Ndi Bible Etie Ukpan Ukpan Akaha?

AKPARAWA kiet ke Finland ọdọhọ ete: “Ke ini n̄kedide eyenọwọn̄, owo ikekpepke mi edumbet Bible ndomokiet. Owo ikesinyụn̄ itịn̄ke n̄kpọ iban̄a Abasi.” Ediwak ubon ẹtie ntre mfịn. Ediwak owo, akpan akpan mme uyen, ẹda Bible nte ata n̄wed eset ẹnyụn̄ ẹdọhọ ke item esie etie ukpan ukpan akaha. Ẹsise mbon oro ẹyomde ndinam item Bible nte mbon oro ẹdade ukpan ye ewụhọ ẹfịk. Ntem, ediwak owo ẹkere ke ọfọn ndiyom ndausụn̄ ke itie en̄wen utu ke Bible.

Se inen̄erede inam mme owo ẹse Bible ntre edi ke mme ufọkabasi Christendom ẹkesifefịk mme owo ke ata anyan ini. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini oro ndusụk mme ewetmbụk eset ẹkekotde Eyo Ekịm, Ufọkabasi Catholic ke Europe ẹkesikakara ke ekperede ndidi kpukpru ikpehe uwem owo. Ẹma ẹsinọ ufen ẹnyụn̄ ẹkam ẹwot owo ekededi oro okpodomode ndineni mbet ufọkabasi. Mme ufọkabasi Protestant oro ẹkewọrọde ẹdi ke ukperedem ikesiyakke mme owo ẹnyene ifụre n̄ko. Mfịn, utọ ikọ nte “Calvinist” m̀mê “Puritan” esinam nnyịn iti mme anditiene akpan ukpepn̄kpọ ye ọkpọsọn̄ ufen oro ẹkesinọde mme utọ otu emi. Nte utịp, sia mme ufọkabasi ẹkesifịkde owo, mme owo ẹma ẹdue ẹdọhọ ke anaedi ukpepn̄kpọ Bible ẹsifefịk owo.

Ke mme isua ikie eke ndondo emi, mme ufọkabasi ke ndusụk idụt inyeneke aba odudu ke idem mme owo. Sia ẹkesịnde n̄kani ukpepn̄kpọ ido ukpono, ẹma ẹtọn̄ọ ndinịm ke mme owo ẹnyene unen ndibiere ke idemmọ se idide eti ye idiọk. Nso ikedi utịp? Ahti Laitinen, prọfesọ oro ekpepde n̄kpọ aban̄a ubiatibet ye nte mme owo ẹsinamde n̄kpọ ẹban̄a ikpe anam an̄wan̄a ete: “Mme owo iwụtke ukpono aba inọ ukara nte ẹkesiwụtde ke akpa, ndien mme owo itịmke ifiọk se idide eti ye idiọk.” Edi n̄kpọ n̄kpaidem ndikụt ke idem mme adaiso ido ukpono ẹsịne ke otu emi. Ọwọrọiso bishop kiet ke Ufọkabasi Lutheran ọkọdọhọ ete: “Ami nnịmke emi ẹdọhọde ke Bible m̀mê n̄ka ido ukpono ekeme ndibọrọ mme mbụme ẹban̄ade ido uwem.”

Ndi Ọfọn Ndinyene Ifụre Oro Mînyeneke Adan̄a?

Mme owo, akpan akpan n̄kpri owo, ẹkeme ndima ifụre oro mînyeneke adan̄a. Iwakke mme owo oro ẹmade ẹda mmimọ ke usụhọde m̀mê ẹdọhọ mmimọ inịm udịm udịm ibet. Nte ededi, ndi akpana ẹyak kpukpru owo ẹnyene ifụre ndinam se ẹmama? Man ekeme ndibọrọ mbụme emi, kere ban̄a uwụtn̄kpọ emi. Yak idọhọ ke enyene obio emi mînyeneke mbet uwat. N̄wed unyịme uwat ubomisọn̄ idụhe, owo isinyụn̄ itemke owo udomo uwat uwat. Mme owo ẹkeme ndiwat uwat nte ẹmama, idem ke ini ẹkpade mmịn, owo idọn̄ke enyịn̄ iban̄a udomo usọp oro ẹkpewatde,  mme idiọn̄ọ uwat oro ẹwụtde ebiet oro ẹkpetuakde ẹda, ikan̄ oro esinọde ndausụn̄, usụn̄ oro ẹtode n̄kan̄ kiet kpọt ẹdụk, m̀mê ebiet oro mme andisan̄a ke ukot ẹsibede usụn̄ ibiọn̄. Ndi ọkpọfọn ndinyene utọ inua-okot ifụre emi? N̄wan̄ansa-o! Utịp utọ ifụre oro ekpedi ndutịme ye afanikọn̄. Okposụkedi mbet uwat mînyịmeke ẹwat uwat nte ẹmama, nnyịn imọfiọk ke mme ibet emi ẹkpeme mme awat-uwat ye mbon oro ẹsan̄ade ke ukot.

Ukem ntre, Jehovah ọnọ ndausụn̄ ke nte ikpodude uwem. Emi ọfọn ye nnyịn. Edieke utọ ndausụn̄ oro mîkpodụhe, nnyịn ikpekpep n̄kpọ ke ndidodomo nse, ndien emi akpanam inọ idem nnyịn ye mbon en̄wen unan. Utọ uwem ndutịme oro ọkpọdiọk onyụn̄ akama afanikọn̄ ukem nte ediwat uwat ke obio oro mînyeneke mbet uwat. Ke akpanikọ, nnyịn imoyom ewụhọ ye ibet—ata ediwak owo ẹsisọsọp ẹnyịme ke imoyom mmọ.

‘Mbiomo Mi Efefere’

Mbet uwat ekeme ndisịne udịm udịm ibet—ke ndusụk itie ibet ẹban̄ade nte ẹkpebonde ubomisọn̄ ẹwak ẹkaha. Ke edide isio, Bible inọhọ utọ uwak ibet ntre. Utu ke oro, enye ọnọ mme akpan edumbet oro mîdobike owo mbiomo mînyụn̄ ifịkke-fịk owo. Jesus Christ ama ọnọ mbon eyo esie inem inem ikot emi: “Ẹtiene mi, kpukpru mbufo emi ẹkpade utom ẹnyụn̄ ẹbiomde ndodobi mbiomo, ndien nyọnọ mbufo nduọkodudu. Koro ọkpọnọ mi ememem, mbiomo mi onyụn̄ efefere.” (Matthew 11:28, 30) Apostle Paul ekewet ntem ke leta oro enye ọkọnọde ẹsọk esop Christian ke Corinth: “Ebiet emi spirit Jehovah odude, ifụre odu do.”—2 Corinth 3:17.

Nte ededi, utọ ifụre oro enyene adan̄a. Jesus ama etịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ ete ke se Abasi oyomde inam esịne mme ibet oro mîsọn̄ke ndinịm. Ke uwụtn̄kpọ, Jesus ọkọdọhọ mme mbet esie ete: “Mbet mi edi emi, ete mbufo ẹma kiet eken kpa nte ami mmade mbufo.” (John 15:12) Kere nte uwem ekpetiede edieke kpukpru owo ẹkpenịmde mbet oro! Ntem, ifụre oro mme Christian ẹnyenede ẹnyene adan̄a. Apostle Peter ekewet ete: “Ẹtie nte mbon ubọhọ-ufụn, ẹkûnyụn̄ ẹkama ifụre mbufo nte n̄kpọ ndida mfụk idiọkn̄kpọ, edi ẹkama nte ifịn Abasi.”—1 Peter 2:16.

Ke ntre, idem okposụkedi mme Christian mînyeneke udịm udịm ibet oro ẹkarade mmọ, mmọ isinamke se mmọ ke idemmọ ẹbierede ke edi eti m̀mê idiọk. Mme owo ẹyom ndausụn̄ oro Abasi ikpọn̄ ọnọde. Bible etịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ ete: “Owo eke asan̄ade inyụn̄ ikemeke ndinen̄ede ikpat esiemmọ.” (Jeremiah 10:23) Edieke nnyịn itienede ndausụn̄ Abasi, nnyịn iyenen̄ede ibọ ufọn.—Psalm 19:11.

Kiet ke otu mme ufọn oro edi inemesịt. Ke uwụtn̄kpọ, akparawa oro iketịn̄de iban̄a ke ntọn̄ọ, ekedi inọ ye osu nsu. Enye okodu etịme etịme uwem n̄ko. Ke ama ekekpep n̄kokon̄ edumbet Bible, enye ama okpụhọde uwem esie anam ekekem ye mme edumbet Bible. Enye ọkọdọhọ ete: “Okposụkedi mmen̄kekemeke ndisọsọp nnam ukpụhọde ekekem ye  kpukpru mme edumbet Bible, mma mfiọk ke mmọ ẹnyene ufọn. Uwem oro n̄kodude mbemiso ikọnọhọ mi utọ inemesịt oro n̄kopde idahaemi. Ndidu uwem ekekem ye mme edumbet Bible esinam owo odu mmemmem uwem. Enye esinam owo ọfiọk se idide uduak uwem, onyụn̄ ọfiọk se idide eti ye idiọk.”

Ediwak miliọn owo ẹbọ ukem ufọn emi. Ndausụn̄ oro ẹkụtde ke Bible an̄wam mmọ ẹnyene eti itie ebuana ye mme owo, ẹnyene ekikere oro adade ukem ukem ẹban̄a utom, ẹtre mme ido oro ẹnọde owo unan, ẹnyụn̄ ẹdu uwem inemesịt. Markus, * akparawa oro mîkadaha mme edumbet Bible idu uwem ke mbemiso, edi adade mmọ odu uwem idahaemi, etịn̄ ntem aban̄a idemesie: “Ndidu uwem ekekem ye Bible anam nnyene ukpono.” *

Afo Emek Ewe?

Edi, ndi Bible enyene se akpande? Ibọrọ edi ih—ndien se enye akpande edi ke ufọn kpukpru nnyịn. Edi nte Bible etie ukpan ukpan akaha? Ibọrọ edi baba. Ifụre oro mînyeneke adan̄a esida mme mfịna edi. Mme edumbet Bible ẹda ukem ukem, ẹnam nnyịn isọn̄ idem inyụn̄ ikop inemesịt. Markus ọdọhọ ete: “Nte ini ebede, mmokụt ufọn edida Ikọ Abasi nsịn ke edinam. Okposụkedi uwem mi okpụhọrede ke ediwak usụn̄ ye eke ata ediwak owo, idụhe ini oro n̄kerede ke mmataba eti n̄kpọ ekededi ke uwem.”

Ke ini ọtọn̄ọde ndikụt mme ufọn edida mme edumbet Bible nsịn ke edinam, afo eyenen̄ede ama Ikọ Abasi. Emi ayanam enyene akakan edidiọn̄—afo eyedi edima Jehovah Abasi, kpa Andinọ mme edumbet emi. Bible ọdọhọ ete: “Emi edi se ndima Abasi ọwọrọde, ete nnyịn inịm ibet esie; ndien ibet esie idobike owo mbiomo.”—1 John 5:3.

Jehovah edi Andibot nnyịn ye Ete nnyịn eke heaven. Enye ọfiọk se inen̄erede ifọn ye nnyịn. Utu ke nditie ukpan ukpan n̄kaha, enye ọnọ nnyịn ima ima ndausụn̄ ke ufọn nnyịn. Jehovah ada ikọ uto emi esịn udọn̄ ọnọ nnyịn ete: “Afo akpakam akpan̄ utọn̄ ke mbet mi! ndien emem fo ekpebiet akpa mmọn̄, edinen ido fo ekpebiet mbufụt inyan̄.”—Isaiah 48:18.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

[Ndise ke page 9]

Jesus ọkọdọhọ ke mbet Abasi ọnọ owo nduọkodudu

[Ndise ke page 10]

Nditiene ndausụn̄ Abasi ọnọ owo inemesịt ye ukpono