Ẹkpep Nditọ Mbufo Ẹma Jehovah
Ẹkpep Nditọ Mbufo Ẹma Jehovah
“Nditọ uyen ẹtie kpa nte idan̄ ke ubọk owo uko.”—PSALM 127:4.
1, 2. Didie ke nditọ ẹbiet “idan̄ ke ubọk owo uko”?
YAK idọhọ ke otop-utịgha oyom nditop idan̄ esie ntọ n̄kpọ. Enye esịn idan̄ esie ọfọn ke utịgha onyụn̄ enen̄ede odụri utịgha oro. Kpa ye oro enen̄erede odụri utịgha oro, enye etịn̄ enyịn ese ebiet oro enye eketde. Ekem enye asana idan̄ oro ayak. Nte idan̄ oro ọyọtọ ebiet oro enye ekeketde? Odu mme n̄kpọ oro ẹkemede ndinam idan̄ oro ọtọ ebiet oro enye eketde, ndien emi esịne, usọ esie, nte ofụm efịmede, ye nte idan̄ oro etiede.
2 Edidem Solomon ekemen nditọ odomo ye “idan̄ ke ubọk owo uko.” (Psalm 127:4) Ẹyak imen uwụtn̄kpọ emi ikabuan ye edibọk nditọ. Otop-utịgha isisịnke idan̄ ke utịgha esie ibịghi. Ana enye ọsọsọp asana idan̄ oro ayak man ọtọ ebiet oro enye eketde. Kpasụk ntre, mme ete ye eka ẹnyene ata esisịt ini ndin̄wam nditọ mmọ ẹma Jehovah ke ofụri esịt. Ke n̄kpọ nte isua ifan̄ ẹma ẹbe, nditọ ẹyekọri ẹwọrọ owo ẹnyụn̄ ẹkpọn̄ ufọk. (Matthew 19:5) Nte mmọ ẹyetọ ebiet oro mme ete ye eka ẹkeketde—oro edi, nte nditọ ẹyeka iso ẹma ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ Abasi ke ẹma ẹkekpọn̄ ufọk? Odu mme n̄kpọ oro ẹdin̄wamde mmọ ẹnam emi. Ita ke otu emi ẹdi mbufiọk ete ye eka, nte n̄kpọ etiede ke ebiet oro ẹbọkde nditọ, ye nte “idan̄,” m̀mê eyen oro edinamde n̄kpọ aban̄a ukpep oro enye ọbọde. Ẹyak itịm ineme n̄kpọ emi kiet kiet. Akpa kan̄a, iyeneme ndusụk n̄kpọ oro ẹdade ẹdiọn̄ọ mme ete ye eka oro ẹnyenede mbufiọk.
Mme Ete ye Eka Oro Ẹnyenede Mbufiọk Ẹsinịm Nti Uwụtn̄kpọ
3. Ntak emi anade mme ete ye eka ẹnanam se mmọ ẹtịn̄de?
3 Jesus ama enịm uwụtn̄kpọ ọnọ mme ete ye eka sia enye ama esinam se enye ọkwọrọde. (John 13:15) Enye ama asua ọnọ mme Pharisee oro ẹketịn̄de-tịn̄, edi inamke-nam. (Matthew 23:3) Mme ete ye eka ẹkpenyene ndinanam se mmọ ẹtịn̄de man ẹn̄wam nditọ mmọ ẹma Jehovah. Ikọ oro ẹtịn̄de-tịn̄, edi owo mînamke-nam etie nte utịgha oro mînyeneke urụk, emi mînyụn̄ inyeneke ufọn ndomokiet.—1 John 3:18.
4. Mme mbụme ewe ke mme ete ye eka ẹkpebụp idemmọ, ndien ntak-a?
4 Ntak emi uwụtn̄kpọ mme ete ye eka ẹnen̄erede ẹdi akpan n̄kpọ ntre? Kpa nte ikpọ owo ẹkemede ndikpep ndima Abasi ebe ke nditiene uwụtn̄kpọ Jesus, nditọwọn̄ n̄ko ẹkeme ndikpep ndima Jehovah ebe ke nditiene nti uwụtn̄kpọ mme ete ye eka mmọ. Nsan̄a eyen ekeme ndisọn̄ọ enye idem mîdịghe ‘abiat eti ido’ esie. (1 Corinth 15:33) Eyenọwọn̄ esinen̄ede ekpere ete ye eka esie idem akan, ndien se mmọ ẹnamde ke enye esinen̄ede ekpebe. Ntre, ọfọn mme ete ye eka ẹbụp idemmọ ẹte: ‘Nso orụk owo ke ami ndi? Nte uwụtn̄kpọ mi esisịn udọn̄ ọnọ nditọ mi ndinyene nti edu? Sia akam ye ukpepn̄kpọ Bible ẹnen̄erede ẹdi akpan n̄kpọ, nso uwụtn̄kpọ ke nnịm ke afan̄ emi?’
Mme Ete ye Eka Oro Ẹnyenede Mbufiọk Ẹsibọn̄ Akam ye Nditọ Mmọ
5. Nso ke nditọ ẹkeme ndikpep nto akam ete ye eka mmọ?
5 Nditọ mbufo ẹkeme ndikpep ekese mban̄a Jehovah ke ini mmọ ẹkopde nte mbufo ẹbọn̄de akam. Nso ke mmọ ẹdikpep ke ini mmọ ẹkopde mbufo ẹkọmde Abasi ke ini ẹyomde ndidia udia ye ke ini ẹnịmde ukpepn̄kpọ Bible? Anaedi mmọ ẹyekpep ke Jehovah esinọ nnyịn mme n̄kpọ eke obụk ye nte ke enye esikpep nnyịn akpanikọ Bible, ndien ke ana ẹsikọm enye. Ata akpan n̄kpọ ke mmọ ẹkpep oro.—James 1:17.
6. Didie ke mme ete ye eka ẹkeme ndin̄wam nditọ mmọ ẹfiọk ke Jehovah ekere aban̄a mmọ owo kiet kiet?
6 Nte ededi, edieke ẹbọn̄de akam ye nditọ mbufo ke mme ini efen ke ẹsiode ini udia ye ini ukpepn̄kpọ Bible ẹfep, ẹnyụn̄ ẹsiakde nnennen n̄kpọ oro afịnade mbufo ye nditọ mbufo, ẹyenyene mme ufọn efen efen. Emi ayanam etie nditọ mbufo ke idem nte ke Jehovah odu ke ubon mbufo onyụn̄ enen̄ede ekere aban̄a mbufo owo kiet kiet. (Ephesus 6:18; 1 Peter 5:6, 7) Ete kiet ọdọhọ ete: “Ima isibọn̄ akam ye adiaha nnyịn tọn̄ọ ke ini oro enye akamanade. Nte enye ọkọkọride okpon, ima isibọn̄ akam iban̄a mme utọ ufan oro enye ekpenyenede ye mme n̄kpọ eken oro ẹkefịnade enye. Tutu ẹdidọ enye, idụhe usen ndomokiet oro nnyịn mîkesibọn̄ke akam ye enye.” Nte mbufo n̄ko ẹmekeme ndibọn̄ akam ye nditọ mbufo kpukpru usen? Nte ẹmekeme ndinam mmọ ẹda Jehovah nte Ufan, emi ọnọde n̄kpọ eke obụk ye eke spirit, onyụn̄ ekerede n̄ko aban̄a nte etiede mmọ ke idem?—Philippi 4:6, 7.
7. Nso ke mme ete ye eka ẹnyene ndifiọk man ẹkeme ndiben̄e Abasi nnennen n̄kpọ oro ubon ẹyomde?
7 Nte ededi, man ẹkeme ndiben̄e Abasi nnennen n̄kpọ oro ubon ẹyomde, ọfọn ẹfiọk se itịbede inọ eyen mbufo. Kop se ete kiet emi enyenede nditọ iba eketịn̄de mi: “Ke utịt kpukpru urua, mmesibụp idemmi mbụme iba emi: ‘Nso n̄kpọ ikafịna nditọ mi urua emi? Ndien nso nti n̄kpọ iketịbe inọ mmọ?’” Mme ete ye eka, nte ẹmekeme ndibụp idem mbufo utọ mbụme oro ndien ekem ẹsịn ndusụk ibọrọ mbufo ke akam oro ẹbọn̄de ye nditọ mbufo? Edieke ẹnamde emi, ẹyekpep mmọ ndibọn̄ akam nnọ Jehovah, kpa enye emi okopde akam, nnyụn̄ mma enye.—Psalm 65:2.
Mme Ete ye Eka Oro Ẹnyenede Mbufiọk Ẹsisịn Udọn̄ Ẹnọ Nditọ Mmọ Ẹkpep Bible
8. Ntak emi mme ete ye eka ẹkpen̄wamde nditọ mmọ ẹsikpep Ikọ Abasi?
8 Didie ke nte ete m̀mê eka adade ukpepn̄kpọ Bible enyene n̄kpọ ndinam ye itie ebuana oro eyen enyenede ye Abasi? Man mme owo ẹka iso ẹnyene itie ebuana ekededi, oyom mmọ ẹsineme nneme ẹnyụn̄ ẹkpan̄ utọn̄ ẹnọ kiet eken. Kiet ke otu usụn̄ oro ikpan̄de utọn̄ inọ Jehovah edi ndida mme n̄wed oro “ofụn emi anamde akpanikọ” ọnọde n̄kpep Bible. (Matthew 24:45-47; Mme N̄ke 4:1, 2) Ke ntre, man mme ete ye eka ẹn̄wam nditọ mmọ ẹnyene ima ima itie ebuana oro ebịghide ye Jehovah, mmọ ẹnyene ndisịn udọn̄ nnọ nditọ mmọ ẹsikpep Ikọ Abasi.
9. Didie ke ẹkeme ndin̄wam nditọ ẹsikpep Bible?
9 Didie ke ẹkeme ndin̄wam nditọ ẹsikpep Bible? Mfọnn̄kan usụn̄ edi mme ete ye eka ndinịm nti uwụtn̄kpọ. Nte nditọ mbufo ẹsikụt mbufo ẹkotde m̀mê ẹkpepde Bible kpukpru ini? Etie nte ndise mban̄a nditọ mbufo enen̄ede ọbọ mbufo ini, ndien ẹmekeme ndikere m̀mê idida m̀mọ̀n̄ ini ikot inyụn̄ ikpep Bible. Edi ẹbụp idem mbufo ẹte: ‘Nte nditọ mi ẹsiwak ndikụt nte nsede ekebe ndise?’ Edieke edide ntre, nte ẹmekeme ndida ndusụk ini oro n̄kpep n̄kpọ ke idem mbufo man ẹnịm eti uwụtn̄kpọ ẹnọ mmọ?
10, 11. Ntak emi mme ete ye eka ẹkpenịmde ukpepn̄kpọ ubon kpukpru ini?
10 Eti usụn̄ efen emi mme ete ye eka ẹkemede ndikpep nditọ mmọ ẹkop uyo Jehovah edi ndinịm ukpepn̄kpọ ubon kpukpru ini. (Isaiah 30:21) Edi ndusụk owo ẹkeme ndikere m̀mê ufọn osụk odu ndinịm ukpepn̄kpọ ubon edieke ete ye eka ẹsidade nditọ mmọ ẹka mbono esop kpukpru ini. Ediwak ufọn ẹdu. Jehovah ayak utom edikpep nditọ n̄kpọ esịn mme ete ye eka ke ubọk. (Mme N̄ke 1:8; Ephesus 6:4) Ndikpep Bible ke ubon esinam nditọ ẹfiọk ke utuakibuot idịghe sụk n̄kpọ oro ẹnamde ke an̄wa, edi edi n̄kpọ oro ẹnamde idem ke esịt ubon.—Deuteronomy 6:6-9.
11 Ke adianade do, ukpepn̄kpọ ubon oro ẹtịmde ẹnịm ekeme ndin̄wam mme ete ye eka ẹfiọk se nditọ mmọ ẹkerede ẹban̄a n̄kpọ eke spirit ye nte ẹkpedude eti ido uwem. Ke uwụtn̄kpọ, mme ete ye eka ẹkeme ndikama utọ n̄wed nte Kpep N̄kpọ to Akwa Andikpep n̄kpep n̄kpri nditọ mmọ. * Ekpere ndidi ke kpukpru ikpehe ekikere ke ẹbụp nditọwọn̄ se mmọ ẹkerede ẹban̄a se ẹnemede. Mme ete ye eka ẹkeme ndin̄wam nditọ mmọ ẹda ukeme ufiọk n̄kpọ mmọ “ẹdiọn̄ọ se inende ye se idiọkde” edieke ẹdade mme itie N̄wed Abasi oro ẹsiakde ke n̄wed oro ẹkọk ibuot ye nditọ mmọ.—Mme Hebrew 5:14.
12. Didie ke mme ete ye eka ẹkeme ndinam ukpepn̄kpọ ubon ekekem ye se nditọ mmọ ẹyomde, ndien nso ke mbufo ẹkụt nte ọfọnde ke afan̄ emi?
12 Nte nditọ mbufo ẹkọride, ẹnam ukpepn̄kpọ ekekem ye se mmọ ẹyomde. Kop nte ete ye eka ẹken̄wamde nditọ mmọ ẹtịm ẹkere ẹban̄a unek oro mmọ ẹkeyomde nditiene n̄ka ke ufọkn̄wed. Ete mmọ ọdọhọ ete: “Ima idọhọ nditọ nnyịn ite ke ini idifiakde inịm ukpepn̄kpọ ubon nnyịn, ke ami ye eka mmọ iyanam nte idi nditọ mmọ, ke ini mmọ ẹdinamde nte idi ete ye eka nnyịn. Owo mmọ kiet ekeme ndimek ndidi ete, enye eken edi eka, edi mmọ ẹnyene ndinam ndụn̄ọde ke ibuotikọ oro ọtọkiet nnyụn̄ nnọ mmimọ item mban̄a edika unek ke ufọkn̄wed.” Nso iketịbe? Ete mmọ aka iso obụk ete: “Idem ama akpa nnyịn ndikụt nditọ nnyịn (emi ẹkenamde nte idi ete ye eka nnyịn) ẹnamde n̄kpọ nte ata ikpọ owo ke ini mmọ ẹdade Bible ẹwụt nnyịn (nte nditọ) ntak oro mîfọnke ndika unek oro. Se ikafiakde ikpa nnyịn idem ekedi nti ekikere oro mmọ ẹkenọde ẹban̄a nti n̄kpọ oro ikpanamde utu ke ndika unek oro. Emi ama anam nnyịn inen̄ede ifiọk se mmọ ẹkerede ẹnyụn̄ ẹmade.” Ke akpanikọ, oyom ẹsịn ifịk ẹnyụn̄ ẹnyene ikike man ẹnịm ukpepn̄kpọ ubon kpukpru ini ke usụn̄ oro enyenede ufọn ọnọ ubon, ndien ukeme oro ẹsịnde iditakke-tak.—Mme N̄ke 23:15.
Ẹnam Emem Odu ke Ufọk
13, 14. (a) Didie ke mme ete ye eka ẹkeme ndinam emem odu ke ufọk? (b) Edieke mme ete ye eka ẹnyịmede ndudue mmọ, nso ufọn ke emi edida edi?
13 Etie nte idan̄ ọyọtọ n̄kpọ oro ẹkeketde edieke otop-utịgha eketde onyụn̄ otopde idan̄ esie ke ini ofụm mîfụmeke. Ukem ntre, etie nte nditọ ẹyesọp ẹkpep ndima Jehovah edieke ete ye eka mmọ ẹnamde emem odu ke ufọk. James ekewet ete: “Ẹtọ mfri edinen ido ke mme emem emem idaha ẹnọ mbon oro ẹnamde emem.” (James 3:18) Didie ke mme ete ye eka ẹkeme ndinam emem odu ke ufọk? Ebe ye n̄wan ẹnyene ndika iso nsọn̄ọ mbọbọ ndọ mmọ. Ebe ye n̄wan emi ẹmade ẹnyụn̄ ẹkponode kiet eken ẹyekeme ndisọp n̄kpep nditọ mmọ ẹma ẹnyụn̄ ẹkpono mbon efen, esịnede Jehovah. (Galatia 6:7; Ephesus 5:33) Ima ye ukpono ẹsinam emem odu. Ebe ye n̄wan emi ẹdude ke emem ẹyenen̄ede ẹkeme ndikọk mfịna ubon mmọ.
14 Nte ededi, kpa nte mîdụhe ndọ oro mînyeneke mfịna, ukem ntre, idụhe ubon ndomokiet oro mînyeneke mfịna ke ererimbot emi. Ndusụk ini, mme ete ye eka ẹkeme nditre ndision̄o mbun̄wụm spirit ke ini ẹnamde n̄kpọ ye nditọ mmọ. (Galatia 5:22, 23) Ke ini emi etịbede, nso ke mme ete ye eka ẹkpenam? Edieke mmọ ẹnyịmede ndudue mmọ, ndi oro ayanam nditọ inen̄ekede ikpono mmọ aba? Kere ban̄a uwụtn̄kpọ apostle Paul. Enye eketie nte ete eke spirit ọnọ ediwak owo. (1 Corinth 4:15) Edi enye ama enyịme ndudue esie an̄wan̄wa. (Rome 7:21-25) Nsụhọdeidem ye edinam akpanikọ esie akam ananam idọdiọn̄ ikpono enye utu ke ndisụhọde enye itie. Okposụkedi Paul ekesinamde ndudue, enye ama ewet esop Corinth ete: “Ẹkabade ẹdi mme andikpebe mi, kpa nte ami n̄kpebede Christ.” (1 Corinth 11:1) Edieke mbufo n̄ko ẹnyịmede ndudue mbufo, akam etie nte nditọ mbufo idibatke ndudue inọ mbufo.
15, 16. Ntak emi mme ete ye eka ẹkpekpepde nditọ mmọ ẹte ẹma nditọete ke esop, ndien didie ke ẹkeme ndinam emi?
15 Nso efen ke mme ete ye eka ẹkeme ndinam man nditọ mmọ ẹma Jehovah? Apostle John ekewet ete: “Edieke owo ekededi ọdọhọde ete: ‘Mmama Abasi,’ edi enye asua eyenete esie, enye edi osu nsu. Koro owo eke mîmaha eyenete esie, emi enye okụtde, ikemeke ndima Abasi, emi enye mîkwe.” (1 John 4:20, 21) Ke ntre, ke ini ẹkpepde nditọ mbufo ẹte ẹma nditọete ke esop, mbufo ẹkam ẹkpep mmọ ndima Abasi. Ọfọn mme ete ye eka ẹbụp idemmọ ẹte: ‘Nte mmesiwak nditịn̄ nti ikọ mban̄a esop m̀mê nsikam n̄kụt ndudue nnọ esop?’ Didie ke ẹkeme ndifiọk ibọrọ mbụme oro? Ẹtịm ẹkpan̄ utọn̄ ẹkop nte nditọ mbufo ẹtịn̄de ikọ ẹban̄a mbono esop ye mme owo ke esop. Eyedi mmọ ẹyetịn̄ se isịnede mbufo ke esịt.
16 Nso ke mme ete ye eka ẹkeme ndinam man ẹn̄wam nditọ mmọ ẹma nditọete ke esop? Peter emi enyenede nditọiren iba ọdọhọ ete: “Toto ke ini oro nditọ nnyịn ẹkedide n̄kpri nditọwọn̄, ima isikot nditọete oro ẹma ẹkekọri ẹsịm ọyọhọ idaha, ufọk, ndien ima isinen̄ede ikop inem ke ini inamde oro. Nditọ nnyịn ẹkesidụk nsan̄a ye mbon oro ẹmade Jehovah, ndien idahaemi mmọ ẹkụt ke ndinam n̄kpọ Abasi anam uwem enem.” Dennis emi enyenede nditọiban ition ọdọhọ ete: “Ima isisịn udọn̄ inọ nditọ nnyịn ẹnam ufan ye mbon oro ẹma ẹkesiak usụn̄ ke ediwak isua, ndien ke ini ikemede, ima isikot mme esenyịn oro ẹsan̄ade-san̄a ye iban mmọ ufọk.” Nte ẹmekeme ndinam nditọ mbufo ẹda mme owo ke esop nte mbonubon mbufo?—Mark 10:29, 30.
Se Anade Nditọ Ẹnam
17. Nso ubiere ke nditọ ẹnyene ndinam?
17 Ẹyak ifiak ika ibịne uwụtn̄kpọ otop-utịgha oro. Okposụkedi ekemede ndidi enye enyene usọ, etie nte enye iditọhọ n̄kpọ oro enye ekeketde edieke idan̄ esie akwan̄ade. Nte ededi, ke ndamban̄a usụn̄, mme ete ye eka ẹyedomo ndinen̄ede idan̄ oro akwan̄ade, ke ndisịn ukeme nnen̄ede ukwan̄ ekikere oro eyen mmọ enyenede. Edi nditọ ẹnyene ndibiere ke akpatre m̀mê mmimọ iyayak ererimbot emi otụn mmimọ usụn̄, mîdịghe m̀mê idiyak Jehovah enen̄ede ‘usụn̄ mmimọ enịm.’—Mme N̄ke 3:5, 6; Rome 12:2.
18. Didie ke ubiere oro eyen anamde ekeme nditụk mbon efen?
18 Okposụkedi enen̄erede obiomo ete ye eka ndibọk nditọ mmọ ke “ntụnọ ye ke usụn̄ ukere n̄kpọ Jehovah,” eyen ke idemesie enyene ndinam akpatre ubiere ke nte enye edidude uwem. (Ephesus 6:4) Ke ntre, nditọ ẹbụp idem mbufo ẹte, ‘Nte nyenyịme ima ima ukpep oro ete ye eka mi ẹnọde mi?’ Edieke anamde ntre, ọwọrọ ke ememek mfọnn̄kan usụn̄ uwem. Afo ayanam ete ye eka fo ẹnen̄ede ẹkop inemesịt. Akan oro, afo ayadat Jehovah esịt.—Mme N̄ke 27:11.
[Ikọ idakisọn̄]
^ ikp. 11 Mme Ntiense Jehovah ẹsio.
Nte Afo Emeti?
• Didie ke mme ete ye eka ẹkeme ndinịm eti uwụtn̄kpọ ke akam ye ke ukpepn̄kpọ Bible?
• Didie ke mme ete ye eka ẹkeme ndinam emem odu ke ufọk?
• Nso ubiere ke ana nditọ ẹnam, ndien didie ke ubiere mmọ editụk mbon efen?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 28]
Nte emesinịm eti uwụtn̄kpọ ọnọ eyen fo ke ndisikpep Bible ke idemfo?
[Ndise ke page 29]
Inemesịt esidu ke ubon oro etiede emem emem