Jehovah Edi Abasi Oro Esiwụtde Esịtekọm
Jehovah Edi Abasi Oro Esiwụtde Esịtekọm
“Abasi ikwan̄ake nte efrede utom ye ima eke mbufo ẹwụtde ẹban̄a enyịn̄ esie.”—MME HEBREW 6:10.
1. Didie ke Jehovah okowụt esịtekọm aban̄a se Ruth eyen Moab akanamde?
JEHOVAH esinen̄ede owụt esịtekọm aban̄a ukeme oro mbon oro ẹnen̄erede ẹyom ndinam uduak esie ẹsisịnde; enye esinyụn̄ enen̄ede ọdiọn̄ mmọ. (Mme Hebrew 11:6) Boaz emi ekedide owo Abasi ama enen̄ede ọfiọk ediye edu Abasi emi, oro akanam enye ọdọhọ Ruth, kpa eyen Moab oro eketịmde ese eka ebe esie emi ekedide ebeakpa, ete: “Jehovah osụk ọnọ fi usiene utom fo, Jehovah Abasi . . . osụk ọnọ fi ofụri n̄kpọ eyen-utom fo.” (Ruth 2:12) Ndi Abasi ama ọdiọn̄ Ruth? Ih, ama ọdiọn̄. Kamse, n̄kọ mbụk esie odu ke Bible! Ke akande oro, Boaz ama ada enye ọdọ ndien enye akabade edi eka eka Edidem David ye eka eka Jesus Christ. (Ruth 4:13, 17; Matthew 1:5, 6, 16) Oro edi kiet kpọt ke otu ediwak uwụtn̄kpọ ke Bible oro ẹwụtde nte Jehovah esiwụtde esịtekọm aban̄a se mme asan̄autom esie ẹnamde.
2, 3. (a) Nso inam esịtekọm oro Jehovah owụtde otụk nnyịn? (b) Ntak emi Jehovah esinen̄erede owụt esịtekọm? Nọ uwụtn̄kpọ.
2 Jehovah ada nte imọ imanam ukwan̄n̄kpọ edieke itrede ndiwụt esịtekọm. Mme Hebrew 6:10 ọdọhọ ete: “Abasi ikwan̄ake nte efrede utom ye ima eke mbufo ẹwụtde ẹban̄a enyịn̄ esie, ke emi mbufo ẹkesan̄ade utom ẹnọ ndisana owo ẹnyụn̄ ẹsụk ẹkade iso ẹsan̄a.” Se inam ikọ emi enen̄ede otụk nnyịn edi nte ke Abasi owụt esịtekọm aban̄a mbon oro ẹsịnde idem ẹnam n̄kpọ esie okposụkedi emi mmọ ẹdide mme anamidiọk ẹnyụn̄ ẹtabade ubọn̄ esie.—Rome 3:23.
3 Unana mfọnmma nnyịn ekeme ndinam ikere ke utom Abasi oro inamde ekpri akaha ndidi se Abasi ọdiọn̄de. Nte ededi, Jehovah enen̄ede ọfiọk esịt nnyịn ye se nnyịn ikemede ndinam, ntre enye enen̄ede ada utom ofụri ukpọn̄ oro inamde ke akpan n̄kpọ. (Matthew 22:37) Ke uwụtn̄kpọ, yak idọhọ ke eka eyen okụt n̄kpọitọn̄ oro mîsọn̄ke urua odorode ke okpokoro esie. Enye ekeme ndise n̄kpọitọn̄ oro ke mbio onyụn̄ osio enyịn efep. Nte ededi, kad oro asan̄ade ye n̄kpọitọn̄ oro owụt ke ekpri eyenan̄wan esie edep n̄kpọitọn̄ oro ọnọ enye, n̄ko nte ke enye akada kpukpru okụk esie edep. Mma emi adara enọ oro idahaemi. Mmọn̄eyet idatesịt ekeme ndisiaha enye ke enyịn, anamde enye omụm eyen esie afat, enen̄ede ọkọm enye ke ata ọn̄wọn̄esịt esie.
4, 5. Didie ke Jesus ekekpebe Jehovah ke ndiwụt esịtekọm?
4 Sia Jehovah enen̄erede ọfiọk esịt nnyịn ye se nnyịn ikemede ndinam, esịt esinen̄ede enem enye ke ini inamde ofụri se ikemede, edide esisịt m̀mê ediwak. Jesus ama enen̄ede ekpebe Ete esie ke afan̄ emi. Ti mbụk Bible oro aban̄ade n̄kpri okudọk oro ubuene ebeakpa eketịpde. Jesus ama “emenede enyịn okụt nte mbon inyene ẹsịnde enọ mmọ ke n̄kpọ udọn̄ okụk. Ndien enye okụt ubuene ebeakpa kiet nte esịnde okudọk okụk iba, emi enyenede ata esisịt ekọmurua, onyụn̄ ọdọhọ ete: ‘Ke akpanikọ ke ndọhọ mbufo nte, Ebeakpa emi, okposụkedi ebuenede, ama esịn okụk akan kpukpru se mmọ ẹkesịnde. Koro kpukpru mmọ ẹkesio mme enọ ke nyọhọ-nsụhọ mmọ ẹsịn, edi n̄wan emi, ke unana esie, ekesịn kpukpru se enye akpadade odu uwem.’”—Luke 21:1-4.
5 Ih, Jesus ama ọfiọk ke ofụri se n̄wan oro ekenyenede ekedi oro, koro enye ama ọfiọk ke n̄wan oro ekedi ubuene ebeakpa, ntre Jesus ama enen̄ede owụt esịtekọm. Jehovah esinam kpasụk ntre. (John 14:9) Ndi idịghe n̄kpọ nsịnudọn̄ ndifiọk ke se ededi oro anamde ke ofụri esịt, ke Abasi ye Eyen esie ẹyewụt esịtekọm?
Jehovah Ọdiọn̄ Owo Ethiopia Oro Abakde Enye
6, 7. Ntak emi Jehovah okowụtde esịtekọm aban̄a se Ebed-melech akanamde, ndien didie ke Enye akanam oro?
6 N̄wed Abasi owụt ediwak ini nte Jehovah owụtde esịtekọm ọnọ mbon oro ẹnamde uduak esie. Kere se enye akanamde ye Ebed-melech, owo Ethiopia oro akabakde enye, emi okodude uwem ukem ini ye Jeremiah, emi okonyụn̄ edide asan̄autom ke ufọk Zedekiah, kpa idiọk edidem Judah. Ebed-melech ama edifiọk ke mbọn̄ Judah ẹma ẹdori prọfet Jeremiah ikọ ẹte ke enye oyom idiọk ọnọ obio ẹnyụn̄ ẹtop enye ẹsịn ke obube man biọn̄ okpowot enye do. (Jeremiah 38:1-7) Ebed-melech ama ọfiọk ke etop oro Jeremiah ọkọkwọrọde akanam ẹnen̄ede ẹsua enye, ntre enye ama ekenịm edidem eben̄e ke iso, ikereke m̀mê ẹyewot imọ. Enye ama eben̄e edidem uko uko ete: “Ọbọn̄ mi edidem, mbon oro ẹdiọk ndinam kpukpru se mmọ ẹnamde ye Jeremiah prophet, emi mmọ ẹduọkde ke obube: ndien enye ayakpa biọn̄ ke itie esie.” Edidem ama ọnọ uyo ete Ebed-melech ada irenowo 30 okosio prọfet oro ke obube.—Jeremiah 38:8-13.
7 Jehovah ama okụt ke Ebed-melech ama enyene mbuọtidem, ndien oro anam enye akan ndịk ekededi oro akpakanamde enye. Ntem, Jehovah ama owụt esịtekọm aban̄a se enye akanamde onyụn̄ ada Jeremiah asian enye ete: “Sese, ami mmọn̄ nda uyo mi ntiene obio emi ke idiọk, idịghe ke eti; . . . Ndien nyanyan̄a fi ke usen oro, . . . mmọ idinyụn̄ idaha fi isịn ke ubọk mme mmọ emi afo edịghede ke iso mmọ. Koro mmenditreke ndiyak fi ọbọhọ . . . : edi ukpọn̄ fo eyedi okuo ke n̄kpọ mbụme: koro afo ọkọbuọtde idem fo ye ami.” (Jeremiah 39:16-18) Ih, Jehovah ama anyan̄a Ebed-melech ye Jeremiah osio ke ubọk ndiọi mbọn̄ Judah ye ke ubọk mbon Babylon, emi ẹkesobode Jerusalem. Psalm 97:10 ọdọhọ ete: “[Jehovah] enịm ukpọn̄ mbon ima esie; oyosio mmọ mme idiọk owo ke ubọk.”
“Ete Fo Emi Esede ke Ndịbe Ọyọnọ Fi Utịp”
8, 9. Jesus okowụt ke nso orụk akam ke Jehovah ama?
8 Se Bible etịn̄de aban̄a akam anam ifiọk ke Jehovah esiwụt esịtekọm onyụn̄ ada utom oro inamde inọ imọ ke ọsọn̄urua. Solomon ọkọdọhọ ete: “Akam mbon eti ido enem [Abasi] esịt.” (Mme N̄ke 15:8) Ke eyo Jesus, ediwak mme adaiso ido ukpono ẹma ẹsibọn̄ akam ke eferife man ẹwụt mme owo idem, idịghe ke ntak emi ẹketen̄ede Abasi. “Mmọ ke ẹbọ utịp mmọ ọyọhọ ọyọhọ,” ntre ke Jesus ọkọdọhọ. Mmọdo, enye ama eteme mme anditiene enye ete: “Amaedi afo, ke ini ọbọn̄de akam, dụk ke ọkpọkpọ ubet fo ndien, ke ama ekeberi usụn̄, bọn̄ akam nọ Ete fo emi odude ke ndịbe; ndien Ete fo emi esede ke ndịbe ọyọnọ fi utịp.”—Matthew 6:5, 6.
9 Nte ededi, Jesus ikọdọhọke ke inaha ẹbọn̄ akam ke eferife, koro enye ke idemesie ama esibọn̄ ndusụk ini. (Luke 9:16) Esịt esinen̄ede enem Jehovah ke ini ibọn̄de akam inọ enye ke ofụri esịt, idịghe man iwụt owo idem. Ke akpanikọ, ọkpọkpọ akam oro ibọn̄de ẹsiwụt adan̄a nte imade inyụn̄ ibuọtde idem ke Abasi. Mmọdo, ikpaha nnyịn idem nte Jesus ekesiwakde ndika ndobo ndobo ebiet n̄kọbọn̄ akam. Ini kiet, enye ama adaha “tụhi-tụhi usenubọk, ke adan̄aemi osụk edide ekịm” ọkọbọn̄ akam. Ini efen, enye ama “ọdọk ke obot ikpọn̄ ndikọbọn̄ akam.” Enye n̄ko ama ada ofụri okoneyo ọbọn̄ akam mbemiso ekemekde apostle esie 12.—Mark 1:35; Matthew 14:23; Luke 6:12, 13.
10. Ke ini akam nnyịn owụtde ke imenen̄ede iyom ndinem Abasi esịt, nso ke nnyịn ikeme ndinen̄ede nnịm?
10 Kere nte Jehovah ekenen̄erede ọbiọn̄ utọn̄ ke akam ofụri esịt oro Eyen esie ọkọbọn̄de! Ke akpanikọ, ndusụk ini Jesus ama esibọn̄ akam ye “ọkpọsọn̄ eseme ye mmọn̄eyet . . . ndien ẹma ẹyere enye edifọn edifọn ke ntak emi enye enyenede mbak Abasi.” (Mme Hebrew 5:7; Luke 22:41-44) Edieke akam nnyịn owụtde ke imenen̄ede iyom ndinem Abasi esịt, nnyịn imenịm ke Ete nnyịn eke heaven eyenen̄ede ọbiọn̄ utọn̄ onyụn̄ ama akam nnyịn. Ke akpanikọ, “Jehovah emekpere . . . kpukpru mmọ eke ẹsemede ẹnọ enye ke akpanikọ.”—Psalm 145:18.
11. Didie ke Jehovah ese se nnyịn inamde ke ndịbe?
11 Edieke Jehovah esimade akam oro ibọn̄de inọ enye ke ndịbe, oro ọwọrọ ke enye ayama n̄ko edieke ikopde uyo esie ke ndịbe! Ke nditịm ntịn̄, Jehovah ọfiọk kpukpru se inamde ke ndịbe. (1 Peter 3:12) Ke akpanikọ, edieke nnyịn inamde akpanikọ inyụn̄ ikopde uyo Abasi ke ini idude ikpọn̄, oro owụt ke nnyịn inam n̄kpọ Jehovah “ke ofụri esịt,” oro edi ke esịt nnyịn asana onyụn̄ ọsọn̄ọ eyịre ke se inende. (1 Chronicles 28:9) Utọ edu oro esidat Jehovah esịt didie ntem!—Mme N̄ke 27:11; 1 John 3:22.
12, 13. Didie ke nnyịn ikeme ndikpeme ekikere ye esịt nnyịn nnyụn̄ ntie nte anam-akpanikọ mbet oro Nathanael?
12 Mmọdo, mme Christian oro ẹnamde akpanikọ isidịbeke inam idiọkn̄kpọ oro abiatde ekikere ye esịt mmọ, utọ nte edise ndise idan̄ ye afai. Okposụkedi ẹkemede ndidịp owo ndusụk idiọkn̄kpọ, nnyịn imọfiọk ke “kpukpru n̄kpọ ẹna iferi ẹnyụn̄ ẹyarade ẹna in̄wan̄-in̄wan̄ ke enyịn enye emi nnyịn inyenede ndinam ibat nnọ.” (Mme Hebrew 4:13; Luke 8:17) Edieke idomode ndifep mme n̄kpọ oro Jehovah mîmaha, esịt idibiomke nnyịn, edi esịt eyenem nnyịn ndifiọk ke Abasi ama nnyịn. Ke akpanikọ, eyịghe idụhe nte ke Jehovah esinen̄ede owụt esịtekọm onyụn̄ ama “owo eke asan̄ade nte ọfọnde ama, onyụn̄ amade edinen ido, onyụn̄ ọdọhọde akpanikọ ke esịt esie.”—Psalm 15:1, 2.
13 Ntre didie ke nnyịn ikeme ndikpeme esịt ye ekikere nnyịn ke ererimbot oro ọyọhọde ye idiọkn̄kpọ mi? (Mme N̄ke 4:23; Ephesus 2:2) Ke adianade ye ndidara kpukpru enọ eke spirit oro Jehovah ọnọde nnyịn, ana nnyịn inen̄ede isịn ukeme ifep se idiọkde inyụn̄ inam se ifọnde, inam oro usọp usọp mbak ndiọi udọn̄ ẹdidọn̄ n̄kam ke esịt nnyịn nnyụn̄ mman idiọkn̄kpọ. (James 1:14, 15) Kere nte esịt ekpenemde fi edieke Jesus ekpetịn̄de se enye eketịn̄de aban̄a Nathanael ye afo, ete: “Sese, [owo] emi abian̄a mîdụhe enye ke esịt.” (John 1:47) Nathanael, oro ẹkenyụn̄ ẹkotde Bartholomew, ama enyene san̄asan̄a ifet edikabade ndi kiet ke otu apostle Jesus 12.—Mark 3:16-19.
“Akwa Oku Emi Owụtde Mbọm Onyụn̄ Anamde Akpanikọ”
14. Didie ke nte Jesus akadade se Mary akanamde okokpụhọrede ye nte mbon en̄wen ẹkedade?
14 Jesus emi ẹkebotde ke “mbiet Abasi oro enyịn mîkwe,” kpa Jehovah, ama esinen̄ede ekpebe Ete esie ke ndiwụt esịtekọm mban̄a mbon oro ẹnamde n̄kpọ Abasi ke edisana esịt. (Colossae 1:15) Ke uwụtn̄kpọ, usen ition mbemiso enye akayakde uwem esie ọnọ, Jesus ye ndusụk mbet esie ẹkedi esen ke ufọk Simon ke Bethany. Mbubịteyo oro, Mary eyeneka Martha ama “emen enem-utebe aran, ata nard, emi odobide ke pound kiet, emi ọsọn̄de urua etieti” (ekpere ndisịm okụk utom isua kiet), eyet Jesus ke ibuot ye ke ukot. (John 12:3) Ndusụk owo ẹma ẹdọhọ ẹte: “Ẹbaha n̄kpọ emi ẹban̄a nso?” Nte ededi, Jesus ikadaha enye ntre. Enye akada se Mary akanamde nte ata akamba mfọnido oro enyenede n̄kpọ ndinam ye n̄kpa ye edibụk imọ, oro akasan̄ade ekpere. Ntre, utu ke ndisua nnọ Mary, Jesus akakam okpokpono enye. Enye ọkọdọhọ ete: “Ebiet ekededi emi ẹdikwọrọde eti mbụk emi ke ofụri ererimbot, ẹyetịn̄ n̄ko se n̄wan emi akanamde ndida nti enye.”—Matthew 26:6-13.
15, 16. Didie ke Jesus ndikodu ke isọn̄ nnam n̄kpọ Abasi enyene ufọn ọnọ nnyịn?
15 Nso akwa ifet ke edi ntem ndinyene Ọbọn̄ oro esinen̄erede owụt esịtekọm, kpa Jesus! Ke akpanikọ, se Jesus okosobode ke isọn̄ ama eben̄e enye idem ọnọ utom oro Jehovah ekenịmde ọnọ enye—oro edi ndidi Akwa Oku ye Edidem nnọ esop mme Christian oro ẹyetde aran, nnyụn̄ ndi nnọ ererimbot.—Colossae 1:13; Mme Hebrew 7:26; Ediyarade 11:15.
16 Jesus ama enen̄ede enyene udọn̄ onyụn̄ enen̄ede ama ubonowo idem mbemiso enye ekedide isọn̄. (Mme N̄ke 8:31) Ndidu ke isọn̄ ama anam enye ekeme nditịm mfiọk mme idomo oro isisobode ke ini inamde utom Abasi. Apostle Paul ekewet ete: “Ama obiomo [Jesus] ndikabade ntie nte ‘nditọete’ esie ke kpukpru usụn̄, man enye akpakabade edi akwa oku emi owụtde mbọm onyụn̄ anamde akpanikọ . . . Koro ke emi enye ama okokụt ndutụhọ ke ini ẹsịnde enye ke udomo, enye ekeme ndin̄wam mbon oro ẹsịnde ke udomo.” Jesus ekeme “nditiene nnyịn n̄kop mmemidem” koro “ẹma ẹkedomo [enye] ẹse ke kpukpru usụn̄ nte nnyịn, edi mînyeneke idiọkn̄kpọ.”—Mme Hebrew 2:17, 18; 4:15, 16.
17, 18. (a) Leta oro ẹkenọde ẹsọk esop mbitiaba oro ke Asia Minor ẹwụt ke Jesus ọfiọk nso? (b) Ẹketịm mme Christian oro ẹyetde aran idem ẹnọ nso?
17 Ke Jesus ama ekeset ke n̄kpa, se enye eketịn̄de ama owụt ke enye enen̄ede ọfiọk mme idomo oro ẹkesịmde mme mbet imọ. Kere ban̄a mme leta oro enye akanamde apostle John ewet ọnọ esop itiaba oro ẹkedude ke Asia Minor. Jesus ọkọdọhọ esop Smyrna ete: “Mmọfiọk ukụt ye unana fo.” Ke nditịn̄ ke usụn̄ efen, Jesus ọkọdọhọ ete: ‘Mmenen̄ede mfiọk mme mfịna fo; mmenen̄ede mfiọk se afo osobode.’ Ntre, sia edide enye ke idemesie ama okụt ndutụhọ tutu esịm n̄kpa, enye ama ada esịtmbọm ọsọn̄ọ ọn̄wọn̄ọ ọnọ mmọ ete: “Wụt idem nte anam-akpanikọ idem tutu esịm n̄kpa, ndien nyọnọ fi anyanya uwem.”—Ediyarade 2:8-10.
18 Leta oro enye ọkọnọde ẹsọk esop mbitiaba oro ẹnen̄ede ẹwụt ke Jesus enen̄ede ọfiọk mme afanikọn̄ oro ẹsịmde mme mbet imọ, ye nte ke imọ imokop inemesịt iban̄a nsọn̄ọnda mmọ. (Ediyarade 2:1–3:22) Ti ete ke Jesus eketịn̄ ikọ emi ọnọ mme Christian oro ẹyetde aran, oro ẹnyenede idotenyịn ndikara ye enye ke heaven. Ukem nte Ọbọn̄ mmọ, ẹketịm mmọ idem ẹnọ akamba utom editiene nda ata esịtmbọm ye ekọmurua uwa ufak Christ n̄n̄wam ubonowo oro ẹdọn̄ọde mi.—Ediyarade 5:9, 10; 22:1-5.
19, 20. Didie ke “akwa otuowo” ẹdara se Jehovah ye Eyen esie ẹnamde?
19 Nte ededi, kpa nte Jesus amade mme anditiene enye oro ẹyetde aran, enye n̄ko ama mme anam-akpanikọ “mme erọn̄ en̄wen” esie, emi ediwak miliọn ke otu mmọ ẹsịnede idahaemi ke otu mbon oro ẹdinamde “akwa otuowo . . . eke ẹtode ke kpukpru idụt,” emi ẹdibọhọde “akwa ukụt” oro edide. (John 10:16; Ediyarade 7:9, 14) Mmọ ẹbụn̄ọ ẹtiene Jesus sia ẹwụtde esịtekọm ẹban̄a uwa ufak esie ye idotenyịn mmọ ndinyene nsinsi uwem. Didie ke mmọ ẹwụt esịtekọm emi? Ke ‘ndinam edisana utom nnọ Abasi uwemeyo ye okoneyo.’—Ediyarade 7:15-17.
20 Ibatutom ofụri ererimbot eke isua utom 2006, emi odude ke page 27 esịm 30 enen̄ede owụt ke mme anam-akpanikọ asan̄autom emi ke “ẹnam edisana utom ẹnọ [Jehovah] uwemeyo ye okoneyo.” Akwa otuowo emi ọkọrọ ye ekpri ibat mme Christian oro ẹyetde aran oro ẹsụhọde, ẹma ẹda hour 1,333,966,199—emi enen̄erede awak ebe isua 150,000—ẹkwọrọ ikọ.
Ka Iso Wụt Esịtekọm!
21, 22. (a) Ntak emi anade mme Christian ẹnen̄ede ẹkpeme nte mmọ ẹnamde n̄kpọ mfịn kaban̄a ediwụt esịtekọm? (b) Nso ke idineme ke ibuotikọ oro etienede?
21 Jehovah ye Eyen esie ẹsinen̄ede ẹwụt esịtekọm ke usụn̄ oro enen̄erede otụk owo, akpan akpan ke nte mmọ ẹsinamde n̄kpọ ye mme anana-mfọnmma ubonowo. Edi n̄kpọ mfụhọ nditịn̄ nte ke ata ediwak owo ikereke iban̄a Abasi, edi ẹkam ẹkere ẹban̄a se ibehede mmọ. Paul ekewet ntem aban̄a nte mme owo ẹdidude uwem ke “mme akpatre usen” emi ete: “Mme owo ẹyedi mme ama idem, mme ama okụk . . . ẹnana esịtekọm.” (2 Timothy 3:1-5) Ata mme Christian itiehe ntre ke baba usụn̄ kiet, mmọ ẹsiwụt esịtekọm ẹban̄a kpukpru se Abasi anamde ọnọ mmimọ ke ndibọn̄ akam ofụri esịt nnọ enye, nnyịme ndikop uyo esie, nnyụn̄ nnam n̄kpọ esie ke ofụri ukpọn̄!—Psalm 62:8; Mark 12:30; 1 John 5:3.
22 Ke ibuotikọ oro etienede, nnyịn iyeneme ndusụk ke otu ekese enọ eke spirit oro Jehovah ọnọde nnyịn ke ima. Nte ikerede iban̄a “nti enọ” emi, nnyịn ikpakam ika iso inen̄ede iwụt esịtekọm iban̄a mmọ.—James 1:17.
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
• Didie ke Jehovah owụt ke idi Abasi oro esiwụtde esịtekọm?
• Didie ke nnyịn ikeme ndinam esịt Jehovah adat ke ini idude ikpọn̄?
• Didie ke Jesus ekesiwụt esịtekọm?
• Didie ke Jesus ndikedi isọn̄ anam enye edi andikara oro atuade owo mbọm onyụn̄ owụtde esịtekọm?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 17]
Kpa nte eka esiwụtde esịtekọm aban̄a ekpri n̄kpọ oro eyen esie ọnọde enye, Jehovah esiwụt esịtekọm ke ini inamde n̄kpọ inọ enye ke ofụri esịt