Nte Amanam Idiọkn̄kpọ Adian Edisana Spirit?
Nte Amanam Idiọkn̄kpọ Adian Edisana Spirit?
“Odu idiọkn̄kpọ oro adade n̄kpa edi.”—1 JOHN 5:16.
1, 2. Nnyịn isan̄a didie ifiọk ke ẹkeme ndinam idiọkn̄kpọ ndian edisana spirit?
“ENEN̄EDE etie mi ke idem nte mmanam idiọkn̄kpọ ndian edisana spirit.” Se mma kiet ke Germany ekewetde edi oro okposụkedi emi enye ekedide Christian. Edi nte Christian ekeme ndinen̄ede nnam idiọkn̄kpọ ndian edisana spirit, kpa anamutom odudu Abasi?
2 Ih, ẹkeme ndinam idiọkn̄kpọ ndian edisana spirit Jehovah. Jesus Christ ọkọdọhọ ete: “Ẹyefen mme owo kpukpru orụk idiọkn̄kpọ ye ikọ isụn̄i, edi idifenke ikọ isụn̄i emi ẹtịn̄de ẹdian spirit.” (Matthew 12:31) Ẹdụri nnyịn utọn̄ ẹte: “Edieke nnyịn ikoide-koi ika iso ndinam idiọkn̄kpọ ke ima ikọbọ nnennen ifiọk akpanikọ, uwa ndomokiet idụhe aba inọ mme idiọkn̄kpọ, edi idotenyịn ubiomikpe eke enyenede ndịk odu.” (Mme Hebrew 10:26, 27) Apostle John ama ewet n̄ko ete: “Odu idiọkn̄kpọ oro adade n̄kpa edi.” (1 John 5:16) Ndi owo oro anamde akwa idiọkn̄kpọ enyene ndibiere m̀mê imanam “idiọkn̄kpọ oro adade n̄kpa edi”?
Edikabade Esịt Esinam Ẹfen Ẹnọ Owo
3. Edieke inen̄erede ifụhọ iban̄a idiọkn̄kpọ oro ikanamde, nso ke emi ekeme ndiwụt?
3 Jehovah edi akakan Ebiereikpe mme anamidiọk. Ke nditịm ntịn̄, kpukpru nnyịn inyene ndinam ibat nnọ enye, ndien enye esinam se inende kpukpru ini. (Genesis 18:25; Rome 14:12) Jehovah ebiere m̀mê nnyịn imanam idiọkn̄kpọ oro imọ mîdifenke, ndien enye ekeme ndibọ nnyịn spirit esie. (Psalm 51:11) Edi, edieke nnyịn inen̄erede ifụhọ iban̄a idiọkn̄kpọ oro ikanamde, enen̄ede etie nte ke imenen̄ede ikabade esịt. Nte ededi, didie ke owo ekeme ndinen̄ede n̄kabade esịt?
4. (a) Nso ke edikabade esịt ọwọrọ? (b) Nso ndọn̄esịt ke Psalm 103:10-14 ọnọ fi?
4 Ndikabade esịt ọwọrọ ndikpụhọde edu nnyịn kaban̄a idiọkn̄kpọ oro ikanamde m̀mê enye oro ikaduakde ndinam. Enye ọwọrọ ndifụhọ nnyụn̄ n̄n̄wọn̄ọde n̄kpọn̄ idiọk. Edieke ikanamde akwa idiọkn̄kpọ, ekem inam mme n̄kpọ oro ẹwụtde ke imenen̄ede ikabade esịt, nnyịn imekeme ndida mme ikọ andiwet psalm emi ndọn̄ idem nnyịn esịt: “Enye [Jehovah] inamke nnyịn nte mme idiọk ido nnyịn ẹsan̄ade; inyụn̄ isioho usiene ye nnyịn nte mme ukwan̄-n̄kpọ nnyịn ẹdotde. Koro adan̄a nte enyọn̄ okon̄de akan isọn̄, kpa ntre ke ima esie okpon ye mmọ eke ẹbakde enye. Adan̄a nte edem usiaha-utịn oyomde ye edem usop, kpa ntre ke enye ọbọ nnyịn mme idiọk ido nnyịn enịm anyan ebiet. Kpa nte ete atuade nditọ esie mbọm, kpa ntre ke Jehovah atua mmọ eke ẹbakde enye mbọm. Koro enye ọfiọkde nte iborode; emeti ete ke nnyịn idi ntan.”—Psalm 103:10-14.
5, 6. Tịn̄ ọkpọikọ oro odude ke 1 John 3:19-22, nyụn̄ tịn̄ se ikọ apostle oro ọwọrọde.
5 Ikọ apostle John emi ekeme n̄ko ndidọn̄ nnyịn esịt: “Nnyịn idida emi ifiọk ite nnyịn itọn̄ọ ito akpanikọ, iyonyụn̄ isọn̄ọ esịt nnyịn ke iso esie kaban̄a se ededi oro esịt nnyịn obiomde nnyịn ikpe, koro Abasi omokpon akan esịt nnyịn onyụn̄ ọfiọk kpukpru n̄kpọ. Ndima, edieke esịt nnyịn mîbiomke nnyịn ikpe, nnyịn imenyene ifụre utịn̄ikọ ke iso Abasi; nnyịn iyonyụn̄ ibọ enye se ededi oro iben̄ede, koro nnyịn inịmde ibet esie inyụn̄ inamde mme n̄kpọ eke ẹnemde enye esịt.”—1 John 3:19-22.
6 Nnyịn ‘imọfiọk ke nnyịn itọn̄ọ ito akpanikọ’ koro nnyịn imama nditọete nnyịn inyụn̄ ikaha iso inam idiọkn̄kpọ. (Psalm 119:11) Edieke esịt obiomde nnyịn ke usụn̄ ekededi, ọkpọfọn nnyịn iti ke “Abasi omokpon akan esịt nnyịn onyụn̄ ọfiọk kpukpru n̄kpọ.” Jehovah esitua nnyịn mbọm koro enye ọfiọkde ke ima oro nnyịn ‘imade nditọete nnyịn isan̄ake ye mbubịk.’ Enye ọfiọk n̄ko adan̄a nte in̄wanade mbak idinam idiọkn̄kpọ, ye ukeme oro isịnde ndinam uduak esie. (1 Peter 1:22) Edieke ibuọtde idem ye Jehovah, imade nditọete nnyịn, mînyụn̄ ikohokoi ika iso inam idiọkn̄kpọ, esịt ‘idibiomke nnyịn ikpe.’ Nnyịn iyenyene “ifụre utịn̄ikọ ke iso Abasi” ke ini ibọn̄de akam, ndien enye ọyọbọrọ akam nnyịn koro nnyịn imanam mme ewụhọ esie.
Mbon Oro Ẹkenamde Idiọkn̄kpọ Ẹdian Edisana Spirit
7. Nso ibiere m̀mê owo anam idiọkn̄kpọ oro Abasi mîdifenke m̀mê inamke?
7 Mme idiọkn̄kpọ ewe ke Abasi mîsifenke? Man ibọrọ mbụme emi, ẹyak ineme ndusụk uwụtn̄kpọ ke Bible. Mme uwụtn̄kpọ emi ẹkpenyene ndidọn̄ nnyịn esịt edieke ikabarede esịt edi ke isụk inenen̄ede ifụhọ iban̄a ikpọ idiọkn̄kpọ oro ikanamde. Nnyịn iyokụt ke ikam idịghe utọ idiọkn̄kpọ oro owo akanamde, edi akam edi se ikanamde enye anam idiọkn̄kpọ oro, nte esịt esie eketiede, ọkọrọ ye adan̄a nte enye okokoide-koi anam idiọkn̄kpọ oro, ẹdiwụt m̀mê Abasi eyefen enye m̀mê idifenke.
8. Didie ke ndusụk mme adaiso ido ukpono mme Jew ẹkenam idiọkn̄kpọ ẹdian edisana spirit ke akpa isua ikie?
8 Ke akpa isua ikie, mme adaiso ido ukpono mme Jew oro ẹkebiọn̄ọde Jesus Christ n̄kpa n̄kpa ẹma ẹnam idiọkn̄kpọ ẹdian edisana spirit. Mmọ ẹma ẹkụt nte Jesus akadade spirit Abasi anam mme utịben̄kpọ oro ẹkenọde Jehovah ubọn̄. Edi mmọ ẹkedọhọ ke Jesus akada odudu Satan kpa Devil anam. Jesus ọkọdọhọ ke mbon oro ẹtịn̄de utọ ikọ isụn̄i oro ẹdian edisana spirit Abasi ẹma ẹnam idiọkn̄kpọ oro Abasi mîdifenke inọ mmọ ke “editịm n̄kpọ enye emi m̀mê ke enye oro edidide.”—Matthew 12:22-32.
9. Nso idi isụn̄i, ndien nso ke Jesus eketịn̄ aban̄a enye?
9 Isụn̄i ọwọrọ nditọk m̀mê nditịn̄ idiọk, ntaha, m̀mê ikọ ebiari ndian owo m̀mê se iban̄ade Abasi. Sia edide Abasi enyene edisana spirit, ndisụn̄i spirit esie ọwọrọ ndisụn̄i Abasi. Abasi idifenke inọ owo oro akade iso osụn̄i spirit esie mînyụn̄ ikabakede esịt. Se Jesus eketịn̄de aban̄a utọ idiọkn̄kpọ oro owụt ke ikọ esie aban̄a mbon oro ẹkoide-koi ẹbiọn̄ọ edisana spirit Abasi. Mme Pharisee ẹma ẹsụn̄i ẹnyụn̄ ẹnam idiọkn̄kpọ ẹdian edisana spirit sia mmọ ẹma ẹkụt mme utịben̄kpọ oro Jesus akadade spirit Jehovah anam edi ẹdọhọ ke enye akada odudu Devil anam. Ntre, Jesus ama ọdọhọ ke “owo ekededi eke osụn̄ide edisana spirit inyeneke edifen ke nsinsi, edi enyene ubiomikpe nsinsi idiọkn̄kpọ.”—Mark 3:20-29.
10. Ntak emi Jesus okokotde Judas “eyen nsobo”?
10 Kere n̄ko ban̄a Judas Iscariot. Enye ikanamke akpanikọ sia ama esiyịp okụk oro ẹkesịnde ke ekebe okụk oro ẹkenọde enye akama. (John 12:5, 6) Nte ini akakade, Judas ama aka ebịne mme andikara mme Jew onyụn̄ okodiomi nte enye editapde Jesus ọnọ mmọ ke mbak silver 30. Edi akpanikọ ke esịt ama obiom Judas ke ama akatap Jesus ọnọ, edi enye ikedehedei ikabade esịt ke n̄koi-nnam idiọkn̄kpọ esie. Ntre, Judas idotke ndiset ke n̄kpa. Oro akanam Jesus okot enye “eyen nsobo.”—John 17:12; Matthew 26:14-16.
Mbon Oro Mîkanamke Idiọkn̄kpọ Idian Edisana Spirit
11-13. Nso idiọkn̄kpọ ke Edidem David ye Bath-sheba ẹkenam, ndien didie ke usụn̄ oro Abasi akanamde n̄kpọ ye mmọ ọkpọdọn̄ nnyịn esịt?
11 Ke ini ke ini, mme Christian oro ẹma ẹkeyarade akwa idiọkn̄kpọ mmọ ẹnọ mbiowo esop ẹnyụn̄ ẹbọ un̄wam ẹkeme ndika iso mfụhọ mban̄a idiọkn̄kpọ oro mmọ ẹkenamde. (James 5:14) Edieke nnyịn ikopde utọ mfụhọ oro, ndikere se N̄wed Abasi etịn̄de aban̄a mbon oro ẹkefende idiọkn̄kpọ mmọ ekeme ndidọn̄ nnyịn esịt.
12 Edidem David ama esịn efịbe ye Bath-sheba n̄wan Uriah. Ke David ama akada ke enyọn̄ ufọk okụt nte ediye n̄wan emi eyerede mmọn̄, enye ama ọdọn̄ ẹkeda Bath-sheba ẹsọk imọ, onyụn̄ ọfiọk enye. Nte ini akakade, Bath-sheba ama edisian David ke imoyomo. Ntre David ama odomo ndinam Uriah ebe esie okodu ye enye mbak mme owo ẹdifiọk idiọkn̄kpọ esie. Ke ini idotenyịn esie akakpade mfụhọ, edidem ama odiomi man ẹwot Uriah ke ekọn̄. Ke oro ebede, Bath-sheba ama akabade edi n̄wan David onyụn̄ aman eyen ọnọ enye, edi eyen oro ama akpa.—2 Samuel 11:1-27.
13 Jehovah ama anam n̄kpọ aban̄a idiọkn̄kpọ David ye Bath-sheba. Anaedi Abasi ekefen ọnọ David ke ntak oro enye akakabarede esịt ye ke ntak ediomi Obio Ubọn̄ oro enye akanamde ye David. (2 Samuel 7:11-16; 12:7-14) Etie nte Bath-sheba n̄ko ama akabade esịt, koro ẹma ẹnọ enye ifet ndikabade ndi eka Edidem Solomon ye eka ete Jesus Christ. (Matthew 1:1, 6, 16) Edieke nnyịn inamde idiọkn̄kpọ, ọfọn iti ke Jehovah ọfiọk m̀mê imakabade esịt.
14. Didie ke se iketịbede inọ Edidem Manasseh owụt adan̄a nte Abasi esifende ọnọ owo?
14 Se iketịbede inọ Edidem Manasseh eke Judah owụt n̄ko adan̄a nte Jehovah esifende ọnọ mme owo. Manasseh ama anam idiọk ke iso Jehovah. Enye ama ọbọp mme itieuwa ọnọ Baal, atuak ibuot ọnọ “ofụri udịm enyọn̄,” onyụn̄ ọbọp mme itieuwa ọnọ mme nsunsu abasi ke okụre temple mbiba. Enye ama ọfọp nditọ esie ke ikan̄, esịn udọn̄ ọnọ ubreidiọn̄ onyụn̄ anam mme andidụn̄ Judah ye Jerusalem “ẹnam idiọk ẹkan mme idụt oro Jehovah okosobode ke iso nditọ Israel efep.” Enye ikọdọn̄ke utọn̄ ke etop oro mme prọfet Abasi ẹketan̄ade. Nte ini akakade, edidem Assyria ama omụm Manasseh nte mbuotekọn̄ ọnyọn̄. Manasseh ama akabade esịt onyụn̄ osụhọde idem aka iso ekpe Abasi ubọk ke ini enye okodude do, ndien Abasi ama efen ọnọ enye onyụn̄ afiak emen enye edidori ke ebekpo ubọn̄ esie ke Jerusalem, ndien enye ama anam utuakibuot akpanikọ aka iso.—2 Chronicles 33:2-17.
15. Didie ke se iketịbede inọ Peter owụt ke Jehovah ‘esinen̄ede adahado’ ọnọ owo?
15 Ediwak isua ikie ke ukperedem, apostle Peter ama anam ata akwa idiọkn̄kpọ ke ndikakan̄ Jesus. (Mark 14:30, 66-72) Edi, Jehovah ama ‘enen̄ede adahado’ ọnọ Peter. (Isaiah 55:7) Ntak-a? Koro Peter ama enen̄ede akabade esịt. (Luke 22:62) Abasi ama owụt in̄wan̄-in̄wan̄ ke imadahado inọ Peter koro ke n̄kpọ nte ọfiọn̄ kiet ye ubak ẹma ẹkebe, oro edi, ke usen Pentecost, Abasi ama ọnọ enye san̄asan̄a ifet man ọnọ ikọ ntiense uko uko aban̄a Jesus. (Utom 2:14-36) Ndi odu se ikpanamde mme Christian ẹkere ke Abasi idifenke inọ mmimọ edieke inen̄erede ikabade esịt mfịn? Andiwet psalm ọkọkwọ ete: “O Jehovah, afo ekpese mme idiọk ido, O Ọbọn̄, anie ekpekeme ndida? Koro edidahado enyenede fi.”—Psalm 130:3, 4.
Kûnen̄ede Ukere ke Amanam Idiọkn̄kpọ Adian Edisana Spirit
16. Nso isinam Abasi efen ọnọ owo?
16 Akpana mme uwụtn̄kpọ oro inemede mi ẹn̄wam nnyịn itre ndinen̄ede n̄kere ke imanam idiọkn̄kpọ idian edisana spirit. Mmọ ẹwụt ke Jehovah esifen ọnọ mme anamidiọk oro ẹkabarede esịt. Ata akpan n̄kpọ edi ndibọn̄ akam ke ofụri esịt nnọ Abasi. Edieke inamde idiọkn̄kpọ, nnyịn imekeme ndikpe Jehovah ubọk ite ada mbọm esie efen ọnọ nnyịn ke isọn̄ uwa ufak Jesus, eti ke ikadada unana mfọnmma imana, onyụn̄ eti utom oro inamde inọ enye. Ke ntak mfọnido Jehovah oro owo mîdotke, nnyịn imekeme ndiben̄e enye efen ọnọ nnyịn inyụn̄ inịm ke enye oyokop eben̄e nnyịn.—Ephesus 1:7.
17. Nso ke ikpanam edieke idọn̄ọde ke n̄kan̄ eke spirit?
17 Nso ke ikpanam edieke idiọkn̄kpọ nnyịn anamde idọn̄ọ ke n̄kan̄ eke spirit tutu nnyịn ikemeke ndibọn̄ akam? Kop se mbet oro James eketemede ete inam mi: “Yak [owo oro] okot mbiowo esop, ndien yak mmọ ẹbọn̄ akam ẹnọ enye, ẹda aran ẹyet enye ke enyịn̄ Jehovah. Ndien akam mbuọtidem ayanam idem ọsọn̄ owo udọn̄ọ oro, ndien Jehovah eyemenede enye ke enyọn̄. N̄ko, edieke enye akanamde idiọkn̄kpọ, ẹyefen enye.”—James 5:14, 15.
18. Idem edieke ẹsiode owo ẹfep ke esop, ntak oro mîwụtke ke enye anam idiọkn̄kpọ oro Abasi mîdifenke?
18 Idem ọkpọkọm owo ikabakede esịt ke ebe oro, ndien ẹsio enye ẹfep ke esop, oro iwụtke ke enye anam idiọkn̄kpọ oro Abasi mîdifenke. Paul ama ewet aban̄a anamidiọk oro ẹkesiode ẹfep ke esop ke Corinth ete: “Nsuannọ emi ediwak owo ẹnọde ekem ye utọ owo oro, ntre, mbufo ẹkpenyene ndifen enye ke mfọnido ẹnyụn̄ ẹdọn̄ enye esịt, man ke usụn̄ ekededi ekikak mfụhọ edimen utọ owo oro emen.” (2 Corinth 2:6-8; 1 Corinth 5:1-5) Edi man mme anamidiọk ẹfiak ẹkenyene eti itie ebuana ye Jehovah, ana mmọ ẹnyịme un̄wam eke spirit oro mbiowo esop ẹnọde ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ ndiwụt ke imenen̄ede ikabade esịt. Ana mmọ ‘ẹsion̄o mfri eke odotde ye edikabade esịt.’—Luke 3:8.
19. Nso ikeme ndin̄wam nnyịn ‘isọn̄ọ ida ke mbuọtidem?’
19 Nso ikeme ndinam nnyịn ikere ke imanam idiọkn̄kpọ idian edisana spirit? Ọkpọsọn̄ editịmede esịt m̀mê unana nsọn̄idem. Edieke oro etịbede, ọkpọfọn ibọn̄ akam inyụn̄ inen̄ede iduọk odudu. Nnyịn ikpedehedei iyak Satan anam idem emem nnyịn mbak nnyịn iditre ndinam n̄kpọ Abasi. Sia Jehovah mîsinemke esịt ke n̄kpa idiọkowo, ke akpanikọ, enye idimaha ndikụt nte owo ekededi ke otu asan̄autom esie atakde. Ntre, edieke ikerede ke imanam idiọkn̄kpọ idian edisana spirit, nnyịn ikpenyene ndika iso n̄kpep Ikọ Abasi, akpan akpan mme utọ itie nte mme Psalm oro ẹkemede ndidọn̄ nnyịn esịt. Nnyịn ikpenyene ndika iso ndụk mme mbono esop nnyụn̄ ntiene mbuana ke utom ukwọrọikọ. Ndinam ntre ayan̄wam nnyịn ‘isọn̄ọ ida ke mbuọtidem,’ idinyụn̄ iyakke itịmede esịt ikere ke imanam idiọkn̄kpọ oro Abasi mîdifenke.—Titus 2:2.
20. Mme mbụme ewe ẹkeme ndinam owo okụt ke imọ inamke idiọkn̄kpọ idian edisana spirit?
20 Owo ekededi oro ekerede ke imanam idiọkn̄kpọ idian edisana spirit ekeme ndibụp idemesie ete: ‘Nte mmosụn̄i edisana spirit? Nte mma nnen̄ede n̄kabade esịt ke idiọkn̄kpọ oro n̄kanamde? Nte mmenyene mbuọtidem ke Abasi eyefen ọnọ mi? Nte ami ndi owo mfiakedem oro mîmaha un̄wana eke spirit?’ Enen̄ede etie nte utọ mbon oro ẹyekụt ke mmimọ isụn̄ike edisana spirit Abasi inyụn̄ idịghe mbon mfiakedem. Mmọ ẹkabade esịt ẹnyụn̄ ẹka iso ẹnịm ke Jehovah efen ọnọ mmimọ. Ke edide ntre, mmọ inamke idiọkn̄kpọ idian edisana spirit Jehovah.
21. Mme mbụme ewe ke idibọrọ ke ibuotikọ oro etienede?
21 Ekpenem didie ntem ndifiọk ke nnyịn inamke idiọkn̄kpọ idian edisana spirit! Mme mbụme oro idibọrọde ke ibuotikọ oro etienede ẹnyene ebuana ye se inemede emi. Ke uwụtn̄kpọ, nnyịn imekeme ndibụp idem nnyịn ite: ‘Nte edisana spirit Abasi enen̄ede ada mi usụn̄? Nte mmenyene mbun̄wụm spirit Abasi?’
Nso Idi Ibọrọ Fo?
• Ntak emi ikemede ndidọhọ ke owo ekeme ndinam idiọkn̄kpọ ndian edisana spirit?
• Nso ke edikabade esịt ọwọrọ?
• Mmanie ẹkenam idiọkn̄kpọ ẹdian edisana spirit ke ini Jesus okodude ke isọn̄?
• Nso ikeme ndin̄wam owo etre ndikere ke imanam idiọkn̄kpọ oro Abasi mîdifenke?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 17]
Mbon oro ẹkedọhọde ke Jesus akada odudu Satan anam mme utịben̄kpọ ẹma ẹnam idiọkn̄kpọ ẹdian edisana spirit Abasi
[Ndise ke page 18]
Okposụkedi Peter akakan̄de Jesus, enye ikanamke idiọkn̄kpọ oro Abasi mîdifenke