Didie ke Ẹkeme Ndikọ Ifiọk Abasi?

Ndusụk owo ẹkeme ndikere ke Abasi iyomke ndiyarade idemesie nnọ mme owo. Edieke enye oyomde ndiyararede idemesie, didie ke enye anam oro?

JOHN CALVIN owo Protestant emi akanamde ukpụhọde ke nte ẹkesinamde n̄kpọ ke ido ukpono ke ọyọhọ isua ikie 16, ama enen ndidọhọ ke mme owo ikemeke ndida ifiọk idemmọ mfiọk Abasi ibọhọke Abasi ayararede idemesie ọnọ mmọ. Nte ededi, ndusụk owo ẹkeme ndikere m̀mê Abasi enen̄ede oyom ndiyarade idemesie nnọ mme owo. Ndien didie ke enye ayararede idemesie edieke enye oyomde ndinam ntre?

Jehovah, kpa Akwa “Andibot,” enyene ntak emi enye anamde kpukpru se enye anamde. N̄ko, nte “Ata Ọkpọsọn̄ Abasi,” enye ekeme ndinam kpukpru se enye aduakde. (Ecclesiastes 12:1; Exodus 6:3) Nnyịn imekeme ndinịm ke enye oyom ndiyarade mme uduak esie nnọ mme owo, koro Amos prọfet esie ama ada odudu spirit ewet ete: “Koro ọbọn̄ Jehovah mîdinamke baba n̄kpọ kiet, ke mîbọhọke ini enye ayarade uduak esie ọnọ ikọt esie mme prophet.” Nte ededi, tịm fiọk ete ke ẹkedọhọ ke Abasi akayarade uduak esie ọnọ ikọt esie, oro edi mbon oro ẹkenen̄erede ẹma enye. Ndi oro iwụtke ifiọk? Anie ke afo esitịn̄ ikọ idịbi ọnọ? Ndi esitịn̄ ọnọ owo ekededi m̀mê esikam etịn̄ ọnọ mme akpan ufan fo?—Amos 3:7; Isaiah 40:13, 25, 26.

Odot ọniọn̄ ye ifiọk Abasi ẹdori mbon nsụhọdeidem uten̄e. Edi oro ikpọn̄ ikemeke ndinam nnyịn owo kiet kiet ibọ ufọn ito ọniọn̄ ye ifiọk Abasi. Bible enen̄ede owụt ke oyom isụhọde idem man ikeme ndikpep n̄kpọ mban̄a Abasi, ke ini ọdọhọde ete: ‘Nịm mbet mi ke idem fo. Kpan̄ utọn̄ fo ke eti ibuot. Sịn esịt fo ke mbufiọk. Fiori kot asian nyụn̄ menede uyo fo nọ mbufiọk. Yom enye nte silver.’—Mme N̄ke 2:1-4.

Ke akpanikọ, owo nsụhọdeidem emi esịnde ifịk anam emi eyekeme ndifiọk Abasi. N̄wed Mme N̄ke oro aka iso ọdọhọ ete: “Jehovah enyene eti ibuot; ifiọk ye mbufiọk ẹto enye ke inua.” Ke akpanikọ, mbon oro ẹnen̄erede ẹyom ndifiọk akpanikọ ẹkeme ‘nditịm mfiọk eti ido, ye ikpe, ye se inende; ye kpukpru nti usụn̄.’—Mme N̄ke 2:6-9.

Mme Owo Ẹyom Akpanikọ

The Encyclopedia of Religion ọdọhọ ete: “Mme owo ẹnen̄ede ẹyom ndifiọk se idide ata idem n̄kpọ ye se mîdịghe, se ikopde odudu ye se mîkopke, se idide eti ye se mîdịghe, se isanade ye se mîsanake, se in̄wan̄ade owo ye se mîn̄wan̄ake, ye ndifiọk se owo mîtịmke ifiọk.” Mme owo ẹyom akpanikọ ke anyan ini man ẹkeme ndifiọk kpukpru emi. Adan̄a nte mmọ ẹkade ẹbịne Jehovah, emi andiwet psalm okotde “Abasi akpanikọ,” ntre ke mmọ ẹka iso ẹfiọk akpanikọ.—Psalm 31:5.

Enyịn̄ oro Jehovah ọwọrọ ke ata ata usụn̄ “Enye Anam Akabade Edi.” (Genesis 2:4) Ntem, se enyịn̄ Abasi ọwọrọde owụt ke enye edi Andibot onyụn̄ anam ẹfiọk uduak  esie. Ke nditịm ntịn̄, ndidiọn̄ọ nnyụn̄ nnam mme owo ẹfiọk enyịn̄ Jehovah anam ẹdiọn̄ọ ido ukpono akpanikọ. Jesus ama enen̄ede ọdiọn̄ọ oro. Ke ini enye ọkọbọn̄de akam ọnọ Abasi aban̄a mme anditiene enye, enye ọkọdọhọ ete: “Ami mmonyụn̄ nnam mmọ ẹfiọk enyịn̄ fo nyonyụn̄ nnam mmọ ẹfiọk, man ima oro afo akamade mi okpodu ye mmọ, ami n̄kponyụn̄ ndu ke ebuana ye mmọ.”—John 17:26.

Ke ini ẹkedọhọde Joseph eyen Hebrew edisiak ndap, enye ekeberi edem ke Abasi onyụn̄ etịn̄ uko uko ete: “Nte idịghe Abasi asiak ndap?”—Genesis 40:8; 41:15, 16.

Ke ediwak isua ikie ẹma ẹkebe, Edidem Nebuchadnezzar eke Babylon ama adaba ndap emi mme ọfiọkn̄kpọ owo esie mîkekemeke ndisiak. Prọfet Daniel ama ọdọhọ edidem oro ete: “Abasi emi ayararede ndịbe n̄kpọ odu ke enyọn̄, ndien edi enye asian edidem Nebuchadnezzar se ididide ke ukperedem usen.”—Daniel 2:28.

Uwụtn̄kpọ Joseph ye Daniel ẹwụt ke mbon oro ẹnamde n̄kpọ Jehovah Abasi kpọt ẹkeme ndinyene ọniọn̄ ye ifiọk Abasi. Edi akpanikọ ke ekeme ndiyom iduọk mme ekikere oro ikenyenede ke akpa man inyene mfọn Abasi. Mme Jew eke akpa isua ikie oro ẹkekabarede ẹdi mme Christian ẹkenyene ndinam oro. Sia ẹkekpepde mmọ toto ke uyen ndikpono nnyụn̄ nnịm mme ibet oro editịm n̄kpọ mme Jew ẹkenọde, ama oyom ẹnọ mmọ ini man ẹkeme ndinyịme Jesus nte Messiah. Enye ekedi man edisu Ibet Moses, kpa Ibet emi ekedide “mbukpọn̄ nti n̄kpọ eke ẹdidide.” (Mme Hebrew 10:1; Matthew 5:17; Luke 24:44, 45) “Ibet Christ” ekedida itie onyụn̄ enen̄erede ọfọn akan Ibet Moses.—Galatia 6:2; Rome 13:10; James 2:8.

Kpukpru nnyịn imana ke ererimbot emi adianarede ọkpọn̄ Abasi. Ke ntak idiọkn̄kpọ oro ikadade imana ito akpa ete ye eka nnyịn, nnyịn ikamana nte mme asua Abasi, inyụn̄ inana ata ifiọk uduak Abasi. Esịt esibian̄a nnyịn n̄ko. (Jeremiah 17:9; Ephesus 2:12; 4:18; Colossae 1:21) Man idi ufan Abasi, nnyịn inyene ndikere n̄kpọ nte Abasi esikerede. Ndinam oro idịghe ifia ubọk kiet.

Ekeme ndidi idimemke utom ndikpọn̄ ukpepn̄kpọ m̀mê edinam nsunsu ido ukpono, akpan akpan edieke ẹkekpepde nnyịn oro toto ke uyen. Edi ndi esịne ifiọk ndika iso nsan̄a ke ukwan̄ usụn̄? Baba-o! Akam enen̄ede esịne ifiọk ndikpụhọde ekikere nnyịn man inyene mfọn Abasi.

 Ndifiọk Usụn̄ Oro Abasi Adade Ọnọ Ukpep

Nso ikeme ndin̄wam nnyịn ifiọk akpanikọ inyụn̄ idu uwem ekekem ye enye? Ke eyo nditọ Israel, Abasi ekesimek mme owo oro ẹkekemede ndiberi edem ẹnyụn̄ ẹnamde akpanikọ man ẹda ikọt esie usụn̄. Christ emi edide Ibuot esop Christian mfịn, ọnọ mbon oro ẹnen̄erede ẹyom akpanikọ ndausụn̄ n̄ko. Enye ada mme anditiene enye, emi ẹkemede ndiberi edem ẹnyụn̄ ẹnamde akpanikọ, ọnọ mbon oro ẹnen̄erede ẹyom akpanikọ ndausụn̄ ye ukpeme. (Matthew 24:45-47; Colossae 1:18) Edi didie ke owo ekeme ndidiọn̄ọ usụn̄ oro Abasi adade ọnọ mme owo ukpep?

Ata mme anditiene Jesus Christ ẹdomo ndinyene ukem edu oro Christ ekenyenede ke ini enye ekedide owo. Edi mmemmem n̄kpọ ndida mme edu emi mfiọk mme anditiene Christ ke ererimbot emi ọdiọn̄de-diọn̄ ọdiọk mi. (Se ekebe ke page 6.) Ndi ido ukpono emi afo abuanade enyene mme edu emi mîdịghe ndi mbon ido ukpono mbọhọ mbufo ẹnyene mme edu emi? Afo ọyọbọ ufọn edieke adade Bible odụn̄ọde mme n̄kpọ emi.

Nnyịn imesịn udọn̄ inọ fi ite odụn̄ọde mme n̄kpọ emi ke ndibọ ukpep Bible. Isua oko, Mme Ntiense Jehovah ẹma ẹkpep Bible ye se ibede owo 6,000,000 ke ẹbaharede ukem ukem ke idụt 235. Ndikọ ifiọk Abasi edi n̄kpọ oro akade-ka iso, ọnọde uyụhọ, onyụn̄ enyenede ufọn. Ntak mûtọn̄ọke ndikọ ifiọk Abasi-e? Ududehedei utua n̄kpọfiọk ke ndinam emi. Ke akpanikọ, nnyịn Imekeme ndinen̄ede mfiok Abasi!

[Ekebe ke page 6]

MBON ORO ẸNAMDE SE ABASI AMADE . . .

itieneke in̄wana en̄wan ukaraidem. —Isaiah 2:4.

ẹsion̄o nti mfri ebe ke ndinam uduak Abasi.—Matthew 7:13-23.

ẹnyene ata ima ke otu idemmọ. —John 13:35; 1 John 4:20.

ẹnyene ndidiana kiet ke ofụri ebiet. —Micah 2:12.

ikpebeke mme idiọk edu ye ido ererimbot oro mmọ ẹdude.—John 17:16.

ẹkwọrọ eti mbụk ẹnyụn̄ ẹnam mme mbet.—Matthew 24:14; 28:19, 20.

ẹma ndisop idem ọtọkiet man ẹsịn udọn̄ ẹnọ kiet eken.—Mme Hebrew 10:25.

ẹtoro Abasi nte otu kiet ke ofụri ererimbot.—Ediyarade 7:9, 10.

[Mme ndise ke page 7]

Owo kiet kiet ekeme ndikọ ifiọk Abasi, ẹnyụn̄ ẹkeme ndikọ nte ubon ye nte esop