[Mme ndise ke page 16]

Nso ke nnyịn ikeme ndikpep nto “nte Job ọkọyọde” afanikọn̄ ye idomo?