Mme Akpan N̄kpọ Ẹtode Psalm Ọyọhọ Ikpehe Ition
Ikọ Jehovah Enyene Uwem
Mme Akpan N̄kpọ Ẹtode Psalm Ọyọhọ Ikpehe Ition
IMỌ owo ẹkeme ndidọhọ ẹte: ‘Nditọ-iren nnyịn ẹbiet nsehe eto, eke ẹkponide ke uyen mmọ; nditọ nnyịn iban ẹnyụn̄ ẹbiet itiat inụk eke ẹsọide, man ẹda ẹbọp temple: mme unịm udia nnyịn ẹyọhọ, n̄kpri ufene nnyịn ẹman tọsịn.’ Akan oro, mmọ ẹkeme ndidọhọ n̄ko ẹte: “Mbon eke ẹtiede ntem [“ẹkop inemesịt,” NW].” Ke n̄kan̄ eken, andiwet psalm ọdọhọ ete: “Mbon eke Jehovah edide Abasi mmọ [“ẹkop inemesịt,” NW].” (Psalm 144:12-15) Ntak emi mmọ mîkpokopke? Jehovah edi Abasi inemesịt, ndien mbon oro ẹtuakde ibuot ẹnọ enye ẹsikop inemesịt. (1 Timothy 1:11) Ẹwụt emi ke akpatre ikpehe ikwọ eke odudu spirit Abasi emi esịnede Psalm 107 esịm 150.
Psalm Ọyọhọ Ikpehe Ition owụt n̄ko ata nti edu Jehovah, emi esịnede ima m̀mê ima-mfọnido, akpanikọ, ye mfọn esie. Adan̄a nte nnyịn inen̄erede idiọn̄ọ mme edu Abasi, ntre ke nnyịn idinen̄ede ima inyụn̄ ibak enye. Emi ayanam nnyịn ikop inemesịt. Nso nti etop ẹdọn̄ọ ntem ke Psalm Ọyọhọ Ikpehe Ition!—Mme Hebrew 4:12.
IMA-MFỌNIDO JEHOVAH ANAM NNYỊN IKOP INEMESỊT
Mme Jew oro ẹtode ntan̄mfep Babylon ẹdi ẹkwọ ẹte: “Yak [mme] owo ẹkọm Jehovah ke [“ima-mfọnido,” NW] esie, ye ke mme utịbe n̄kpọ emi enye anamde ye nditọ owo.” (Psalm 107:8, 15, 21, 31) David ọkwọ itoro ọnọ Abasi ete: “Akpanikọ fo . . . esịm ikpa-enyọn̄.” (Psalm 108:4) Enye eben̄e Abasi ke Psalm 109 ete: “Bọ mi ubọk [“n̄wam mi,” NW], O Jehovah Abasi mi: nyan̄a mi nte ekemde ye [“ima-mfọnido,” NW] fo.” (Psalm 109:18, 19, 26) Psalm 110 edi ntịn̄nnịm ikọ aban̄ade ukara Messiah. Psalm 111:10 ọdọhọ ete: “Uten̄e Jehovah edi editọn̄ọ ifiọk.” Psalm 112 ọdọhọ ke “owo eke abakde Jehovah [“okop inemesịt,” NW].”—Psalm 112:1.
Ẹkot Psalm 113 esịm 118 Psalm Itoro, sia ẹwetde ikọ emi, “Ẹtoro Jehovah” ndien ndien ke mme psalm emi. Mishnah, kpa n̄wed ọyọhọ isua ikie ita oro ẹwetde mme ibet oro ẹkesitịn̄de-tịn̄ ke eyo oro, ọdọhọ ke ẹkesikwọ ikwọ emi ke Passover ye ke usọrọ ita oro mme Jew ẹkesinịmde ke isua ke isua. Psalm 119 emi ọniọn̄de akan ke ofụri psalm onyụn̄ edide ibuotn̄wed oro ọniọn̄de akan ke Bible, enen̄ede otoro ikọ Jehovah.
Mme Mbụme N̄wed Abasi Oro Ẹbọrọde:
109:23—Nso ke ikọ David ọkọwọrọ ke ini enye ọkọdọhọde ete: “Mmadaha nte ukpọn̄ ke ini enye ọwọrọde uniọn̄”? David eketịn̄ ke ido uto ke imọ ikere ke usen n̄kpa imọ ama enen̄ede ekpere.—Psalm 102:11.
110:1, 2—Nso ke Jesus Christ, kpa “Ọbọn̄ [David],” akanam ke ini enye eketiede ke ubọk nnasia Abasi? Ke Jesus ama ekeset, enye ama ọdọk aka heaven onyụn̄ ekebet ke ubọk nnasia Abasi tutu esịm 1914, man ọtọn̄ọ ndikara nte Edidem. Ọtọn̄ọde ke ini oro, Jesus amakara mbet esie oro ẹyetde aran, ọnọ mmọ ndausụn̄ ke utom ukwọrọikọ ye edinam mbet, onyụn̄ etịm mmọ idem eben̄e ndikara ye enye ke Obio Ubọn̄ esie.—Matthew 24:14; 28:18-20; Luke 22:28-30.
110:4—Nso ke Jehovah ‘ọn̄wọn̄ọ emi enye mîdituaha n̄kpọfiọk’? Un̄wọn̄ọ emi edi ediomi oro Jehovah akanamde ye Jesus Christ ndinam enye edi Edidem ye Akwa Oku.—Luke 22:29.
113:3—Ke nso usụn̄ ke ẹtoro enyịn̄ Jehovah “ọtọn̄ọde ke edem usiaha-utịn̄ tutu esịm ke edem” usoputịn? Emi abuana n̄kpọ akan otu mme owo ndituak ibuot nnọ Abasi kpukpru usen. Un̄wana utịn esiyama ke ofụri ekondo, ọtọn̄ọde ke usiahautịn esịm usoputịn. Kpasụk ntre, ẹnyene nditoro Jehovah ke ofụri isọn̄. Oyom eti ndutịm man ẹkeme ndinam emi. Nnyịn Mme Ntiense Jehovah imenyene san̄asan̄a ifet nditoro Abasi nnyụn̄ mbuana ifịk ifịk ke utom editan̄a etop Obio Ubọn̄.
116:15—‘Didie ke n̄kpa mbon ima Jehovah edi n̄kpọ-uto ke enyịn esie’? Mme andituak ibuot nnọ Jehovah ẹnen̄ede ẹdi n̄kpọuto ke enyịn esie tutu enye ikpedehedei iyak ẹsobo kpukpru mmọ ẹfep. Edieke Jehovah akpayakde oro etịbe, ekpetie nte mme asua esie ẹkop odudu ẹkan enye. Akan oro, owo ndomokiet ikposụhọke ke isọn̄ ndida ntọn̄ọ obufa ererimbot.
119:71—Nso ufọn ke ukụt ekeme ndinyene? Nsọn̄ọn̄kpọ ekeme ndikpep nnyịn inen̄ede ibuọt idem ye Jehovah, ibọn̄ akam inọ enye ke ofụri esịt, isịn ifịk ikpep inyụn̄ inam se Bible etịn̄de. Akan oro, nte nnyịn inamde n̄kpọ ke ini ikụtde ukụt ekeme ndiwụt ndiọi edu oro anade inam ukpụhọde. Edieke inyịmede ndikpep n̄kpọ nto ukụt, enye idiyatke nnyịn esịt.
119:96—Nso ke ikọ emi “utịt kpukpru mfọn-mma” ọwọrọ? Andiwet psalm etịn̄ aban̄a se owo ekerede aban̄a mfọnmma. Eyedi enye ama ọdiọn̄ọ ke owo inyeneke ọyọhọ ifiọk iban̄a se mfọnmma ọwọrọde. Edi ibet Abasi itiehe ntre. Enye otụk kpukpru n̄kpọ oro ẹban̄ade uwem nnyịn.
119:164—Nso ke nditoro Abasi “utịm ikatiaba ke usen” ọwọrọ? Itiaba esiwak ndida mban̄a n̄kpọ oro edide ọyọhọ ọyọhọ. Ke ntre, andiwet psalm emi ọdọhọ ke Jehovah odot ndibọ kpukpru itoro.
Se Nnyịn Ikpepde:
107:27-31. Ifiọk ererimbot emi ‘ayatak’ ke ini Armageddon an̄wanade. (Ediyarade 16:14, 16) Ifiọk emi idikemeke ndinyan̄a owo ekededi nsio ke nsobo. Sụk mbon emi ẹdoride enyịn ke Jehovah ayanyan̄a mmimọ ẹdidu uwem ẹnyụn̄ ‘ẹkọm enye ke ima-mfọnido esie.’
109:30, 31; 110:5. Owoekọn̄ esikama akan̄kan̄ ke ubọk nnasia, ntre otuekọn̄ emi enye esikamade ke ubọk ufien isikemeke ndifụk ubọk nnasia esie. Jehovah ada “ke ubọk nnasia” mme asan̄autom esie ke ndamban̄a usụn̄ man an̄wana ọnọ mmọ. Ntem enye ekpeme onyụn̄ an̄wam mmọ. Nso eti ntak ke nnyịn inyene ntem ndinen̄ede ‘n̄kọm Jehovah’!
113:4-9. Jehovah enen̄ede okon̄ tutu ana enye ososụhọde mbemiso enye “ese n̄kpọ ke enyọn̄.” Kpa ye oro, enye esikere aban̄a mme ubuene, eyen unana, ye ada. Jehovah emi edide Ọbọn̄ Andikara esisụhọde idem, ndien enye oyom mme andituak ibuot nnọ imọ ẹsụhọde idem n̄ko.—James 4:6.
114:3-7. Ndikpep mban̄a mme utịben̄kpọ oro Jehovah akanamde ọnọ ikọt esie ke Ididuot Inyan̄, ke Akpa Jordan, ye ke Obot Sinai ẹkpenyene ndinen̄ede ntụk nnyịn. Ubonowo, emi “isọn̄” adade aban̄a, ẹkpenyene nditen̄e Ọbọn̄ m̀mê ‘ndinyek idem’ ke iso esie.
119:97-101. Ndinyene ifiọk, ọniọn̄, ye asian N̄wed Abasi eyekpeme nnyịn mbak idida unan eke spirit.
119:105. Ikọ Abasi edi utuenikan̄ ukot nnyịn sia enye esin̄wam nnyịn iyọ mme mfịna nnyịn. Enye n̄ko edi un̄wana usụn̄ nnyịn ke ndamban̄a usụn̄, koro enye esibem iso etịn̄ se idide uduak Abasi kaban̄a ini iso.
NDIKOP INEMESỊT KPA YE AFANIKỌN̄
Didie ke nnyịn ikeme ndiyọ idomo nnyụn̄ mbọhọ afanikọn̄? Psalm 120 esịm 134 ọnọ in̄wan̄-in̄wan̄ ibọrọ. Nnyịn iyọyọ idomo inyụn̄ ikop inemesịt edieke iyomde un̄wam Jehovah. Anaedi nditọ Israel ẹkesikwọ mme Psalm emi, emi ẹkotde Ikwọ Mmọ Eke Ẹdọkde, ke ini mmọ ẹkesidọkde ẹka Jerusalem ndinịm usọrọ mmọ eke isua ke isua.
Psalm 135 ye 136 ẹwụt ke Jehovah edi Andinam se ededi oro enye amade, ke enye inyụn̄ ibietke ndisọi mbiet emi mîkemeke ndinam baba n̄kpọ kiet. Ẹwet Psalm 136 ke usụn̄ oro otu kiet ẹkwọde akpa ikpehe ke ufan̄ikọ kiet kiet, mbon eken ẹnyụn̄ ẹbọ akpatre udịm ikwọ ke ufan̄ikọ oro. Psalm 137 etịn̄ aban̄a nte n̄kpọ eketiede ye mme Jew oro ẹkefụhọde ke Babylon, emi ẹkeyomde ndinyọn̄ n̄kokpono Jehovah ke Zion. David ewet Psalm 138 esịm 145. Enye oyom ‘ndikọm Jehovah ke ofụri esịt esie.’ Ntak-a? Enye ọdọhọ ete: “Koro [nnyenede] ndyọ ye ndịk.” (Psalm 138:1; 139:14) David eben̄e ke Psalm 140 esịm 144 ete ẹkpeme imọ ẹsio ke ubọk mme idiọkowo, ẹnọ imọ nsuannọ, ẹnyan̄a imọ ẹsio ke ubọk mbon oro ẹkọbọde imọ, ẹnyụn̄ ẹwụt imọ nte ikpodude eti uwem. Enye owụt ke ikọt Jehovah ‘ẹsikop inemesịt.’ (Psalm 144:15, NW) Ke David ama okodụn̄ọde ubọn̄ ye mfọnido Abasi, enye ọdọhọ ete: “Inua mi eyetịn̄ itoro Jehovah: ofụri obụkidem ẹyenyụn̄ ẹkọm edisana enyịn̄ esie ke nsinsi-nsinsi.”—Psalm 145:21.
Mme Mbụme N̄wed Abasi Oro Ẹbọrọde:
122:3—Didie ke Jerusalem ekedi obio eke ‘ẹtịmde ẹdian ọtọ kiet’? Ẹma ẹsibọp ufọk ke Jerusalem ẹnen̄ede ẹkpere kiet eken, kpa nte ekesidide ido ubọpufọk ke mme obio eset. Ekedi mmemmem n̄kpọ ndikpeme obio oro ẹkebọpde ufọk ẹnen̄ede ẹkpere kiet eken. Akan oro, sia ufọk ẹketiede ntem, mbio obio ẹma ẹkeme ndin̄wam nnyụn̄ n̄kpeme kiet eken. Emi owụt nte esien Israel 12 ẹkesidianade kiet ke n̄kan̄ eke spirit ke ini mmọ ẹkedide ẹdituak ibuot ẹnọ Jehovah.
123:2—Nso akpan n̄kpọ ke ikeme ndikpep nto uwụtn̄kpọ aban̄ade enyịn ifịn? Ifịn iren ye iban ẹsise ubọk eteufọk m̀mê ekaufọk mmọ ke ntak iba: man ẹdiọn̄ọ se enye oyomde, mîdịghe man enye ekpeme mmọ onyụn̄ ọnọ mmọ se mmọ ẹyomde. Ukem ntre, nnyịn ise Jehovah man ifiọk se idide uduak esie inyụn̄ ikụt mfọn ke iso esie.
131:1-3—Didie ke David ‘okosụhọrede onyụn̄ odop ukpọn̄ esie nte eyen eke adahade ke eba, eke anade eka esie ke ubọk’? Nte eyen eke adahade ke eba ekpepde ndikop ndọn̄esịt ye uyụhọ ke ubọk eka esie, David ama ekpep ndisụhọde nnyụn̄ ndop ukpọn̄ esie “nte eyen eke adahade ke eba, eke anade eka esie ke ubọk.” Didie? Esịt esie ikokon̄ke, enye ikemenekede enyịn ke enyọn̄, ikonyụn̄ iyomke ikpọ n̄kpọ. David ikoyomke uwọrọiso, utu ke oro, enye ama ọdiọn̄ọ ukeme esie onyụn̄ osụhọde idem. Ọfọn ikpebe enye, akpan akpan ke ini inyanarede ibịne ifetutom ke esop.
Se Nnyịn Ikpepde:
120:1, 2, 6, 7. Ubi ubi ye uyat uyat ikọ ẹkeme ndinen̄ede mbiak mbon en̄wen. Usụn̄ kiet ndiwụt ke nnyịn idi mbon “emem” edi ndikpeme se nnyịn itịn̄de.
120:3, 4. Edieke edide ke iyọ owo emi enyenede “edeme nsu,” edi n̄kpọ ndọn̄esịt ndifiọk ke Jehovah eyenen̄ede se ikwan̄ade ke edikem ini esie. “Owo ekọn̄” oyosobo mme ọdọk-edidọk efep. Ke akpanikọ, mmọ idibọhọke ikan̄ ikan̄ ubiomikpe Jehovah emi “ebok ikan̄ broom” adade aban̄a.
127:1, 2. Nnyịn ikpenyene nditiene ndausụn̄ Jehovah ke kpukpru se inamde.
133:1-3. Edidianakiet ikọt Jehovah ọnọ mmọ ifụre ye inemesịt. Ikpanaha nnyịn iyak utọk, n̄kụni, ye edisọp n̄kụt ndudue nnọ mbon en̄wen, ẹbiat edidianakiet nnyịn.
137:1, 5, 6. Ikọt Jehovah oro ẹkedude ke ntan̄mfep ẹma ẹnen̄ede ẹma Zion, emi akadade aban̄a esop Abasi. Nso kaban̄a nnyịn? Ndi nnyịn imenen̄ede ima esop oro Jehovah adade anam n̄kpọ mfịn?
138:2. Jehovah ‘okpono ikọ esie akan ofụri enyịn̄ esie’ koro enye oyosu kpukpru se enye ọkọn̄wọn̄ọde ke enyịn̄ esie ke usụn̄ oro nnyịn mîkekereke. Ke akpanikọ, nnyịn imenyene ata eti idotenyịn.
139:1-6, 15, 16. Jehovah ọfiọk mme edinam, ekikere, ye ikọ nnyịn idem mbemiso mmọ ẹwọrọde nnyịn ke inua. Enye ọdiọn̄ọ nnyịn toto ke ini enye mîketịmke inam nnyịn ima, oro edi mbemiso ndido idem nnyịn ẹkewọn̄ọde ẹda. Nte Abasi ọfiọkde nnyịn edi “utịbe akan” se nnyịn idiọn̄ọde. Edi n̄kpọ ndọn̄esịt didie ntem ndifiọk ke Jehovah esikụt idomo oro nnyịn isisobode onyụn̄ ọfiọk nte mmọ ẹfịnade nnyịn!
139:7-12. Idụhe ebiet ndomokiet emi nnyịn ikpodude emi Abasi mîkemeke ndisọn̄ọ nnyịn idem.
139:17, 18. Ndi ifiọk Jehovah esinem nnyịn esịt? (Mme N̄ke 2:10) Edieke edide ntre, nnyịn imenyene n̄kpọ oro edinọde nnyịn idatesịt ke nsinsi. Mme ekikere Jehovah “ẹwak ẹkan ntan.” Ntre, ediwak n̄kpọ ẹdisụk ẹdodu ndikpep mban̄a enye.
139:23, 24. Nnyịn ikpenyene ndiben̄e Jehovah odụn̄ọde owo esịtidem nnyịn m̀mê enye oyokụt “mme ukwan̄ usụn̄”—oro edi, ndiọi ekikere, udọn̄, ye edu—onyụn̄ an̄wam nnyịn ision̄o mmọ ifep ke esịt nnyịn.
143:4-7. Didie ke nnyịn ikeme ndiyọ nsọn̄ọn̄kpọ? Andiwet psalm eteme nnyịn ete ise mme utom Jehovah, itie ikere se ubọk esie anamde, inyụn̄ iben̄e enye an̄wam nnyịn.
“Mbufo Ẹtoro Jehovah”
Akpa Ikpehe Psalm esịm Psalm Ọyọhọ Ikpehe Inan̄ ẹtre ye ikọ oro ẹdade ẹtoro Jehovah. (Psalm 41:13; 72:19, 20; 89:52; 106:48) Psalm Ọyọhọ Ikpehe Ition etre ye ikọ itoro n̄ko. Psalm 150:6 ọdọhọ ete: “Yak kpukpru n̄kpọ eke ẹduọkde ibifịk ẹtoro Jehovah. Mbufo ẹtoro Jehovah.” Itien̄wed emi edisu ke obufa ererimbot Abasi.
Nte nnyịn itiede ibet ini idatesịt oro, nnyịn imenyene ediwak ntak ndinọ ata Abasi ubọn̄ nnyụn̄ ntoro enyịn̄ esie. Ke ini ikerede iban̄a inemesịt oro inyenede ke ntak emi idiọn̄ọde Jehovah inyụn̄ inyenede eti itie ebuana ye enye, nte oro ikpesịnke udọn̄ inọ nnyịn nditoro enye ye idatesịt?
[Ndise ke page 15]
Mme utịben̄kpọ Jehovah ẹnyene uten̄e
[Ndise ke page 16]
Ekikere Jehovah “ẹwak ẹkan ntan”