“Ọbọn̄, Ntak Emi Afo Okodopde Uyo?”

POPE BENEDICT XVI okobụp mbụme emi ke ini enye akakade akani itienna ekikere ke Auschwitz ke Poland ke May 28, 2006. Enye okobụp mbụme emi ke ebiet oro mbon Nazi ẹkewotde ata ediwak mme Jew ye mbon en̄wen, onyụn̄ adian do ete: “Mme owo ẹsibụp ata ediwak mbụme ke ebiet emi. Kpukpru ini, ẹsibụp ẹte: Abasi okodu m̀mọ̀n̄ ini oro? Ntak emi enye okodopde uyo? Ntak emi enye akayakde ẹwot akpakịp owo ntem, ayakde idiọk akan eti? . . . Ana nnyịn ika iso isụhọde idem iseme inọ Abasi ndien ndien ite: N̄wam nnyịn! Kûfre ubonowo emi afo okobotde.”

Ikọ Pope emi ama anam ediwak owo ẹtịn̄ nsio nsio ikọ. Ndusụk owo ẹkedọhọ ke enyene ndusụk n̄kpọ emi enye okokoide-koi esịn nditịn̄, utọ nte enye nditre nditịn̄ mban̄a nte usua oro ẹkesuade mme Jew eketịpde esịn ke ibak oro ẹkenamde ke Auschwitz. Mbon en̄wen ẹkedọhọ ke enye eketịn̄ ikọ oro man anam mme owo ẹda eben̄e oro Pope John Paul II akanamde aban̄a edifen mme idiọkn̄kpọ oro ufọkabasi ẹkenamde ke usụhọde. Filippo Gentiloni, ọkọmbụk n̄kpọntịbe emi edide owo Catholic ọkọdọhọ ete: “Nte ededi, ediwak owo ẹma ẹkụt ke owụt eti ibuot ndiyom ibọrọ mmemmem mbụme emi: Pius XII okodu m̀mọ̀n̄?, utu ke ndibọrọ ọkpọsọn̄ mbụme emi aban̄ade ebiet emi Abasi okodude, kpa mbụme emi mmọ mîkemeke ndibọrọ.” Mmọ ẹketịn̄ ẹban̄a nte Pope Pius XII okodopde uyo ke ini ẹkesobode ata ediwak mme Jew.

Utọ akpakịp nsobo mme Jew emi ye kpukpru nsobo ofụri orụk eken ẹwụt ke “owo akara owo tutu ọnọ enye unan.” (Ecclesiastes 8:9, NW) N̄ko-n̄ko, Andibot owo idopke-dop uyo ise utọ enyene-ndịk n̄kpọ oro mme owo ẹsinamde do. Ke Bible, enye anam ẹdiọn̄ọ ntak emi enye ayakde idiọkido odu. Abasi n̄ko anam nnyịn idiọn̄ọ ke imọ ifreke ubonowo. Ke akpanikọ, ini oro Abasi ayakde owo akara owo ọyọsọp esịm utịt. (Jeremiah 10:23) Nte afo akpama ndifiọk n̄kpọ efen efen mban̄a se Abasi aduakde aban̄a nnyịn? Mme Ntiense Jehovah ẹyekop inemesịt ndin̄wam fi okụt nte Bible ọbọrọde mbụme oro akafịnade Pope Benedict XVI.

[Ebiet Ẹdade Ndise Ẹto ke page 32]

Oświęcim Museum