Nso ke Afo Ekeme Ndikpep Nto Nditọwọn̄?

“AFO anam n̄kpọ nte eyenọwọn̄!” Anaedi esịt akpayat fi edieke owo etịn̄de orụk ikọ oro ye afo. Okposụkedi oro n̄kpri nditọwọn̄ ẹnemde itie, ana in̄wan̄-in̄wan̄ ke mmọ ikọrike isịm ọyọhọ idaha, inyeneke mbufiọk ye ifiọk oro ikpọ owo ẹnyenede.—Job 12:12.

Kpa ye oro, ini kiet, Jesus ama ọdọhọ mme mbet esie ete: “Ke akpanikọ ke ndọhọ mbufo nte, Ibọhọke mbufo ẹfiak edem ẹnyụn̄ ẹkabade ẹtie nte n̄kpri nditọ, mbufo idikemeke-keme ndidụk ke obio ubọn̄ heaven.” (Matthew 18:3) Nso ke ikọ Jesus ọkọwọrọ? Ewe edu nditọwọn̄ ke ikpọ owo ẹkpenyene ndikpebe?

Ndisụhọde Idem nte Nditọwọn̄

Kere ban̄a se ikanamde Jesus etịn̄ ikọ oro. Ke Jesus ye mme mbet esie ẹma ẹketo anyan isan̄ ẹdisịm Capernaum, enye ama obụp mmọ ete: “Nso ke mbufo ẹkeneni ẹban̄a ke usụn̄?” Bụt ikayakke mme mbet esie ẹsioro uyo, koro mmọ ẹkeneni ke otu idemmọ ẹban̄a m̀mê anie okpon akan. Ke akpatre, mmọ ẹma ẹkot idem ẹdọn̄ ẹbụp Jesus ẹte: “Anie enen̄ede okpon akan ke obio ubọn̄ heaven?”—Mark 9:33, 34; Matthew 18:1.

Ekeme ndikpa owo idem ke mbet Jesus ẹkeneni ẹban̄a idaha m̀mê akamba itie ke ẹma ẹkedu ye Jesus ke se ikperede isua ita. Nte ededi, mmọ ẹkemana ẹdidụk ido ukpono mme Jew, emi ẹkedade ikpọ itie nte ata akpan n̄kpọ. Nte an̄wan̄ade, ido ukpono mme Jew emi,  ọkọrọ ye unana mfọnmma, ẹkenam mmọ ẹkere n̄kpọ ntre.

Jesus ama osụhọde etetie, okot mbet esie onyụn̄ ọdọhọ mmọ ete: “Edieke owo ekededi oyomde ndidi akpa, ana enye edi akpatre onyụn̄ asan̄a utom ọnọ kpukpru mmọ eken.” (Mark 9:35) Anaedi ikọ emi ama anam uyo odụk mmọ idịbi. Se Jesus eketịn̄de ama owụt ke nte mme Jew ẹkesede uwọrọiso ikenenke. Ntre enye ama okot ekpri eyen ekpere idem, afat enye adian ke idem, onyụn̄ ada ikọ esie ekeberi ntem: “Ke akpanikọ ke ndọhọ mbufo nte, Ibọhọke mbufo ẹfiak edem ẹnyụn̄ ẹkabade ẹtie nte n̄kpri nditọ, mbufo idikemeke-keme ndidụk ke obio ubọn̄ heaven. Ke ntre, owo ekededi eke edisụhọrede idem nte ekpri eyenọwọn̄ emi edi enye emi okponde akan ke obio ubọn̄ heaven.”—Matthew 18:3, 4.

Nso eti ukpepn̄kpọ kaban̄a nsụhọdeidem ke emi edi ntem! Kere ban̄a nte oro eketiede. Ikpọ irenowo oro ẹkesọn̄de iso ẹma ẹda ẹkanade ekpri eyenọwọn̄, ẹnyụn̄ ẹwụk enyịn ẹse enye. Eyen oro ikosioroke uyo inyụn̄ iyịkke mmọ. Enye ikodomoke idem ye mmọ inyụn̄ ikamake udu. Enye ama osụk ibuot inyụn̄ ikohokede idem. Ke akpanikọ, ekpri eyen oro ama enen̄ede owụt edu nsụhọdeidem owo Abasi.

Se Jesus etịn̄de an̄wan̄a. Ana kpukpru nnyịn isụhọde idem nte nditọwọn̄ edieke iyomde ndidụk Obio Ubọn̄ Abasi. Esop Jehovah idịghe itie umia mbuba ye n̄kohodeidem. (Galatia 5:26) Ke nditịm ntịn̄, mme edu emi ẹkenam Satan kpa Devil ọsọn̄ ibuot ye Abasi ke akpa ifet. An̄wan̄a ndien ntak emi Jehovah asuade mme edu emi!—Mme N̄ke 8:13.

Ata mme Christian ẹyom ndinam n̄kpọ nnọ mbon en̄wen, iyomke odudu. Inamke n̄kpọ m̀mê nso orụk utom ke inam m̀mê owo oro inamde inọ onyụn̄ ekpri adan̄a didie, ata nsụhọdeidem anam nnyịn inam n̄kpọ inọ mbon en̄wen. Ndisụhọde idem ntem nnam n̄kpọ esida nti utịp edi. Jesus ọdọhọ ete: “Owo ekededi eke adarade kiet ke otu orụk n̄kpri nditọ emi ke ntak enyịn̄ mi, adara mi; ndien owo ekededi eke adarade mi, idarake mi ikpọn̄, edi adara n̄ko enye emi okosiode mi ọdọn̄.” (Mark 9:37) Nditat ubọk nnyụn̄ nsụhọde idem nte nditọwọn̄ ẹyenam nnyịn idiana kiet ye N̄kon̄n̄kan Owo ke ofụri ekondo ye Eyen esie. (John 17:20, 21; 1 Peter 5:5) Nnyịn iyokop inemesịt oro otode edinọ enọ n̄ko.  (Utom 20:35) Eyenem nnyịn n̄ko nditiene nnam emem ye edidianakiet ẹdu ke otu ikọt Abasi.—Ephesus 4:1-3.

Ẹnyịme Ndibọ Ukpep Ẹnyụn̄ Ẹnịm Se Ẹkpepde Mmọ

Ekem Jesus etịn̄ n̄kpọ en̄wen oro ikpọ owo ẹkemede ndikpep nto nditọwọn̄, ete: “Owo ekededi eke mîbọhọ obio ubọn̄ Abasi nte ekpri eyen ididụkke ke esịt.” (Mark 10:15) Ke adianade ye nditọwọn̄ ndisụhọde idem, mmọ n̄ko ẹsinyịme ndibọ ukpep. Mma kiet ọdọhọ ke ‘nditọwọn̄ ẹsinyịme kpukpru se ẹkpepde mmọ.’

Ntre, man idụk Obio Ubọn̄ Abasi, ana ikop inyụn̄ inam etop Obio Ubọn̄. (1 Thessalonica 2:13) Ukem nte nseknditọ, ana ‘inyene ọkpọsọn̄ udọn̄ inọ ata mmọn̄eba emi esịnede ke ikọ Abasi, man ke ebede ke enye nnyịn ikpọkọri isịm edinyan̄a.’ (1 Peter 2:2) Nso edieke odude ukpepn̄kpọ Bible oro etiede nte ọsọn̄ ndifiọk? N̄wan kiet emi esisede n̄kpọ aban̄a nditọwọn̄ ọdọhọ ke ‘nditọwọn̄ ẹsiwak ndibụp mbụme tutu ẹbọrọ mbụme mmọ nte an̄wan̄ade mmọ.’ Nnyịn ikpenyene ndikpebe uwụtn̄kpọ mmọ. Ntre ka iso kpep n̄kpọ. Bụp mme Christian oro ẹnyenede mbufiọk se mîn̄wan̄ake fi. Bọn̄ akam ben̄e Jehovah ọnọ fi ọniọn̄. (James 1:5) Afo ọyọbọ utịp nte ini akade edieke eyịrede ọbọn̄ akam.—Matthew 7:7-11.

Ndusụk owo ẹkeme ndikere ete: ‘Ndi owo idibian̄ake owo emi esinyịmede kpukpru se ẹkpepde enye?’ Oro iditịbeke edieke owo emi ẹkemede ndiberi edem ekpepde enye n̄kpọ. Ke uwụtn̄kpọ, edi ndammana n̄kpọ nditọwọn̄ ndiyom mme ete ye eka mmọ ẹda mmimọ usụn̄. Ete kiet ọdọhọ ete: “Mme ete ye eka ẹwụt ke mmimọ imodot se ẹberide edem ke ndinọ nditọ mmọ se ẹyomde kpukpru usen.” Ke akpanikọ, nnyịn n̄ko imenyene nti ntak ndiberi edem ke Ete nnyịn eke heaven, kpa Jehovah. (James 1:17; 1 John 4:9, 10) Jehovah ada Ikọ esie ọnọ nnyịn ndausụn̄ oro mîkemeke ndikpu. Edisana spirit ye esop esie ẹdọn̄ nnyịn esịt ẹnyụn̄ ẹnọ nnyịn ibetedem. (Matthew 24:45-47; John 14:26) Edieke idade kpukpru n̄kpọ emi isịn ke edinam, mmọ ẹyekpeme nnyịn mbak n̄kpọ edinam nnyịn ke n̄kan̄ eke spirit.—Psalm 91:1-16

 Ndiberi edem ke Abasi nte emi nditọwọn̄ ẹsiberide edem ke ete ye eka mmọ anam esịt nnyịn n̄ko ana sụn̄-n̄. Eyen ukpepn̄kpọ Bible kiet ọdọhọ ete: “Ke ini ikedide nditọwọn̄, ima isitiene mme ete ye eka nnyịn ika isan̄ kpa ye oro nnyịn mîkenyeneke okụk ukpeusụn̄ mîkonyụn̄ ifiọkke ebiet oro ikakade, edi akananam nnyịn iketịmekede esịt iban̄a m̀mê ete ye eka nnyịn ẹyeda nnyịn ifụre ifụre ẹkesịm ebiet oro ikakade.” Ndi nnyịn imeberi edem ke Jehovah ntre?—Isaiah 41:10.

Ndinen̄ede mberi edem ke Abasi ayanam ifep mme edu ye edinam oro ẹkemede ndibiat itie ebuana oro inyenede ye enye. Utu ke oro, nnyịn imenen̄ede inịm ikọ Jesus ke Ete nnyịn eke heaven ọfiọk se inamde ye nte ke Abasi eyese aban̄a nnyịn edieke ibemde iso iyom Obio Ubọn̄ ye edinen ido Esie. Emi ayanam nnyịn ibiọn̄ọ udọn̄ ndisịn idem mbịne n̄kpọ obụkidem oro ekemede ndibiọn̄ọ nnyịn ndinam mme n̄kpọ oro ikpanamde ke n̄kan̄ eke spirit.—Matthew 6:19-34.

“Nseknditọ ke Edinam Idiọkn̄kpọ”

Okposụkedi n̄kpri nditọ ẹmanade nte mme anana-mfọnmma owo, esịt ye ekikere mmọ ẹsana. Ntak edi oro Bible ọdọhọde mme Christian ete: “Ẹdi nseknditọ ke edinam idiọkn̄kpọ.”—1 Corinth 14:20.

Kere ban̄a Monique emi edide isua ition, emi ọkọdọhọde eka esie ye nduaidem ete: “Idet Sarah obufa ufan mi awawan̄a nte okịmmọ!” Enye iketịn̄ke iban̄a uduot ikpọkidem Sarah ye ebiet oro enye okotode emi okokpụhọrede ye esiemmọ. Mma kiet ọdọhọ ete: “Nditọwọn̄ isinamke asari, isinyụn̄ ibeheke mmọ m̀mê owo oto m̀mọ̀n̄.” Ke emi, nditọwọn̄ ẹnen̄ede ẹkpebe Abasi nnyịn oro mîsinamke asari, emi amade mme owo ke kpukpru idụt.—Utom 10:34, 35.

Nditọwọn̄ ẹsiwak n̄ko ndifen nnọ owo. Ete kiet ọdọhọ ete: “Ke ini ekpri Jack ye Levi ẹn̄wanade, nnyịn imesidọhọ mmọ ẹkpe kiet eken ubọk, ndien isibịghike mmọ ẹsifiak ẹbre mbre idara idara. Mmọ isisịnke owo ke esịt, isifiakke itịn̄ iban̄a se ima ikebebe, m̀mê ndiyom n̄kpọ mbemiso ẹfende ẹnọ owo. Mmọ ẹsifre enyịn ẹban̄a se iketịbede ẹnyụn̄ ẹfiak ẹbre mbre mmọ nte mme ufan.” Nso eti uwụtn̄kpọ ke emi edi ntem ọnọ ikpọ owo!—Colossae 3:13.

Ke adianade do, n̄kpri nditọwọn̄ ẹsisọp ndinịm ke Abasi odu. (Mme Hebrew 11:6) In̄wan̄-in̄wan̄ edu mmọ esiwak ndinam mmọ ẹtịn̄ ikọ ẹnọ mbon en̄wen uko uko. (2 Ndidem 5:2, 3) Mmemmem akam ofụri esịt mmọ ekeme nditụk ọkpọkọm owo oro esịt ama ọkọsọn̄ nte itiat. Ndien ke ini ẹsobode idomo, mmọ ẹkeme ndinen̄ede nsọn̄ọ nda. Nso nti enọ ke n̄kpri nditọwọn̄ ẹdi ntem!—Psalm 127:3, 4.

Ndifiak Nnyene Nti Edu

Afo emekeme ndikere, ‘Ndi ikpọ owo ẹkeme ndifiak nnyene nti edu emi mmọ ẹkenyenede ke ini ẹkedide nditọwọn̄?’ Ibọrọ edi Ih! Ke akpanikọ, Jesus ndidọhọ yak ‘itie nte n̄kpri nditọ’ owụt ke ẹkeme.—Matthew 18:3.

Ke uwụtn̄kpọ: Mme ewet ndise ẹkeme ndidian ubọk nyom ndidiọn̄ ata ediye ndise. Nte mmọ ẹsụk ẹnamde oro, mmọ ẹyekwat ndek ẹfep ke ndise emi ẹnyụn̄ ẹdiọn̄ se owo mîkọdiọn̄ke ọfọn. Ke ẹma ẹkenen̄ede ẹsịn ukeme, mmọ ẹnam ndise oro eye nte ekeyede ke akpa. Kpasụk ntre, edieke ikade iso isịn ukeme, edisana spirit Jehovah ye ibetedem edima esop Christian ẹyen̄wam nnyịn ifiak ikenyene nti edu oro ikenyenede ke ini ikedide nditọwọn̄.—Ephesus 5:1.

[Ndise ke page 9]

Nditọwọn̄ ẹdada nsụhọdeidem ẹmana

[Ndise ke page 10]

N̄kpri nditọ isinamke asari, ẹsinyụn̄ ẹsọp ndifen nnọ owo nnyụn̄ mfre mban̄a utọk