Nte Utom Mme Angel Ẹtụkde Ubonowo

“Ke n̄kpọ emi ẹma ẹkebe, n̄kụt angel efen otode ke heaven osụhọde ye akwa odudu . . . Ndien enye ofiori ke ọkpọsọn̄ uyo, ete: ‘Enye ọmọduọ! Akwa Babylon ọmọduọ!’”—EDIYARADE 18:1, 2.

1, 2. Nso iwụt ke Jehovah esida mme angel anam uduak esie?

 ẸNỌ akanieren apostle John mme n̄kukụt ke adan̄aemi enye odude ke Isuo Patmos. Ke ini enye “[odude] ke usen Ọbọn̄ ke idak odudu spirit,” enye okụt mme n̄kpọ oro ẹduaide owo idem. Usen oro ọtọn̄ọ ye ediyari Jesus Christ ntinya ke 1914 tutu esịm utịt Tọsịn Isua Ukara esie.—Ediyarade 1:10.

² Jehovah Abasi ikọnọhọ John ediyarade emi nnennen nnennen. Enyene usụn̄ emi enye akadade ọnọ. Ediyarade 1:1 ọdọhọ ete: “Ediyarade Jesus Christ, emi Abasi ọkọnọde enye, ete owụt ifịn esie mme n̄kpọ eke ẹnyenede ndida itie ke mîbịghike. Ndien enye okosio angel esie ọdọn̄ onyụn̄ ọnọ enye n̄kpọ emi ke mme idiọn̄ọ ete okowụt ofụn esie John.” Jehovah akasian Jesus mme utịbe utịbe n̄kpọ oro ẹditịbede ke “usen Ọbọn̄,” Jesus onyụn̄ asian angel, ndien angel asian John. Isan̄ kiet John ama “[okụt] angel efen otode ke heaven osụhọde ye akwa odudu.” Nso ikedi utom angel emi? “Enye ofiori ke ọkpọsọn̄ uyo, ete: ‘Enye ọmọduọ! Akwa Babylon ọmọduọ!’” (Ediyarade 18:1, 2) Ẹma ẹnọ okopodudu angel emi ifet nditọt iduọ Akwa Babylon, kpa ukara ererimbot eke nsunsu ido ukpono. Ntre, emi ọwọrọ ke Jehovah esida mme angel anam uduak esie ke akpan usụn̄. Mbemiso inemede ọyọhọ ọyọhọ iban̄a se mme angel ẹnamde man uduak Abasi osu ye nte utom mmọ ẹtụkde nnyịn, ẹyak ineme kan̄a nte mme edibotn̄kpọ eke spirit emi ẹkesan̄ade ẹdidu.

Mme Angel Ẹkesan̄a Didie Ẹdidu?

3. Nso ukwan̄ ekikere ke mme owo ẹnyene ẹban̄a mme angel?

³ Ata ediwak owo mfịn ẹnịm ke mme angel ẹdu. Edi ediwak owo ẹnyene ukwan̄ ekikere ẹban̄a mmọ ye nte mmọ ẹkesan̄ade ẹdidu. Ke uwụtn̄kpọ, ndusụk mbon oro ẹsikade ufọkabasi ẹkere ke ini edima owo mmọ akpade, ke enye esika heaven ebịne Abasi akakabade angel. Ndi se Ikọ Abasi etịn̄de edi oro aban̄a nte mme angel ẹkesan̄ade ẹdidu, ini emi mmọ ẹketọn̄ọde ndidu, ye uduak mmọ?

4. N̄wed Abasi ọdọhọ ke mme angel ẹkesan̄a didie ẹdidu?

⁴ Angel emi okopde odudu onyụn̄ okponde itie akan—kpa ọbọn̄ angel—ekere Michael etubom mme angel. (Jude 9) Enye edi Jesus Christ. (1 Thessalonica 4:16) Ke anana-ibat isua emi ẹkebede, ke ini Jehovah akaduakde ndikabade ndi Andibot, ata akpa se enye okobotde ekedi Eyen esie emi edide angel. (Ediyarade 3:14) Ekem, Jehovah ama ada Akpan esie emi obot kpukpru edibotn̄kpọ eke spirit eken. (Colossae 1:15-17) Jehovah okokot mme angel emi enye okobotde mi nditọ esie, onyụn̄ obụp Job ete: “Afo okodu m̀mọ̀n̄ ke ini ntọn̄ọde ndinam ererimbot? Tịn̄, edieke afo ọfiọkde mbufiọk. . . . Ukot ibibene esie owụhọ ke nso? Ke ini mme ntantaọfiọn̄ usenubọk ẹkwọde uyo kiet, kpukpru nditọ Abasi ẹnyụn̄ ẹsiode n̄kpo.” (Job 38:4, 6, 7) Ana in̄wan̄-in̄wan̄ ke Abasi okobot mme angel, ndien ke mmọ ẹma ẹdu ata anyan ini mbemiso mme owo.

5. Didie ke ẹbaharede mme angel ke otu ke otu?

 ⁵ Akpa Corinth 14:33 ọdọhọ ete: “Abasi idịghe Abasi ndutịme, edi edi Abasi emem.” Ke ntem, Jehovah abaharede nditọ esie eke spirit ọdọn̄ ke akpan otu ita emi: (1) mme seraph emi ẹdide mme adaidaha ke ebekpo Abasi, emi ẹtan̄ade ke Abasi edi edisana, ẹnyụn̄ ẹnamde ikọt Abasi ẹsana ke n̄kan̄ eke spirit; (2) mme cherub, m̀mê cherubim, emi ẹnọde Jehovah ubọn̄; ye (3) mme angel eken emi ẹnamde uduak esie. (Psalm 103:20; Isaiah 6:1-3; Ezekiel 10:3-5; Daniel 7:10) Nso idi ndusụk usụn̄ emi utom mme edibotn̄kpọ eke spirit emi ẹtụkde mme owo?—Ediyarade 5:11.

Nso Utom ke Mme Angel Ẹnam?

6. Nso ke Jehovah akada mme cherub anam ke In̄wan̄ Eden?

⁶ Ata akpa ini oro ẹtịn̄de n̄kpọ nnennen nnennen ẹban̄a edibotn̄kpọ eke spirit edi ke Genesis 3:24, emi ọdọhọde ete: “[Jehovah] enịm cherubim ye emịnen̄mịnen̄ ofụt ikan̄ ke edem usiaha utịn in̄wan̄ Eden, ete ekpeme usụn̄ eto uwem.” Cherubim, m̀mê mme cherub, emi ikayakke Adam ye Eve ẹfiak ẹdụk In̄wan̄ Eden. Oro eketịbe ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ ini emi ẹkebotde owo. Nso ke mme angel ẹnam toto ke ini oro?

7. Didie ke se ikọ Hebrew ye Greek emi ẹdade ẹnọ “angel” ẹwọrọde, ẹwụt kiet ke otu utom mme angel?

⁷ Ẹtịn̄ ẹban̄a mme angel ke se ikperede ndisịm utịm ike-400 ke Bible. Ẹkeme ndikabade ikọ Hebrew ye Greek oro ẹwọrọde “angel” nte “asan̄autom.” Ntem Abasi esida mme angel otobo ubonowo etop. Nte ikenemede ke akpa ye udiana ikpehe ekikere ibuotikọ emi, Jehovah ama ada angel otobo apostle John etop.

8, 9. (a) Nso ke angel akanam ọnọ Manoah ye n̄wan esie ke ini akakade ekese mmọ? (b) Nso ke mme ete ye eka ẹkeme ndikpep nto se Manoah akanamde ke ini angel ekedide edise enye?

⁸ Ẹsida mme angel n̄ko ẹn̄wam ẹnyụn̄ ẹsịn udọn̄ ẹnọ mme asan̄autom Abasi ke isọn̄. Ke uwụtn̄kpọ, ko ke eset ke eyo Mme Ebiereikpe ke Israel, Manoah ye ada n̄wan esie ẹma ẹnen̄ede ẹyom eyen. Jehovah ama ọdọn̄ angel akasian n̄wan Manoah ke enye eyenyene eyeneren. Mbụk oro asian nnyịn ete: “Sese, afo oyoyomo, onyụn̄ aman eyen-eren; baba akadan̄ kiet okûnyụn̄ otụk enye ibuot: koro eyen oro eyedi Nazarite Abasi toto ke emana esie: ndien enye ọyọtọn̄ọ ndinyan̄a Israel nsio mme Philistine ke ubọk.”—Judges 13:1-5.

⁹ Ke akpatre, n̄wan Manoah ama aman eyeneren emi ekekerede Samson, emi ọkọwọrọde etop etieti ke Bible. (Judges 13:24) Mbemiso eyen oro akamanade, Manoah ama eben̄e ete angel oro afiak edi editeme mmimọ nte idibọkde eyen oro. Manoah okobụp ete: “Nso ididi ido eyen, ye se ẹkpenamde ye enye?” Angel Jehovah ama afiak ọnọ item oro enye ama ọkọnọnọ n̄wan Manoah. (Judges 13:6-14) Esịt ekenem Manoah didie ntem! Mme angel isidịghe idise mme owo ntre mfịn, edi mme ete ye eka ẹkeme ndikpebe Manoah ke ndiyom ndausụn̄ Jehovah nda nnọ nditọ mmọ ukpep.—Ephesus 6:4.

10, 11. (a) Elisha ye asan̄autom esie ẹkese udịmekọn̄ Syria didie? (b) Didie ke nditie n̄kere se iketịbede oro ekeme ndin̄wam nnyịn?

 ¹⁰ Angel ama enen̄ede an̄wam ke eyo prọfet Elisha. Elisha okodụn̄ ke obio Dothan ke Israel. Usen kiet, ke ini asan̄autom Elisha akabakde edemede ke usenubọk ese an̄wa, enye ama okụt ke horse ye chariot ekọn̄ ẹma ẹkan obio ẹkụk. Edidem Syria ọkọdọn̄ okopodudu udịmekọn̄ ẹdimụm Elisha. Asan̄autom Elisha akanam n̄kpọ didie? Sia okokopde ndịk, enye ama ofiori, eyedi ke ntak nnyekidem, ete: “Ahah, ete mi, nnyịn idinam didie?” Eketie enye nte ke eke mmimọ okụre. Edi Elisha ama ọbọrọ ete: “Kûfehe ndịk: koro mmọ emi ẹdude ye nnyịn, ẹwakde ẹkan mmọ eke ẹdude ye mmọ.” Nso ke ikọ esie ọkọwọrọ?—2 Ndidem 6:11-16.

¹¹ Elisha ama ọfiọk ke udịm mme angel ẹdu ndin̄wam imọ. Nte ededi, asan̄autom esie ikekwe n̄kpọ ndomokiet. Ntre, “Elisha ọbọn̄ akam, ete, Mbọk, Jehovah, tat enye enyịn, man enye okụt. Ndien Jehovah atat [enye] enyịn; ndien enye okụt: ndien, sese, horse, ye chariot ikan̄ ke ẹyọhọ ke obot ẹkan Elisha ẹkụk.” (2 Ndidem 6:17) Ini oro ndien ke asan̄autom esie ekekeme ndikụt udịm mme angel. Nnyịn imekeme ndida enyịn eke spirit n̄kụt mme angel n̄ko, emi Jehovah ye Christ ẹdade usụn̄, nte ẹn̄wamde ẹnyụn̄ ẹkpemede ikọt Jehovah.

Un̄wam Mme Angel ke Eyo Christ

12. Nso nsịnudọn̄ ke angel Gabriel ọkọnọ Mary?

¹² Kere ban̄a nsịnudọn̄ emi Mary, eyenan̄wan Jew emi mîkọfiọkke erenowo, ọkọbọde ke ini enye okokopde mbụk emi: “Afo oyoyomo idịbi onyụn̄ aman eyeneren, ndien afo enyene ndisio enye enyịn̄ Jesus.” Esisịt ini mbemiso angel Gabriel emi Abasi ọkọdọn̄de okotobode Mary utịbe utịbe etop emi, enye ama ọdọhọ Mary ete: “Kûfehe ndịk, Mary, koro afo omokụt mfọn ke iso Abasi.” (Luke 1:26, 27, 30, 31) Anaedi ikọ angel emi ekesịn udọn̄ ọnọ Mary didie ntem!

13. Didie ke mme angel ẹken̄wam Jesus?

¹³ Uwụtn̄kpọ en̄wen aban̄ade un̄wam mme angel ekedi ke Jesus ama ọkọsọn̄ọ ada ọbiọn̄ọ idomo ita oro Satan okodomode enye ke wilderness. Mbụk oro asian nnyịn ete ke utịt idomo oro, “Devil adaha ọkpọn̄ enye, ndien, sese! mme angel ẹdi ẹnyụn̄ ẹdisan̄a utom ẹnọ enye.” (Matthew 4:1-11) Emi ama afiak etịbe ke okoneyo oro ekesierede usen  oro ẹkewotde Jesus. Jesus ama ọtọn̄ọ edọn̄ ọbọn̄ akam ye ọkpọsọn̄ ubiak ete: “‘Ete, edieke afo enyịmede, men cup emi kpọn̄ mi. Edi, okûdi ke uduak mi, edi yak uduak fo ada itie.’ Ndien angel oto ke heaven ọbiọn̄ọde enye ke iso edisọn̄ọ enye idem.” (Luke 22:42, 43) Edi didie ke mme angel ẹn̄wam nnyịn mfịn?

Un̄wam Mme Angel Mfịn

14. Didie ke ẹkọbọ Mme Ntiense Jehovah mfịn, ndien nso idi utịp?

¹⁴ Ke ini ikerede iban̄a mbụk ukwọrọikọ eyomfịn eke Mme Ntiense Jehovah, ndi uyarade idụhe ke mme angel ẹsin̄wam? Ke uwụtn̄kpọ, ikọt Jehovah ẹma ẹsọn̄ọ ẹda ẹyọ ukara Nazi ke Germany ye Edem Usoputịn Europe mbemiso ye ke ini udiana ekọn̄ ererimbot (1939 esịm 1945). Mmọ ẹma ẹyọ ukọbọ ke ata anyan ini ke ini ukara Fascist Ufọkabasi Catholic ke Italy, Spain, ye Portugal. Mmọ ẹma ẹnyụn̄ ẹyọ ukọbọ ke ediwak isua ke ini ukara Soviet Union ye mme idụt emi ẹkedude ke idak mmọ. Mme Ntiense ẹma ẹyọ ukọbọ n̄ko ke ndusụk idụt Africa. * Ke ata ndondo emi, ẹmekọbọ mme asan̄autom Jehovah ibak ibak ke Georgia. Satan amanam ofụri se enye ekekeme man etre utom Mme Ntiense Jehovah. Edi mmọ ẹmekan utọ ubiọn̄ọ oro nte otu ẹnyụn̄ ẹkọri. N̄kpọ kiet emi anamde mmọ ẹkan edi ukpeme oro mme angel ẹnọde.—Psalm 34:7; Daniel 3:28; 6:22.

15, 16. Didie ke mme angel ẹsin̄wam Mme Ntiense Jehovah ke akwa utom ukwọrọikọ oro mmọ ẹnamde ke ofụri ererimbot?

¹⁵ Mme Ntiense Jehovah idaha mbre isịn ke utom oro ẹnọde mmọ ndikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi ke ofụri isọn̄ nnyụn̄ nnam mme mbet ebe ke ndikpep mbon oro ẹnyenede udọn̄ ke kpukpru ebiet Bible. (Matthew 28:19, 20) Nte ededi, mmọ ẹfiọk ke mmimọ  ikemeke ndinam utom emi edieke mme angel mîn̄wamke mmimọ. Mmọdo, se ẹwetde ke Ediyarade 14:6, 7 esisịn udọn̄ ọnọ mmọ kpukpru ini. Itien̄wed oro okot ete: “[Ami apostle John] n̄kụt angel efen efede ke ufọt enyọn̄, enye onyụn̄ enyene nsinsi eti mbụk ete itan̄a nte etop idatesịt inọ mbon emi ẹdụn̄de ke isọn̄, ye kpukpru idụt ye esien ye usem ye obio, ọdọhọde ke ọkpọsọn̄ uyo ete: ‘Ẹbak Abasi ẹnyụn̄ ẹnọ enye ubọn̄, koro ini ikpe esie edisịm, ntre ndien ẹtuak ibuot ẹnọ Enye emi akanamde enyọn̄ ye isọn̄ ye inyan̄ ye idịm mmọn̄.’”

¹⁶ Ikọ emi owụt in̄wan̄-in̄wan̄ ke mme angel ẹsinọ Mme Ntiense Jehovah ibetedem ye ndausụn̄ ke akwa utom ukwọrọikọ oro mmọ ẹnamde ke ofụri ererimbot. Jehovah ada mme angel esie odụri mbon oro ẹnyenede esịt akpanikọ owụt Mme Ntiense esie. Mme angel ẹsida Mme Ntiense n̄ko ẹka ọtọ mbon oro ẹdotde. Ntak edi oro ata ediwak ini, kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah esisobo ye owo ke ata nnennen ini emi enye odude ke afanikọn̄ onyụn̄ oyomde un̄wam ke n̄kan̄ eke spirit, ndien emi awak tutu owo ikemeke ndidọhọ ke emi ẹsitịbe ke mbuari.

Utịbe Utịbe Utom Oro Mme Angel Ẹdinamde ke Ini Iso

17. Nso iketịbe inọ mbon Assyria ke ini angel kiet kpọt akan̄wanade ye mmọ?

¹⁷ Ke adianade ye edinam utom nte isụn̄utom ye nte mme andin̄wam ikọt Jehovah, mme angel ẹnyene utom en̄wen. Mmọ ẹma ẹsisobo mbon oro Abasi okobiomde ikpe ke eset. Ke uwụtn̄kpọ, ko ke ọyọhọ isua ikie itiaita M.E.N., akwa udịmekọn̄ Assyria ẹma ẹyom ndisobo Jerusalem. Nso ke Jehovah akanam? Enye ọkọdọhọ ete: “Ami nyonyụn̄ n̄kpeme obio emi, nnyụn̄ nnyan̄a enye mban̄a idem mi, ye David owo mi.” Bible asian nnyịn se iketịbede ete: “Edikem ke okoneyo oro angel Jehovah ọwọrọ, okowot tọsịn, tọsịn owo ke itie ikie ye anan̄ ye ition ke nna-ekọn̄ Assyria: ndien adan̄aemi mmọ ẹbakde ẹdemede ke usenubọk, sese, kpukpru mmọ ẹdi okpo.” (2 Ndidem 19:34, 35) Udịmekọn̄ owo ikpetke-kpet ndikem ubọk ye angel kiet kpọt!

18, 19. Nso utịbe utịbe utom ke mme angel ẹdinam ke mîbịghike, ndien didie ke oro editụk ubonowo?

¹⁸ Ke ini iso, mme angel ke Abasi edida osobo mbon oro enye edibierede ikpe ọnọ. Idibịghike, Jesus eyedi “ye mme okopodudu angel esie ke ikan̄ eke asakde.” Utom mmọ edidi ‘ndida usiene nsọk mmọ eke mîfiọkke Abasi ye mmọ eke mîsụkke ibuot inọ eti mbụk Ọbọn̄ nnyịn Jesus.’ (2 Thessalonica 1:7, 8) Edinam emi editụk ubonowo didie ntem! Ẹyesobo mbon oro mîmaha ndisụk ibuot nnọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi oro ẹtan̄ade idahaemi ke ofụri iso isọn̄. Sụk mbon oro ẹyomde Jehovah, edinen ido, ye sụn̄sụn̄ ido ‘ẹdidịbe ke usen iyatesịt Jehovah’ ẹnyụn̄ ẹbọhọ.—Zephaniah 2:3.

¹⁹ Odot iwụt esịtekọm iban̄a emi Jehovah adade mme okopodudu angel esie an̄wam onyụn̄ esịn udọn̄ ọnọ mme andituak ibuot nnọ enye ke isọn̄. Nnyịn ndifiọk se mme angel ẹnamde man uduak Abasi osu enen̄ede esịn udọn̄ ọnọ nnyịn, sia odu mme angel oro ẹkesọn̄de ibuot ye Jehovah ẹnyụn̄ ẹkabarede ẹsụk ibuot ẹnọ Satan. Ibuotikọ oro etienede eyeneme se ata mme Christian ẹkpenamde man ẹn̄wana ye Satan kpa Devil ye mme demon esie.

[Ikọ idakisọn̄]

Nso ke Afo Ekekpep?

• Mme angel ẹkesan̄a didie ẹdidu?

• Nso ke mme angel ẹkenam ke eyo oro ẹkewetde Bible?

• Nso ke Ediyarade 14:6, 7 etịn̄ aban̄a utom oro mme angel ẹnamde mfịn?

• Nso utịbe utịbe utom ke mme angel ẹdinam ke mîbịghike?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 22]

Angel ama esịn udọn̄ ọnọ Manoah ye n̄wan esie

[Ndise ke page 23]

‘Mmọ emi ẹdude ye nnyịn, ẹwak ẹkan mmọ eke ẹdude ye mmọ’