Se Ikọnọde Hannah Emem

N̄WAN kiet oro abakde Abasi emenede uyo otoro Jehovah ke akam. Enye ọfiọk ke Abasi emenede imọ ke ntọn̄ osio ke mfụhọ, ọnọ imọ idatesịt.

N̄wan emi ekere Hannah. Ntak emi enye mîsemeke aba nte ekesisemede? Nso inam enye okop idatesịt idahaemi? Didie ke nnyịn ikeme ndibọ ufọn nto se iketịbede inọ enye? Man inyene ibọrọ mbụme emi, ẹyak ineme mbụk Hannah.

Mfịna Asiaha ke Ubon

Hannah edi kiet ke otu iban iba oro Elkanah, eyen Levi oro odụn̄de ke edem Obot Ephraim, ọdọde. (1 Samuel 1:1, 2a; 1 Chronicles 6:33, 34) Okposụkedi mîkedịghe uduak Abasi ke ntọn̄ọ owo ndidọ uwak iban, Ibet Moses enyịme ẹsidọ, onyụn̄ ọnọ ndausụn̄ ke nte ẹkpenamde oro. Ubon Elkanah ẹtuak ibuot ẹnọ Jehovah, edi udọ uwak iban esiwak ndida mfịna ndi, nte edide ke ubon Elkanah.

Hannah edi ada, edi Peninnah, n̄wan ufụp esie, enyene ediwak nditọ. Peninnah edi asua Hannah.—1 Samuel 1:2b.

Ẹda iban Israel emi mînyeneke nditọ nte n̄kpọ esuene ye nte se iwụtde ke owo iwọrọke n̄kpọ ke iso Abasi. Edi n̄kpọ ndomokiet idụhe ndiwụt ke Hannah ndinana eyen owụt ke Abasi imaha enye. Utu ke ndidomo ndidọn̄ Hannah esịt, Peninnah akam ada ukeme esie ndiman eyen anam uwem odorode n̄wan ufụp esie.

Ndinam Isan̄ N̄ka Edisana Ebiet Jehovah

Kpa ye mfịna emi, ubon Elkanah ẹdaha ẹka ndikọfọp uwa nnọ Jehovah ke edisana ebiet esie ke Shiloh, * kpa se mmọ ẹsinamde kpukpru isua. Etie nte ẹsisan̄a ke ukot ẹka Shiloh emi edide n̄kpọ nte kilomita 60 uka ye unyọn̄ọ. Enyene ndidi mme edinam emi ẹsinen̄ede ẹnọ Hannah editịmede esịt koro ẹsinọ Peninnah ye nditọ esie ediwak udeme uwa emem oro ẹwade, ke adan̄aemi ẹnọde Hannah ‘udeme kiet kpọt.’ (NW) Peninnah esida utọ idaha oro ayat Hannah esịt, onyụn̄ anam esịt enen̄ede ọdiọk enye sia etiede nte ke Jehovah ‘esịri enye idịbi.’ Se Hannah esiyọde kpukpru isua edi oro, anamde enye esitua eyet inyụn̄ imaha ndidia udia. Isan̄ oro ekpedide ini idatesịt ọnọ enye esikabade edi ini ọkpọsọn̄ mfụhọ. Kpa ye oro, Hannah isifiakke edisana ebiet Jehovah.—1 Samuel 1:3-7.

Nte afo ukwe ke Hannah enịm eti uwụtn̄kpọ ọnọ nnyịn? Ke ini esịt ọduọde fi, didie ke esinam n̄kpọ? Ndi esitie ke idemfo, onyụn̄ etre ndisobo ye ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ? Hannah ikanamke orụk n̄kpọ oro. Ekedi ido esie ndidu ke otu mme andituak ibuot nnọ Jehovah. Inamke n̄kpọ m̀mê nso afanikọn̄ ke isobo, nnyịn ikpenyene ndinam kpasụk ntre.—Psalm 26:12; 122:1; Mme N̄ke 18:1; Mme Hebrew 10:24, 25.

 Elkanah odomo ndidọn̄ Hannah esịt nnyụn̄ n̄kpek enye etịn̄ se ifịnade enye. Enye obụp Hannah ete: “Hannah, nsinam afo atuade eyet? Nsinam afo onyụn̄ etrede ndidia n̄kpọ? Nsinam esịt ọdiọkde fi ntre n̄ko-n̄ko? N̄kọm ami mmọfọn ye afo n̄kan nditọ duop?” (1 Samuel 1:8) Eyedi Elkanah ifiọkke afanikọn̄ oro Peninnah esinọde Hannah, ndien ekeme ndidi Hannah ebiere n̄ko ndibọ ke ime utu ke ndifịna ebe esie. Se enye ekpededi, Hannah emi edide owo Abasi iyomke afanikọn̄, edi etịn̄ mfịna esie ọnọ Jehovah ke akam.

Hannah Akan̄a Akan̄a

Ẹkesidia uwa emem ke edisana ebiet Jehovah. Ke Hannah adahade ọkpọn̄ ubet udia, enye aka ọkọbọn̄ akam ọnọ Abasi. (1 Samuel 1:9, 10) Enye eseme ete: “Jehovah mme udịm, edieke afo edisede ukụt eyen fo an̄wan, onyụn̄ etide mi, mûnyụn̄ ufreke eyen fo an̄wan, edi ama ọnọ eyen fo an̄wan eyen-eren, nyada enye nnọ Jehovah kpukpru usen uwem esie, ndien akadan̄ iditụkke enye ibuot.”—1 Samuel 1:11.

Hannah asiak nnennen nnennen se enye oyomde Abasi anam ọnọ imọ. Enye eben̄e eyeneren onyụn̄ akan̄a ọnọ Abasi ete ke eyen emi edinyene Jehovah nte Nazirite ke ofụri eyouwem esie. (Numbers 6:1-5) Ebe esie enyene ndinọ unyịme mbemiso utọ akan̄a oro adade itie, ndien se Elkanah anamde ke ukperedem owụt ke enye enyịme akan̄a oro edima an̄wan esie anamde.—Numbers 30:6-8.

Nte Hannah ọbọn̄de akam anam Eli Akwa Oku ekere ke enye akpa mmịn. Enye okụt n̄kpọkinua esie ẹnyen̄ede, edi ikopke se enye etịn̄de, sia Hannah ọbọn̄de akam ke esịt. Enye ọbọn̄ akam emi ke ofụri esịt. (1 Samuel 1:12-14) Kere nte etiede Hannah ke idem ke ini Eli asuade ọnọ enye ete ke enye akpa mmịn! Kpa ye oro, enye ọbọrọ akwa oku oro ikọ ukpono ukpono. Ke Eli ọfiọkde ke Hannah akan̄wan̄a ‘uwak ekikere esie ye mfụhọ esie’ ọnọ Abasi ke akam, enye ọdọhọ Hannah ete: “Abasi Israel osụk ọnọ fi eben̄e emi afo ekeben̄ede enye.” (1 Samuel 1:15-17) Ntre, Hannah adaha ọnyọn̄ esiemmọ, onyụn̄ adia n̄kpọ, “ndien iso ifụhọke aba enye.”—1 Samuel 1:18.

Nso ke nnyịn ikeme ndikpep nto kpukpru emi? Ke ini nnyịn ibọn̄de akam inọ Jehovah iban̄a se ifịnade nnyịn, nnyịn imekeme ndinam enye ọfiọk nte etiede nnyịn ke idem, inyụn̄ isian enye se iyomde ke ofụri esịt. Edieke mîdụhe se ikemede ndinam man ikọk mfịna oro, nnyịn ikpenyene ndiyak enye nsịn Jehovah ke ubọk. Idụhe se ifọnde ntre!—Mme N̄ke 3:5, 6.

Ke mme asan̄autom Jehovah ẹma ẹkebọn̄ akam ẹnọ enye ke ofụri esịt, mmọ ẹkeme ndinyene ukem emem oro Hannah ekenyenede. Kop se apostle Paul ekewetde aban̄a akam: “Ẹkûtịmede esịt ke baba n̄kpọ kiet, edi ke kpukpru n̄kpọ ẹda akam ye n̄kpeubọk ọkọrọ ye ekọm ẹsian Abasi eben̄e mbufo; ndien emem Abasi emi akande kpukpru ekikere eyekpeme esịt mbufo ye ukeme ukeren̄kpọ mbufo ke Christ Jesus.” (Philippi 4:6, 7) Ke ima ikotop mbiomo nnyịn inọ Jehovah, ana iyak enye anam se enye oyomde ndinam. Mmọdo, ukem nte Hannah, nnyịn ikpenyeneke ndifịna aba idem nnyịn.—Psalm 55:22.

Ẹda Eyen Ẹkebuọt Jehovah

Ekem Abasi eti Hannah, ndien enye oyomo onyụn̄ aman eyeneren. (1 Samuel 1:19, 20) Emi edi kiet ke otu ibat ibat uwụtn̄kpọ ke Bible emi Abasi ke idemesie anamde eyen oro edidide asan̄autom esie amana. Samuel eyen Hannah ye Elkanah enyene ndikabade ndi prọfet Jehovah, kpa enye emi edin̄wamde Israel akabade edi obio ubọn̄ emi enyenede ndidem.

Nte eyịghe mîdụhe, Hannah ọtọn̄ọ ndikpep Samuel mban̄a Jehovah toto ke nsek. Edi nte enye efre akan̄a oro enye akakan̄ade? Baba-o! Enye ọdọhọ ete: ‘Eyen oro ama adadaha ke eba, nyada enye n̄ka, man ẹkụt enye ke iso Jehovah, man enye onyụn̄ adan̄ do ke nsinsi.’ Ke Samuel ama akadaha ke eba, eyedi ke esịmde isua ita m̀mê okponde esisịt akan oro, Hannah ada enye aka man okodụn̄ ke edisana ebiet Jehovah, kpa nte enye akakan̄ade.—1 Samuel 1:21-24; 2 Chronicles 31:16.

 Ke Hannah ye ebe esie ẹma ẹkewa uwa ẹnọ Jehovah, mmọ ẹda Samuel ẹsọk Eli. Enyene ndidi Hannah omụm ekpri Samuel ke ubọk ke ini enye ọdọhọde Eli ete: “O ọbọn̄ mi, ma uwem fo, ọbọn̄ mi, ami ndi n̄wan oro akadade ekpere fi mi, n̄kpe Jehovah ubọk. N̄kekpe Jehovah ubọk mben̄e eyen emi, ndien Jehovah ọmọnọ mi eben̄e mi emi n̄keben̄ede enye: ndien n̄ko ami nda enye mbuọt Jehovah: adan̄a ini nte enye edidude uwem, enye edi ebuọt Jehovah.” Ntem ke Samuel ọtọn̄ọ san̄asan̄a utom Abasi oro edidade enye ofụri eyouwem.—1 Samuel 1:25-28; 2:11.

Nte isua ẹbede, ke akpanikọ Hannah ifreke Samuel. N̄wed Abasi ọdọhọ ete: “Eka esie anam ekpri ọfọn̄-idem ọnọ enye, onyụn̄ ada ọdọk ọsọk enye kpukpru isua, ke ini enye asan̄ade ye ebe esie ọdọk ndiwa uwa isua.” (1 Samuel 2:19) Eyịghe idụhe nte ke Hannah esisịn Samuel kpukpru ini ke akam. Enyene ndidi Hannah esisịn udọn̄ ọnọ enye ndika iso ke utom Abasi esie, ke ini esikade ekese enye ke isua ke isua.

Isan̄ kiet oro mmọ ẹkade ndise Samuel, Eli ọdiọn̄ ete ye eka Samuel onyụn̄ ọdọhọ Elkanah ete: “Yak Jehovah anam n̄wan emi aman nditọ ọnọ fi, ke ibuot ebuọt emi afo ọkọbuọtde Jehovah.” Kpa nte Eli eketịn̄de, Jehovah ọnọ Hannah ye Elkanah nditọiren ita ye nditọiban iba.—1 Samuel 2:20, 21.

Nso eti uwụtn̄kpọ ke Elkanah ye Hannah ẹnịm ntem ẹnọ mme ete ye eka oro ẹdide Christian! Ediwak ete ye eka ẹnyịme ndibuọt Jehovah nditọ mmọ, ke ndisịn udọn̄ nnọ mmọ ẹka ẹkenam utom uyọhọ ini ke ebiet oro oyomde usụn̄ ọkpọn̄ ufọk. Odot ẹtoro utọ ndima ete ye eka oro ke n̄waidem oro mmọ ẹnamde. Jehovah oyonyụn̄ ọdiọn̄ mmọ.

Akam Idatesịt Hannah

Hannah oro ekedide ada ini kiet ko adat esịt didie ntem! Owo iwakke ndiwet akam oro iban ẹkebọn̄de ke N̄wed Abasi. Nte ededi, nnyịn imọfiọk ke ẹwet eke Hannah ikaba. Akpa aban̄a eseme esie ke ini esịt ọkọdiọkde enye ke ntak mfụhọ, ndien ọyọhọ iba edi akam ekọm ye idatesịt. “Esịt mi ke adara Jehovah,” ntre ke Hannah ọtọn̄ọ akam emi. Enye adat esịt ke emi enye nte ‘ada amande eyen,’ onyụn̄ otoro Jehovah ete ke Enye esimenede owo enịm ke enyọn̄, “anam ubuene adaha ke ntọn̄, onyụn̄ emen mme anana n̄kpọ ke ifụm odori, ete inam mmọ ẹtie ye mbọn̄.”—1 Samuel 2:1-10.

Mbụk Bible oro aban̄ade Hannah mi owụt ke unana mfọnmma m̀mê usua mbon en̄wen ekeme ndidiọk nnyịn esịt. Kpa ye oro, nnyịn inyeneke ndiyak mme utọ idomo oro ẹbiat idatesịt nnyịn ke utom Jehovah. Jehovah edi akwa Andikop akam, emi esikopde eseme mme anam-akpanikọ ikọt esie, osiode mmọ ke ukụt, onyụn̄ ọnọde mmọ uwak emem ye mme edidiọn̄ eken.—Psalm 22:23-26; 34:6-8; 65:2.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

[Ndise ke page 17]

Hannah ada Samuel ọnọ Jehovah ke ebuọt