Wụk Ntịn̄enyịn ke Ufọn Esop Jehovah
Wụk Ntịn̄enyịn ke Ufọn Esop Jehovah
“Nnyịn iyoyụhọ ufọn ufọk fo.”—PSALM 65:4.
1, 2. (a) Nso ufọn ke ikọt Abasi ẹkenyene ndibọ nto temple oro ẹkenyenede ndibọp? (b) Nso ke David eketịm eben̄e utom edibọp temple?
DAVID eke Israel eset edi kiet ke otu ata mme n̄wọrọnda owo oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke N̄wed Abasi Usem Hebrew. David emi ekedide ekpemerọn̄, ebre ikwọ, prọfet, ye edidem ama ọbuọt idem ọyọhọ ọyọhọ ye Jehovah Abasi. Ata n̄kpet n̄kpet itie ebuana oro enye ekenyenede ye Jehovah ama anam ọdọn̄ enye ndibọp ufọk nnọ Abasi. Ufọk, m̀mê temple oro ekenyene ndikabade ndi akpan ebiet utuakibuot akpanikọ ke Israel. David ama ọfiọk ke temple oro, ọkọrọ ye utom oro ẹdinamde do ẹyeda idatesịt ye mme edidiọn̄ ẹsọk ikọt Abasi. Mmọdo, David ama ọkwọ ete: “Ọfọfọn ọnọ owo eke afo [Jehovah] edimekde, onyụn̄ anamde asan̄a ekpere fi, man enye odụn̄ ke okụre fo: nnyịn iyoyụhọ ufọn ufọk fo, ye eke edisana temple fo.”—Psalm 65:4.
2 Owo ikayakke David ese aban̄a utom edibọp ufọk Jehovah. Utu ke oro, ẹkeyak ifet oro ẹnọ Solomon eyen esie. David ikosụkke uyo ke ntak oro ẹkeyakde ifet oro enye ekenen̄erede oyom ẹnọ owo en̄wen. Se ikenen̄erede ibehe enye ekedi yak ẹkam ẹbọp temple. Enye ama ebere ye utom edibọp temple oro ke ofụri esịt ebe ke ndiyak n̄wed ubọpufọk oro Jehovah ọkọnọde enye nnọ Solomon. Akan oro, David ama abahade tọsịn mme Levite ọnọ nsio nsio utom onyụn̄ etịp ediwak gold ye silver ọnọ ẹda ẹbọp temple.—1 Chronicles 17:1, 4, 11, 12; 23:3-6; 28:11, 12; 29:1-5.
3. Nso edu ke mme asan̄autom Abasi ẹnyene ẹban̄a mme ndutịm oro ẹnamde ẹban̄a utuakibuot akpanikọ?
3 Mme anam-akpanikọ nditọ Israel ẹma ẹbere ye ndutịm oro ẹkenamde ẹban̄a utuakibuot akpanikọ ke ufọk Abasi. Nnyịn mme asan̄autom Jehovah eyomfịn imesibere n̄ko ye mme ndutịm oro ẹnamde ẹban̄a utuakibuot ke ikpehe esop Jehovah ke isọn̄. Ke ndinam ntem nnyịn iwụt ke imenyene ukem edu David. Nnyịn inyeneke edu n̄kụni. Utu ke oro, nnyịn iwụk ntịn̄enyịn ke ufọn esop Jehovah. Ndi emekere aban̄a ediwak ufọn oro ibọde emi akpanamde nnyịn inen̄ede iwụt esịtekọm? Ẹyak ineme ndusụk mmọ.
Wụt Esịtekọm Ban̄a Mbon Oro Ẹdade Usụn̄ ke Esop
4, 5. (a) Didie ke “ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄” anam utom esie? (b) Didie ke ndusụk Mme Ntiense ẹse udia eke spirit oro mmọ ẹsibọde?
4 Nnyịn imenyene nti ntak ndiwụt esịtekọm mban̄a “ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄,” emi Jesus Christ ekemekde ete ese aban̄a inyene imọ ke isọn̄. Otu ofụn emi, oro edide mme Christian oro ẹyetde aran, ada usụn̄ ke ndikwọrọ eti mbụk, odiomi mme mboho utuakibuot, onyụn̄ osion̄o mme n̄wed ẹkọn̄ọde ke Bible ke se ibede usem 400. Ediwak miliọn owo ke ofụri ererimbot ẹwụt esịtekọm ndidia ‘udia eke spirit emi ke edikem ini.’ (Matthew 24:45-47) Ke akpanikọ, ntak ndomokiet idụhe ndisụk uyo mban̄a udia emi.
5 Ke ediwak isua emi ẹbede, Elfi, kpa Ntiense Jehovah emi ama ọkọsọn̄, ọmọbọ ndọn̄esịt ye un̄wam ke ndida item N̄wed Abasi oro ẹkụtde ke mme n̄wed otu ofụn emi nsịn ke edinam. Ntotụn̄ọ esịtekọm oro Elfi enyenede ama anam enye ewet ete: “N̄kpọ ekpetie didie ye ami edieke esop Jehovah mîkpodụhe?” Peter ye Irmgard n̄ko ẹmedi mme asan̄autom Jehovah ke ediwak isua idahaemi. Irmgard owụt esịtekọm aban̄a kpukpru n̄kpọ oro “edima esop Jehovah” ọnọde. Mme n̄kpọ emi ẹsịne mbon oro ẹtịmde ẹnọ mme owo oro ẹyomde san̄asan̄a un̄wam, utọ nte mbon oro mîtịmke ikụt usụn̄ m̀mê ikop n̄kpọ ọfọn.
6, 7. (a) Didie ke ẹse enyịn ke utom oro mme esop ẹnamde ke ofụri isọn̄? (b) Nso ke ndusụk nditọete ẹtịn̄ ẹban̄a ikpehe esop Jehovah ke isọn̄?
6 Otu Ukara Mme Ntiense Jehovah, kpa ekpri otu iren oro ẹyetde aran ke spirit, emi ẹnamde utom ke ibuot itieutom ofụri ererimbot eke Mme Ntiense Jehovah ke Brooklyn ke New York, ada ke ibuot “ofụn emi anamde akpanikọ.” Otu Ukara esimek mme asan̄autom Jehovah oro ẹnyenede mbufiọk ete ẹnam utom ke mme n̄kọk itieutom oro ẹsede ẹban̄a utom oro se iwakde ẹbe esop 98,000 ẹnamde ke ofụri isọn̄. Ẹsimek iren oro ẹsịmde mme n̄kpọ oro N̄wed Abasi oyomde nte mbiowo ye mme asan̄autom unamutom ke mme esop emi. (1 Timothy 3:1-9, 12, 13) Mbiowo ẹda usụn̄ ke esop ẹnyụn̄ ẹkpeme otuerọn̄ Abasi emi ẹdude ke idak ukpeme mmọ ke ima ima usụn̄. Nso edidiọn̄ ke edi ntem ndidi ubak otuerọn̄ oro nnyụn̄ n̄kụt ima ye edidianakiet oro “ofụri otu nditọete” ẹnyenede!—1 Peter 2:17; 5:2, 3.
7 Utu ke ndisụk uyo, nditọete ẹsiwak ndiwụt esịtekọm mban̄a ima ima item oro mbiowo ẹsinọde mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, kere ban̄a Birgit emi odude ke iduọk isua 30, kpa n̄wanndọ emi edide Christian. Ke ini enye ekedide uyen, enye ama odụk idiọk nsan̄a ndien akayak nsịn̄ enye akpakanam idiọkn̄kpọ. Edi in̄wan̄-in̄wan̄ item Bible oro mbiowo ẹkenọde enye ọkọrọ ye un̄wam oro ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ẹkenọde enye ama anam enye ọbọhọ idaha oro ekpekesịnde enye ke fehesan̄. Birgit ese emi didie idahaemi? Enye ọdọhọ ete: “Esịt enen̄ede enem mi ndika iso ndu ke utịbe utịbe esop Jehovah.” Andreas emi edide isua 17 ọdọhọ ete: “Ke akpanikọ, esop Jehovah edi emi, kpa mfọnn̄kan esop ke ofụri ererimbot.” Ndi nnyịn ikpowụtke esịtekọm iban̄a ufọn ikpehe esop Jehovah ke isọn̄?
Mbon Oro Ẹdade Usụn̄ ke Esop Ẹdi Mme Anana-Mfọnmma Owo
8, 9. Didie ke ndusụk nditọ Israel oro ẹkedude ke eyo David ẹkenam n̄kpọ, ndien didie ke David akanam n̄kpọ aban̄a edu mmọ?
8 Edi akpanikọ ke mbon oro ẹmekde ẹda usụn̄ ke utuakibuot akpanikọ ẹdi mme anana-mfọnmma owo. Kpukpru mmọ ẹsinam ndudue, ndien ndusụk mmọ ẹnyene mmeme oro mmọ ẹnen̄erede ẹn̄wana ndikan. Ndi akpana emi ayat nnyịn esịt? Baba. Idem mbon oro ẹkenọde ikpọ ifetutom ke Israel eset ẹma ẹsinam ikpọ ndudue. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini David ekedide akparawa, ẹma ẹkot enye edibre ikwọ ọnọ Edidem Saul emi idem ekefenede man idem okpofụre enye. Ke ukperedem, Saul ama odomo ndiwot David, edi David ama efehe ọbọhọ.—1 Samuel 16:14-23; 18:10-12; 19:18; 20:32, 33; 22:1-5.
9 Ndusụk nditọ Israel ẹkedi mbon abian̄a. Ke uwụtn̄kpọ, Joab etubom ekọn̄ David ama owot Abner iman Saul. Absalom ama odụk odu aban̄a David ete esie man ọbọ enye itie edidem. Ndien Ahithophel ọnọitem David, emi David ekeberide edem ama ada David ọnọ. (2 Samuel 3:22-30; 15:1-17, 31; 16:15, 21) Kpa ye oro, David ikakabakede idi owo eseme, ikonyụn̄ ikpaha edem iwụt utuakibuot akpanikọ. Ke nditịm ntịn̄, enye ikọkpọn̄ke utuakibuot akpanikọ. Afanikọn̄ akakam anam David ọsọn̄ọ eyịre ye Jehovah onyụn̄ aka iso enyene eti edu oro enye ekenyenede ke ini enye ekefehede mbak Saul ediwot imọ. David ọkọkwọ ntem ini oro: “Tua mi mbọm, O Abasi, tua mi mbọm, koro ukpọn̄ mi ọbuọtde idem ye afo: ami nnyụn̄ mbuọt idem ke mfụt mba fo, tutu mme idiọk-n̄kpọ emi ẹfehe ẹbe.”—Psalm 57:1.
10, 11. Nso iketịbe inọ Gertrud ke ini enye ekedide n̄kaiferi, ndien nso ke enye eketịn̄ aban̄a unana mfọnmma ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ?
10 Nnyịn inyeneke ntak ndomokiet ndikụni ke ẹbian̄a abian̄a ke esop Abasi mfịn. Jehovah, mme angel esie, ye mme ekpemerọn̄ eke spirit inyịmeke mbon abian̄a ye mme idiọkowo ẹdu ke esop Christian. Nte ededi, unana mfọnmma—eke idem nnyịn ye eke mme asan̄autom Abasi eken—esifịna kpukpru nnyịn.
11 Ke ini Gertrud emi ama akanam n̄kpọ Jehovah ebịghi ekedide n̄kaiferi, ẹkedọhọ ke enye ekesinam nte idi anditan̄a Obio Ubọn̄ ofụri ini, ke ini enye mîkedịghe. Enye akanam n̄kpọ didie? Ndi Gertrud ama osụk uyo ke ntak oro? Baba. Esisịt ini mbemiso enye akakpade ke 2003, ke ini ekedide isua 91, enye ama afiak odụn̄ọde uwem esie onyụn̄ ọdọhọ ete: “Edori ikọ oro ye mme n̄kpọ eken oro ẹketịbede ke oro ebede ẹma ẹkpep mi ke inamke n̄kpọ m̀mê nso ndudue ke mme owo ẹnam, Jehovah ada usụn̄ ke akwa utom oro enye adade nnyịn mme anana-mfọnmma owo anam.” Ke ini unana mfọnmma mme asan̄autom Jehovah akafịnade Gertrud, enye ama esibọn̄ akam ofụri esịt ọnọ Jehovah.
12. (a) Nso idiọk uwụtn̄kpọ ke ndusụk mme Christian akpa isua ikie ẹkenịm? (b) Nnyịn ikpowụk ekikere nnyịn ke nso?
12 Sia idem mme Christian oro ẹnen̄erede ẹnam akpanikọ ẹnyụn̄ ẹnyenede ifịk ẹdide mme anana-mfọnmma, ke ini asan̄autom emi akamade ifetutom anamde ndudue, ẹyak nnyịn ika iso inam “kpukpru n̄kpọ ye unana nsụkuyo.” (Philippi 2:14) Ọkpọdiọk didie ntem edieke nnyịn ikpekpebede idiọk uwụtn̄kpọ ibat ibat owo ke esop Christian akpa isua ikie! Mbet oro Jude ọdọhọ ke mme nsunsu andikpep eyo oro ẹma “ẹfụmi itie ubọn̄ ẹnyụn̄ ẹsụn̄i mme akama itie ubọn̄.” Akan oro, mme anamidiọk oro ẹkedi “mbon nsụkuyo, mbon oro ẹsemede ẹban̄a itie mmọ ke uwem.” (Jude 8, 16) Nnyịn ikpakam isịn ndikpebe mbon eseme oro ẹkesụkde uyo do, edi iwụk ekikere nnyịn ke nti n̄kpọ oro ibọde ito “ofụn emi anamde akpanikọ.” Ẹyak nnyịn iwụt esịtekọm iban̄a ufọn esop Jehovah inyụn̄ inam “kpukpru n̄kpọ ye unana nsụkuyo.”
“Ikọ Emi Akpa Owo Idem”
13. Didie ke ndusụk mbet ẹkenam n̄kpọ ẹban̄a ndusụk n̄kpọ oro Jesus Christ ekekpepde?
13 Ke adan̄aemi ndusụk owo ke akpa isua ikie ẹkesụkde mme asan̄autom oro ẹkamade ifetutom uyo, mbon eken ẹkesụk uyo ẹban̄a se Jesus ekekpepde. Nte ewetde ke John 6:48-69, Jesus ọkọdọhọ ete: “Owo eke atade obụkidem mi onyụn̄ ọn̄wọn̄de iyịp mi enyene nsinsi uwem.” “Ke ini ediwak mbet esie ẹkopde [ikọ] emi, mmọ ẹdọhọ ẹte: ‘Ikọ emi akpa owo idem; anie ekeme ndikpan̄ utọn̄?’” Jesus ama ọfiọk ke “mbet imọ ke ẹkụni ẹban̄a emi.” Akan oro, “ke ntak emi ediwak [mmọ] ẹfiak edem ẹbịne mme n̄kpọ emi mmọ ẹkekpọn̄de inyụn̄ isan̄ake aba ye enye.” Edi idịghe kpukpru mbet ẹkekụni. Kop se iketịbede ke ini Jesus okobụpde apostle 12 ete: “Nte mbufo n̄ko ẹmeyom nditiene nnyọn̄?” Apostle Peter ama ọbọrọ ete: “Ọbọn̄, nnyịn idinyọn̄ ibịne anie? Afo enyene ikọ nsinsi uwem; ndien nnyịn imenịm ke akpanikọ, imonyụn̄ idi idifiọk ite ke afo edi Edisana Owo Abasi.”
14, 15. (a) Ntak emi ibat ibat Christian ẹkụnide ẹban̄a ndusụk ukpepn̄kpọ Christian? (b) Nso ke ikeme ndikpep nto se iketịbede inọ Emanuel?
14 Ke eyomfịn, ata esisịt ibat ke otu ikọt Abasi ikopke inemesịt iban̄a ndusụk ukpepn̄kpọ Christian ndien mmọ ẹsụk ikpehe esop Jehovah ke isọn̄ uyo. Ntak emi etịbede? Se isiwakde ndidi ntak utọ nsụkuyo oro esidi unana edifiọk usụn̄ oro Abasi anamde n̄kpọ. Andibot esiyarade akpanikọ ọnọ ikọt esie sụn̄sụn̄. Mmọdo, ẹsinen̄ede ifiọk oro inyenede iban̄a N̄wed Abasi ke ini ke ini. Ntre, ata ediwak ikọt Jehovah ẹsidat esịt ẹban̄a mme utọ edinen̄ede oro. Edi ibat ibat ‘ẹsinịm idem ke eti owo ẹkaha’ inyụn̄ inyịmeke mme edinen̄ede emi. (Ecclesiastes 7:16) Ntan̄idem ekeme ndidi ntak n̄ko, ndien ndusụk owo ẹsiyak ekikere idemmọ adia mmọ idem. Se ededi oro edide ntak, utọ nsụkuyo oro asan̄a ye afanikọn̄, koro enye ekeme ndinam nnyịn ifiak ika ererimbot inyụn̄ ikpebe mme usụn̄ esie.
15 Ke uwụtn̄kpọ, Emanuel ekedi Ntiense emi okokụtde ndudue ọnọ ndusụk n̄kpọ emi enye okokotde ke mme n̄wed “ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄.” (Matthew 24:45) Enye ama etre ndikot mme n̄wed nnyịn ndien ke akpatre enye ama asian mbiowo esop n̄kann̄kụk ke imọ iyomke ndidi aba kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah. Nte ededi, ikebịghike Emanuel ama edi edikụt ke mme ukpepn̄kpọ esop Jehovah ẹma ẹnen. Enye ama afiak osobo ye Mme Ntiense onyụn̄ enyịme ke ima idue, ndien ẹma ẹfiak ẹda enye nte kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah. Emi ama anam enye afiak edikop inemesịt.
16. Nso ikeme ndin̄wam nnyịn ikan eyịghe oro inyenede iban̄a ndusụk ukpepn̄kpọ Bible?
16 Nso edieke ọdọn̄de nnyịn ndisụk uyo ke ntak emi inyenede eyịghe iban̄a ndusụk ukpepn̄kpọ esop Jehovah? Do, ẹyak inyene ime. Nte ini akade, “ofụn emi anamde akpanikọ” ekeme ndimịn̄ n̄kpọ oro ọbọrọde mme mbụme nnyịn onyụn̄ emende eyịghe nnyịn efep. Owụt eti ibuot ndiyom un̄wam nto mbiowo. (Jude 22, 23) Akam, ọkpọkpọ ukpepn̄kpọ, ye edibuana ye ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ oro ẹkerede mme n̄kpọ eke spirit ẹkeme ndin̄wam n̄ko ndimen eyịghe mfep. Emi oyonyụn̄ anam inen̄ede iwụt esịtekọm iban̄a akpanikọ Bible oro ọsọn̄ọde mbuọtidem, emi Jehovah adade “ofụn emi anamde akpanikọ” ekpep nnyịn.
Nyene In̄wan̄-In̄wan̄ Edu
17, 18. Utu ke ndisụk uyo, ewe edu ke ikpenyene, ndien ntak-a?
17 Edi akpanikọ ke mme anana-mfọnmma owo ẹdada udọn̄ unam idiọk ẹmana, ndien ekeme ndinen̄ede ndọn̄ ndusụk owo ndikụni mban̄a n̄kpọ oro ufọn mîdụhe. (Genesis 8:21; Rome 5:12) Edi edieke idide mbon nsụkuyo, nnyịn imekeme ndibiat itie ebuana nnyịn ye Jehovah Abasi. Mmọdo, oyom ikara udọn̄ ekededi oro inyenede ndisụk uyo.
18 Utu ke ndisụk uyo mban̄a mme n̄kpọ ke esop, ọfọn inyene in̄wan̄-in̄wan̄ edu inyụn̄ inyene ndutịm oro anamde inyene ekese ndinam, ikop idatesịt, iten̄e Abasi, ida ukem ukem, inyụn̄ isọn̄ọ ida ke mbuọtidem. (1 Corinth 15:58; Titus 2:1-5) Jehovah ese aban̄a kpukpru n̄kpọ ke esop esie, Jesus onyụn̄ ọfiọk mme n̄kpọ oro ẹkade iso ke esop kiet kiet, kpa nte enye ọkọfiọkde ke akpa isua ikie. (Ediyarade 1:10, 11) Ntre, nyene ime tie bet Abasi ye Christ, kpa Ibuot esop. Ẹkeme ndida mme ekpemerọn̄ oro ẹnyenede mbufiọk nnen̄ede mme n̄kpọ oro oyomde ẹnen̄ede.—Psalm 43:5; Colossae 1:18; Titus 1:5.
19. Nnyịn ikpowụk ntịn̄enyịn ke nso nte ibetde ini oro Obio Ubọn̄ edikarade mbubehe owo ofụri ofụri?
19 Ibịghike, idiọk editịm n̄kpọ emi eyesịm utịt, ndien Obio Ubọn̄ Messiah ayakara mbubehe owo ofụri ofụri. Mbemiso ini oro edide edisịm, edi akpan n̄kpọ didie ntem kpukpru nnyịn ndinyene in̄wan̄-in̄wan̄ edu! Emi ayan̄wam nnyịn ikụt nti edu ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ, utu ke ndiwụk ntịn̄enyịn ke mme ndudue mmọ. Ndiwụk ntịn̄enyịn ke nti edu mmọ ayanam ikop inemesịt. Utu ke ndiyak edu nsụkuyo emem nnyịn idem, nnyịn iyọbọ nsịnudọn̄ inyụn̄ isọn̄ idem ke n̄kan̄ eke spirit.
20. In̄wan̄-in̄wan̄ edu edinam nnyịn inyene mme edidiọn̄ ewe?
20 In̄wan̄-in̄wan̄ edu ayanam iti n̄ko ediwak edidiọn̄ oro inyenede ke ndibuana ye ikpehe esop Jehovah ke isọn̄. Emi edi n̄kukụre esop ke ererimbot emi anamde akpanikọ ọnọ Andikara ekondo. Etie fi didie ke idem ndikeme ndituak ibuot nnọ ata Abasi kierakiet, kpa Jehovah? Afo akpakam enyene ukem edu David, emi ọkọkwọde ete: “Afo emi okopde akam, kpukpru obụkidem ẹyetiene fi. Ọfọfọn ọnọ owo eke afo edimekde, onyụn̄ anamde asan̄a ekpere fi, man enye odụn̄ ke okụre fo: nnyịn iyoyụhọ ufọn ufọk fo.”—Psalm 65:2, 4.
Nte Afo Emeti?
• Ntak emi ikpowụtde esịtekọm iban̄a mbon oro ẹdade usụn̄ ke esop?
• Nnyịn ikpanam n̄kpọ didie ke ini nditọete oro ẹdade usụn̄ ke esop ẹnamde ndudue?
• Didie ke ikpese mme edinen̄ede oro ẹnamde ke ifiọk oro inyenede iban̄a N̄wed Abasi?
• Nso ikeme ndin̄wam Christian akan eyịghe?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 20]
David ama ayak n̄wed ubọp temple ọnọ Solomon onyụn̄ ọnọ utuakibuot akpanikọ ibetedem ofụri esịt
[Ndise ke page 23]
Mbiowo Christian ẹsidat esịt ndinọ un̄wam eke spirit