Kop Uyụhọ ke Ndida Mme Edumbet Bible Nsịn ke Edinam

ANAEDI akanam afo omokụt an̄wa on̄wụnede ana okụni sụn̄sụn̄—emi esiwụt ke enye okop uyụhọ. Ekpenem didie ntem ndikop uyụhọ kpa nte an̄wa esikopde! Nte ededi, isimemke utom ediwak owo ndikop uyụhọ, ndien edieke mmọ ẹkopde, isibịghike. Ntak edide ntre?

Koro imesiwak ndinam ndudue sia idide mme anana-mfọnmma owo, inyụn̄ inyene ndiyọ ndudue mbon en̄wen n̄ko. N̄ko-n̄ko, nnyịn idu uwem ke ini emi Bible okotde “mme akpatre usen” emi “ndiọkeyo” ẹdude. (2 Timothy 3:1-5) Okposụkedi esinemde nnyịn nditi uyụhọ oro ikesikopde ke ini uyen, idahaemi n̄kpọ enen̄ede ọsọn̄ ye ata ediwak nnyịn ke ntak “ndiọkeyo” emi. Ndi ẹkeme ndikop uyụhọ ke eyo nnyịn emi?

Ke akpasarade ikọ Greek, itien̄wed oro idọhọke ke owo idikemeke ndiyọ ndiọkeyo emi, edi ọdọhọ ke ọyọsọn̄ ndiyọ enye. Nnyịn imekeme ndiyọ ndiọkeyo emi ebe ke ndida mme edumbet Bible nsịn ke edinam. Idịghe kpukpru ini ke idikeme ndikọk mme mfịna nnyịn, edi idisụk ikokop uyụhọ. Yak idụn̄ọde ita ke otu mme edumbet emi.

Nyene Nnennen Ekikere

Man ikop uyụhọ, ana inyene nnennen ekikere iban̄a mmeme nnyịn ye eke mbon en̄wen. Apostle Paul ọkọdọhọ ke leta emi enye ekewetde ọnọ ẹsọk mbon Rome ete: “Kpukpru owo ẹma ẹnam idiọkn̄kpọ ẹnyụn̄ ẹtaba ubọn̄ Abasi.” (Rome 3:23) Ediwak ikpehe ubọn̄ Jehovah ẹyan̄a nnyịn ifiọk. Uwụtn̄kpọ kiet edi se ẹwetde ke Genesis 1:31: “Abasi okụt kpukpru se enye akanamde, ndien, sese ẹfọn eti eti.” Ini ekededi oro Jehovah emekde ndifiak nse se enye akanamde, enye ekeme ndisụk ndọhọ ke mmọ “ẹfọn eti eti.” Idụhe owo emi ekemede ndidọhọ ntre. Ndidiọn̄ọ mmeme nnyịn edi akpa n̄kpọ oro edinamde nnyịn ikop uyụhọ. Nte ededi, mme n̄kpọ efen oro anade inam ẹdu. Oyom ifiọk inyụn̄ inyịme ekikere Jehovah ke n̄kpọ emi.

Ẹda ikọ Greek oro ẹkabarede “idiọkn̄kpọ” ẹto ikọ oro ọwọrọde “ndikpu ndisịm idaha oro ẹyomde.” Ke uwụtn̄kpọ: Kere ban̄a owo emi oyomde nditop eduat n̄wụk ke ọtọ oro enye eketde man ọbọ enọ. Enye enyene eduat ita. Ke ini enye otopde akpa eduat, ayak mita kiet ndisịm ọtọ oro enye eketde. Enye otop ọyọhọ eduat iba ọfọn akan, edi ayak sentimita 30 ndisịm ọtọ oro enye eketde. Ekem enye enen̄ede etịn̄ enyịn otop ọyọhọ ita, edi ayak sentimita iba kpọt ndisịm ọtọ oro enye eketde. Kpa ye oro eduat oro enye okotopde ekenen̄erede ekpere ọtọ oro enye ekeketde, eduat oro ikesịmke ọtọ oro enye ekeketde.

Kpukpru nnyịn itie nte otop-eduat oro okokụtde edikpu do. Ndusụk ini, esitie nte imenen̄ede ‘ikpu ndisịm idaha oro ẹyomde.’ Ke mme ini eken, imesinen̄ede ikpere idaha oro ẹyomde, edi imesikpu ndisịm enye. Nnyịn imesikop mfụhọ edieke edide kpa ye ofụri ukeme oro isịnde, nnyịn inamke nte  ikoyomde. Yak ifiak ikere iban̄a otop-eduat oro.

Enye ọtọn̄ọ ndiwọn̄ọde iso nnyọn̄ ke mfụhọ sia enye ekenen̄erede oyom enọ oro. Ke mbuari, owo emi esede aban̄a edinam oro okot enye afiak edi onyụn̄ ọnọ enye enọ, onyụn̄ ọdọhọ ete: “Nyom ndinọ fi enọ emi koro mmade fi, n̄konyụn̄ n̄kụtde ọkpọsọn̄ ukeme oro afo ekesịnde.” Otop-eduat oro okop idatesịt didie ntem!

Kpukpru mbon oro ẹdibọde Abasi “enọ” nsinsi uwem ke mfọnmma idaha ẹyekop idatesịt ukem nte otop-eduat oro. (Rome 6:23) Ke oro ebede, kpukpru se mmọ ẹdinamde ẹyefọn ẹma—mmọ ẹyesịm idaha oro ẹyomde. Mmọ ẹyenen̄ede ẹkop uyụhọ. Kan̄a ke emi, edieke inyenede emi ke ekikere, nnyịn iyokop inem idem inyụn̄ ikop inem mbon oro ẹdude ẹkpere nnyịn.

Tịm Fiọk ke kpukpru N̄kpọ Oyom Ini

Edi akpanikọ ke kpukpru n̄kpọ oyom ini. Edi, ndi emesikụt nte ọsọn̄de ndika iso n̄kop uyụhọ ke ini etiede nte ke se afo ebetde ebịghi akaha m̀mê ke ini etiede nte ke mfịna ebịghi akan nte ekekerede? Kpa ye oro, ndusụk owo ẹmekeme ndika iso n̄kop uyụhọ ke mme utọ idaha ntre. Kere ban̄a uwụtn̄kpọ Jesus.

Mbemiso Jesus ekedide isọn̄, enye ama enịm eti uwụtn̄kpọ nsụkibuot ke heaven. Nte ededi, enye ‘ekekpep nsụkibuot’ mi ke isọn̄. Didie? “Oto ke ndutụhọ oro enye okokụtde.” Ke ini enye okodude ke heaven, enye ama esikụt mme owo ẹkụtde ndutụhọ, edi akananam enye ke idemesie ikwe ndutụhọ. Enye ama osobo nsio nsio idomo ke ini okodude ke isọn̄, akpan akpan ọtọn̄ọde ke ini enye akanade baptism ke Akpa Jordan esịm ini oro enye akakpade ke Golgotha. Nnyịn ifiọkke kpukpru n̄kpọ ẹban̄ade nte ‘ẹkenamde Jesus ọfọn ama’ ke afan̄ emi, edi imọfiọk ke emi ama ada ini.—Mme Hebrew 5:8, 9.

Jesus okokụt unen sia enye ekesitiede ekere aban̄a “idatesịt oro ẹkenịmde enye ke iso,” kpa utịp edinam akpanikọ esie. (Mme Hebrew 12:2) Nte ededi, ndusụk ini enye “ama esịn eben̄e onyụn̄ anam n̄kpeubọk n̄ko, ke ọkpọsọn̄ eseme ye mmọn̄eyet.” (Mme Hebrew 5:7) Ndusụk ini, nnyịn imekeme ndibọn̄ akam ntre n̄ko. Didie ke Jehovah ese orụk akam emi? Ufan̄ikọ oro owụt ke Jehovah ama eyere Jesus “edifọn edifọn.” Abasi eyeyere akam nnyịn kpasụk ntre. Ntak-a?

Koro Jehovah ọfiọk mmeme nnyịn, onyụn̄ an̄wam nnyịn. Owo kiet kiet enyene adan̄a emi enye ekemede ndiyọ n̄kpọ n̄ketre. Mme owo ke Benin ke Africa ẹsidọhọ ẹte: “Mmọn̄ okpon akaha, owot edọn̄.” Jehovah ọdiọn̄ọ ini emi nnyịn mîkemeke ndiyọ n̄kpọ aba akan nte nnyịn idiọn̄ọde. Ima esinam enye owụt ‘mbọm ye mfọnido oro owo mîdotke eke ẹdin̄wamde nnyịn ke nnennen ini.’ (Mme Hebrew 4:16) Enye ama an̄wam Jesus, omonyụn̄ an̄wam ediwak mbon en̄wen. Kere ban̄a nte enye akan̄wamde Monika.

Monika ama enen̄ede okop nsọn̄idem ke ini uyen esie, esitie idara idara kpukpru ini inyụn̄ inyeneke mfịna ke uwem. Ke 1968, ke ini enye okodude ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ isua 20, ibuot ama oyon̄ enye ke ini ẹkedọhọde ke enye enyene awak-n̄kukọhọ udọn̄ọ mfre emi esinamde owo ọdọn̄ọ akpauben̄. Emi ama okpụhọde  uwem esie ofụri ofụri, ndien enye ekenyene ndinam akamba ukpụhọde ke utom uyọhọ ini esie. Monika ama ọfiọk ke emi edidi udọn̄ọ emi mîdisọpke ikụre. Ke isua 16 ẹma ẹkebe, enye ọkọdọhọ ete: “Owo isụk ikemeke ndikọk udọn̄ọ mi, ndien etie nte owo idikemeke ndikọk tutu obufa editịm n̄kpọ Abasi anam kpukpru n̄kpọ ẹdi mbufa.” Enye ama enyịme ke isimemke utom ndiyọ, onyụn̄ ọdọhọ ete: “Kpa ye oro mme ufan mi ẹdọhọde ke ami nsụk ntie idara idara . . . mme ata n̄kpet n̄kpet ufan mi ẹfiọk ke ndusụk ini mmesinen̄ede ntua eyet.”

Nte ededi, enye ọkọdọhọ ete: “Mmekpep ndime ime, ndinyụn̄ ndara ke ini udọn̄ọ mi ọnọde mi utan̄ifia. Ndikụt ke owo ikemeke ndikọk udọn̄ọ ọmọsọn̄ọ ọkpọkpọ itie ebuana mi ye Jehovah. Jehovah kpọt ekeme ndikọk udọn̄ọ nnyịn ofụri ofụri.” Jehovah aman̄wam Monika okop uyụhọ, ndien esịt esinem enye nditi se ibede isua 40 oro enye anamde utom uyọhọ ini.

Ke akpanikọ, imemke ndiyọ mme idaha oro ẹtiede nte eke Monika. Edi, eyịghe idụhe nte ke afo eyenen̄ede okop uyụhọ edieke ọfiọkde ke ndusụk n̄kpọ ẹkeme ndibịghi n̄kan nte afo ekekerede. Ukem nte Monika, afo n̄ko emekeme ndinyene mbuọtidem ke Jehovah ‘ayan̄wam fi ke nnennen ini.’

Kûdomo Idem ye Mbon En̄wen—Nịm Mme Utịtmbuba Oro Ẹwụtde Eti Ibuot

Afo edi isio isio owo. Idụhe owo emi etiede ata ukem ukem nte afo. N̄ke kiet ke usem Gun ke Africa ọdọhọ in̄wan̄-in̄wan̄ ete: “Kpukpru nnuenubọk idịghe ukem.” Ekpedi nditen̄ ndimen nnuenubọk kiet ndomo ye efen. Afo ukpamaha Jehovah emen fi odomo ye owo efen, ndien tutu amama enye idinamke oro. Nte ededi, ediwak owo ẹsima ndimen idemmọ ndomo ye mbon en̄wen, ndien emi ekeme ndinam owo okûkop uyụhọ. Kere ban̄a nte Jesus ekenen̄erede owụt emi nte nnyịn ikotde ke Matthew 20:1-16.

Jesus eketịn̄ aban̄a “ete” kiet emi okoyomde mbonutom ke in̄wan̄ vine esie. Enye ama okụt ndusụk owo emi mîkenyeneke utom onyụn̄ ada mmọ ke utom ke “tụhi-tụhi usenubọk,” iso-ọfọn ke n̄kanika itiokiet. Nte ido ekedide, mmọ ẹma ẹnyịme ndibọ denarius kiet ke utom usen kiet oro ekesidide hour 12. Eyịghe idụhe nte ke esịt ama enem mmọ ndinyene utom nnyụn̄ mbọ nnennen okụkutom oro ẹkesikpede. Nte ini akakade, ete emi ama okụt mbon en̄wen oro mîkenyeneke utom onyụn̄ ada mmọ ke utom ke n̄kanika 9 usenubọk, n̄kanika 12 ye n̄kanika 3 uwemeyo, ye idem ke n̄kanika 5 mbubịteyo. Ndomo owo kiet ke otu emi ikanamke iyọhọ utom usen kiet. Ete oro ama ọn̄wọn̄ọ ndinọ mmọ “se ededi oro enende,” ndien mbonutom ẹma ẹnyịme.

Ke ẹma ẹkekụre utom usen oro, ete oro ama ọdọhọ esenyịn utom esie ekpe mmọ okụkutom mmọ. Enye ọkọdọhọ ẹkot mbonutom oro ẹdi ẹnyụn̄ ẹbem iso ẹkpe mbon oro ẹkedade ke utom akpatre. Mmọ emi ẹkenam utom hour kiet kpọt, edi ama akpa mmọ idem ndibọ n̄kemn̄kem okụkutom usen kiet. Nnyịn imekeme ndikere utọ inem inem nneme oro mmọ ẹkenemede ke otu idemmọ. Mbon oro ẹkenamde utom n̄kemn̄kem hour 12 ẹkekere ke okụk mmimọ ayawak akan eke mbon eken. Nte ededi, mmọ n̄ko ẹkebọ ukem ibatokụk.

Didie ke mmọ ẹkenam n̄kpọ? “Ke ini mmọ ẹbọde mmọ ẹtọn̄ọ ndisụk enyeneufọk uyo ẹnyụn̄ ẹdọhọ ẹte, ‘Mmọ emi ẹkedide akpatre ẹkesịn hour kiet ke utom; edi afo amanam mmọ ẹdi ukem ye nnyịn emi ikobiomde ọkpọsọn̄ mfịghe eke usen oro inyụn̄ ifọbọde eyo!’”

Nte ededi, ete oro ikekereke ntre. Enye ama asian mmọ ke imọ inọ mmọ se mmimọ ikebierede, n̄kpọ ndomokiet iwọrọke ke esịt. Amaedi mbon eken, enye ama ebiere ndinọ mmọ n̄kemn̄kem okụkutom usen kiet, ndien nte eyịghe mîdụhe emi ama akan se mmọ ẹkekerede. Ke nditịm ntịn̄, idụhe owo mmọ ndomokiet emi ọkọbọde se isụhọrede ikan se ẹkebierede; edi ediwak mmọ ẹkekam ẹbọ se iwakde ikan se mmọ ẹkekerede. Ke akpatre, ete oro ama obụp ete: “Nte ibet inyịmeke ami ndida mme n̄kpọ mi nnam se mmade?”

 Kere ise, edieke esenyịn utom oro ekpekebemde iso ekpe akpa mbonutom oro ndien mmọ ẹnyọn̄ọ ke ndondo oro, ndi mmọ ikpokokopke uyụhọ? N̄kukụre se ikanamde mmọ ẹkûyụhọ ekedi emi mmọ ẹkekụtde mbon oro mîkanamke utom ibịghi ẹbọde ukem okụkutom ye mmimọ. Emi ama anam esịt ayat mmọ tutu mmọ ẹtọn̄ọ ndisụk ete oro uyo, kpa owo emi mmọ ẹkpekenen̄erede ẹwụt esịtekọm ẹnọ ke ndikekpe mmọ utom.

Emi enen̄ede owụt se isitịbede ke ini imende idem nnyịn idomo ye mbon en̄wen. Edieke afo etiede ekere aban̄a ọkpọkpọ itie ebuana fo ye Jehovah onyụn̄ owụtde esịtekọm aban̄a nte enye ọdiọn̄de fi, afo oyokop uyụhọ. Kûmen idaha fo udomo ye eke mbon en̄wen. Edieke etiede nte ke Jehovah emek ndinam n̄kpọ enen̄ede ọfọn ye mbon en̄wen, dara ye mmọ.

Nte ededi, odu n̄kpọ emi Jehovah oyomde fi anam. Nso idi oro? Galatia 6:4 ọdọhọ ete: “Edi yak owo kiet kiet odomo owụt se utom esie edide, ndien adan̄aoro enye eyenyene se adatde esịt aban̄a ke idemesie ikpọn̄.” Ke nditịn̄ ke usụn̄ efen, nịm mme utịtmbuba oro ẹwụtde eti ibuot nọ idemfo. Diomi se afo ekemede ndinen̄ede nnam. Edieke utịtmbuba fo owụtde eti ibuot, afo onyụn̄ ekemede ndisịm enye, afo “eyenyene se adatde esịt aban̄a” onyụn̄ okop uyụhọ.

Afo Ọyọbọ Utịp

Edumbet ita oro nnyịn inemede mi ẹwụt ke edieke idade mme edumbet Bible isịn ke edinam, nnyịn iyokop uyụhọ idem ke mme akpatre usen emi kpa ye oro idide mme anana-mfọnmma owo. Ke ini okotde Bible ke usen ke usen, ntak mûyomke mme utọ edumbet emi ke mbụk ye uwụtn̄kpọ oro ẹnọde, edide ẹtịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ m̀mê ẹbuan ye n̄kpọ?

Edieke ekerede ke unen̄ekede ukop uyụhọ aba, domo ndifiọk se idide ntak, nyụn̄ yom mme edumbet emi afo ekemede ndida nsịn ke edinam man etre mfịna oro. Ke uwụtn̄kpọ, emekeme ndidụn̄ọde page 110-111 ke n̄wed oro “All Scriptures Is Inspired of God and Beneficial.” * Ẹneme n̄wed Mme N̄ke do, ndien afo oyokụt ediwak edumbet ye item emi ẹwetde ke idak nsio nsio ibuotikọ 12. The Watch Tower Publications Index * ye Watchtower Library ke CD-ROM * ẹnen̄ede ẹdọn̄ọ ntọt oro oyomde. Ke adade mmọ anam n̄kpọ ediwak ini, afo eyenen̄ede ọfiọk nte okpokụtde mme edumbet oro ekemde ye mfịna fo.

Ini ke edi emi Jehovah edinọde mbon oro ẹdotde nsinsi uwem ke mfọnmma idaha ke Paradise isọn̄. Mmọ ẹyenen̄ede ẹkop uyụhọ.

[Ikọ idakisọn̄]

[Se Ẹwetde ke Ikpọ Abisi ke page 12]

“Kpukpru owo ẹma ẹnam idiọkn̄kpọ ẹnyụn̄ ẹtaba ubọn̄ Abasi.”—Rome 3:23

[Se Ẹwetde ke Ikpọ Abisi ke page 13]

Jesus “ama ekpep nsụkibuot oto ke ndutụhọ oro enye okokụtde.”—Mme Hebrew 5:8, 9

[Se Ẹwetde ke Ikpọ Abisi ke page 15]

“Enye eyenyene se adatde esịt aban̄a ke idemesie ikpọn̄, edi idịghe ke ndimen ndomo ye owo en̄wen.”—Galatia 6:4