Job—Owo Oro Ekemede Ime Onyụn̄ Ọfọnde Ama

“Nte afo emetịm ese owo mi Job? koro owo eke ebietde enye mîdụhe ke ererimbot, ọfọn ama, onyụn̄ enen, onyụn̄ abak Abasi, onyụn̄ afara ke idiọk.”—JOB 1:8.

1, 2. (a) Nso n̄kpọ mmọn̄eyet ọkọwọrọ Job ke mbuari? (b) Tịn̄ nte n̄kpọ eketiede ye Job mbemiso nnama emi ekesịmde enye.

 AMA odu eren kiet emi ekekperede ndinyene kpukpru n̄kpọ—inyene, uku, nsọn̄idem, ye inem inem ubon. Ekem n̄kpọ mmọn̄eyet ita ẹma ẹtịbe usọp usọp, ke adiana ke adiana. Enye ama ataba inyene esie ke mbuari. Ekem, ata ọkpọsọn̄ oyobio ama ada uwem ofụri nditọ esie. Ibịghike ke oro ebede, enye ama ọdọn̄ọ enyene-ndịk udọn̄ọ emi akanamde mbufịt ẹyọhọ enye ofụri idem. Anaedi afo ọmọfiọk ke eren oro ekedi Job, kpa akpan owo ke n̄wed Bible emi ẹkotde ẹdian enye.—Job, ibuot 1 ye 2.

² Enye ama eseme ete: “N̄kpakam ntie nte ke mme ọfiọn̄ oko.” (Job 3:3; 29:1b) Ke ini afanikọn̄ etịbede, anie mîsikereke ini oro n̄kpọ ẹkefọnde? Amaedi Job, enye okodu eti uwem, ndien eketie nte enye ikenyeneke mfịna ke uwem. Mme ọwọrọiso owo ẹma ẹkpono enye ẹnyụn̄ ẹsiyom enye ọnọ mmimọ item. (Job 29:5-11) Enye ekedi imọ owo, edi enye ama ọfiọk ke idịghe okụk ekedi ata akpan n̄kpọ. (Job 31:24, 25, 28) Enye ama esin̄wam mme ebeakpa ye nditọakpa emi ẹkedude ke unana. (Job 29:12-16) Enye ama onyụn̄ anam akpanikọ ọnọ n̄wan esie.—Job 31:1, 9, 11.

3. Jehovah ekese Job didie?

³ Job ama ọfọn ama koro enye akatuakde ibuot ọnọ Abasi. Jehovah ọkọdọhọ ke “owo eke ebietde enye [idụhe] ke ererimbot, ọfọn ama, onyụn̄ enen, onyụn̄ abak Abasi, onyụn̄ afara ke idiọk.” (Job 1:1, 8) Edi kpa ye oro Job ọkọsọn̄ọde ada, nnama ẹma ẹbiat inem inem uwem oro enye okodude. Kpukpru se enye akan̄wanade ẹma ẹtak, ndien ubiak, mfụhọ, ye mba ẹma ẹtịmerede enye ekikere.

4. Ntak emi ọfọnde ineme nnama Job?

⁴ Edi akpanikọ ke idịghe Job kpọt edi n̄kukụre asan̄autom Abasi oro akanam nnama esịmde. Ediwak Christian mfịn ẹsobo orụk mfịna oro Job okosobode. Ke ntak emi, enen̄ede odot ikere iban̄a mbụme iba emi: Didie ke nditi se ikọwọrọde Job ekeme ndin̄wam nnyịn ke ini isobode afanikọn̄? Ndien didie ke emi ekeme ndikpep nnyịn ndinen̄ede ntua mbon oro ẹkụtde ndutụhọ mbọm?

 Eneni Aban̄ade Edinam Akpanikọ ye Idomo Nsọn̄ọnda

5. Satan ọkọdọhọ ke nso ikanam Job anam n̄kpọ Abasi?

⁵ Se ikọwọrọde Job ikenyeneke mbiet. Devil ama eneni aban̄a ntak oro Job anamde n̄kpọ Abasi, edi Job ikọfiọkke. Ke ini Jehovah eketịn̄de aban̄a nti edu Job ke adan̄aemi mme angel ẹkedụkde mboho ke heaven, Satan ama ọbọrọ ete: “Nte afo usịnke ọkọ ukan enye, ye ufọk esie, ye kpukpru se enye enyenede, ukụk?” Ntem, Satan ọkọdọhọ ke Job anam n̄kpọ Abasi ke ntak se enye adiade oto oro, ndien ke kpasụk ntre ke edi ye kpukpru mme asan̄autom Abasi. Mmọdo, Satan ama ọdọhọ Jehovah ete: “Nyan ubọk fo, tụk kpukpru se enye enyenede; enye iditreke ndikpọn̄ fi an̄wa-an̄wa.”—Job 1:8-11.

6. Nso akpan eneni ke Satan ekedemerede?

⁶ Eneni emi ekedi ata akpan eneni. Satan ekeneni aban̄a nte Jehovah akarade ukara. Ndi ekeme ndinen̄ede ndi ke Abasi akara ofụri ekondo ke ima? Mîdịghe, nte Satan ọkọdọhọde, ndi ẹyedikụt ke akpatre ke mme owo ẹkenam n̄kpọ Abasi ke ntak se mmọ ẹdiade ẹto enye? Jehovah ama ayak Devil ada Job anam uwụtn̄kpọ, sia Enye ama enen̄ede enịm ke anam-akpanikọ asan̄autom imọ emi ọyọsọn̄ọ ada. Ntem, Satan ama an̄wan̄a udịm udịm afanikọn̄ ofụk Job. Ke ini Satan mîkekemeke ndibiat nsọn̄ọnda Job, enye ama ọtọ Job enyene-ndịk udọn̄ọ onyụn̄ ọdọhọ ete: “Ikpa ke ibuot ikpa, ye kpukpru se owo enyenede ke owo edinọ ke ibuot uwem esie.”—Job 2:4.

7. Ke mme usụn̄ ewe ke mme asan̄autom Abasi mfịn ẹsobo mme idomo oro ẹbietde eke Job?

⁷ Okposụkedi ata ediwak Christian mfịn mîkwe ndutụhọ nte Job okokụtde, nsio nsio orụk ukụt ẹsịm mmọ. Ediwak mmọ ẹsobo ukọbọ m̀mê mme mfịna ubon. Nsọn̄ọn̄kpọ m̀mê unana nsọn̄idem ekeme ndinen̄ede nnọmọ mmọ. Ndusụk mmọ ẹkpan̄a ke ntak mbuọtidem mmọ. Edi inaha nnyịn ikere ke Satan ke idem esiemmọ edi ntak kpukpru afanikọn̄ oro isobode. Ke nditịm ntịn̄, ndusụk mfịna ẹkeme ndito ndudue oro nnyịn ke idem nnyịn inamde m̀mê mfịna oro idade-da imana. (Galatia 6:7) Ndien kpukpru nnyịn isosobo mme afanikọn̄ ini usọn̄ ye mme oto-obot afanikọn̄. Bible etịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ ete ke Jehovah ikpemeke mme asan̄autom esie ke utịbe utịbe usụn̄ mfịn ibiọn̄ọ mme afanikọn̄ emi.—Ecclesiastes 9:11.

8. Didie ke Satan ekeme ndida ukụt oro nnyịn isobode nnam n̄kpọ?

⁸ Nte ededi, Satan ekeme ndida ukụt oro isobode mbiat mbuọtidem nnyịn. Apostle Paul ama ọdọhọ ke imọ ima inyene “n̄kukịm ke obụkidem, kpa angel Satan, ndika iso mmia [imọ] ufia.” (2 Corinth 12:7) Edide emi ekedi orụk udọn̄ọ nte udọn̄ọ enyịn, m̀mê n̄kpọ en̄wen, Paul ama ọfiọk ke Satan ama ekeme ndida mfịna oro ye editịmede esịt otode mfịna oro mbiat idatesịt ye nsọn̄ọnda imọ. (Mme N̄ke 24:10) Mfịn, Satan ekeme ndisịn nsọk nnọ mbonubon, nsan̄a ufọkn̄wed, m̀mê idem mme ukara ufịk ndikọbọ mme asan̄autom Abasi ke usụn̄ kiet m̀mê eken.

9. Ntak emi afanikọn̄ m̀mê ukọbọ mîkpenen̄ekede ikpa nnyịn idem?

⁹ Didie ke nnyịn ikeme ndiyọ mme mfịna emi uforo uforo? Ebe ke ndida mmọ nte ifet ndiwụt ke imama Jehovah ye nte ke imọsọn̄ọ ida isụk ibuot inọ ukara esie. (James 1:2-4) Se ededi oro adade nnanenyịn ọsọk nnyịn, ndifiọk nte nnyịn ndisọn̄ọ nda ye Abasi edide akpan n̄kpọ ayan̄wam nnyịn ika iso inyene iwụk ke n̄kan̄ eke spirit. Apostle Peter ekewet ntem ọnọ ẹsọk mme Christian: “Ndima, ẹkûtịmede esịt ẹban̄a ikan̄ eke asakde ke otu mbufo, emi ọwọrọde ọnọ mbufo nte idomo, nte n̄kpọ eke edide esen esen n̄kpọ ọwọrọ mbufo.” (1 Peter 4:12) Paul ama onyụn̄ etịn̄ ete: “Ke akpanikọ, kpukpru owo eke ẹyomde ndidu uwem uten̄e Abasi ke ebuana ye Christ Jesus ẹyesobo ukọbọ n̄ko.” (2 Timothy 3:12) Satan osụk eneneni aban̄a nsọn̄ọnda Mme Ntiense Jehovah, kpa nte ekenenide eke Job. Ke akpanikọ, Bible ọdọhọ ke Satan ọdọdiọn̄  an̄wana ye ikọt Abasi ke mme ukperedem usen emi.—Ediyarade 12:9, 17.

Ndutan̄uyo ye Idiọk Item

10. Nso ke Job mîkọfiọkke?

¹⁰ Enyene n̄kpọ emi Job mîkọfiọkke, kpa n̄kpọ emi nnyịn mîkpetreke ndifiọk. Enye ikọfiọkke ntak emi mme afanikọn̄ emi ẹkesịmde enye. Job ama edue ekere ke osụk etie nte “Jehovah ọkọnọ, Jehovah onyụn̄ ọbọ.” (Job 1:21) Eyedi Satan ama okokoi odomo ndinam Job ekere ke Abasi ekedi ntak afanikọn̄ esie.

11. Tịn̄ nte Job akanamde n̄kpọ aban̄a afanikọn̄ oro ekesịmde enye.

¹¹ Idem ama enen̄ede emem Job, okposụkedi enye mîkosụn̄ike Abasi nte n̄wan esie ọkọdọhọde enye osụn̄i. (Job 2:9, 10) Enye ama ọdọhọ ke ‘etie nte n̄kpọ ọfọn ndiọi owo akan imọ.’ (Job 21:7-9) Anaedi enye ama ekere ete, ‘Ntak emi Abasi amiade mi ufen?’ Ama odu ediwak ini oro enye okoyomde n̄kpa. Enye ama ọdọhọ ete: “O Afo akpakam edịp mi ke [“Sheol,” NW], onyụn̄ enịm mi ke ndịbe ebiet, tutu iyatesịt fo ebe!”—Job 14:13.

12, 13. Didie ke ikọ oro ufan Job ita ẹketịn̄de okotụk Job?

¹² Ufan Job ita ẹma ẹdi ẹdise enye, nte n̄kpọ eke ẹkedide ‘nditua ye enye, nnyụn̄ ndọn̄ enye esịt.’ (Job 2:11) Nte ededi, mmọ ẹkedi “ukụt-ukụt mbon ndọn̄esịt.” (Job 16:2) Ekpekenem Job ndinyene mme ufan emi enye ekpeketịn̄de mme mfịna esie ọnọ, edi ufan esie mbita emi ẹkekam ẹdọdiọn̄ ẹtịmede enye esịt ẹnyụn̄ ẹnam afanikọn̄ esie ọdọdiọn̄ ọsọn̄ ubọk.—Job 19:2; 26:2.

¹³ An̄wan̄a ke ekeme ndidi Job ama obụp idemesie ete: ‘Ntak emi etịbede ọnọ mi? Ndue nso?’ Ibọrọ emi mme ufan esie ẹkenọde ikọwọrọke usụn̄. Mmọ ẹkedọhọ ke Job ekedi ntak afanikọn̄ esie koro enye ama anam akwa idiọkn̄kpọ. “Anie owo eke mîduehe isop akatak?” ntem ke Eliphaz okobụp. “Kpa nte n̄kokụtde, mmọ eke ẹfụn̄de idiọk-n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹtọde ibak, ẹdọk sụk oro.”—Job 4:7, 8.

14. Ntak emi nnyịn mîkpọsọpke idọhọ ke owo okụt ndutụhọ ke ntak idiọkido esie?

¹⁴ Edi akpanikọ, nnyịn imekeme ndinyene mfịna edieke itọde inọ obụkidem utu ke nditọ nnọ spirit. (Galatia 6:7, 8) Kpa ye oro, mfịna ekeme nditịbe ke editịm n̄kpọ emi, inamke n̄kpọ m̀mê idu uwem didie. Akan oro, owo ikemeke ndidọhọ ke nti owo isinyeneke mfịna. Akam edi Jesus Christ, emi ‘mîkasabakede idem, adianarede ọkpọn̄ mme anamidiọk,’ ama akpa ubiak ubiak n̄kpa ke eto ndutụhọ, apostle James ama onyụn̄ akpa n̄kpa usụn̄ Abasi. (Mme Hebrew 7:26; Utom 12:1, 2) Idiọk ekikere Eliphaz ye eke ufan esie iba ama anam Job akan̄ idem onyụn̄ ọsọn̄ọ eyịre ke imọ iduehe. Kpa ye oro, etie nte mmọ ndikọsọn̄ọ nyịre ke ama odot Job ọbọ ufen akanam Job enyene nte esede unenikpe Abasi.—Job 34:5; 35:2.

Ndibọ Un̄wam ke Ini Ikụtde Ukụt

15. Nso ekikere edin̄wam nnyịn ke ini ibọde ndutụhọ?

¹⁵ Ndi odu se ikemede ndikpep nto emi? Ekeme nditie nte nnama, udọn̄ọ, m̀mê ukọbọ ọdiọk etieti. Ekeme nditie nte mbon en̄wen itieneke isobo mme utọ mfịna emi. (Psalm 73:3-12) Ndusụk ini, nnyịn imekeme ndibụp idem nnyịn ite: ‘Ndi ima oro mmade Abasi anam mi ntuak ibuot nnọ enye ọkpọkọm nso itịbe? Ndi ọdọn̄ mi ndinọ Jehovah “se edibọrọde owo eke osụn̄ide enye.”’ (Mme N̄ke 27:11; Matthew 22:37) Nnyịn ikpedehedei iyak ndisịme ikọ mbon en̄wen ẹnam nnyịn inyene eyịghe iban̄a Ete nnyịn eke heaven. Anam-akpanikọ eyenete an̄wan kiet emi ọkọdọn̄ọde uyịre uyịre udọn̄ọ ke ediwak isua ọkọdọhọ ini kiet ete: “Mmọfiọk ke mmekeme ndiyọ se ededi oro Jehovah ayakde esịm mi. Mmọfiọk ke enye ọyọnọ mi ukeme oro nyomde. Enye esinyụn̄ ọnọ mi kpukpru ini.”

16. Didie ke Ikọ Abasi esin̄wam mbon oro ẹsobode nsọn̄ọn̄kpọ?

¹⁶ Nnyịn imọfiọk n̄kpọ oro Job mîkọfiọkke iban̄a mme n̄kari Satan. Nnyịn ‘inanake ifiọk iban̄a mme n̄kukan,’ m̀mê ndiọi uduak  esie. (2 Corinth 2:11) Akan oro, imenyene ekese ọniọn̄ oro ẹkemede ndin̄wam nnyịn. Ke Bible, nnyịn imokụt mbụk ẹban̄ade mme anam-akpanikọ iren ye iban emi ẹkeyọde kpukpru orụk nsọn̄ọn̄kpọ. Apostle Paul, emi okokụtde ndutụhọ akan ata ediwak Christian, ekewet ete: “Koro ẹkewet kpukpru n̄kpọ oro ẹkewetde ke ini edem ndida nnọ nnyịn item, man otode ke ime oro nnyịn inyenede ye ndọn̄esịt eke otode N̄wed Abasi nnyịn ikpenyene idotenyịn.” (Rome 15:4) Ntiense kiet ke Europe emi ẹkekọbide ke ntak mbuọtidem esie ke ini ọyọhọ ekọn̄ ererimbot iba ama ada udia usen ita esie okpụhọ ye Bible. Enye ọdọhọ ete: “Ọkọfọn didie ntem ndida udia oro n̄kpụhọ ye Bible! Kpa ye oro n̄kokopde biọn̄, mma mbọ udia eke spirit oro ọkọsọn̄ọde mi ye mbon en̄wen idem ndiyọ mme idomo oro ikosobode ke mme ini afanikọn̄ oro. Nsụk nnenịm Bible oro tutu emi.”

17. Nso ke Abasi ọnọ emi ẹkemede ndin̄wam nnyịn iyọ?

¹⁷ Ke ẹsiode ndọn̄esịt N̄wed Abasi ẹfep, nnyịn imenyene ekese un̄wam ukpep Bible oro ẹnọde ata eti ndausụn̄ ke ndiyọ mme mfịna. Edieke afo esede n̄wed oro Watch Tower Publications Index, anaedi afo oyokụt ifiọkutom ekemmọ Christian emi ọkọyọde mbiet idomo fo. (1 Peter 5:9) Emekeme ndibọ un̄wam n̄ko ke ndinyene nneme ye mbiowo oro ẹnyenede esịtmbọm m̀mê mme Christian eken oro ẹkọride ẹsịm ọyọhọ idaha ẹnyụn̄ ẹnyenede esịtmbọm. Ke akande kpukpru, akam ekeme ndinam fi eberi edem ke un̄wam oro Jehovah ye edisana spirit esie ẹnọde. Paul akasan̄a didie akan “ufia” emi  Satan akamiade enye? Ke ndikpep ndiberi edem ke odudu Abasi. (2 Corinth 12:9, 10) Enye ekewet ete: “Ke kpukpru n̄kpọ mmenyene ukeme ebe ke enye emi ọnọde mi odudu.”—Philippi 4:13.

18. Didie ke ekemmọ mme Christian ẹkeme ndinọ ata eti nsịnudọn̄?

¹⁸ Do, ọwọrọ ke un̄wam mmọdo, ntre afo ukpumen̄eke ndiyom un̄wam oro. Mme N̄ke 24:10 ọdọhọ ete: “Esịt ama ọduọ fi ke usen ukụt, odudu fo akabade ekpri.” Kpa nte ebu ẹkemede ndita ufọk-eto n̄wụri, iduọesịt ekeme ndinam Christian isọn̄ọke ida. Man ikan mfịna emi, Jehovah ada ekemmọ mme asan̄autom esie ọnọ nnyịn ibetedem. Angel ama ọbiọn̄ọrede Jesus ke iso onyụn̄ ọsọn̄ọ enye idem ke okoneyo oro ẹkemụmde enye. (Luke 22:43) Ke adan̄aemi ẹkemende Paul nte owo n̄kpọkọbi ẹka Rome, enye ama “ọkọm Abasi onyụn̄ okop ndọn̄esịt” ke ini enye okokụtde nditọete ke “An̄waurua Appius ye Ufọkisen Ita.” (Utom 28:15) Eyenete an̄wan kiet otode Germany osụk eteti un̄wam oro enye ọkọbọde ke ini enye ekedide edibehe ke itienna ekikere Ravensbrück nte uyen emi okopde nnyekidem. Enye ọdọhọ ete: “Eyenete kiet ama okụt mi ke ndondo oro n̄kedide ndisịm onyụn̄ enen̄ede adara mi. Anam-akpanikọ eyenete an̄wan en̄wen ama ese aban̄a mi, onyụn̄ akabade etie nte eka mi ke n̄kan̄ eke spirit.”

“Wụt Idem nte Anam-Akpanikọ”

19. Nso ikan̄wam Job akan mme ukeme oro Satan ekesịnde?

¹⁹ Jehovah ọkọdọhọ ke Job ekedi owo emi ‘omụmde mfọnmma esie akama.’ (Job 2:3) Kpa ye oro enye okokopde iduọesịt, mîkonyụn̄ ifiọkke ntak emi imọ ikokụtde ndutụhọ, Job ikedehedei isehede ke akpan eneni emi aban̄ade nsọn̄ọnda mi. Job ikọkpọn̄ke nsọn̄ọnda esie. Enye ama ọsọn̄ọ etịn̄ ete: “Ndisioho mfọn-mma ke idem mi mfep tutu ndikpa.”—Job 27:5.

20. Ntak emi odotde inyene ime?

²⁰ Edieke inyenede ukem iwụk oro, emi ayan̄wam nnyịn ika iso isọn̄ọ ida ke idaha ekededi—edide idomo, ubiọn̄ọ, m̀mê nsọn̄ọn̄kpọ. Jesus ọkọdọhọ esop Smyrna ete: “Kûyak ndịk anam fi aban̄a mme n̄kpọ emi ẹdisịmde fi. Sese! Devil ayaka iso nditomo ndusụk mbufo ndọn̄ ke ufọk-n̄kpọkọbi man ẹkpedomo mbufo ẹse ọyọhọ ọyọhọ, man mbufo ẹkpekụt ukụt [afanikọn̄, nnanenyịn, m̀mê ufịk] ke usen duop. Wụt idem nte anam-akpanikọ idem tutu esịm n̄kpa, ndien nyọnọ fi anyanya uwem.”—Ediyarade 2:10.

21, 22. Ndifiọk nso edidọn̄ nnyịn esịt ke ini iyọde ukụt?

²¹ Ẹyedomo ime ye nsọn̄ọnda nnyịn ke ererimbot emi Satan akarade mi. Nte ededi, Jesus ọn̄wọn̄ọ ọnọ nnyịn ke ufọn idụhe ndikop ndịk nte idoride enyịn ke ini iso. Akpan n̄kpọ akam edi nnyịn ndinam akpanikọ. Apostle Paul ọkọdọhọ ke ‘ukụt edi ke ibio ini,’ ke adan̄aemi “ubọn̄,” m̀mê utịp oro Jehovah ọn̄wọn̄ọde ọnọ nnyịn “etịmde-tịm odobi akan onyụn̄ odude ke nsinsi.” (2 Corinth 4:17, 18) Idem ukụt Job ekedi ke ibio ini ke ẹmende ẹdomo ye inem inem uwem oro enye okodude ke ediwak isua mbemiso ye ke idomo esie ama okokụre.—Job 42:16.

²² Edi ini ekeme ndidu oro etiede nte ke mme idomo nnyịn idikụreke, onyụn̄ etie nte ke nnyịn ikemeke ndiyọ ndutụhọ nnyịn. Ke ibuotikọ oro etienede, nnyịn iyeneme nte se ikọwọrọde Job ekemede ndikpep nnyịn mme n̄kpọ efen efen ke nte ikemede ndiyọ. Iyeneme n̄ko mme usụn̄ oro ikemede ndisịn udọn̄ nnọ mbon oro afanikọn̄ esịmde.

Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?

• Nso akpan eneni ke Satan ekedemerede aban̄a nsọn̄ọnda Job?

• Ntak emi afanikọn̄ mîkpenen̄ekede ikpa nnyịn idem?

• Didie ke Jehovah esin̄wam nnyịn iyọ?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Mme ndise ke page 23]

Ndinam ndụn̄ọde, ndinyene nneme ye mme Christian oro ẹkọride ẹsịm ọyọhọ idaha, ndinyụn̄ ntịn̄ ofụri se idude nnyịn ke esịt ke akam ẹkeme ndin̄wam nnyịn iyọ