Mme Akpan N̄kpọ Ẹtode Psalm Ọyọhọ Ikpehe Iba
Ikọ Jehovah Enyene Uwem
Mme Akpan N̄kpọ Ẹtode Psalm Ọyọhọ Ikpehe Iba
SIA idide mme asan̄autom Jehovah, nnyịn imọfiọk ke iyosobo idomo. Apostle Paul ekewet ete: “Kpukpru owo eke ẹyomde ndidu uwem uten̄e Abasi ke ebuana ye Christ Jesus ẹyesobo ukọbọ n̄ko.” (2 Timothy 3:12) Nso idin̄wam nnyịn iyọ idomo ye ukọbọ man iwụt ke imọsọn̄ọ ida ye Abasi?
Psalm Ọyọhọ Ikpehe Iba ayan̄wam nnyịn inam oro. Psalm 42 esịm 72 ẹwụt ke edieke iyomde ndiyọ idomo uforo uforo, ke ana ikọn̄ mbuọtidem nnyịn ofụri ofụri ke Jehovah inyụn̄ ikpep ndibet ini oro enye edinyan̄ade nnyịn. Nso eti ukpepn̄kpọ ke emi edi ntem! Ke akpanikọ, ukem nte mme n̄wed eken ke Bible, Psalm Ọyọhọ Ikpehe Iba enyene “uwem onyụn̄ enyene odudu” idem mfịn emi.—Mme Hebrew 4:12.
JEHOVAH EDI “EBIET-UBỌHỌ NNYỊN YE ODUDU NNYỊN”
Eyen Levi kiet odu ke ntan̄mfep. Enye okop mfụhọ sia enye mîkemeke ndika temple Jehovah n̄katuak ibuot nnọ Enye, ntem enye ọdọn̄ idemesie esịt, ete: “O Ukpọn̄ mi, nsinam afo ofụhọde, onyụn̄ etịmerede mi ke idem? Dori enyịn ye Abasi.” (Psalm 42:5, 11; 43:5) Ikọ ufan̄ikọ emi, oro odude utịm ikaba mi ke Psalm 42 ye ini kiet ke Psalm 43 ẹnam Psalm 42 ye 43 ẹkabade ẹdi uto kiet. Psalm 44 edi eben̄e emi ẹnamde ẹban̄a Judah—kpa idụt emi ẹdude ke nnanenyịn, ndusụk ke ntak emi mbon Assyria ẹkeyomde ndida en̄wan ndụk idụt oro ke eyo Edidem Hezekiah.
Psalm 45 edi ikwọ udianndọ edidem emi adade aban̄a Edidem Messiah. Psalm 46, 47, ye 48 ẹwụt ke Jehovah edi “odudu nnyịn,” “akwa edidem ke ofụri ererimbot,” ye “ebiet-ubọhọ.” (Psalm 46:1; 47:2; 48:3) Psalm 49 enen̄ede owụt ke baba owo kiet “ikemeke ndifak eyen-ete” esie. (Psalm 49:7) Ẹdọhọ ke nditọ Korah ẹkewet Psalm 42 esịm 49. Asaph ekewet Psalm 50.
Mme Mbụme N̄wed Abasi Oro Ẹbọrọde:
44:19—Nso ikedi “ebiet mme idiọk unam”? Eyedi andiwet psalm eketịn̄ aban̄a an̄waekọn̄, emi mbon oro ẹwotde ẹsikabarede ẹdi udia ẹnọ mme idiọk unam.
45:13, 14a—Anie edi “adiaha edidem” emi ‘ẹdidade ẹsọk edidem’? Enye edi adiaha “nsinsi Edidem,” kpa Jehovah Abasi. (Ediyarade 15:3) Enye ada aban̄a ubọn̄ ubọn̄ esop emi Christian 144,000 ẹnamde, oro Jehovah adade enyene nte nditọ esie ebe ke ndida spirit esie nyet mmọ aran. (Rome 8:16) Ẹdida “adiaha” Jehovah emi ‘ẹtịmde enye idem nte n̄wanndọ emi ẹbanade ẹben̄e ebe esie’ ẹnọ ebendọ—kpa Edidem Messiah.—Ediyarade 21:2.
45:14b, 15—Mmanie ke “nditọ-iban” emi ẹda ẹban̄a? Mmọ ẹdi “akwa otuowo” oro ẹdide ata mme andituak ibuot, emi ẹdianade kiet ẹn̄wam nsụhọ oro ẹyetde aran. Sia mmọ ‘ẹditode ke akwa ukụt ẹwọn̄ọ’ ye uwem, ọwọrọ ke mmọ ẹdidu ke isọn̄ ke ini ẹnamde ndọ Edidem Messiah ke heaven. (Ediyarade 7:9, 13, 14) Ini oro mmọ ẹyeyọhọ ye “idara ye mbre.”
45:16, NW—Ke nso usụn̄ ke nditọiren edidem ẹdida itie mme ete mmọ? Ke ini Jesus akamanade ke isọn̄, enye ama enyene mme ete ete ke isọn̄. Mmọ ẹyekabade ẹdi nditọ esie ke ini enye edinamde mmọ ẹset ke Tọsịn Isua Ukara esie. Ndusụk mmọ ẹyesịne ke otu mbon oro enye edimekde nte “mbọn̄ ke ofụri ererimbot.”
50:2—Ntak emi ẹkotde Jerusalem ebiet emi “eyede ama”? Ikedịghe ke ntak uyai obio oro. Se ikakam inamde obio oro eye ekedi sia Jehovah ekemekde enye ọnọ idemesie onyụn̄ anamde enye enyene uku ebe ke ndinam enye edi ebiet emi temple esie odude ye ibuot obio edidem esie emi ẹyetde aran.
Se Nnyịn Ikpepde:
42:1-3. Kpa nte ebet emi odude ke nsatisọn̄ esin̄wekde oyom mmọn̄, ntre ke Levi emi okoyom Jehovah. Enye ama enen̄ede ofụhọ sia mîkekemeke ndika n̄katuak ibuot nnọ Jehovah ke temple esie tutu ‘mmọn̄eyet esie ekedi udia esie ke uwemeyo ye okoneyo’—udia ama odorode enye. Ana nnyịn inyene utọ ima oro inọ utuakibuot Jehovah ebe ke ndibuana ye ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ.
42:4, 5, 11; 43:3-5. Edieke idaha oro nnyịn mîkemeke ndinyan̄a mîyakke nnyịn ikeme ndibuana ke esisịt ini ye esop Christian, nditi idatesịt oro ikesinyenede ke ini oro ikesidụkde mme mbono esop ekeme ndisọn̄ọ nnyịn idem. Okposụkedi emi ekemede ndinam nnyịn inen̄ede ikop ndobo ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ, emi eyeti nnyịn n̄ko nte ke Abasi edi ebiet ubọhọ nnyịn ye nte ke nnyịn ikpenyene ndidori enyịn ke enye ayan̄wam nnyịn.
46:1-3. Ke ini isobode afanikọn̄ ekededi, ana nnyịn inyene ọyọhọ mbuọtidem nte ke “Abasi edi ebiet-ubọhọ nnyịn ye odudu nnyịn.”
50:16-19. Owo ekededi emi abian̄ade abian̄a onyụn̄ esịnde idem anam idiọk inyeneke unen ndida ke ibuot Abasi.
50:20. Utu ke ndisan̄a ntịn̄ mban̄a ndudue mbon en̄wen, nnyịn ikpenyene ndifen nnọ mmọ.—Colossae 3:13.
“O UKPỌN̄ MI, DOP NỌ ABASI IKPỌN̄-IKPỌN̄”
Ikpehe psalm enye emi ọtọn̄ọ ye akam ofụri esịt oro David ọkọbọn̄de ke ama akanam idiọkn̄kpọ ye Bath-sheba. Psalm 52 esịm 57 ẹwụt ke Jehovah ayanyan̄a mbon oro ẹtopde mbiomo mmọ ẹnọ enye ẹnyụn̄ ẹdoride enyịn ke enye ayanyan̄a mmimọ. Psalm 58 esịm 64 ẹwụt ke David akada Jehovah nte ebiet ubọhọ esie ke ofụri ini oro enye okodude ke nnanenyịn. Enye ọkwọ ete: “O ukpọn̄ mi, dop nọ Abasi ikpọn̄-ikpọn̄: koro idotenyịn mi otode ke enye.”—Psalm 62:5.
N̄kpet n̄kpet itie ebuana oro inyenede ye Andinyan̄a nnyịn ekpenyene ndinụk nnyịn ‘ikwọ ubọn̄ enyịn̄ esie.’ (Psalm 66:2) Ẹtoro Jehovah nte owo ntatubọk ke Psalm 65, nte Abasi emi anyan̄ade ikọt esie ke Psalm 67, 68, 70 ye 71.
Mme Mbụme N̄wed Abasi Oro Ẹbọrọde:
51:12—“Edinyịme spirit” anie ke David ekeben̄e ete ẹda ẹmụm imọ ẹkama? Itien̄wed emi itịn̄ke iban̄a Abasi ndinyịme ndin̄wam David m̀mê nditịn̄ mban̄a edisana spirit Jehovah, edi etịn̄ aban̄a spirit David—kpa edu ukere n̄kpọ esie. Enye eben̄e Abasi anam imọ inyene udọn̄ ndinam se inende.
53:1—Didie ke owo emi ọdọhọde ke Abasi idụhe edi “ndisịme”? Ndisịme oro ẹtịn̄de ẹban̄a mi idịghe unana ifiọk. Oburobụt ido oro ẹbụkde ke Psalm 53:1-4 owụt ke ndisịme oro ẹtịn̄de ẹban̄a mi ọwọrọ owo ndidi ndisịme ke n̄kan̄ ido uwem.
58:3-5—Ke nso usụn̄ ke mme idiọkowo ẹbiet urụkikọt? Nsu oro mmọ ẹsisude ẹdori mbon efen ebiet ifọt urụkikọt. Mmọ ẹsibiat eti enyịn̄ owo oro kpa nte ifọt urụkikọt esinọmọde owo. ‘Kpa nte asabọ esịride utọn̄ esie,’ mme idiọkowo isinyịmeke ẹnen̄ede m̀mê ẹnọ mmimọ ndausụn̄.
58:7—Didie ke mme idiọkowo ‘ẹtara nte mmọn̄, ẹnyụn̄ ẹnyọn̄ọ eke mmọ’? Ekeme ndidi David ekenyene itịghede mmọn̄ Isọn̄ Un̄wọn̄ọ ke ekikere. Okposụkedi ukwọ esinamde mmọn̄ emi ọtọ, enye esisọp ewet ebe onyụn̄ asat fapfap. David ọkọbọn̄ akam oyom mme idiọkowo ẹsọsọp ẹbe ẹfep.
68:13—Didie ke ‘ẹkeduọk idan̄ [m̀mê, sịdibe] ke mba ibiom ye uto-uto mmọn̄ okụk ke ntan̄ esie’? Odu ndusụk ntọn̄-ntọn̄ ibiom emi ndusụk ntan̄ mmọ ẹsisemde. Ntan̄ mmọ ẹsinen̄ede ẹsem ke ini utịn̄ asiahade. Eyedi David ekemen mbonekọn̄ Israel emi ẹkenyọn̄de ekọn̄ oro mmọ ẹkekande odomo ye utọ ibiom oro—emi enen̄erede okop odudu ufe onyụn̄ eyede ndise. Ndusụk nditọ ukpepn̄kpọ Bible ẹkere ke se ẹtịn̄de mi ekeme n̄ko ndida mban̄a utomusọ emi ẹketan̄de ke mbụme. Ke idaha ekededi, David eketịn̄ aban̄a Jehovah ndikanam ikọt Esie ẹkan mme asua mmọ.
68:18—Mmanie ẹkedi “enọ ke otu owo”? Mmọ emi ẹkedi iren ke otu mbon oro ẹketan̄de ẹka ntan̄mfep ke ini ẹkekande Isọn̄ Un̄wọn̄ọ. Nte ini akakade, ẹma ẹdọhọ iren emi ẹn̄wam mme Levite ke utom mmọ.—Ezra 8:20.
68:30—Nso ke ndiben̄e ‘ẹduat unam nnyanyan̄a’ ọwọrọ? David okokot mme asua ikọt Jehovah mme unam ke ndamban̄a usụn̄, onyụn̄ eben̄e Abasi aduat mmọ, mîdịghe akpan mmọ ndida odudu mmọ nnam ibak.
69:23—Nso ke ‘ndinam isịn mme asua enyek’ ọwọrọ? Mme esịp oro ẹdude ke isịn ẹsin̄wam nnyịn inam n̄kpọsọn̄ utom, utọ nte ndimenede ndodobi mbiomo. Isịn oro enyekde ọwọrọ unana odudu. David ọkọbọn̄ akam ete odudu okụre mme asua imọ ke idem.
Se Nnyịn Ikpepde:
51:1-4, 17. Idiọkn̄kpọ oro inamde ikpenyeneke ndidianade nnyịn n̄kpọn̄ Jehovah Abasi. Edieke ikabarede esịt, enye iditreke nditua nnyịn mbọm.
51:5, 7-10. Edieke nnyịn inamde idiọkn̄kpọ ke ntak ndammana idiọkn̄kpọ nnyịn, imekeme ndiben̄e Jehovah efen ọnọ nnyịn. Nnyịn ikpenyene ndiben̄e n̄ko ite enye anam nnyịn isana, anam nnyịn ifiak ikop idatesịt, an̄wam nnyịn isio mme udọn̄ unam idiọkn̄kpọ ke esịt nnyịn ifep, onyụn̄ ọnọ nnyịn spirit nsọn̄ọnda.
51:18. Idiọkn̄kpọ David akpakabiat ofụri idụt. Ntre enye ama eben̄e Abasi ete ọfọn ido ye Zion. Ke ini inamde akwa idiọkn̄kpọ, emi esiwak ndida esuene nsọk enyịn̄ Jehovah ye esop esie. Nnyịn inyene ndiben̄e Abasi ọkọk mfịna oro idiọkn̄kpọ nnyịn akadade edi.
52:8. Edieke ikopde uyo Abasi inyụn̄ inyịmede ndibọ ntụnọ esie, nnyịn ‘idibiet awawa olive ke ufọk Abasi’—oro edi ikpere Jehovah inyụn̄ inyene uforo ke utom esie.—Mme Hebrew 12:5, 6.
55:4, 5, 12-14, 16-18. Odu Absalom eyen esiemmọ ye unana edinam akpanikọ Ahithophel, ọnọitem esie emi enye ọkọbuọtde idem, ama enen̄ede abiak David. Nte ededi, David okosụk ọbọbuọt idem ke Jehovah. Nnyịn ikpenyeneke ndiyak orụk ubiak oro anam nnyịn itre ndibuọt idem ye Abasi.
55:22. Didie ke nnyịn ikeme nditop mbiomo nnyịn nnọ Jehovah? Nnyịn inam emi ebe (1) ke nditịn̄ mfịna nnyịn nnọ enye ke akam, (2) ke ndika mbịne Ikọ esie ye esop esie man ẹnọ nnyịn un̄wam ye ndausụn̄, ye (3) ke ndinam se ikekeme ke eti usụn̄ man mfịna nnyịn efere.—Mme N̄ke 3:5, 6; 11:14; 15:22; Philippi 4:6, 7.
56:8. Jehovah ọfiọk mme mfịna oro nnyịn isobode ye nte mme mfịna oro ẹtụkde nnyịn.
62:11. Abasi idaha odudu ito ebiet ekededi. Enye akam edi Enye emi odudu otode. ‘Enye emenyene odudu.’
63:3. ‘Ima Abasi ọfọn akan uwem,’ koro ke ẹsiode enye ẹfep, ufọn uwem nnyịn ikpodụhe. Owụt eti ibuot ndinam ufan ye Jehovah.
63:6. Okoneyo—ini oro uyom ye mme n̄kpọ oro ẹsiwọn̄ọrede ntịn̄enyịn owo mîsidụhe—ekeme ndidi ata eti ini ndikere n̄kpọ.
64:2-4. Idiọk ikọ-edem ekeme ndibiat eti enyịn̄ owo oro ẹban̄ade. Nnyịn ikpenyeneke nditịn̄ m̀mê ndikpan̄ utọn̄ nnọ utọ ikọ-edem oro.
69:4. Ndusụk ini, ekeme ndiwụt eti ibuot “ndiyak” emem odu ebe ke ndikpe ubọk, idem ke ini etiede nte ke nnyịn ikeduehe.
70:1-5. Jehovah esikop akam oro ibọn̄de iyom un̄wam usọp usọp. (1 Thessalonica 5:17; James 1:13; 2 Peter 2:9) Abasi ekeme ndiyak ẹka iso ẹdomo nnyịn, edi enye ọyọnọ nnyịn eti ibuot ye ukeme ndiyọ idomo oro. Enye idiyakke ẹdomo nnyịn ẹbe se nnyịn ikemede ndiyọ.—1 Corinth 10:13; Mme Hebrew 10:36; James 1:5-8.
71:5, 17. David ama enyene uko ye ukeme ke ntak emi ekeberide edem ke Jehovah toto ke uyen—idem mbemiso akan̄wanade ye Goliath, edikon̄ owo Philistine. (1 Samuel 17:34-37) Mme uyen ẹkpenyene ndiberi edem ke Jehovah ke kpukpru se mmọ ẹnamde.
‘Yak Ubọn̄ Esie Ọyọhọ ke Ofụri Ererimbot’
Akpatre ikwọ ke Psalm Ọyọhọ Ikpehe Iba, Psalm 72, aban̄a ukara Solomon, owụtde nte n̄kpọ ẹditiede ke idak ukara Messiah. Nso utịbe utịbe edidiọn̄ ke ẹbụk ntem ke itien̄wed emi—ediwak emem ẹyedu, ufịk ye afai ididụhe aba, ediwak ibokpot ẹyenyụn̄ ẹdu ke isọn̄! Ndi nnyịn iyesịne ke otu mbon oro ẹdidarade kpukpru emi ye mme edidiọn̄ eken oro Obio Ubọn̄ oro edidade edi? Nnyịn imekeme ndisịne edieke inyịmede ndidori enyịn ke Jehovah, inamde enye edi ebiet ubọhọ nnyịn ye odudu nnyịn nte andiwet psalm akanamde.
“Mme akam David . . . ẹtre” ye ikọ emi: “Ẹkọm Jehovah Abasi, kpa Abasi Israel, emi ikpọn̄-ikpọn̄ anamde mme utịbe n̄kpọ. Ẹnyụn̄ ẹkọm enyịn̄ ubọn̄ esie ke nsinsi: yak ubọn̄ esie onyụn̄ ọyọhọ ke ofụri ererimbot. Amen, ye Amen.” (Psalm 72:18-20) Ẹyak nnyịn n̄ko ikọm Jehovah ke ofụri esịt inyụn̄ itoro ubọn̄ ubọn̄ enyịn̄ esie.
[Ndise ke page 9]
Ndi ọmọfiọk owo emi “adiaha edidem” adade aban̄a?
[Ndise ke page 10, 11]
Ẹkot Jerusalem ebiet emi “eyede ama.” Ndi ọmọfiọk ntak?