“Nditọ, Ẹkop Uyo Ẹnọ Mme Ete ye Eka Mbufo”
“Nditọ, Ẹkop Uyo Ẹnọ Mme Ete ye Eka Mbufo”
“Nditọ, ẹkop uyo ẹnọ mme ete ye eka mbufo ke ebuana ye Ọbọn̄, koro emi enende.”—EPHESUS 6:1.
1. Didie ke n̄kopuyo ekeme ndikpeme fi?
EKEME ndidi nnyịn idu uwem idahaemi ke ntak emi ikokopde uyo, ke adan̄aemi ndusụk owo ẹkpan̄ade ke ntak emi mîkokopke uyo. Ndikop uyo nnọ nso m̀mê anie? Ke uwụtn̄kpọ, ndikop “uyo” idem nnyịn oro ‘enyenede ndyọ.’ (Psalm 139:14) Enyịn nnyịn ẹsikụt obubịt ntọn̄enyọn̄, utọn̄ nnyịn ẹnyụn̄ ẹkop uyom obuma. Ndien odudu ofụm esinam ekuriku ẹtọrọde nnyịn ke idem. Mbon oro ẹfiọkde enyene-ndịk n̄kpọ oro mme n̄kpọ emi ẹkemede ndida ndi, ẹdida emi nte ntọt ndiyom ebiet udịbe ke ntak oyobio oro asan̄ade ye emịnen̄mịnen̄, ye edịmitiat oro ẹkemede ndida owo ibuot.
2. Ntak emi oyomde ẹnọ nditọwọn̄ ntọt, ndien ntak emi mmọ ẹkpekopde uyo mme ete ye eka mmọ?
2 Mbufo nditọwọn̄ ẹmeyom ntọt ẹban̄ade afanikọn̄ oro ẹkemede nditịbe, ndien mme ete ye eka mbufo ẹnyene ndinọ mbufo ntọt emi. Afo emekeme nditi ini emi ẹkekpande fi ẹte: “Kûtụk mfiọk mbak edita fi ubọk.” “Kûdụk usọpmmọn̄ oro mbak edimen fi.” “Se nnasia ye ufien mbemiso ebede usụn̄.” Ke mfụhọ, nditọwọn̄ ẹsikpan̄a ke ntak emi mîkopke uyo. Ndikop uyo nnọ mme ete ye eka mbufo ‘enen.’ Onyụn̄ owụt eti ibuot n̄ko ndinam ntre. (Mme N̄ke 8:33) Itie en̄wen ke Bible ọdọhọ ke emi ‘etịm enem Ọbọn̄ Jesus Christ esịt.’ Ke nditịm ntịn̄, Abasi owụk mbufo ete ẹkop uyo ẹnọ mme ete ye eka mbufo.—Colossae 3:20; 1 Corinth 8:6.
Nsinsi Utịp N̄kopuyo
3. Nso ididi “ata uwem” inọ ata ediwak nnyịn, ndien didie ke nditọwọn̄ ẹkeme ndidori enyịn ndidu utọ uwem oro?
3 Ndikop uyo nnọ ete ye eka fo ekpeme ‘uwem fo idahaemi,’ oyonyụn̄ anam fi ekeme ndidu “uwem oro edidide,” emi ẹkotde “ata uwem.” (1 Timothy 4:8; 6:19) Amaedi ata ediwak nnyịn, ata uwem oro edidi nsinsi uwem mi ke isọn̄ ke obufa ererimbot Abasi, emi enye ọn̄wọn̄ọde ọnọ mbon oro ẹsọn̄ọde ẹnịm mme mbet esie. Akpan mbet emi kiet ọdọhọ ete: “‘Kpono usọ ye uka’; emi edi akpa ibet eke asan̄ade ye un̄wọn̄ọ: ‘Man ọkpọfọn ye afo, afo okponyụn̄ odu uwem ebịghi ke isọn̄.’” Ntem, afo oyokop inemesịt edieke okopde uyo ọnọ ete ye eka fo. Ini iso fo ọyọfọn, ndien afo emekeme ndidu uwem ke nsinsi ke Paradise ke isọn̄!—Ephesus 6:2, 3.
4. Didie ke nditọ ẹkeme ndikpono Abasi ndien ke ntem ẹbọ ufọn?
4 Edieke afo okopde uyo ọnọ ete ye eka fo, afo okop uyo n̄ko ọnọ Abasi koro enye owụk fi ete okop uyo ọnọ mmọ. Emi onyụn̄ odori fi udori. Bible ọdọhọ ete: “Ami ndi Jehovah Abasi fo, emi n̄kpepde fi usụn̄ udori, nda fi usụn̄ eke afo edisan̄ade.” (Isaiah 48:17; 1 John 5:3) Didie ke n̄kopuyo odori fi udori? Emi enem ete ye eka fo esịt, ndien mmọ n̄ko ẹyewụt inemesịt mmọ ke usụn̄ oro edinamde fi etiene okop inemesịt. (Mme N̄ke 23:22-25) Edi ke akam edide akpan n̄kpọ akan, afo ndikop uyo anam Ete fo eke heaven enem esịt, ndien enye ọyọnọ fi utịp ke mme utịbe utịbe usụn̄! Ẹyak ise nte Jehovah ọkọdiọn̄de onyụn̄ ekpemede Jesus, emi eketịn̄de aban̄a idemesie ete: ‘Nnam n̄kpọ eke enemde enye esịt kpukpru ini.’—John 8:29.
Jesus Ama Anam Utom Ọkpọsọn̄
5. Nso inam inịm ke Jesus ama anam utom ọkpọsọn̄?
5 Jesus ekedi akpa eyen Mary. Joseph emi ekemende enye akama ekedi anamusọ eto. Jesus n̄ko ama akabade edi anamusọ eto, ndien etie nte enye ekekpep emi oto Joseph. (Matthew 13:55; Mark 6:3; Luke 1:26-31) Afo ekere ke Jesus ekedi nso orụk anamusọ eto? Ke ini enye okodude ke heaven mbemiso eka esie oro mîkọfiọkke erenowo okoyomode enye ke utịbe utịbe usụn̄, enye ọkọdọhọ ete: ‘N̄kodu Abasi ke n̄kan̄, [“nte etubom anamutom,” NW]: n̄konyụn̄ ndi se idatde enye esịt ofụri usen.’ Abasi ama enem esịt aban̄a Jesus emi akanamde utom ọkpọsọn̄ ke heaven. Ndi afo ukereke ke ini enye ekedide ekpri eyen ke isọn̄ ke enye ama esịn ofụri ukeme ndinam utom ọkpọsọn̄ nte eti anamusọ eto?—Mme N̄ke 8:30; Colossae 1:15, 16.
6. (a) Nso inam fi ekere ke anaedi Jesus ama esinam n̄kpọ ke ufọk ke ini enye ekedide eyenọwọn̄? (b) Ke mme usụn̄ ewe ke nditọwọn̄ ẹkeme ndikpebe Jesus?
6 Eyịghe idụhe ke Jesus ama esibre mbre ke ini enye ekedide eyenọwọn̄, kpa nte Bible ọdọhọde ke nditọwọn̄ ẹma ẹsibre mbre ke eset. (Zechariah 8:5; Matthew 11:16, 17) Edi, ufọn idụhe nditetịn̄ ke sia enye ekedide akpa eyen ke ufọk ediwak nditọ emi owo mîkenyeneke n̄kpọ, ke enye ama enyene ekese utom ndinam ke ufọk ke adianade ye ukpep oro Joseph ọkọnọde enye man enye akabade edi anamusọ eto. Nte ini akakade, Jesus ama akabade edi ọkwọrọikọ onyụn̄ ayak ofụri uwem esie esịn ke utom ukwọrọikọ tutu ayak ekese n̄kpọ atak enye. (Luke 9:58; John 5:17) Ndi afo omokụt mme usụn̄ oro ekemede ndikpebe Jesus? Ndi ete ye eka fo ẹsidọhọ fi ọkpọri ubet fo onyụn̄ anam mme utom esịtufọk eken? Ndi mmọ ẹsisịn udọn̄ ẹnọ fi etiene atuak ibuot ọnọ Abasi ebe ke ndidụk mme mbono esop nnyụn̄ nneme se afo enịmde ke akpanikọ nnọ mbon en̄wen? Afo ekere ke ekpri Jesus akpakanam n̄kpọ didie edieke ete ye eka ẹkpekedọhọde enye anam mme orụk n̄kpọ emi?
Eti Eyen Ukpepn̄kpọ Bible ye Eti Andikpep
7. (a) Etie nte Jesus akasan̄a ye mmanie aka Passover? (b) Jesus okodu m̀mọ̀n̄ ke ini mbon eken ẹkenyọn̄de ufọk, ndien ntak emi enye okodude do?
7 Ẹma ẹwụk kpukpru irenowo Israel ẹsika ẹketuak ibuot ẹnọ Jehovah ke temple ke ini usọrọ mme Jew ita. (Deuteronomy 16:16) Etie nte ofụri owo ke ubon mme Jesus ẹma ẹka usọrọ Passover ke Jerusalem ke ini enye ekedide isua 12. Anaedi nditọeka esie iban ye iren ẹma ẹtiene ẹka. Nte ededi, etie nte mbon oro ẹkesan̄ade ye ubon mme Jesus ẹma ẹsịne Salome, emi osụk etiede nte ekedi eyeneka Mary, ọkọrọ ye Zebedee ebe esie, ye James ye John nditọ mmọ, emi ẹkekabarede ẹdi mme apostle. * (Matthew 4:20, 21; 13:54-56; 27:56; Mark 15:40; John 19:25) Ke usụn̄ unyọn̄, etie nte Joseph ye Mary ẹkekere ke Jesus akasan̄a ye mme iman, ke ntre mmọ ikọfiọkke ke enye idụhe ye mmimọ. Ke akpatre, ke usen ita ẹma ẹkebe, Joseph ye Mary ẹkekụt Jesus ke temple, “nte etiede ke ufọt mme andikpep akpan̄ utọn̄ ọnọ mmọ onyụn̄ obụp mmọ mbụme.”—Luke 2:44-46.
8. Nso ke Jesus akanam ke temple, ndien ntak emi idem akakpade mme owo?
8 Nso orụk ‘mbụme ke Jesus okobụp’ mme andikpep? Ekeme ndidi enye ikobụpke n̄kukụre man okop ikọ m̀mê ọfiọk n̄kpọ. Ikọ Greek oro ẹdade mi ekeme ndiwọrọ nte ẹsibụpde mbụme ke ini ẹkpede ikpe, ndien ke ntem ekeme ndibuana ndibụp owo mbụme man ẹfiọk m̀mê se enye etịn̄de edi akpanikọ m̀mê nsu. Ih, idem ke ini Jesus ekedide uyen, enye ama akakabarede eyen ukpepn̄kpọ Bible emi akanamde idem akpa mme adaiso ido ukpono oro ẹkefiọkde n̄wed! Bible ọdọhọ ete: “Idem ọdọdiọn̄ akpa kpukpru mmọ emi ẹkpan̄de utọn̄ ẹnọ enye aban̄a ifiọk ye mme ibọrọ esie.”—Luke 2:47.
9. Didie ke afo ekeme ndikpebe uwụtn̄kpọ Jesus ke ndikpep Bible?
9 Ntak emi ifiọk Bible oro ekpri Jesus ekenyenede akanamde idem akpa mme andikpep oro ẹfiọkde n̄wed? Edi koro ete ye eka esie ẹkedi mme abak-Abasi, emi ẹkekpepde enye ẹban̄a Abasi toto ke nsek. (Exodus 12:24-27; Deuteronomy 6:6-9; Matthew 1:18-20) Nnyịn imekeme nditịm nnịm ke Joseph ama esida ekpri Jesus aka Synagogue man okokop nte ẹkotde ẹnyụn̄ ẹnemede N̄wed Abasi. Ndi afo n̄ko emenyene ete ye eka oro ẹsikpepde fi Bible ẹnyụn̄ ẹdade fi ẹka mme mbono esop? Nte afo omowụt esịtekọm aban̄a ukeme oro mmọ ẹsịnde, nte Jesus okowụtde aban̄a eke ete ye eka esie? Nte afo emesineme se afo ekpepde ọnọ mbon en̄wen, nte Jesus ekenemede?
Jesus Ama Osụk Ibuot
10. (a) Ntak emi akpakanade ete ye eka Jesus ẹfiọk ebiet mmọ ẹkpekekụtde enye? (b) Nso eti uwụtn̄kpọ ke Jesus ekenịm ọnọ nditọwọn̄?
10 Afo ekere ke eketie Joseph ye Mary didie ke idem ke ini mmọ ẹkekụtde Jesus ke temple ke usen ita ẹma ẹkebe? Eyịghe idụhe ke mmọ ẹma ẹnen̄ede ẹn̄wek ẹduọk. Nte ededi, idem ama akpa Jesus ke ete ye eka imọ ikọfiọkke ebiet emi imọ ikodude. Mmọ mbiba ẹma ẹfiọk ke Jesus akamana ke utịbe utịbe usụn̄. Ke adianade do, okposụkedi mmọ mîkọfiọkke kpukpru n̄kpọ iban̄a enye, anaedi mmọ ẹma ẹfiọk se enye edinamde ke ini iso nte Andinyan̄a ye Andikara Obio Ubọn̄ Abasi. (Matthew 1:21; Luke 1:32-35; 2:11) Ntem, Jesus ama obụp mmọ ete: “Ntak emi mbufo ẹkesan̄ade ẹyom mi? Nte mbufo ikọfiọkke ite nnyene ndidu ke ufọk Ete mi?” Nte ededi, Jesus ama okop uyo ọnọ ete ye eka esie onyụn̄ asan̄a ye mmọ ọnyọn̄ ufọk ke Nazareth. Bible ọdọhọ ete: “[Enye] aka iso osụk ibuot ọnọ mmọ.” Akan oro, “eka esie etịm omụm kpukpru ikọ emi akama ke esịt esie.”—Luke 2:48-51.
11. Nso ke afo ekeme ndikpep nto nsụkibuot Jesus?
11 Ndi esimem fi utom ndikpebe Jesus, oro edi, ndikop uyo nnọ ete ye eka fo kpukpru ini? Mîdịghe ndi afo esikere ke ererimbot mfịn isiwakke ndin̄wan̄a mmọ ye nte ke an̄wan̄a fi akan mmọ? Edi akpanikọ, afo emekeme ndifiọk ndusụk n̄kpọ n̄kan mmọ—utọ nte n̄kpọ ẹban̄ade urụk ukopikọ, kọmputa, m̀mê mme mbufa n̄kpọ eken. Edi kere ban̄a Jesus emi idem akakpade ikpọ mme andikpep “aban̄a ifiọk ye mme ibọrọ esie.” Osụk etie nte afo eyenyịme ke ukpetke-kpet ndifiọk n̄kpọ nte enye. Kpa ye oro, Jesus ama osụk ibuot ọnọ ete ye eka esie. Emi iwọrọke ke enye ama esima kpukpru ubiere mmọ. Kpa ye oro, enye ama “aka iso osụk ibuot ọnọ mmọ”—ke ofụri ini uyen esie. Nso ke afo ekeme ndikpep nto uwụtn̄kpọ esie?—Deuteronomy 5:16, 29.
Imemke Utom Ndisụk Ibuot
12. Didie ke n̄kopuyo ekeme ndinam fi ọbọhọ n̄kpa?
12 Isimemke utom ndisụk ibuot kpukpru ini. Ke uwụtn̄kpọ, ke ufan̄ isua ifan̄ emi ẹkebede, n̄kaiferi iba ẹkeyom ndibe usụn̄ mbakara emi ẹbaharede ke itie itiokiet, utu ke ndisan̄a ke usụn̄ mme andisan̄a ke ukot oro ebede ke enyọn̄ usụn̄ mbakara oro. Nte John akasan̄ade aka usụn̄ mme andisan̄a ke ukot, mmọ ẹma ẹdọhọ enye ẹte, “John di nan̄a. Mmọn̄ọ, ndi uyomke ndisan̄a ye nnyịn?” Ke ini enye mîkenyịmeke, kiet ke otu n̄kaiferi oro ama ọtọk enye ete, “Idek n̄kpọ!” Okposụkedi John mîkokopke ndịk, enye ama ọdọhọ ete, “Nnyene ndikop uyo nnọ eka mi.” Ke usụn̄ mme andisan̄a ke ukot, enye ama okop uyo ọkpọ ubomisọn̄ oro ẹdụride ke isọn̄ onyụn̄ osụk iso ese isọn̄ okụt nte ubomisọn̄ ọtọde n̄kaiferi iba oro. Kiet ke otu mmọ ama akpa ke adan̄aemi enye eken ekenen̄erede ada unan tutu edi se ẹsịbede enye ukot kiet ẹfep. Eka n̄kaiferi oro, emi ekesidọhọde mmọ ete ẹsisan̄a ke usụn̄ mme andisan̄a ke ukot, ama ọdọhọ eka John ete, “Ubaha-e nte mmọ ẹkpekekopde uyo nte eyen fo okokopde.”—Ephesus 6:1.
13. (a) Ntak emi afo okpokopde uyo ọnọ ete ye eka fo? (b) Ini ewe okpodot eyen etre ndinam se ete m̀mê eka ọdọhọde enye anam?
13 Ntak emi Abasi ọdọhọde ete: “Nditọ, ẹkop uyo ẹnọ mme ete ye eka mbufo”? Afo okop uyo ọnọ Abasi ke ini okopde uyo ọnọ ete ye eka fo. Akan oro, ete ye eka fo ẹnyene mbufiọk ẹkan fi. Ke uwụtn̄kpọ, isua ition kpọt mbemiso unọmọ oro iketịn̄de iban̄a mi eketịbede, eyen ufan eka John ama akpa ke ini okodomode ndibe usụn̄ mbakara oro! Edi akpanikọ ke ekeme ndidi isimemke utom kpukpru ini ndikop uyo nnọ ete ye eka fo, edi Abasi ọdọhọ ke afo ekpenyene ndikop. Edi edieke ete ye eka fo—m̀mê mbon en̄wen—ẹdọhọde fi osu nsu, eyịp inọ, m̀mê anam n̄kpọ ekededi oro Abasi mîmaha, afo enyene “ndikop uyo Abasi nte andikara utu ke uyo owo.” Ntak edi oro ke Bible ama ọkọdọhọ “ẹkop uyo ẹnọ mme ete ye eka mbufo,” enye adian do ete, “ke ebuana ye Ọbọn̄.” Emi abuana ndikop uyo nnọ ete ye eka mbufo ke kpukpru n̄kpọ oro ẹkemde ye ibet Abasi.—Utom 5:29.
14. Ntak emi ememde mfọnmma owo utom ndisụk ibuot, kpa ye oro, ntak anade enye ekpekpep ndisụk ibuot?
14 Ndi etie fi nte edieke ekpedide mfọnmma—oro edi, ‘usabakede idem, adianarede ọkpọn̄ mme anamidiọk,’ nte Jesus ekedide—ke ekpemem fi utom ndisikop uyo ete ye eka fo? (Mme Hebrew 7:26) Edieke afo ekpedide mfọnmma, afo ukpunyeneke udọn̄ ndinam idiọk nte enyenede idahaemi. (Genesis 8:21; Psalm 51:5) Kamse, akamedi Jesus ke idem esiemmọ ama ekpep nsụkibuot. Bible ọdọhọ ete: “Okposụkedi [Jesus] ekedide Eyen, enye ama ekpep nsụkibuot oto ke ndutụhọ oro enye okokụtde.” (Mme Hebrew 5:8) Didie ke Jesus ndikụt ndutụhọ akanam enye ekpep nsụkibuot, kpa n̄kpọ emi mîkoyomke enye ekpep ke heaven?
15, 16. Didie ke Jesus ekekpep nsụkibuot?
15 Jehovah ama eteme Joseph ye Mary nte ẹdikpemede Jesus ke ini enye ekedide eyenọwọn̄. (Matthew 2:7-23) Nte ededi, nte ini akakade, Abasi ikekpemeke Jesus aba ke utịbe utịbe usụn̄. Ndutụhọ oro Jesus okokụtde ama ọsọn̄ ubọk tutu Bible ọdọhọ ke enye “anam n̄kpeubọk . . . ke ọkpọsọn̄ eseme ye mmọn̄eyet.” (Mme Hebrew 5:7) Ini ewe ke emi eketịbe?
16 Ekenen̄ede etịbe ke akpatre ini uwem Jesus mi ke isọn̄, ke ini Satan ekesịnde ofụri ukeme ndibiat nsọn̄ọnda Esie. Ke akpanikọ, ekikere ama enen̄ede etịmede Jesus aban̄a nte enye ndikpa nte n̄kpọ eke ekedide abiatibet, edibiatde enyịn̄ Ete esie tutu ke ini enye akakade iso “ọbọn̄ akam [ke In̄wan̄ Gethsemane] ibibiak esie akabade etie nte mme ntọi iyịp eke ẹtọide ke isọn̄.” Esisịt ini ke oro ebede, enye ama enen̄ede okop ubiak ke ini akakpade ke eto ndutụhọ, tutu enye eseme “ọkpọsọn̄ eseme ye mmọn̄eyet.” (Luke 22:42-44; Mark 15:34) Ntem, enye “ama ekpep nsụkibuot oto ke ndutụhọ oro enye okokụtde” onyụn̄ adat Ete esie esịt. Okposụkedi Jesus odude ke heaven idahaemi, enye ọfiọk nte esitiede nnyịn ke idem ke adan̄a ini emi in̄wanade man ikop uyo.—Mme N̄ke 27:11; Mme Hebrew 2:18; 4:15.
Ndikpep N̄kopuyo
17. Nnyịn ikpese edibọ ntụnọ didie?
17 Ke ini ete ye eka fo ẹtụnọde fi, ọwọrọ ke mmọ ẹyom n̄kpọ enen̄ede ọfọn ye afo, emi ọwọrọde ke mmọ ẹma fi. Enye anam Bible obụp ete: “Ewe eyen ke ete mîtụnọke?” Ndi ikpedịghe ata n̄kpọ mmọn̄eyet edieke ete ye eka fo mîkpamaha fi ikem ndida ini nnyụn̄ nnen̄ede nsịn ukeme ntụnọ fi? Kpasụk ntre, Jehovah esitụnọ fi ke ntak emi enye amade fi. “Edi akpanikọ, ntụnọ ndomokiet itiehe inem inem idahaemi, edi ababiak; edi ke oro ebede enye on̄wụm mfri emem ọnọ mmọ oro ẹkedade enye ẹnọ mmọ ukpep, oro edi, edinen ido.”—Mme Hebrew 12:7-11.
18. (a) Ima ima ntụnọ edi uyarade nso? (b) Nso ufọn ke utọ ntụnọ oro anam ọnọ mme owo?
18 Edidem Solomon eke Israel eset, emi Jesus eketịn̄de aban̄a akwa ọniọn̄ esie, ama ọdọhọ ke oyom ete ye eka ẹnọ nditọ ima ima ntụnọ. Solomon ekewet ete: “Osụk eto esie asua eyen esie: edi ama eyen abak otụnọ enye.” Solomon ama akam ọdọhọ n̄ko ete ke owo emi enyịmede ndibọ ima ima ntụnọ ekeme ndisio ukpọn̄ esie ke n̄kpa mfep. (Mme N̄ke 13:24; 23:13, 14; Matthew 12:42) Christian an̄wan kiet ọdọhọ ke ini imọ ikedide eyenọwọn̄, edieke imọ ikesịnde ntịme ke mbono esop, ke ete imọ ama esidọhọ ke iyọnọ imọ ufen ke ufọk. Idahaemi enye esiti ete esie ke ntak ima emi ete esie ekenyenede nditụnọ enye ke usụn̄ oro anamde enye ọwọrọ n̄kpọ mfịn.
19. Nso idi ata akpan ntak emi afo okpokopde uyo ọnọ ete ye eka fo?
19 Kọm Abasi edieke enyenede ete m̀mê eka emi amade fi ekem ndida ini nnyụn̄ nsịn ukeme ntụnọ fi ke ima ima usụn̄. Kop uyo nọ mmọ kpa nte Ọbọn̄ nnyịn Jesus Christ okokopde ọnọ Joseph ye Mary emi ẹkedide ete ye eka esie. Edi kop uyo nọ mmọ akpan akpan ke ntak emi Ete nnyịn eke heaven ọdọhọde fi okop. Ntem ke afo edibọ ufọn, n̄ko-n̄ko “man ọkpọfọn ye afo, afo okponyụn̄ odu uwem ebịghi ke isọn̄.”—Ephesus 6:2, 3.
[Mme Ikọ idakisọn̄]
^ ikp. 7 Se Akakan Owo Oro Akanam Odude Uwem, ibuot 9, ikpehe ekikere 3, emi Mme Ntiense Jehovah ẹsiode.
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
• Nso idi mme ufọn oro nditọ ẹkemede ndibọ ke ndikop uyo nnọ mme ete ye eka mmọ?
• Didie ke Jesus ekenịm uwụtn̄kpọ ndikop uyo nnọ ete ye eka esie ke ini ekedide eyenọwọn̄?
• Didie ke Jesus ekekpep nsụkibuot?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 24]
Jesus emi ekedide isua 12 ama enen̄ede ọfiọk N̄wed Abasi
[Ndise ke page 26]
Didie ke Jesus ekekpep nsụkibuot oto ndutụhọ?