Ẹfụmi Ẹnyụn̄ Ẹdiọk N̄kani Owo Ukama

NTE ekpeme okoneyo akanamde utom esie, se enye okokụtde ama omụm enye mbọribọ. Enye okokụt okpo ebe ye n̄wan oro ẹma ẹkesọn̄ ke an̄wa ediye ufọk kiet; mmọ ẹkefrọ ke window ufọk mmọ emi edide enyọn̄ itiaita ẹdiduọ. Okposụkedi nte mmọ ẹkewotde idem okomụmde owo mbọribọ, se ikomụmde owo mbọribọ ikan ekedi ntak emi mmọ ẹkewotde idem. Ẹma ẹkụt ekpri babru ke ekpatọfọn̄ ebe emi ọkọdọhọde ete: “Nnyịn iwot idem ke ntak emi eyen nnyịn ye n̄wan esie ẹdiọkde nnyịn ukama ẹnyụn̄ ẹsuade nnyịn kpukpru ini.”

Mbụk emi ekeme nditie esen esen, edi edi n̄kpọ mfụhọ nditịn̄ ke se ikanamde mmọ ẹwot idem edi ọsọ n̄kpọ mfịn. Ke akpanikọ, ekpere ndidi ẹdiọk n̄kani owo ukama ke kpukpru ebiet ke ererimbot. Kere ban̄a uwụtn̄kpọ oro ẹtienede mi:

• Ke ndụn̄ọde kiet, mbahade 4 eke ikie ke otu n̄kani owo ke Canada ẹkedọhọ ke ẹdiọk mmimọ ukama, ndien owo ke ubon esiwak ndinam emi. Nte ededi, ediwak n̄kani owo ẹnen̄ede ẹkop bụt m̀mê ndịk ndineme mban̄a mfịna emi. Mme anam-ndụn̄ọde ẹdọhọ ke ata ibat n̄kani owo oro ẹdiọkde ukama ekpere ndisịm mbahade 10 eke ikie.

• Magazine India Today ọdọhọ ke “okposụkedi etiede nte ke ubon ẹnen̄ede ẹdiana kiet ke India, nditọ ndisịn ediwak n̄kani owo owụt ke ubon idianake kiet aba [ke India].”

• Nte ekemde ye mfọnn̄kan ndụn̄ọde oro ẹnamde, Itieutom Ofụri Idụt Esede Aban̄a Mfịna Edikama N̄kani Owo ke Idiọk Usụn̄ ke United States ọdọhọ ke “ẹnọ n̄kpọ nte n̄kani owo America miliọn 1 esịm miliọn 2 oro ẹdide isua 65 m̀mê ẹsọn̄de ẹkan oro unan, ẹwo, m̀mê ẹdiọk mmọ ukama; ndien edi mbon oro ẹsede mmọ enyịn m̀mê ẹkpemede mmọ ẹnam emi.” Udiana akwa ekpeibet ke San Diego ke California, ke United States, ọdọhọ ke edidiọk n̄kani owo ukama “edi kiet ke otu ata ikpọ mfịna oro mme ekpeme mbet ẹsobode mfịn.” Enye adian do ete: “Mmenịm ke mfịna emi oyokpon akan emi ke mme isua oro ẹdide”

• Ke obio Canterbury ke New Zealand, mme owo ẹka iso ẹseme ẹban̄a nte mbonubon—akpan akpan mbonubon oro ẹnyenede mbumehe uda n̄kpọsọn̄ ibọk, un̄wọn̄ n̄kpọsọn̄ mmịn, m̀mê ubre mbre mfọniso—ẹwode n̄kani owo. Ibat n̄kani owo oro ẹdiọkde ukama ke obio Canterbury ekedide 65 ke 2002 ama ọsọsọp esịm 107 ke 2003. Etubom n̄ka kiet emi ẹsiakde man ẹkpan edidiọk n̄kani owo ukama ọdọhọ ke ibat  emi “ikpetke-kpet ndisịm ibat n̄kani owo oro ẹdiọkde ukama.”

• Magazine The Japan Times ọdọhọ ke N̄ka Mme Ekpeibet Idụt Japan ẹteme ẹte “ẹnen̄ede ẹnọ n̄kani owo oro ẹdiọkde ukama ntịn̄enyịn ẹkan nte ẹnọde nditọwọn̄ oro ẹfiomode m̀mê ke nte ẹnọde ke mme afai eken ke ubon.” Ntak-a? Magazine oro ọdọhọ ke ntak kiet edi ke “esida ini ndifiọk n̄kani owo oro ẹdiọkde ukama ke ẹmende ẹdomo ye nditọwọn̄ oro ẹfiomode m̀mê nsan̄a ndọ oro ẹdiọkde ukama, koro n̄kani owo isimaha ndisioro uyo ke ini nditọ mmọ ẹdide mbon oro ẹnamde mmọ afai, n̄ko ke ntak oro ukara mîkemeke ndise mban̄a mfịna emi tutu esịm emi.”

Uwụtn̄kpọ ifan̄ emi ẹnam nnyịn ibụp ite: Ntak emi ẹfụmide ẹnyụn̄ ẹdiọkde ediwak n̄kani owo ukama? Ndi idotenyịn ekededi odu ke utọ idaha oro eyetre? Nso ndọn̄esịt ke ẹnọ n̄kani owo?