“Mmama Mme N̄kpọ Oro Afo Etide Mi”

“Ẹkewet kpukpru n̄kpọ oro ẹkewetde ke ini edem ndida nnọ nnyịn item.”—ROME 15:4.

1. Didie ke Jehovah esiti nnyịn mme n̄kpọ, ndien ntak iyomde enye eti nnyịn mme n̄kpọ emi?

 JEHOVAH esiti ikọt esie mme n̄kpọ man an̄wam mmọ ẹyọ mme mfịghe ndiọkeyo emi. Enye esiti nnyịn ndusụk n̄kpọ emi ke ini inamde ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ Bible, ke adan̄aemi isikopde mbon eken ke se ẹtịn̄de m̀mê ke ibọrọ mbụme oro ẹnọde ke mme mbono esop. Ekese se isikotde inyụn̄ ikopde ke mme idaha emi isidịghe obufa n̄kpọ. Anaedi ima ikokop mme n̄kpọ emi. Nte ededi, sia nnyịn isifrede n̄kpọ, oyom nnyịn isiti idem nnyịn mme uduak, mbet, ye item Jehovah. Nnyịn ikpenyene ndiwụt esịtekọm mban̄a mme n̄kpọ oro Abasi etide nnyịn. Mmọ ẹsisịn udọn̄ ẹnọ nnyịn ke ndin̄wam nnyịn iti mme ntak oro ẹkenamde nnyịn idụk usụn̄ uwem Abasi. Ntre, andiwet psalm ọkọkwọ ntem ọnọ Jehovah: “Mmama mme n̄kpọ oro afo etide mi.”—Psalm 119:24, NW.

2, 3. (a) Ntak emi Jehovah akanamde ẹwet mbụk mme owo oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke Bible ẹnịm tutu eyo nnyịn? (b) Mme mbụk ewe ke N̄wed Abasi ke idineme ke ibuotikọ emi?

² Okposụkedi ẹkewetde Ikọ Abasi ke ediwak isua ikie emi ẹkebede, enye enyene odudu. (Mme Hebrew 4:12) Enye asian nnyịn nte mme owo oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke Bible ẹkedude uwem. Okposụkedi mme ido edinam ye ekikere ẹnen̄erede ẹkpụhọde tọn̄ọ ẹkewet Bible, mme afanikọn̄ emi nnyịn isobode ẹwak ndidi ukem ye mbon oro mme owo ẹkesobode ini oro. Ediwak mbụk oro ẹwetde ẹnịm ke Bible ke ufọn nnyịn ẹnọ nnyịn ata nti uwụtn̄kpọ ẹban̄ade mbon oro ẹkemade Jehovah ẹkenyụn̄ ẹsọn̄ọde ẹda ẹnam n̄kpọ esie kpa ye ndiọi idaha. Mbụk eken ẹban̄a orụk edu uwem oro Abasi asuade. Jehovah ọkọdọhọ ẹwet mbụk mme owo emi, nti ye ndiọi, ẹnịm ke Bible nte mme n̄kpọ editi. Edi kpa nte apostle Paul ekewetde ete: “Ẹkewet kpukpru n̄kpọ oro ẹkewetde ke ini edem ndida nnọ nnyịn item, man otode ke ime oro nnyịn inyenede ye ndọn̄esịt eke otode N̄wed Abasi nnyịn ikpenyene idotenyịn.”—Rome 15:4.

³ Ẹyak ineme mbụk ita ke N̄wed Abasi: mbụk aban̄ade nte David akanamde n̄kpọ ye Saul, eke Ananias ye Sapphira, ye enye oro aban̄ade nte Joseph akanamde n̄kpọ ye n̄wan Potiphar. Kpukpru emi ẹnọ nnyịn ata nti ukpep.

Ndinen̄ede Mbere ye Ndutịm Abasi

4, 5. (a) Nso iketịbe ke ufọt Edidem Saul ye David? (b) David akanam n̄kpọ didie aban̄a usua Saul?

⁴ Edidem Saul ikanamke akpanikọ inọ Jehovah ndien ke ntre ikodotke ndikara ikọt Esie. Ntre Abasi ama esịn enye onyụn̄ ọdọhọ prọfet Samuel eyet David aran enịm nte edidem Israel. Ke ini David okowụtde uko nte owoekọn̄, anamde mme owo ẹnyụn̄ ẹtoro enye, Saul ama ọtọn̄ọ ndida David nte owo ndomoidem. Saul ama odomo ediwak ini ndiwot David. Edi David ama ọbọhọ kpukpru ini koro Jehovah ama odu ye enye.—1 Samuel 18:6-12, 25; 19:10, 11.

⁵ David ekenyene ndidu uwem nyon̄ ke ediwak isua. Ke ini David ekenyenede ifet  ndiwot Saul, ikọt esie ẹma ẹdọhọ enye owot Saul ke Jehovah akada Saul esịn enye ke ubọk. Edi David ikanamke oro. Enye ndinam akpanikọ nnọ Jehovah ye ukpono oro enye ekenyenede ọnọ Saul nte edidem ikọt Abasi oro ẹyetde aran akanam enye okûwot Saul. Ndi idịghe Jehovah ekemek Saul nte edidem Israel? Jehovah ekenyene ndidororede enye mfep ke edikem ini. David ọkọdọhọ ke idịghe utom imọ ndinam oro. Ke ama akanam ofụri se enye ekekemede man Saul etre ndisua imọ, David ọkọdọhọ ete: “Jehovah oyowot enye; m̀mê ini n̄kpa esie eyedi; m̀mê enye oyosụhọde ke ekọn̄, ndien atak. Nsa mi O, ma Jehovah, ndinyanke ubọk mi ntụk enye emi Jehovah ekeyetde aran.”—1 Samuel 24:3-15; 26:7-20.

6. Ntak emi mbụk aban̄ade David ye Saul ebehede nnyịn?

⁶ Mbụk emi esịne ata akpan ukpepn̄kpọ. Ndi akanam afo omobụp ntak emi ndusụk mfịna ẹsidude ke esop Christian? Ekeme ndidi enyene owo emi mînamke n̄kpọ nte odotde. Ekeme ndidi enye inamke akwa idiọkn̄kpọ, edi edu esie afịna fi. Afo akpanam n̄kpọ didie? Ke ntak emi amade enye nte eyenete Christian onyụn̄ anamde akpanikọ ọnọ Jehovah, afo emekeme ndineme n̄kpọ emi ye eyenete oro ke ima ima usụn̄, ye uduak edibiere mfịna emi. Edi nso ke akpanam edieke mfịna emi osụk akade iso? Ke ama akanam kpukpru se ekemede, ọkpọfọn ayak n̄kpọ emi esịn Jehovah ke ubọk. Se David akanamde edi oro.

7. Didie ke nnyịn ikeme ndikpebe David edieke ẹfịkde m̀mê ẹsuade nnyịn?

⁷ Mîdịghe ekeme ndidi ẹfịk fi ke obio m̀mê ẹsua fi ke ntak ido ukpono. Ekeme ndidi inyeneke se afo ekemede ndinam mban̄a oro idahaemi. Ekeme ndinen̄ede nsọn̄ ndiyọ orụk mfịna oro, edi nte David akanamde n̄kpọ aban̄a ufịk ekpep nnyịn n̄kpọ. Mme psalm emi David ekewetde ẹdi n̄wetnnịm n̄kpọ emi otụkde owo ke idem, ndien mmọ ẹban̄a akam emi enye ọkọbọn̄de ọnọ Abasi ete ekpeme imọ osio ke ubọk Saul, onyụn̄ aban̄a nsọn̄ọnda esie ye Jehovah ye nte edinọ enyịn̄ Abasi ubọn̄ ekebehede enye. (Psalm 18:1-6, 25-27, 30-32, 48-50; 57:1-11) David ama ọsọn̄ọ ada ye Jehovah kpa ye oro Saul akakade iso ndifịk enye ke ediwak isua. Nnyịn n̄ko ikpenyene ndisọn̄ọ nda ye Jehovah ye esop esie kpa ye oro ẹfịkde nnyịn ye se ededi oro mbon en̄wen ẹnamde. Nnyịn imekeme nditịm nnịm ke Jehovah enen̄ede ọfiọk se itịbede.—Psalm 86:2.

8. Mme Ntiense Jehovah ke Mozambique ẹkenam n̄kpọ didie ke ini ẹkedomode nsọn̄ọnda mmọ ke Jehovah?

⁸ Mme Christian ke Mozambique ẹdi uwụtn̄kpọ eyomfịn ẹban̄ade ndusụk mme owo oro ẹkesọn̄ọde ẹda ye Jehovah ke ini idomo. Ke 1984, mbon ntịme emi ẹkamade n̄kpọ afai ẹma ẹsidụk obio mmọ ẹwo inyene,  ẹfọp ufọk, ẹnyụn̄ ẹwot mme owo. Eketie nte ata mme Christian emi ikekemeke ndinam baba n̄kpọ kiet nnyan̄a idem. Ẹma ẹnyịk mbio obio emi ẹtiene ẹdụk n̄ka oro ẹdin̄wanade ye mbon ntịme emi m̀mê ẹn̄wam mmọ ke mme usụn̄ en̄wen. Mme Ntiense Jehovah ẹkeda emi nte edibiat idaha mmimọ nte mme Christian emi ẹdade san̄asan̄a. Mmọ ndikesịn ndidụk n̄ka oro ama ayat mbon n̄ka oro. Ẹma ẹwot n̄kpọ nte Mme Ntiense 30 ke ini ntịme emi, edi ndịk n̄kpa ikekemeke nditre ikọt Abasi ndisọn̄ọ nda. * Mmọ ẹma ẹyọ ufịk nte David ẹnyụn̄ ẹkan ke akpatre.

Uwụtn̄kpọ Emi Odụride Owo Utọn̄

9, 10. (a) Didie ke nnyịn ikeme ndibọ ufọn nto ndusụk uwụtn̄kpọ N̄wed Abasi? (b) Nso ikakwan̄a ke se Ananias ye Sapphira ẹkenamde?

⁹ Ndusụk owo oro ẹsiakde ke N̄wed Abasi ẹdi mme uwụtn̄kpọ emi ẹdụride owo utọn̄ ẹban̄a edu uwem emi ẹkpefepde. Ke akpanikọ, Bible ọdọn̄ọ mbụk ediwak owo, idem eke mme asan̄autom Abasi, emi ẹkenamde se idiọkde ẹnyụn̄ ẹbọde ndiọi utịp. (1 Corinth 10:11) Kiet ke otu mbụk emi aban̄a Ananias ye Sapphira emi ẹkebuanade ke esop Christian akpa isua ikie ke Jerusalem.

¹⁰ Ke Pentecost eke isua 33 E.N. ama ekebe, ama oyom ẹn̄wam mbufa mme andinịm ke akpanikọ emi ẹkesụhọde ke Jerusalem man ẹkpep n̄kpọ ẹto mme apostle. Ndusụk owo ke esop ẹma ẹnyam inyene mmọ man ẹdeme okụk ẹnọ kpukpru owo mbak owo ekededi edidu ke unana. (Utom 2:41-45) Ananias ye Sapphira ẹma ẹnyam in̄wan̄ mmọ ẹnyụn̄ ẹda ubak okụk ẹsọk mme apostle, edi ẹdọhọ ke mmimọ ikọnọ ofụri okụk oro ikanyamde in̄wan̄ mmimọ. Edi akpanikọ ke Ananias ye Sapphira ẹkpekenọ se ededi oro mmọ ẹkpekeduakde ndinọ, edi mmọ ẹkenyene idiọk uduak ikonyụn̄ inamke akpanikọ. Mmọ ẹkeyom ndinem mme apostle esịt nnyụn̄ nnam nte ke ima inọ ikan se mmọ ẹkenọde. Edisana spirit ama anam apostle Peter ayararede nsu ye mbubịk mmọ, Jehovah ama onyụn̄ ọtọ mmọ owot.—Utom 5:1-10.

11, 12. (a) Nso idi ndusụk item oro N̄wed Abasi ọnọde kaban̄a edinam akpanikọ? (b) Nso idi mme ufọn edinam akpanikọ?

¹¹ Edieke ọdọn̄de nnyịn ndisu nsu man mbon en̄wen ẹkpono nnyịn, mbụk aban̄ade Ananias ye Sapphira ekpenyene ndinen̄ede nti nnyịn ke emi ifọnke. Imekeme  ndibian̄a ekemmọ owo, edi ikemeke ndibian̄a Jehovah. (Mme Hebrew 4:13) N̄wed Abasi eteme nnyịn ndien ndien ete itịn̄ akpanikọ inọ kiet eken, koro mme osu nsu ididụhe ke isọn̄ oro ukwan̄n̄kpọ mîdụhe. (Mme N̄ke 14:2, Ediyarade 21:8; 22:15) Imọfiọk ntak oro edide ntre. Satan kpa Devil edi ete nsu.—John 8:44.

¹² Ndisitịn̄ akpanikọ kpukpru ini enyene ediwak ufọn. Ndusụk ufọn edi edisana ubieresịt ye edifiọk ke mbon en̄wen ẹnyene mbuọtidem ke idem nnyịn. Ke ediwak idaha, mme Christian ẹsinyene utom, mîdịghe ẹka iso ẹnam utom mmọ ke ntak edinam akpanikọ. Nte ededi, akakan ufọn editịn̄ akpanikọ edi ke enye anam nnyịn idi mme ufan Ata Ọkpọsọn̄ Abasi.—Psalm 15:1, 2.

Ndisana ke Ido Uwem

13. Nso idaha ke Joseph okosobo, ndien enye akanam n̄kpọ didie?

¹³ Ẹkenyam Joseph eyen Jacob ẹsịn ke ufụn ke ini enye ekedide isua 17. Ke akpatre, Joseph ekedidu ke ufọk Potiphar, akwa owo ukara Egypt; ndien n̄wan esie ama ama Joseph. Ama onyụn̄ ọdọn̄ enye ndifiọk Joseph, emi ekedide ediye akparawa, ndien kwa usen kwa usen enye esidọhọ Joseph ete: “Di difiọk mi.” Joseph okodu ke idụt emi okoyomde usụn̄ ọkpọn̄ mbonubon esie, ndien baba owo kiet ikọdiọn̄ọke enye do. Enye ọkpọkọfiọk mma emi, owo ndomokiet ikpokonyụn̄ ikopke iban̄a. Kpa ye oro, ke ini n̄wan Potiphar okomụmde enye usen kiet, enye ama efehe.—Genesis 37:2, 18-28; 39:1-12.

14, 15. (a) Ntak emi nnyịn ikpenyenede udọn̄ ke mbụk aban̄ade Joseph? (b) Ntak emi n̄kaiferi Christian kiet ọkọkọmde Abasi ke ndikanam se Abasi eketide enye?

¹⁴ Ẹkebọk Joseph ke ubon oro ẹbakde Abasi, ndien enye ama ọdiọn̄ọ ke ndifiọk owo ke ini owo mîdọhọ ndọ edi idiọkn̄kpọ. Enye okobụp ete: “Ndinam didie ndien nnam akwa idiọk-n̄kpọ emi nnyụn̄ ndue Abasi?” Etie nte idaha emi Abasi ekenịmde ke Eden ke mme owo ẹkpenyene nsan̄a ndọ kiet kpọt, akanam Joseph esịm ubiere emi. (Genesis 2:24) Ikọt Abasi mfịn ẹkeme ndibọ ufọn nto editie n̄kere nte Joseph akanamde n̄kpọ aban̄a idaha oro. Ke ndusụk ebiet, ẹnam use nte ẹmama tutu mme uke ẹsisak mme uyen oro ẹsịnde ndinam oburobụt ido. Edi ọsọ n̄kpọ mme ọdọ ndọ ndifiọk owo en̄wen. Ke ntem, mbụk aban̄ade Joseph edi ekemini n̄kpọ editi ọnọ nnyịn. Abasi osụk abat use ye efịbe nte idiọkn̄kpọ. (Mme Hebrew 13:4) Ediwak owo oro ẹkenamde oburobụt ido idan̄ ẹdọhọ ke odu  ekese ntak oro akpanamde owo okûnam enye. Ndusụk ndiọi utịp ẹkeme ndidi edisuene idem, esịt ndibiom owo ikpe, ufụp, edimen idịbi, ye edimen udọn̄ọ. Edi kpa nte N̄wed Abasi etide nnyịn, owo eke akade iso anam use “anam idiọkn̄kpọ adian ikpọkidem esie.”—1 Corinth 5:9-12; 6:18; Mme N̄ke 6:23-29, 32.

¹⁵ Jenny, * n̄kaiferi Ntiense emi mîdọhọ ndọ enyene ntak ndikọm Abasi ke nte Enye akan̄wamde imọ iti se ikpanamde. Ediye akparawa kiet ama esidomo ndibre mbre ima ye Jenny ke itieutom. Ke ini Jenny mîkenyịmeke, akparawa emi ama ọdọdiọn̄ esịn ikpafak. Jenny ọdọhọ ete: “N̄kan̄wan̄wana ndika iso nsana ke ido uwem koro esikpon owo ibuot ke ini owo isio uduot amade owo.” Edi, Jenny ama ọfiọk ke akparawa oro akakam oyom ndifiọk imọ kpa nte enye esifiọkde ediwak iban eken. Ke ini Jenny okokụtde ke etie nte ubiere imọ ndisọn̄ọ nda emem, enye ama ọbọn̄ akam ọnọ Jehovah ete an̄wam imọ isọn̄ọ ida inam akpanikọ inọ Enye. Jenny ọdọhọ ke mme n̄kpọ oro imọ ikekpepde ke ini ikanamde ndụn̄ọde ke Bible ye ke mme n̄wed Christian ẹma ẹti imọ se ikpanamde ẹnyụn̄ ẹnọ imọ uko ndika iso ndu ke ukpeme. Kiet ke otu n̄kpọ oro enye eketide ekedi mbụk aban̄ade Joseph ye n̄wan Potiphar. Jenny eberi ete: “Adan̄a nte n̄kade iso nti nte mmade Jehovah, ndịk inamke mi ke nyanam akwa idiọkn̄kpọ emi nnyụn̄ ndue enye.”

Nam Se Abasi Etide Fi!

16. Didie ke ikeme ndibọ ufọn nto edikot mbụk aban̄ade mme owo oro ẹsiakde ke Bible nnyụn̄ ntie n̄kere enye?

¹⁶ Kpukpru nnyịn imekeme ndinen̄ede n̄wụt esịtekọm mban̄a mme edumbet Jehovah ebe ke ndidomo ndifiọk ntak emi enye akanamde ẹwet ndusụk mbụk ẹnịm ke N̄wed Abasi ẹnọ nnyịn. Nso ke mmọ ẹkpep nnyịn? Ewe edu mbon oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke Bible ke oyom nnyịn ikpebe m̀mê ifep? Ẹtịn̄ n̄kpọ ẹban̄a ediwak owo ke Ikọ Abasi. Kpukpru mbon oro ẹmade item Abasi ẹyebọ ufọn ẹto ẹdisịn idem nnyene ọniọn̄ oro enịmde owo uwem, emi esịnede mme n̄kpọ oro ikemede ndikpep nto mme uwụtn̄kpọ oro Jehovah etịmde enịm ketket ọnọ nnyịn. Magazine emi esisịne ibuotikọ ẹban̄ade mme utọ owo oro, emi mbụk mmọ ẹkemede ndikpep nnyịn n̄kpọ. Ntak mûdaha ini ufiak ukot mme mbụk emi?

17. Afo ada mme n̄kpọ oro Jehovah etide fi didie, ndien ntak-a?

¹⁷ Nnyịn ikpowụt esịtekọm didie ntem iban̄a ima ima usụn̄ emi Jehovah ekerede aban̄a mbon oro ẹdomode ndinam uduak esie! Ke akpanikọ, nnyịn idịghe mfọnmma kpa nte mbon oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke Bible mîkedịghe. Kpa ye oro, n̄wetnnịm n̄kpọ ẹban̄ade mme edinam mmọ ẹnen̄ede ẹnyene ufọn ẹnọ nnyịn. Edieke inamde se Jehovah etide nnyịn, nnyịn imekeme ndifep ndinam ikpọ ndudue, imonyụn̄ ikeme ndikpebe nti uwụtn̄kpọ mbon oro ẹkesan̄ade ke usụn̄ edinen ido. Edieke inamde ntre, nnyịn imekeme nditiene n̄kwọ nte andiwet psalm ọkọkwọde, ite: ‘Mbon oro ẹnamde se Jehovah etide mmọ, ẹnyụn̄ ẹyomde enye ke ofụri esịt, ẹyekop inemesịt. Ukpọn̄ mi anam se afo etide mi, nnyụn̄ mma mmọ etieti.’—Psalm 119:2, 167, NW.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?

• Nso ke nnyịn ikeme ndikpep nto nte David akanamde n̄kpọ ye Saul?

• Nso ke mbụk aban̄ade Ananias ye Sapphira ekpep nnyịn?

• Ntak emi mbụk eyouwem Joseph enen̄erede enyene ufọn mfịn?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 26]

Ntak emi David mîkayakke ẹwot Saul?

[Ndise ke page 27]

Nso ke nnyịn ikpep ito mbụk aban̄ade Ananias ye Sapphira?

[Ndise ke page 28]

Nso ikanam Joseph esịn ndinam oburobụt ido?