In̄wan̄ Emi ‘N̄kpọ Ẹdatde Se Ẹkpen̄ede’

Ekpri Isuo Guajira odu ke ata edere edere Edem Usụk America. Enye esịne ke ufọt edere edere Colombia ye edere n̄kan̄ usoputịn Venezuela. Anainai eyo ye unana edịm ẹfịna mme owo ke ebiet emi ayakde nsịn̄ ndidi desat mi, emi esifiopde etieti. Kpa ye oro eyo ofiopde ntre, mme owo ke ẹsịn ifịk ẹnam utom in̄wan̄. Mme owo ikpekemeke ndidu ke ebiet emi ke mîkpedịghe emi ofụm inyan̄ibom esifụmede kpukpru ini ye ofụm oro esifụmede oto edere n̄kan̄ usiahautịn, ndien emi anam isenowo ẹma mme n̄kann̄kụk oro ye ndiye esụk oro ẹdude do.

OBIO mbon India oro ẹkotde Wayuu edi emi. N̄kpọ nte nditọ Wayuu 305,000 ẹdu, ndien owo 135,000 ke otu emi ẹdu ke Colombia. Mbon ekpụk emi ẹma ẹdodu mi anyan ini mbemiso mbon Spain ẹkekarade mmọ.

Ata akpan utom nditọ Wayuu edi ubọk ufene ye utọin̄wan̄. Mmọ ẹsikọ iyak n̄ko ẹnyụn̄ ẹnyam urua ye mbon oro ẹdụn̄de ke mbọhọ mmọ. Iban mmọ ẹsidọk ndiye n̄kpọ, ndien mme akaisan̄ ẹsima ndidep n̄kpọurua mmọ.

Nditọ Wayuu ẹsinen̄ede ẹnam akpanikọ ẹnyụn̄ ẹma isenowo. Nte ededi, mmọ n̄ko ẹdu ke “ndiọkeyo.” (2 Timothy 3:1) Ata akpan mfịna mmọ edi unana, ndien emi esida mme mfịna en̄wen edi, utọ nte unana ifiọkn̄wed, ndiọkidem nseknditọ ke ntak unana nti udia, unana ibọkusọbọ, ye ubiatibet nditọwọn̄ ke ndusụk ebiet.

Mme ufọkabasi Christendom ẹdọn̄ mme isụn̄utom mmọ ẹka ẹkedụn̄ ye nditọ Wayuu ke ediwak isua idahaemi. Ntak edi oro ufọkabasi ẹsede n̄kpọ ẹban̄a ata ediwak ufọkn̄wed unọ mme andikpep ukpep ye mme ufọkn̄wed oro nditọ ufọkn̄wed ẹdụn̄de-dụn̄. Ata ediwak nditọ Wayuu ẹnyịme inua-okot ido mme Christian, utọ nte edituak ibuot nnọ edisọi mbiet ye edinịm nseknditọ baptism. Edi mmọ ikpọn̄ke mme ukpepn̄kpọ ye mme edinam emi ẹtode nsunsu ekikere ye n̄ke eset.

Ke ofụri ofụri, nditọ Wayuu ẹbak Abasi ẹnyụn̄ ẹma akpanikọ Bible oro Mme Ntiense Jehovah ẹkpepde. Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ iduọk isua 1980, nditọ Wayuu itiaba kpọt ẹkedi Mme Ntiense ke Guajira, ndien owo ita ke otu oro ẹkedụn̄ ke Ríohacha, emi edide ibuot obio. Mme asuanetop 20 en̄wen ẹtiene Mme Ntiense oro ẹtode do ẹkwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ ke usem Spanish.

Etop ke Usem Emana Mmọ

Ata ediwak nditọ Wayuu oro ẹdụn̄de ke Ríohacha ẹsisem usem Spanish esisịt ọkọrọ ye usem Wayuunaiki, emi edide usem emana mmọ. Ke akpa, owo ikenen̄ekede ikụt unen ndikwọrọ etop Obio Ubọn̄. Eketie nte nditọ Wayuu ẹkesifefep mbon oro mîdịghe mme amanaisọn̄, emi mmọ ẹkotde arijunas. Mme Ntiense ẹma ẹka ndikwọrọ ikọ nnọ mmọ, ediwak nditọ Wayuu ẹkesiwak ndisem usem mmọ, isemke Spanish. Do, Mme Ntiense ẹyedaha ẹka ufọk en̄wen.

Nte ededi, ke utịt utịt 1994, n̄kọk itieutom Mme Ntiense Jehovah ẹma ẹdọn̄ mme akpan  asiakusụn̄, m̀mê mme asan̄autom uyọhọ ini, ẹka ẹkenam utom ke Esop Ríohacha. Mme akpan asiakusụn̄ oro ẹma ẹdọhọ Ntiense oro edide eyen Wayuu ekpep mmimọ usem Wayuunaiki. Ke ẹma ẹkemụm ndusụk ikọ ẹdọn̄ ke ibuot, mmọ ẹma ẹka efakutom, mme owo ẹnyụn̄ ẹnen̄ede ẹdara mmọ. Idem okposụkedi mme akpan asiakusụn̄ oro mîkekemeke ndisem Wayuunaiki udọn udọn, mme enyeneufọk ẹma ẹkop inemesịt ẹnyụn̄ ẹnyịme ndikpan̄ utọn̄, ndusụk ini ẹda ekpri ikọ Spanish oro mmọ ẹfiọkde ẹneme nneme ye idatesịt.

“N̄kpọ Ẹdat Se Ẹkpen̄ede”

Apostle Paul akada utom edinam mbet oro mme Christian ẹnamde okodomo ye utọin̄wan̄, ndien emi enen̄ede an̄wan̄a nditọ Wayuu sia mmọ ẹdide mme ọtọin̄wan̄. (1 Corinth 3:5-9) N̄kpọ ẹnen̄ede “ẹdat se ẹkpen̄ede” ke ndamban̄a usụn̄ ke obio Wayuu.—John 4:35.

Neil emi otode Wayuu ke India, emi okodụn̄de ke Manaure, akamana ye udọn̄ọ. Enye ama ọduọhọ Abasi onyụn̄ okop ọkpọsọn̄ mfụhọ tutu oyom ndiwot idem. Ntiense kiet oro akakade ndinam utom ke nsio nsio obio, ama ada ifet oro enye ekenyenede eneme aban̄a Obio Ubọn̄ Jehovah ọnọ Neil ke ini ọkọkwọrọde ikọ ke ufọk ke ufọk. Neil ekedi isua 14 kpọt. Ntiense oro ama ọtọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible ye enye ke ini okokụtde ke enye enyene udọn̄. Ama enem Neil ndifiọk nti edu Jehovah, ndien oro ama anam enye ọfiọk ke idịghe Abasi edi ntak oro imọ ikụtde ndutụhọ. Okotụk enye didie ntem ke ini okokotde aban̄a Paradise isọn̄ oro Abasi ọn̄wọn̄ọde, emi udọn̄ọ mîdidụhe aba!—Isaiah 33:24; Matthew 6:9, 10.

Kpa ke ini oro, ubon mme Neil ẹketọtọhọ ye ubon en̄wen. Iman Neil ẹma ẹnam n̄kpọ n̄kpemeidem nte ido n̄kann̄kụk edide man ẹkpeme mbonubon mmọ. Neil ọdọhọ ete: “Mma n̄kop ndịk ndisian ubon nnyịn ke ndi Ntiense Jehovah idahaemi, akpan akpan ikpọ owo ke ubon nnyịn, emi ẹnen̄erede ẹkpono.” Ama enen̄ede ayat ete ye eka Neil ndikop Neil ọdọhọde ke imọ iditieneke inịm se N̄wed Abasi mîkpepke m̀mê ndibuana ke mme edinam ubụpekpo. Do ke Neil akadaha aka Ríohacha onyụn̄ ọkọtọn̄ọ ndibuana ye esop do. Ekem enye ama ana baptism. Ẹma ẹmek enye asan̄autom unamutom ke 1993, ndien enye ama akabade edi asiakusụn̄ uyọhọ ini ke isua ita ẹma ẹkebe. Ekem ẹma ẹmek enye ebiowo ke 1997. Ke isua 2000, enye ama emek ndinam ekese ke utom an̄wautom onyụn̄ akabade edi akpan asiakusụn̄.

Kere n̄ko ban̄a se iketịbede inọ Teresa, eyen Wayuu emi ọkọtọn̄ọde ndikpep Bible ye Mme Ntiense. Daniel emi edide ndantie esie ama esisak enye onyụn̄ esifiomo enye ye nditọ mmọ ita. Okposụkedi Daniel ekedide edinyịme nditiene Teresa n̄kpep Bible, ediwak ini enye ama esisan̄a ye mme ufan esie aka un̄wọn̄ n̄kpọ; ndusụk ini esika ntre usen inan̄ m̀mê ition. N̄kpọ ama edisọn̄ ye ubon esie. Teresa ama aka iso ekpep n̄kpọ onyụn̄ esidụk mme mbono esop. Emi ama anam Daniel  okụt ufọn edikpep Bible. Eyen esie kiet ama ọduọ odụk ufiop mmọn̄ ke ndueidem onyụn̄ akpa. Ke adianade ye Teresa ndikofụhọ mban̄a eyen esie, mme ufan ye mme mbọhọidụn̄ esie ẹma ẹnyịk enye ẹte anam edinam ubụkowo oro atuahade ye N̄wed Abasi.

Mbon oro ẹdude ke mme esop ke mbọhọ oro ẹma ẹdọn̄ ebe ye n̄wan oro esịt ẹnyụn̄ ẹn̄wam mmọ ke ini afanikọn̄ oro. Ke ẹma ẹkebụk eyen oro, mbon oro ẹdude ke esop usem Wayuunaiki do ẹma ẹsika ẹkedọn̄ mmọ esịt. Ima oro nditọete ẹkemade mmọ ama anam Daniel anam n̄kọri ke n̄kan̄ eke spirit. Enye ikọn̄wọn̄ke aba mmịn nte esikesin̄wọn̄de onyụn̄ etre ndifiomo Teresa. Daniel ye Teresa ẹma ẹdọ ndọ, ndien Daniel ama ọtọn̄ọ nditịm ubon esie n̄kama. Mmọ ẹma ẹnam n̄kọri ke n̄kan̄ eke spirit ẹnyụn̄ ẹna baptism ke 2003. Mmọ mbiba ẹsinịm ediwak ukpepn̄kpọ Bible. Ata eti ikọ ntiense oro Teresa ọnọde ubon esie anam iman esie ẹnyịme ndikpan̄ utọn̄ nnọ Mme Ntiense ke ini ẹdide ẹdikwọrọ ikọ ẹnọ mmọ. Eyen eyeneka Daniel edi asuanetop oro mînaha kan̄a baptism, ndien n̄kaiferi iba emi ẹdide nditọ nditọeka esie ẹtọn̄ọ ndikpep Bible ẹsinyụn̄ ẹdụk mme mbono esop. Adiahaeka ebe Teresa, emi eyen esie eren akakpade ke mbabuat unọmọ n̄ko, ye ubon esie ẹnyene udọn̄ ndikpep Bible.

Udia eke Spirit ke Usem Wayuunaiki

Ẹma ẹsio ediye uduot ekpri n̄wed oro Dara Uwem ke Isọn̄ ke Nsinsi! * ke usem Wayuunaiki ke 1998. Emi ama akabade edi ata eti n̄wed ndida nnịm ukpepn̄kpọ Bible ye nditọ Wayuu. Ẹma ẹnam ndutịm ke 2003 ndikpep ediwak nditọete ndikabade n̄wed Mme Ntiense Jehovah nsịn ke usem Wayuunaiki. Ọkpọsọn̄ utom oro mme akabade n̄wed ke obio Ríohacha ẹnamde anam ẹnyene ndiye uduot n̄kpri n̄wed, ndien emi anam ediwak owo oro ẹsemde usem Wayuunaiki ẹkabade ẹdi mbet.

Ẹma ẹtọn̄ọ ndikabade ndusụk utịn̄ikọ mbono district ke usem Wayuunaiki ọtọn̄ọde ke isua 2001. Nditọ ukpepn̄kpọ ẹsinen̄ede ẹkop inem ndikop utịn̄ikọ ke usem emana mmọ. Mmọ ẹdori enyịn ke usen kiet ẹyenam drama Bible ke usem Wayuunaiki.

Efakutom Oro Ẹnamde N̄kọri

Uribia edi obio emi oyomde usụn̄ ke n̄kpọ nte kilomita 100 ke edere edem usiahautịn Ríohacha. Mme asuanetop Obio Ubọn̄ 16 ẹdu ke Esop Uribia emi ẹsemde usem Wayuunaiki, ndien ediwak mmọ ẹnen̄ede ẹsịn ukeme ndikwọrọ ikọ nnọ mbon India oro ẹdụn̄de ke mme obio-in̄wan̄. Kiet ke otu mbiowo etịn̄ ntem aban̄a nte kiet ke otu isan̄ ukwọrọikọ oro eketiede: “Nnyịn ima idụk okụre kiet oro ẹkebọpde ediwak ufọk emi ẹnyenede ntọpntọp ọkọm ye n̄kpri window. Ẹda yotojolo, emi edide eto akpambiet, ẹbọp mbara mbara ọkọm ke iso ufọk kiet kiet. Ubon ye isenowo ẹsitie do ke mfụt ke ini eyo ayatde. Ama enem nnyịn ndikụt ke ediwak owo ẹnen̄ede ẹnyene udọn̄, ntre ima inam ndutịm ndifiak n̄ka n̄kọtọn̄ọ ukpepn̄kpọ Bible. Ke ini ikafiakde ika, ima idifiọk ke ediwak owo ikọfiọkke n̄wed. Mmọ ẹma ẹsian nnyịn ke enyene ufọkn̄wed oro akanade ndon ke ntak unana okụk. Andise mban̄a ufọkn̄wed oro ama enyịme isida ubet ukpepn̄kpọ kiet ikpep mme owo nte ẹkotde n̄wed ẹnyụn̄ ẹwetde n̄kpọ, inyụn̄ ida inịm ukpepn̄kpọ Bible. Nditọ Wayuu itiokiet ẹkpep ndikot nnyụn̄ n̄wet n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹka iso ẹnam n̄kọri ke ukpepn̄kpọ Bible. Esịtekọm ye udọn̄ mmọ ẹnen̄ede ẹtụk nnyịn, ntre imanam ndutịm ndinịm mme mbono esop ke obio-in̄wan̄ oro.”

Ediwak Mme Ntiense oro mîtoho do ẹkpep usem Wayuunaiki, ndien mmọ ẹnen̄ede ẹn̄wam etieti. Esop itiaita ye otu iba ẹdu emi ẹsemde usem emi ke Isuo Guajira.

Ana in̄wan̄-in̄wan̄ ke Jehovah ọdiọn̄ ukeme oro ẹsịnde mi. Eyịghe idụhe ke ẹkeme ndinam ekese ndikwọrọ eti mbụk nnọ mbon Wayuu. Idotenyịn odu ke ediwak owo ẹyekabade ẹdi mbet sia mmọ ẹnen̄ede ẹnyene udọn̄ ke n̄kpọ eke spirit. Jehovah akpakam ọdọn̄ mme asan̄autom efen efen ẹdi ẹdinam utom mi, kpa in̄wan̄ emi n̄kpọ ‘ẹdatde se ẹkpen̄ede.’—Matthew 9:37, 38.

[Ikọ idakisọn̄]

[Ndise obio ke page 16]

(Ama oyom ndikụt nte enye enen̄erede etie, se n̄wed)

VENEZUELA

COLOMBIA

LA GUAJIRA

Manaure

Ríohacha

Uribia

[Ebiet Ẹdade Ndise Ẹto ke page 16]

Obio-in̄wan̄ Wayuu ke isọn̄ isọn̄: Victor Englebert