Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Nte ‘Ayaka Iso Asan̄a ke Spirit’?

Nte ‘Ayaka Iso Asan̄a ke Spirit’?

Nte ‘Ayaka Iso Asan̄a ke Spirit’?

“Ẹka iso ẹsan̄a ke spirit ndien mbufo idinamke baba n̄kpọ kiet emi ọdọn̄de obụkidem.”—GALATIA 5:16.

1. Nso mîdiyakke ikere ke imanam idiọkn̄kpọ idian edisana spirit?

 ODU n̄kpọ oro mîdiyakke nnyịn ikere ke imanam idiọkn̄kpọ idian edisana spirit. Oro edi, ndinam se apostle Paul eketemede ete: “Ẹka iso ẹsan̄a ke spirit ndien mbufo idinamke baba n̄kpọ kiet emi ọdọn̄de obụkidem.” (Galatia 5:16) Edieke iyakde spirit Abasi ada nnyịn usụn̄, ndiọi udọn̄ obụkidem idikanke nnyịn ubọk.—Rome 8:2-10.

2, 3. Edieke ikade iso isan̄a ke spirit, didie ke nnyịn idinam n̄kpọ?

2 Nte ikade iso ‘isan̄a ke spirit,’ oro ayanam nnyịn ikop uyo inọ Jehovah, anam inyene nti edu ke utom ukwọrọikọ nnyịn, ke esop, ke ufọk, ye ke ebiet enwen. Nte inamde n̄kpọ ye nsan̄a ndọ nnyịn, nditọ nnyịn, ye ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ, ọkọrọ ye mbon en̄wen oyowụt ke imayak spirit Abasi ada nnyịn usụn̄.

3 Ndidu uwem “ke spirit ke ekikere Abasi” anam nnyịn ision̄o idem ikpọn̄ idiọkn̄kpọ. (1 Peter 4:1-6) Ke akpanikọ, edieke iyakde spirit oro ada nnyịn usụn̄, nnyịn idinamke idiọkn̄kpọ oro Abasi mîdifenke. Edi nso idi nti usụn̄ en̄wen oro ikemede ndinam n̄kpọ edieke ikade iso isan̄a ke spirit?

Ka Iso San̄a Kpere Abasi ye Christ

4, 5. Didie ke ndisan̄a ke spirit otụk nte nnyịn isede Jesus?

4 Ndisan̄a ke spirit ayanam ika iso isan̄a ikpere Abasi ye Eyen esie. Ke ini apostle Paul ekewetde aban̄a mme enọ eke spirit, enye ama asian ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ke Corinth ete: “Nnam mbufo [emi ẹkedide mme okpono ndem] ẹfiọk ẹte ke baba owo kiet emi adade spirit Abasi etịn̄ ikọ idọhọke ite: ‘Ọdọdiọk ọnọ Jesus!’ ndien baba owo kiet ikemeke ndidọhọ ete: ‘Jesus edi Ọbọn̄!’ ke mîtoho ke edisana spirit.” (1 Corinth 12:1-3) Spirit ekededi oro anamde mme owo ẹsụn̄i Jesus oto Satan kpa Devil. Edi sia idide mme Christian oro isan̄ade ke spirit, nnyịn imenen̄ede inịm ke Abasi akanam Christ eset ke n̄kpa onyụn̄ emenerede enye okon̄ akan kpukpru mme edibotn̄kpọ eken. (Philippi 2:5-11) Nnyịn imenyene mbuọtidem ke uwa ufak Christ inyụn̄ inyịme ke Jesus edi Ọbọn̄ oro Abasi emekde ọnọ nnyịn.

5 Ndusụk mbon oro ẹkedọhọde ke idi mme Christian ke akpa isua ikie E.N. ikenyịmeke ke Jesus ama edi ke obụkidem. (2 John 7-11) Ndinyene utọ ukwan̄ ekikere oro ikayakke mme owo ẹtiene nnennen ukpepn̄kpọ oro aban̄ade Jesus, kpa Messiah. (Mark 1:9-11; John 1:1, 14) Ndisan̄a ke spirit idiyakke nnyịn idi utọ mbon mfiakedem oro. Ndidu ke edidemede ke n̄kan̄ eke spirit edi n̄kukụre se ikemede ndin̄wam nnyịn ika iso inyene mfọn Jehovah oro owo mîdotke inyụn̄ ‘ika iso isan̄a ke akpanikọ.’ (3 John 3, 4) Mmọdo, ẹyak ibiere ndisịn kpukpru orụk mfiakedem man ikeme ndinyene eti itie ebuana ye Ete nnyịn eke heaven.

6. Mme edu ewe ke spirit Abasi esinam mbon oro ẹsan̄ade ke spirit ẹnyene?

6 Paul ọkọdọhọ ke ndifiak n̄kokpono ndem nnyụn̄ nsiak isio n̄ka edi ukem ye use ye obukpo ido emi ẹdide “mme utom obụkidem” n̄ko. Edi enye ama anam an̄wan̄a ete: “Mbon oro ẹdide eke Christ Jesus ẹma ẹkọn̄ obụkidem ọkọrọ ye ntụk ye udọn̄ esie ke eto ẹwot. Edieke nnyịn idude uwem ke spirit, ẹyak ika iso ida spirit n̄ko isan̄a ke nde ke nde.” (Galatia 5:19-21, 24, 25) Mme edu ewe ke spirit Abasi esinam mbon oro ẹsan̄ade ke spirit ẹnyene? Paul ekewet ete: “Mbun̄wụm spirit edi ima, idatesịt, emem, anyanime, mfọnido, eti ido, mbuọtidem, ifụre ifụre ido, mfara ke idem.” (Galatia 5:22, 23) Ẹyak ineme mme edu oro ẹnamde mbun̄wụm spirit.

‘Ẹma Kiet Eken’

7. Nso idi ima, ndien nso ke enye esinam?

7 Ima—emi edide ubak mbun̄wụm spirit—esiwak ndibuana edinen̄ede mma nnyụn̄ n̄kere mban̄a mbon en̄wen, ọkọrọ ye edisọn̄ọ nda ye mmọ. N̄wed Abasi ọdọhọ ke “Abasi edi ima,” koro enye edi n̄wọrọnda uwụtn̄kpọ ima. (1 John 4:8) Uwa ufak Jesus Christ edi uwụtn̄kpọ akwa ima oro Abasi ye Eyen esie ẹmade nnyịn. (1 John 4:8; John 3:16; 15:13; Rome 5:8) Ima oro imade kiet eken ke ẹda ẹdiọn̄ọ nnyịn nte mme anditiene Christ. (John 13:34, 35) Ke nditịm ntịn̄, ẹwụk nnyịn ẹte “ima kiet eken.” (1 John 3:23) Paul ọkọdọhọ n̄ko ete ke ima enyenyene anyanime onyụn̄ ọfọn ido. Ima ifịbeke ufụp, inamke inua, inyụn̄ inamke se mîdotke m̀mê ndiyom ufọn idemesie. Ima iyatke esịt inyụn̄ inịmke ibat idiọk. Ima adadara se idide akpanikọ, idarake ukwan̄ido. Ememe kpukpru n̄kpọ, enenịm kpukpru n̄kpọ ke akpanikọ, ododori enyịn ke kpukpru n̄kpọ, ọyọyọ kpukpru n̄kpọ. Ke akande kpukpru emi, ima idibehe ifep ke nsinsi.—1 Corinth 13:4-8.

8. Ntak emi ikpamade ekemmọ mme andituak ibuot nnọ Jehovah?

8 Edieke iyakde spirit Abasi anam nnyịn inyene ima ke otu idem nnyịn, iyenyene ukem ima oro inọ Abasi ye mbọhọidụn̄ nnyịn. (Matthew 22:37-39) Apostle John ekewet ete: “Owo eke mîmaha ima osụk odu ke n̄kpa. Owo ekededi eke asuade eyenete esie edi owotowo, ndien mbufo ẹmefiọk ẹte baba owotowo kiet inyeneke nsinsi uwem ke idemesie.” (1 John 3:14, 15) Ẹkesinyan̄a owotowo oro efehede aka obio ubọhọ Israel n̄kukụre edieke enye mîkasuaha owo oro enye okowotde. (Deuteronomy 19:4, 11-13) Edieke iyakde edisana spirit ada nnyịn usụn̄, nnyịn iyama Abasi, ima ekemmọ mme andituak ibuot nnọ Jehovah, ye mmọ eken.

‘Idatesịt Jehovah Edi Odudu Mbufo’

9, 10. Nso idi idatesịt, ndien ntak emi ikpadatde esịt?

9 Idatesịt edi ndinen̄ede n̄kop inemesịt. Jehovah edi “Abasi inemesịt.” (1 Timothy 1:11; Psalm 104:31) Eyen Abasi enen̄ede enem esịt ndinam uduak ete esie. (Psalm 40:8; Mme Hebrew 10:7-9) Ndien ‘idatesịt Jehovah edi odudu nnyịn.’—Nehemiah 8:10.

10 Idatesịt oro Abasi ọnọde esinam nnyịn inen̄ede ikop uyụhọ ke ini inamde uduak esie idem ke ini nsọn̄ọn̄kpọ, mfụhọ, m̀mê ukọbọ. Nnyịn ikop inemesịt didie ntem ndinyene “ifiọk Abasi!” (Mme N̄ke 2:1-5) Nnennen ifiọk ye mbuọtidem oro inyenede ke Abasi ye ke uwa ufak Jesus ẹnam inyene inem inem itie ebuana ye Abasi. (1 John 2:1, 2) Ndisịne ke otu nditọete oro ẹdude ke ofụri ererimbot edi ntak en̄wen oro anamde ikop idatesịt. (Zephaniah 3:9; Haggai 2:7) Idotenyịn Obio Ubọn̄ oro inyenede ye akwa ifet nditan̄a enye nnọ mbon en̄wen, ẹnam nnyịn ikop idatesịt. (Matthew 6:9, 10; 24:14) Idotenyịn edinyene uwem nsinsi edi n̄ko ntak idatesịt. (John 17:3) Utọ akwa idotenyịn oro akpana anam ‘inen̄ede idat esịt.’—Deuteronomy 16:15.

Ẹtie Emem Emem Ẹnyụn̄ Ẹnyene Anyanime

11, 12. (a) Afo ọkpọdọhọ ke emem edi nso? (b) Didie ke emem Abasi an̄wam nnyịn?

11 Emem, kpa edu en̄wen oro spirit Abasi ekemede ndinam nnyịn inyene edi editie ifụre ifụre ye unana editịmede esịt. Ete nnyịn eke heaven edi Abasi emem, ndien enye ọn̄wọn̄ọ ọnọ nnyịn ete ke ‘imọ Jehovah iyada emem idiọn̄ ikọt imọ.’ (Psalm 29:11; 1 Corinth 14:33) Jesus ama ọdọhọ mbet esie ete: “N̄kpọn̄ emem ye mbufo, nnọ mbufo emem mi.” (John 14:27) Didie ke oro an̄wam mbet esie?

12 Emem oro Jesus ọkọnọde mbet esie ama anam mmọ ẹmụm idem ẹkama, ikonyụn̄ iyakke mmọ ẹkop ndịk. Mmọ ẹma ẹnen̄ede ẹnyene emem ke ini mmọ ẹkebọde edisana spirit oro enye ọkọn̄wọn̄ọde. (John 14:26) Mfịn, nnyịn imenyene anana-mbiet “emem Abasi” oro anamde esịt ye ekikere nnyịn ẹna sụn̄ sia iyakde spirit Abasi ada nnyịn usụn̄, ndien emi n̄ko edi ibọrọ akam nnyịn. (Philippi 4:6, 7) Ke adianade do, spirit Jehovah esinam nnyịn imụm idem ikama inyụn̄ idu ke emem ye nditọete nnyịn ye mbon en̄wen.—Rome 12:18; 1 Thessalonica 5:13.

13, 14. Nso idi anyanime, ndien ntak emi nnyịn ikpenyenede edu emi?

13 Anyanime enyene ebuana ye emem, koro enye esinam nnyịn ika iso iyọ ke ini ẹyatde nnyịn esịt inyụn̄ inyene idotenyịn ke n̄kpọ ọyọfọn. Abasi enyene anyanime. (Rome 9:22-24) Jesus n̄ko enyene anyanime. Nnyịn imekeme ndibọ ufọn nto anyanime Jesus koro Paul ekewet ete: “Edi, ntak emi ẹkewụtde mi mbọm ekedi man Christ Jesus akpada mi nte akakan anamidiọk owụt ofụri anyanime esie nte uwụtn̄kpọ ọnọ mbon oro ẹdikọn̄de mbuọtidem mmọ ke enye kaban̄a nsinsi uwem.”—1 Timothy 1:16.

14 Anyanime esinam nnyịn iyọ ke ini mbon en̄wen ẹtịn̄de idiọk ẹdian nnyịn, m̀mê ẹnamde nnyịn idiọk. Paul ama esịn udọn̄ ọnọ ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ete: “Ẹnyene anyanime ye kpukpru owo.” (1 Thessalonica 5:14) Sia kpukpru nnyịn idide mme anana-mfọnmma owo, isinyụn̄ inamde ndudue, anaedi imesiyom mme owo ẹme ime ye nnyịn, ẹnyụn̄ ẹka iso ẹyọ nnyịn ke ini iduede mmọ. Ntre, ẹyak ‘inyene anyanime ye idatesịt.’—Colossae 1:9-12.

Fọn Ido Nyụn̄ Nyene Eti Ido

15. Nso ke ẹkot mfọnido? Nọ uwụtn̄kpọ.

15 Nnyịn iwụt ke imọfọn ido ye mbon en̄wen ke ini inyenede udọn̄ ke idemmọ ebe ke nditịn̄ ikọ m̀mê nditie ufan ufan ye mmọ. Jehovah ye Eyen esie ẹfọn ido. (Rome 2:4; 2 Corinth 10:1) Oyom mbon oro ẹsan̄ade utom ẹnọ Abasi ye Christ ẹfọn ido. (Mme N̄ke 3:3; Colossae 3:12) Idem mbon oro mîfiọkke Abasi ẹsiwụt “n̄wọrọnda mfọnido.” (Utom 27:3; 28:2) Ke akpanikọ, nnyịn iyọfọn ido edieke ‘ikade iso isan̄a ke spirit.’

16. Ke mme idaha ewe ke ikpọfọn ido ye owo?

16 Nnyịn imekeme ndifọn ido ye idem mbon oro ẹtịn̄de m̀mê ẹnamde nnyịn idiọk oro akpanade iyat esịt. Paul eketeme ete: “Ẹyat esịt, edi ẹkûnam idiọkn̄kpọ; ẹkûyak utịn osụhọde edisịm mbufo ke idaha iyatesịt, ẹkûnyụn̄ ẹyak ufan̄ ẹnọ Devil. . . . Ẹfọn ido ye kiet eken, ẹtua owo mbọm, ẹfen kiet eken ke ofụri esịt kpa nte Abasi n̄ko ekefende mbufo ke ofụri esịt ebe ke Christ.” (Ephesus 4:26, 27, 32) Enen̄ede odot ifọn ido ye mbon oro ẹsobode idomo. Edieke eyenete oyomde ndiwọrọ n̄kpọn̄ usụn̄ “eti ido ye edinen ido ye akpanikọ,” ndien ebiowo okụt edi inọhọ enye item mbak idiyak enye esịt, oro ikpowụtke mfọnido.—Ephesus 5:9.

17, 18. Nso ke ẹkot eti ido, ndien didie ke ikpada edu emi isịn ke edinam?

17 Eti ido ọwọrọ ndinam se ifọnde, ndifọn ido, m̀mê ndidi eti owo. Abasi ọfọn ama. (Psalm 25:8; Zechariah 9:17) Jesus esinam eti onyụn̄ enyene ata eti edu uwem. Kpa ye oro, enye ikenyịmeke ẹkot imọ “Eti,” ke ini ẹkekotde enye “Eti Andikpep.” (Mark 10:17, 18) Anaedi emi ekedi koro enye ama ọfiọk ke Abasi edi akakan eti owo.

18 Unana mfọnmma oro ikadade-da imana isiyakke nnyịn inam se ifọnde. (Rome 5:12) Nte ededi, nnyịn imekeme ndinam se ifọnde edieke ibọn̄de akam inọ Abasi ite ‘ekpep nnyịn eti ido.’ (Psalm 119:66, NW) Paul ọkọdọhọ ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ke Rome ete: “Edi ami n̄ko mmenịm ke akpanikọ mban̄a mbufo, nditọete mi, nte ke mbufo ke idem mbufo ẹmeyọhọ n̄ko ye eti ido, kpa nte mbufo ẹyọhọde ye kpukpru ifiọk.” (Rome 15:14) Ana ebiowo “ama eti ido.” (Titus 1:7, 8) Edieke spirit Abasi adade nnyịn usụn̄, mme owo ẹyefiọk nnyịn nte mbon oro ẹsinamde se ifọnde, ndien Jehovah ‘eyeti nnyịn ke nti n̄kpọ oro ikanamde.’—Nehemiah 5:19; 13:31.

“Mbuọtidem Eke Mîsan̄ake ye Mbubịk”

19. Mme Hebrew 11:1 ọdọhọ ke mbuọtidem edi nso?

19 Mbuọtidem emi edide ubak mbun̄wụm spirit Abasi n̄ko edi “edisọn̄ọ mbet mme n̄kpọ oro ẹdoride enyịn ẹban̄a, uyarade oro owụtde ke ata idem n̄kpọ odu okposụkedi owo mîkwe.” (Mme Hebrew 11:1) Edieke inyenede mbuọtidem, editie nnyịn ke idem nte kpukpru en̄wọn̄ọ Jehovah ẹkam ẹsusu. Uyarade oro owụtde ke ata idem n̄kpọ odu enen̄ede ọsọn̄ odudu tutu edi se ẹdọhọde ke mbuọtidem edi ukem ye uyarade oro. Ke uwụtn̄kpọ, mme edibotn̄kpọ oro ẹdude ẹnam nnyịn inịm ke Andibot odu. Utọ mbuọtidem oro ke idinyene edieke ikade iso isan̄a ke spirit.

20. Nso idi “idiọkn̄kpọ eke ẹyịrede nnyịn,” ndien didie ke ikeme ndikan enye ye mme utom obụkidem?

20 Unana mbuọtidem edi “idiọkn̄kpọ eke ẹyịrede nnyịn.” (Mme Hebrew 12:1) Oyom iberi edem ke spirit Abasi man isọn mme utom obụkidem, uma-inyene, ye nsunsu ukpepn̄kpọ oro ẹkemede ndibiat mbuọtidem nnyịn. (Colossae 2:8; 1 Timothy 6:9, 10; 2 Timothy 4:3-5) Mfịn, spirit Abasi esinam mme asan̄autom Abasi ẹnyene mbuọtidem nte eke mme ntiense oro ẹkedude mbemiso eyo mme Christian ye mbon eken oro ẹsiakde ke Bible. (Mme Hebrew 11:2-40) Ndien ‘mbuọtidem nnyịn oro mîsan̄ake ye mbubịk’ ekeme ndisọn̄ọ mbuọtidem mbon en̄wen.—1 Timothy 1:5; Mme Hebrew 13:7.

Nyene Ifụre Ifụre Ido ye Mfara ke Idem

21, 22. Nso idi nsụhọdeidem, ndien ntak emi nnyịn ikposụhọrede idem?

21 Ndinyene ifụre ifụre ido ọwọrọ nditie emem emem nnyụn̄ nnam n̄kpọ ke sụn̄sụn̄ ido. Enye edi kiet ke otu mme edu Abasi. Nnyịn ifiọk emi koro Jesus emi ekenyenede ifụre ifụre ido ekenen̄ede ebiet Jehovah. (Matthew 11:28-30; John 1:18; 5:19) Nso ndien ke ẹyom ẹto nnyịn emi idide mme asan̄autom Abasi?

22 Sia idide mme Christian, oyom ‘inyene ifụre ifụre ido ye kpukpru owo.’ (Titus 3:2) Nnyịn imesinyene edu emi ke ini inamde utom ukwọrọikọ nnyịn. Ẹteme mbon oro ẹdotde ke n̄kan̄ eke spirit ẹte ẹda “ifụre ifụre ido” ẹnen̄ede eyenete oro eduede. (Galatia 6:1) Kpukpru nnyịn imekeme ndinam esop adiana kiet onyụn̄ odu ke emem ebe ke ‘ndisụhọde idem nnyụn̄ nnyene ifụre ifụre ido.’ (Ephesus 4:1-3) Nnyịn imekeme ndinyene ifụre ifụre ido edieke ikade iso isan̄a ke spirit inyụn̄ inyenede mfara ke idem.

23, 24. Nso idi mfara ke idem, ndien didie ke enye an̄wam nnyịn?

23 Mfara ke idem esinam nnyịn ikpeme ekikere, ikọ, ye edu nnyịn. Jehovah ama ‘omụm idem akama,’ m̀mê afara ke idem, ke ini enye akanamde n̄kpọ ye mbon Babylon oro ẹkesobode Jerusalem. (Isaiah 42:14) Eyen esie ama ‘enịm uwụtn̄kpọ’ mfara ke idem ọnọ nnyịn ke ini enye okokụtde ndutụhọ. Apostle Peter ama onyụn̄ eteme ekemmọ mme Christian ete ‘ẹdian mfara ke idem ke ifiọk mmọ.’—1 Peter 2:21-23; 2 Peter 1:5-8.

24 Oyom mbiowo Christian ẹnyene mfara ke idem. (Titus 1:7, 8) Ke nditịm ntịn̄, kpukpru mbon oro edisana spirit adade usụn̄ ẹkeme ndinyene mfara ke idem, ndien oro idiyakke mmọ ẹnam oburobụt ido, ẹtịn̄ ndek ndek ikọ, m̀mê ẹnam n̄kpọ ekededi oro ekemede ndiyat Jehovah esịt. Nte itịn̄de ikọ inyụn̄ inamde n̄kpọ ẹyewụt ke imayak spirit Abasi anam nnyịn inyene mfara ke idem.

Ẹka Iso Ẹsan̄a ke Spirit

25, 26. Didie ke ndisan̄a ke spirit editụk itie ebuana nnyịn idahaemi ye ke ini iso?

25 Edieke isan̄ade ke spirit, iyesịn ifịk itan̄a Obio Ubọn̄. (Utom 18:24-26) Iyedi nti nsan̄a, ndien mbon oro ẹmade Abasi ẹyenen̄ede ẹma ndisan̄a ye nnyịn. Nte mbon oro spirit Abasi adade usụn̄, ekemmọ mme andituak ibuot nnọ Jehovah ẹyekpebe nsịnifịk nnyịn. (Philippi 2:1-4) Nte oro idịghe se kpukpru mme Christian ẹyomde?

26 Imemke utom ndisan̄a ke spirit ke ererimbot Satan emi. (1 John 5:19) Edi, ata ediwak owo ke ẹka iso ẹsan̄a ke spirit. Edieke ibuọtde idem ye Jehovah ke ofụri esịt, nnyịn iyokop inem uwem idahaemi, iyonyụn̄ ika iso isan̄a ke nsinsi ke nnennen usụn̄ edima Ete nnyịn emi ọnọde edisana spirit.—Psalm 128:1; Mme N̄ke 3:5, 6.

Nso Idi Ibọrọ Fo?

• Didie ke ‘ndisan̄a ke spirit’ otụk itie ebuana nnyịn ye Abasi ye Eyen esie?

• Mme edu ewe ẹnam mbun̄wụm spirit Abasi?

• Nso idi ndusụk usụn̄ oro ikemede ndision̄o mbun̄wụm spirit Abasi?

• Didie ke ndisan̄a ke spirit otụk uwem nnyịn idahaemi ye ke ini iso?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 23]

Edisana spirit Jehovah esinam ima nditọete nnyịn

[Ndise ke page 24]

Fọn ido ke nditịn̄ nti ikọ nnyụn̄ nnam nti n̄kpọ