Nte Afo Emenyene “Inyene ke N̄kan̄ Abasi”?
Nte Afo Emenyene “Inyene ke N̄kan̄ Abasi”?
“Ntem ke etie ye owo eke ọkọde n̄kpọuto obon ọnọ idemesie edi mînyeneke inyene ke n̄kan̄ Abasi.”—LUKE 12:21.
1, 2. (a) Mme owo ẹnyịme ekese n̄kpọ atak mmimọ kaban̄a nso? (b) Nso n̄kpọ-ata ye n̄kpọndịk ke ana mme Christian ẹsobo?
EDIYOM N̄KPỌUTO idịghe ikpîkpu mbre nditọwọn̄; enye edi n̄kpọ emi mme owo ẹsinamde ke ediwak emana ye ke ediwak idụt. Ke uwụtn̄kpọ, ọkpọsọn̄ ediyom gold ke ọyọhọ isua ikie 19 ke Australia, South Africa, Canada, ye United States ama anam ediwak owo ẹkpọn̄ ufọk ye iman man ẹkeyom n̄kpọuto ke isenidụt, emi ndusụk ini mîsinyeneke eti ebietidụn̄ ye udia. Edi akpanikọ, ediwak owo ẹnyịme ndinam n̄kpọ oro ẹkemede ndida mmọ ibuot nnyụn̄ nyak ekese n̄kpọ ẹtak man ẹkpenyene inyene oro mmọ ẹnen̄erede ẹyom.
2 Okposụkedi ata ediwak owo mfịn mîyomke ata ata n̄kpọuto, oyom mmọ ẹnam utom ọkpọsọn̄ man ẹnyene se ẹdade ubọk ẹka inua. Ndinam oro ke ererimbot mfịn ọsọn̄, akak owo, onyụn̄ anam owo enen̄ede akpa mba. Edi mmemmem n̄kpọ owo ndikere kpukpru ini mban̄a udia, ọfọn̄, ye ebiet udakibuot tutu ẹfụmi m̀mê ẹfre ata akpan n̄kpọ. (Rome 14:17) Jesus ama ọnọ uwụtn̄kpọ oro ekenen̄erede owụt edu emi mme owo ẹnyenede mi. Ẹkụt uwụtn̄kpọ emi ke Luke 12:16-21.
3. Tịn̄ uwụtn̄kpọ oro Jesus ọkọnọde emi ẹwetde ke Luke 12:16-21 ibio ibio.
3 Jesus ọkọnọ uwụtn̄kpọ emi ke ini enye ọkọdọhọde ikpeme idem ke edisịn esịt ke n̄kpọ owo, emi nnyịn ikenen̄erede ineme ke ibuotikọ oro ekebemde iso. Ke Jesus ama okodụri owo utọn̄ aban̄a edisịn esịt ke n̄kpọ owo, enye ama etịn̄ aban̄a owo inyene emi mîyụhọke ye mme ufọk ubonn̄kpọ esie emi ediwak nti n̄kpọ ẹdọn̄ọde ẹyọhọ, edi owụri mmọ onyụn̄ ọbọp ikpọ ufọk ubonn̄kpọ man ọdọn̄ ediwak nti n̄kpọ efen efen. Ke ndondo oro enye ekerede ke imọn̄ iduọk odudu inyụn̄ itetie idia se ikọkọde ibon, Abasi asian enye ke enye ọmọn̄ ebe efep, ndien ke owo en̄wen edidia kpukpru n̄kpọ oro enye ọkọkọde obon. Ekem Jesus ada ikọ esiemmọ ekeberi ete: “Ntem ke etie ye owo eke ọkọde n̄kpọuto obon ọnọ idemesie edi mînyeneke inyene ke n̄kan̄ Abasi.” (Luke 12:21) Nso ke nnyịn ikeme ndikpep nto uwụtn̄kpọ emi? Didie ke nnyịn ikeme ndida se ikpepde oro isịn ke edinam?
Owo Emi Enyenede Mfịna
4. Nnyịn ikeme ndidọhọ ke eren oro ke uwụtn̄kpọ Jesus ekedi nso orụk owo?
4 Uwụtn̄kpọ Jesus emi an̄wan̄a owo. Nnyịn imokụt ke Jesus ọkọtọn̄ọ mbụk emi ke ndidọhọ ete: “In̄wan̄ owo inyene kiet ama ọfọn n̄kpọ etieti.” Jesus ikọdọhọke ke owo oro ọkọkọ inyene esie ke idiọk usụn̄. Oro edi, owo ikọdọhọke ke enye edi idiọkowo. Ke nditịm ntịn̄, se Jesus eketịn̄de akam owụt ke eren oro ama anam utom ọkpọsọn̄. Ke nsụhọde n̄kaha, ẹkeme ndidọhọ ke enye edi owo emi ọkọkde ibuot onyụn̄ afamde n̄kpọ enịm ọnọ ini iso, eyedi ke ufọn mbonubon esie. Ntem, ke ẹsiode n̄kpọ Abasi ẹfep, ẹkeme ndidọhọ ke enye ada aban̄a owo emi esịnde ifịk etieti anam se akpanade enye anam.
5. Nso mfịna ke eren oro ke uwụtn̄kpọ Jesus ekenyene?
5 Ke nditịm ntịn̄, Jesus okokot eren oro owo inyene, emi ọwọrọde owo emi ama enyenyene akpakịp inyene. Nte ededi, nte Jesus ọkọdọhọde, owo inyene emi ama enyene mfịna. In̄wan̄ esie ama on̄wụm n̄kpọ akan nte enye ekekerede, enen̄ede on̄wụm akan se enye okoyomde m̀mê ekekemede ndise mban̄a. Nso ke enye akpakanam?
6. Nso ubiere ke ana ediwak ikọt Abasi ẹnam mfịn?
6 Ediwak mme asan̄autom Jehovah mfịn ẹsobo ukem mfịna oro owo inyene oro okosobode. Ata mme Christian ẹsịn ofụri ukeme ndinam akpanikọ, ẹnyene ifịk, ẹnyụn̄ ẹnam utom ke ofụri esịt. (Colossae 3:22, 23) Edide mmọ ẹnam utom ẹnọ owo m̀mê ukara m̀mê ẹnam mbubehe idemmọ, mmọ ẹsiwak ndikụt unen, idem ẹnen̄erede ẹnyene usọ ke se mmọ ẹnamde. Ke ini ẹmenerede mmọ itie m̀mê ẹnyene ifet efen efen ndinam mbubehe, esiyom mmọ ẹnam ubiere. Ndi mmọ ẹkpenyenyịme obufa ifet oro man ẹnyene ekese okụk? Kpasụk ntre, ediwak uyen Ntiense ẹsinam ọfọn etieti ke ufọkn̄wed. Emi ekeme ndinam ẹnọ mmọ enọ m̀mê ifet ndika n̄wed mfọn ke ọwọrọetop ufọkn̄wed ntaifiọk. Ndi mmọ ẹkpenam nte ediwak owo ẹsinamde ẹnyụn̄ ẹbọ enọ emi?
7. Eren oro ke uwụtn̄kpọ Jesus ekese aban̄a mfịna esie didie?
7 Ke uwụtn̄kpọ Jesus oro, nso ke eren oro akanam ke ini in̄wan̄ esie okon̄wụmde n̄kpọ tutu enye inyeneke ebiet emi okpobonde idọk esie? Enye ama ọdọhọ ke imọn̄ iwụri ufọk ubonn̄kpọ imọ inyụn̄ ibọp ikpọ ufọk ubonn̄kpọ man ikpatan̄ kpukpru mfri ye nti n̄kpọ imọ idọn̄. Etie nte emi ama anam enye ekere ke imọ idinyeneke mfịna ke ini iso, onyụn̄ okop inemesịt tutu oro anam enye ekere ete: “Nyọdọhọ ukpọn̄ mi nte: ‘Ukpọn̄, afo emenyene ediwak nti n̄kpọ emi obonde ọnọ ediwak isua; duọk odudu, dia, n̄wọn̄, kop inemesịt.’”—Luke 12:19.
Ntak Emi Enye ‘Ananade Ibuot’?
8. Nso akpan n̄kpọ ke eren oro ke uwụtn̄kpọ Jesus okofụmi?
8 Nte ededi, nte Jesus okobonde ikọ owụt ke nte eren oro akaduakde n̄kpọ ama anam enye ekere ke imọ idinyeneke mfịna ke ini iso. Okposụkedi uduak esie eketiede nte enen̄ede ọfọn, enye ama ofụmi ata akpan n̄kpọ—oro edi, uduak Abasi. Eren emi ekekere aban̄a idemesie ikpọn̄-ikpọn̄, nte imọ idikemede ndinyene ifụre nnyụn̄ ndia, n̄n̄wọn̄, nnyụn̄ nnọ uwem se uwem oyomde. Enye ekekere ke sia imọ inyenede “ediwak nti n̄kpọ,” ke emi n̄ko ayanam imọ idu uwem “ediwak isua.” Edi mbọm esie do, ikedịghe nte enye ekekerede. Kpa nte Jesus ekebemde iso etịn̄, “idem ke ini owo enyenede n̄kpọ barasuene, uwem esie itoho ke mme n̄kpọ emi enye enyenede.” (Luke 12:15) Kpa ke okoneyo oro, kpukpru n̄kpọ oro eren oro ọkọkọde obon ikenyeneke aba ufọn inọ enye, koro Abasi akasian enye ete: “Afo anana-ibuot owo, ẹyekpak ukpọn̄ fo ke ubọk fo ke okoneyo emi. Anie, ndien, edinyene mme n̄kpọ eke afo ọkọkọde obon?”—Luke 12:20.
9. Ntak emi ẹkekotde eren oro ke uwụtn̄kpọ oro anana-ibuot owo?
9 Ọkpọikọ ke uwụtn̄kpọ Jesus edi emi. Abasi okokot eren emi anana-ibuot owo. N̄wed ukabadeikọ oro Exegetical Dictionary of the New Testament ọdọhọ ke orụk ikọ Greek oro ẹdade mi “kpukpru ini esiwọrọ unana asian.” N̄wed ukabadeikọ oro ọdọhọ ke uwụtn̄kpọ emi, ẹwụt ke Abasi ada ikọ oro owụt “nte uduak mme imọ owo kaban̄a ini iso mîwọrọke usụn̄.” Ikọ oro iban̄ake owo emi mînyeneke ifiọk, edi aban̄a “owo emi mîmaha ndinyịme ke inyene ndiberi edem ke Abasi.” Se Jesus eketịn̄de aban̄a owo inyene oro anam iti n̄kpọ emi enye akasiande mme Christian nte ini akakade ke akpa isua ikie ke Esop Laodicea ke Asia Minor, ete: “Koro afo ọdọhọde ete: ‘Ami mmenyene inyene, mmonyụn̄ n̄kọ inyene ndien nnanake n̄kpọ ndomokiet,’ edi afo ufiọkke ete idi owo nditaha omonyụn̄ enyene mbọm, ebuene, edi nnan onyụn̄ asan̄a iferi.”—Ediyarade 3:17.
10. Ntak emi edinyene “ediwak nti n̄kpọ” mîwọrọke ke owo oyodu uwem “ediwak isua”?
10 Oyom nnyịn inen̄ede itie ikere se emi ekpepde nnyịn. Ndi nnyịn itie nte eren oro ke uwụtn̄kpọ oro—oro edi, inam utom ọkpọsọn̄ man ikụt ite ke imenyene “ediwak nti n̄kpọ” edi itre ndinam n̄kpọ oro anade inam man inyene idotenyịn ndidu uwem “ediwak isua”? (John 3:16; 17:3) Bible ọdọhọ ete: “Inyene ididoroke ke usen iyatesịt,” n̄ko “owo eke ọbuọtde idem ke inyene esie ọyọduọ.” (Mme N̄ke 11:4, 28) Mmọdọ, Jesus ama adian akpatre item emi ke uwụtn̄kpọ oro: “Ntem ke etie ye owo eke ọkọde n̄kpọuto obon ọnọ idemesie edi mînyeneke inyene ke n̄kan̄ Abasi.”—Luke 12:21.
11. Ntak emi ufọn mîdụhe owo ndikọn̄ idotenyịn ye ini iso esie ke inyene obụkidem?
11 Ke ini Jesus ọkọdọhọde ete “ntem ke etie,” enye okowụt ke se ikọwọrọde owo inyene oro ke uwụtn̄kpọ oro ediwọrọ n̄ko ọnọ mbon oro ẹkọn̄de uwem mmọ—oro edi, idotenyịn ye ini iso mmọ—ofụri ofụri ke inyene obụkidem. Mfịna inen̄ekede idi owo ‘ndikọ n̄kpọuto mbon nnọ idemesie,’ edi edi nditre ‘ndinyene inyene ke n̄kan̄ Abasi.’ James ama ọnọ ukem item emi ke ini enye ekewetde ete: “Ẹdi, ndien, mbufo emi ẹdọhọde ẹte: ‘Mfịn m̀mê n̄kpọn̄ nnyịn iyanam isan̄ ika ke obio emi inyụn̄ ikadan̄ do isua kiet, inyụn̄ inam mbubehe idia udori,’ ke adan̄aemi mbufo mîfiọkke se uwem mbufo edidide n̄kpọn̄.” Nso ke utọ mbon emi ẹkpekam ẹnam? James ọbọrọ ete: “Mbufo ẹkpekam ẹdọhọ ẹte: ‘Edieke Jehovah enyịmede, nnyịn iyodu uwem inyụn̄ inam emi m̀mê oko.’” (James 4:13-15) Inamke n̄kpọ m̀mê owo enyene inyene adan̄a didie, kpukpru emi edidi ikpîkpu ibọhọke enye enyene inyene ke n̄kan̄ Abasi. Do, nso ke ọwọrọ ndinyene inyene ke n̄kan̄ Abasi?
Ndinyene Inyene ke N̄kan̄ Abasi
12. Nso ke ikpanam man inyene inyene ke n̄kan̄ Abasi?
12 Ikọ Jesus okowụt ke ndinyene inyene ke n̄kan̄ Abasi edi isio ye owo ndikọ n̄kpọuto mbon nnọ idemesie, m̀mê ndinyene inyene obụkidem. Ntem, Jesus ọkọdọhọ ke akpan n̄kpọ ke uwem nnyịn ikpedịghe ndikọ inyene obụkidem m̀mê ndidia se nnyịn inyenede. Utu ke oro, nnyịn ikpada inyene nnyịn isọn̄ọ, m̀mê inam itie ebuana nnyịn ye Jehovah amana ọfọn. Ndinam oro eyenen̄ede anam nnyịn inyene inyene ke n̄kan̄ Abasi. Ntak-a? Koro emi ayanam inyene ekese edidiọn̄ Abasi. Bible asian nnyịn ete: “Ufọn Jehovah ofori owo, enye inyụn̄ idianke afanikọn̄ ke esịt.”—Mme N̄ke 10:22.
13. Didie ke “ufọn Jehovah ofori owo”?
13 Ke ini Jehovah ọnọde ikọt esie edidiọn̄, enye esinọ mmọ se ifọnde ikan. (James 1:17) Ke uwụtn̄kpọ, ke ini Jehovah ọkọnọde nditọ Israel isọn̄, enye ekedi “isọn̄ emi ọfiọrọde mmọn̄-eba ye aran-ọkwọk.” Okposụkedi ẹkedọhọde ke isọn̄ Egypt etie ntre n̄ko, isọn̄ oro Jehovah ọkọnọde nditọ Israel ama okpụhọde ke nsụhọde n̄kaha, ke akpan usụn̄ kiet. Moses ọkọdọhọ nditọ Israel ke enye edi isọn̄ emi “Jehovah Abasi fo akamade,” oro edi, esede aban̄a. Oro ọwọrọ ke mmọ ẹdiforo koro Jehovah edisede aban̄a mmọ. Ke adan̄a nte nditọ Israel ẹkesọn̄ọde ẹda ẹnam akpanikọ ẹnọ Jehovah, enye ama enen̄ede ọdiọn̄ mmọ, mmọ ẹnyụn̄ ẹdu uwem emi kpukpru owo ẹkekụtde ke ọfọn akan eke mme idụt oro ẹkekande mmọ ẹkụk. Ih, “ufọn Jehovah ofori owo”!—Numbers 16:13; Deuteronomy 4:5-8; 11:8-15.
14. Nso ke mbon oro ẹnyenede inyene ke n̄kan̄ Abasi ẹnyene?
14 Ẹkabarede ikọ oro “inyene ke n̄kan̄ Abasi” n̄ko nte “inyene ke enyịn Abasi.” (The New Testament in Modern English, by J. B. Phillips) Mbon oro ẹnyenede inyene obụkidem ẹsiwak ndikere nte mbon en̄wen ẹsede mmimọ. Nte mmọ ẹdude uwem esiwak ndiwụt emi. Mmọ ẹsiwak ndinam mme owo ẹfiọk ke imenyene n̄kpọ, kpa edu emi Bible okotde “n̄wụtidem ke n̄kpọ eke owo adade odu uwem.” (1 John 2:16) Amaedi mbon oro ẹnyenede inyene ke n̄kan̄ Abasi, mmọ ẹnyene ekese edidiọn̄, mfọn, ye mfọnido Abasi oro owo mîdotke ẹnyụn̄ ẹnyene ata eti itie ebuana ye enye. Ndinyene utọ eti idaha oro anam mmọ ẹnen̄ede ẹkop inemesịt ẹnyụn̄ ẹnyene idotenyịn kaban̄a ini iso; idụhe inyene obụkidem ekededi emi ekemede ndinọ emi. (Isaiah 40:11) Mbụme en̄wen oro oyomde ẹbọrọ edi, Nso ke ana inam man inyene inyene ke enyịn Abasi?
Nyene Inyene ke Enyịn Abasi
15. Nso ke ana inam man inyene inyene ke n̄kan̄ Abasi?
15 Eren oro ke uwụtn̄kpọ Jesus akanam ndutịm onyụn̄ anam utom ọkpọsọn̄ man ọkọ n̄kpọuto obon ọnọ idemesie, ndien ẹkekot enye anana-ibuot owo. Mmọdo, man inyene inyene ke n̄kan̄ Abasi, ana isịn ukeme inam utom ọkpọsọn̄ inyụn̄ ibuana ọyọhọ ọyọhọ ke mme edinam oro ẹnen̄erede ẹnyene ufọn ẹnyụn̄ ẹnyenede se ẹwọrọde ke enyịn Abasi. Kiet ke otu edinam emi edi emi Jesus okowụkde ete: “Ẹka ẹkenam mme owo ke kpukpru idụt ẹdi mbet mi.” (Matthew 28:19) Ẹkeme ndimen ini, odudu, ye ifiọk oro idade inam utom edikwọrọ Obio Ubọn̄ ye edinam mbet utu ke ndida mfori idem nnyịn, ndomo ye edinam mbubehe. Mbon oro ẹnamde ntre ẹbọ ekese utịp ke n̄kan̄ eke spirit, nte mme ifiọkutom oro ẹtienede mi ẹwụtde.—Mme N̄ke 19:17.
16, 17. Mme ifiọkutom ewe ke okpobụk ndiwụt usụn̄ uwem oro anamde owo enyene inyene ke enyịn Abasi?
16 Kere ban̄a eren Christian kiet ke idụt kiet ke Edem Usiahautịn Asia. Enye akanam utom udiọn̄ kọmputa emi ẹkesikpede enye ediwak okụk. Nte ededi, utom oro ama ekpere ndida ofụri ini esie, anamde etie enye nte imọn̄ ikpa ke n̄kan̄ eke spirit. Ke akpatre, utu ke enye ndika iso nnam n̄kọri ke utom oro, enye ama ọkpọn̄ utom oro onyụn̄ ọtọn̄ọ ndisinam ice cream nnyam ke efak man enye ekpenyene ekese ifet ndinam mme n̄kpọ eke spirit nnyụn̄ nse mban̄a mme ifetutom esie. N̄kani nsan̄autom esie ẹma ẹsisak enye, edi n̄kpọ eketie didie ye enye? Enye ọdọhọ ete: “Ke nditịm ntịn̄, mmenyene okụk n̄kan ini emi n̄kesinamde utom kọmputa. Se nnamde idahaemi onyụn̄ enen̄ede ọnọ mi inemesịt koro nnyeneke aba kpukpru afanikọn̄ emi ẹkesan̄ade ye akpa utom mi. Ndien se ikam ifọnde ikan edi ke mmenen̄ede n̄kpere Jehovah idahaemi.” Ukpụhọde oro ama anam eyenete emi ekeme ndidụk utom uyọhọ ini, enye onyụn̄ anam utom idahaemi ke n̄kọk itieutom Mme Ntiense Jehovah ke idụt mmọ. Ke akpanikọ, ufọn Jehovah “ofori owo.”
17 Uwụtn̄kpọ en̄wen aban̄a n̄wan emi ẹkebọkde ke ubon emi ẹkedade uka n̄wed nte ata akpan n̄kpọ. Enye ama aka ufọkn̄wed ntaifiọk ke France, Mexico, ye Switzerland onyụn̄ enyene idotenyịn ndinyene ata eti ubọkọkọ. Enye ọkọdọhọ ete: “Mma n̄kụt unen ke se n̄kanamde; ẹma ẹkpono mi ẹnyụn̄ ẹnọ mi san̄asan̄a ifet, edi n̄kokopke uyụhọ ye inemesịt.” Ekem enye ama ekpep n̄kpọ aban̄a Jehovah. Enye ọkọdọhọ ete: “Nte n̄kanamde n̄kọri ke n̄kan̄ eke spirit, udọn̄ oro n̄kenyenede ndinem Jehovah esịt nnyụn̄ nnọ enye usiene ke kpukpru se enye ọnọde mi ama anam mi nnen̄ede n̄kụt se n̄kpanamde—oro edi, ndinam n̄kpọ esie ke uyọhọ ini.” Enye ama esịn n̄wed ọkpọn̄ utom onyụn̄ ana baptism ke mîbịghike. Enye okop inemesịt ndinam utom uyọhọ ini ke isua 20 idahaemi. Enye ọdọhọ ete: “Ndusụk owo ẹkere ke mbabaha ifiọk mi, edi mmọ ẹkụt ke mmokop inemesịt, ẹnyụn̄ ẹma mme edumbet oro ndade ndu uwem. Nsibọn̄ akam nnọ Jehovah kpukpru usen nte an̄wam mi nsụhọde idem man n̄kpenyene edidiọn̄ esie.”
18. Didie ke nnyịn ikeme ndinyene inyene ke n̄kan̄ Abasi ukem nte Paul?
18 Saul oro akakabarede edi apostle Paul ama enyene idotenyịn ndinyene ata eti ubọkọkọ. Edi nte ini akakade, enye ama ewet ete: “Ami ke akpanikọ n̄ko mbat kpukpru n̄kpọ ke ntakurua ke ntak akakan ifiọk Christ Jesus Ọbọn̄ mi.” (Philippi 3:7, 8) Paul akabat ke inyene oro imọ ikenyenede ke Christ akan n̄kpọ ekededi oro imọ ikemede ndinyene ke ererimbot. Kpasụk ntre, edieke ikpọnọrede ndiọi udọn̄ idem nnyịn inịm inyụn̄ idu uwem uten̄e Abasi, nnyịn n̄ko imekeme ndinyene inyene ke enyịn Abasi. Ikọ Abasi ọn̄wọn̄ọ ọnọ nnyịn ete: “Utịp nsụkesịt ye eke uten̄e Jehovah edi inyene, ye ukpono, ye uwem.”—Mme N̄ke 22:4.
Nte Afo Emekeme Ndinam An̄wan̄a?
• Nso mfịna ke eren oro ke uwụtn̄kpọ Jesus ekenyene?
• Ntak emi ẹkekotde enye anana-ibuot owo?
• Nso ke ọwọrọ ndinyene inyene ke n̄kan̄ Abasi?
• Didie ke nnyịn ikeme ndinyene inyene ke n̄kan̄ Abasi?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 26]
Ntak emi ẹkekotde owo inyene oro anana-ibuot owo?
[Ndise ke page 27]
Didie ke ifet ndinyene akwa itie ke itieutom ekeme ndidomo owo?
[Ndise ke page 28, 29]
“Ufọn Jehovah ofori owo”