San̄a Kpere Un̄wana

IKAN̄ oro esidade mme awat-inyan̄ usụn̄ amanyan̄a ediwak owo. Amaedi awat-inyan̄ emi akpade mba, enye ndida nsannsan n̄kụt ikan̄ emi enen̄ede anam enye ọfiọk ke imekpere mbeninyan̄ emi ikpọ itiat ye utan ẹdude. Emi n̄ko anam enye ọfiọk ke imekpere esụkmbehe. Kpasụk ntre, mme Christian mfịn ẹkpere utịt anyan isan̄ mmọ, kpa isan̄ oro mmọ ẹsan̄ade ke ererimbot emi ekịmde onyụn̄ ọdiọkde ke n̄kan̄ eke spirit. Bible ada ata ediwak ke otu ubonowo—oro edi, mme owo oro ẹdianarede ẹkpọn̄ Abasi—odomo ye “nyoyoho inyan̄; koro enye mîkemeke ndina sụn̄; mmọn̄ esie onyụn̄ obụrọde ndek ye mbat.” (Isaiah 57:20) Mme utọ owo emi ẹkan ikọt Abasi ẹkụk. Edi, mmọ ẹnen̄ede ẹdori enyịn ke edinyan̄a, emi mmọ ẹdade nte ndamban̄a un̄wana oro ẹkemede ndiberi edem. (Micah 7:8) Jehovah ye n̄wetnnịm Ikọ esie “ẹmetọ un̄wana ke isọn̄ ẹnọ ndinen owo, ẹtọ idatesịt ẹnọ mbon esịt kiet.”—Psalm 97:11. *

Nte ededi, ndusụk mme Christian ẹyak mme n̄kpọ ẹtap mmọ ẹsio ke un̄wana Jehovah ndien emi anam se ẹkemede ndida ndomo ye ndedịbe ikpọ itiat—oro edi, uma-inyene, oburobụt ido, m̀mê mfiakedem—owụri mbuọtidem mmọ. Ke akpanikọ, kpa nte ekedide ke akpa isua ikie, ndusụk owo mfịn “ẹwụre nte nsụn̄ikan̄ ke mbuọtidem mmọ.” (1 Timothy 1:19; 2 Peter 2:13-15, 20-22) Ẹkeme ndida obufa ererimbot ndomo ye esụk oro iyomde ndibehe. Sia inen̄erede ikpere obufa ererimbot oro, ọkpọdiọk didie ntem owo nditaba mfọn Jehovah!

Kûyak ‘Mbuọtidem Fo Owụre’

Ke mme isua ikie emi ẹbede, nsụn̄ikan̄ ama esiwat ebe akamba inyan̄ ifụre ifụre, edi ke ekperede esụkmbehe enye owụre. Ediwak ini, ndiọkn̄kan ini uwat esidi nte nsụn̄ikan̄ ekperede obot. Ukem ntre, ata ediwak owo ẹda “mme akpatre usen” editịm n̄kpọ emi nte ndiọkn̄kan ini ke mbụk ubonowo. Bible ama etịn̄ nnennen nnennen ete ke ini emi ke “ndiọkeyo ẹyedu,” ye nte ke mmọ ẹdinen̄ede ẹfịna mme Christian oro ẹma ẹkeyak idem ẹnọ Abasi.—2 Timothy 3:1-5.

Ntak emi mme akpatre usen emi ẹdiọkde ntem-e? Edi koro Satan ọfiọk ke imọ inyene “ekpri ibio ini” ndida n̄n̄wana ye ikọt Abasi. Ntem, enye enen̄ede esịn ifịk oyom ndiwụri mbuọtidem mmọ. (Ediyarade 12:12, 17) Edi nnyịn inanake un̄wam ye ndausụn̄. Jehovah aka iso edi ebiet ubọhọ ọnọ mbon oro ẹnamde item esie. (2 Samuel 22:31) Enye ọnọ nnyịn mme uwụtn̄kpọ oro ẹyararede idiọk n̄kukan Satan. Ẹyak idụn̄ọde utọ uwụtn̄kpọ oro iba, emi ẹbuanade idụt Israel nte mmọ ẹkesan̄ade ẹkpere Isọn̄ Un̄wọn̄ọ.—1 Corinth 10:11; 2 Corinth 2:11.

Ẹkpere Isọn̄ Un̄wọn̄ọ

Moses ama ada nditọ Israel ọwọrọ ke Egypt. Ikebịghike, mmọ ẹma ẹkpere edem usụk oro ekenyenede adan̄a ye Isọn̄ Un̄wọn̄ọ. Moses ama ọdọn̄ owo 12 ẹkeyep isọn̄ oro. Owo duop oro mîkenyeneke mbuọtidem ke otu mbon uyep oro ẹma ẹtịn̄ se ikesịnde nditọ Israel ndịk ke idem, ẹte ke mmimọ idikemeke ndikan mbon Canaan sia mmọ “ẹkon̄ idaha” ẹnyụn̄ ẹnen̄ede ẹkop odudu un̄wana ekọn̄. Didie ke oro okotụk nditọ Israel? Bible asian nnyịn ete  ke mmọ ẹma ẹtọn̄ọ ndisụk Moses ye Aaron uyo, ẹte: “Nsinam Jehovah akadade nnyịn edi ke isọn̄ emi, ete ikpan̄a ke ofụt, man iban nnyịn ye nsek nditọ nnyịn ẹnyụn̄ ẹdi n̄kpọ mbụme? . . . Yak nnyịn inịm owo ke etubom, ndien ifiak ke Egypt.”—Numbers 13:1, 2, 28-32; 14:1-4.

Nso utọ mme owo! Kpa mmọ ẹkekụt nte Jehovah ekesuenede Egypt emi okokopde odudu—kpa idụt emi akakarade ererimbot ini oro—ke ini ọkọnọde mmọ akama-nsobo ufen duop onyụn̄ anamde enyene-uten̄e utịben̄kpọ ke Ididuot Inyan̄. Isọn̄ Un̄wọn̄ọ okodu mmọ ke iso, ndien mmọ ẹkenyene ndisan̄a n̄kpere enye nte nsụn̄ikan̄ asan̄ade ekpere ikan̄ oro owụtde ke ẹkpere esụkmbehe. Kpa ye oro, mmọ ikenịmke ke Jehovah ekeme ndikan n̄kpri obio ukara Canaan oro ẹkebaharede ẹda. Anaedi unana mbuọtidem nditọ Israel emi ama enen̄ede ayat Abasi esịt ye uko uko mbon uyep iba oro, Joshua ye Caleb, emi ẹkedade isọn̄ Canaan nte “udia [Israel].” Owo iba emi ẹma ẹnen̄ede ẹfiọk nte n̄kpọ eketiede, sia mmọ ẹma ẹsan̄a ẹkanade ofụri isọn̄ Canaan. Ke ini mmọ mîkodụkke kan̄a Isọn̄ Un̄wọn̄ọ, Joshua ye Caleb n̄ko ẹma ẹsan̄a ke wilderness ke ediwak isua, edi mmọ ikakpaha do ye mbon oro ẹkenanade mbuọtidem. Ke akpanikọ, Joshua ye Caleb ẹma ẹtiene ẹda emana nditọ Israel en̄wen ẹwọrọ ke wilderness ẹka Isọn̄ Un̄wọn̄ọ. (Numbers 14:9, 30) Nditọ Israel ẹkenyene ndisobo idomo en̄wen ke emi mmọ ẹdifiakde ẹsan̄a ẹkpere Isọn̄ Un̄wọn̄ọ. Mmọ ẹkenam n̄kpọ didie?

Balak edidem Moab ama odomo ndida prọfet Balaam nsụn̄i nditọ Israel. Edi Jehovah ama  abiat ediomi emi ke ndikanam Balaam ọdọdiọn̄ utu ke ndisụn̄i nditọ Israel. (Numbers 22:1-7; 24:10) Balaam ikakpaha mba, edi ama oyom usụn̄ en̄wen ndinam ikọt Abasi ẹtaba Isọn̄ Un̄wọn̄ọ. Didie? Ke nditap mmọ ẹnam oburobụt ido ẹnyụn̄ ẹtuak ibuot ẹnọ Baal. Okposụkedi emi mîkekemeke nditap kpukpru nditọ Israel, ama atap owo 24,000. Mmọ ẹma ẹnyene oburobụt ebuana ye iban Moab ẹnyụn̄ ẹdian idem ye Baal Peor.—Numbers 25:1-9.

Emi ọkọdiọk didie ntem! Ata ediwak ke otu nditọ Israel emi ẹma ẹkụt nte Jehovah akadade mmọ asan̄a ifụre ifụre ke “akwa akpakop wilderness oro.” (Deuteronomy 1:19) Kpa ye oro, nte ikọt Abasi emi ẹkekperede ndidụk Isọn̄ Un̄wọn̄ọ, owo mmọ 24,000 ẹma ẹyak idiọk udọn̄ obụkidem akan mmọ ubọk ẹnyụn̄ ẹkpan̄a ke ubọk Jehovah. Nso uwụtn̄kpọ ke emi edi ntem ọnọ ikọt Abasi mfịn nte mmọ ẹkperede ndidụk akakan Isọn̄ Un̄wọn̄ọ!

Iwọrọke ke ana Satan etịbi obufa n̄kari man okụt unen ke akpatre ukeme oro enye esịnde man akpan mme asan̄autom Jehovah mfịn ndibọ utịp mmọ. Ke n̄kari Satan emi anamde nnyịn iti se iketịbede inọ nditọ Israel ke akpa ini oro mmọ ẹkekperede ndidụk Isọn̄ Un̄wọn̄ọ, ediwak ini enye esidomo ndida ndịghe, ukọbọ, m̀mê nsahi nnam mme owo ẹkop ndịk ẹnyụn̄ ẹnyene eyịghe. Ndusụk mme Christian ẹduọ ẹdụk afia emi. (Matthew 13:20, 21) Idiọk n̄kukan esie en̄wen oro enen̄erede enyene uforo edi ndinam mme owo ẹnam oburobụt ido. Ke ndusụk idaha, ndusụk owo oro ẹnyọnide ẹdụk esop Christian ẹsidomo ndibiat mbon oro ẹmemde ke n̄kan̄ eke spirit, emi mînyụn̄ iwụkke ikpat isan̄a ke un̄wana oro Abasi ọnọde.—Jude 8, 12-16.

Ererimbot ndisọsọp nduọ nnyịne ke oburobụt ido enen̄ede anam mbon oro ẹma ẹkekọri ẹsịm ọyọhọ idaha ke n̄kan̄ eke spirit ẹnyụn̄ ẹdude ke ukpeme ẹfiọk ke Satan ke esịn ikpafak ke mbrenyịn. Ke akpanikọ, Satan ọfiọk ke ibịghike imọ idikemeke ndinam mme asan̄autom Abasi oro ẹsọn̄ọde ẹda ye Abasi, n̄kpọ ndomokiet. Ntem, ini edi emi nnyịn ndinen̄ede ndu ke ukpeme ke n̄kan̄ eke spirit man ibiọn̄ọ mme n̄kukan Satan.

Se Idin̄wamde Nnyịn Idu ke Ukpeme ke N̄kan̄ Eke Spirit

Apostle Peter ọkọdọhọ ke ntịn̄nnịm ikọ Abasi etie nte “utuenikan̄ eke ayamade ke n̄kịmn̄kịm ebiet,” koro enye esin̄wam mme Christian ẹkụt ẹnyụn̄ ẹfiọk nte uduak Abasi osude. (2 Peter 1:19-21) Mbon oro ẹmade Ikọ Abasi ẹnyụn̄ ẹyakde enye ada mmimọ usụn̄ ẹsikụt ke Jehovah esinen̄ede usụn̄ mmimọ enịm. (Mme N̄ke 3:5, 6) Sia mmọ ẹnyenede idotenyịn, mme owo emi ẹwụtde esịtekọm mi “ẹyekwọ ke idatesịt,” ke adan̄aemi mbon oro mîfiọkke Jehovah m̀mê oro ẹkpọn̄de usụn̄ esie ẹdikopde “ubiak esịt” ye “ndutụhọ spirit.” (Isaiah 65:13, 14) Ntem, edieke isịnde idem ikpep Bible inyụn̄ inam se ikpepde, iyekeme ndiwụk enyịn ke ata idotenyịn oro inyenede utu ke inemesịt ibio ini eke editịm n̄kpọ emi.

Akam edi akpan n̄kpọ en̄wen emi ekemede ndinam nnyịn idu ke ukpeme ke n̄kan̄ eke spirit. Jesus eketịn̄ ntem aban̄a utịt editịm n̄kpọ emi: “Ẹdu ke edidemede, ndien, kpukpru ini ẹnam n̄kpeubọk man mbufo ẹkpekeme ndibọhọ kpukpru n̄kpọ emi ẹditịbede, nnyụn̄ nda ke iso Eyen owo.” (Luke 21:34-36) Tịm fiọk ke Jesus ọkọdọhọ “ẹnam n̄kpeubọk,” emi edide edibọn̄ akam ke ofụri esịt. Jesus ama ọfiọk ke owo ekeme nditaba nsinsi uwem ke ntak ndiọkeyo emi. Nte akam fo ẹsiwụt ke emenen̄ede oyom ndidu ke ukpeme ke n̄kan̄ eke spirit?

Ẹyak nnyịn ikûfre ke ndiọkn̄kan ini ke isan̄ emi isan̄ade ika obufa ererimbot ekeme ndidi ke utịt utịt ini isan̄ emi. Ntem, edi akpan n̄kpọ didie ntem nnyịn ndiwụk enyịn nse un̄wana oro ekemede ndida nnyịn nsịm edinyan̄a!

Kpeme Idem ke Abian̄a Abian̄a Ikan̄

Ko ke edem ke ini oro ẹkesiwatde ubom afara, mme idiọkowo ẹma ẹsida okoneyo oro ọfiọn̄ mîwọrọke ẹnam ibak sia mme awat-inyan̄ mîkesikwe usụn̄ ọfọn. Mme owo emi ẹkeme ndinịm ikan̄ ke mme idiọk itie ke mbenesụk man ẹbian̄a mme awat-inyan̄ ẹwaha  ẹkpọn̄ usụn̄. Nsụn̄ikan̄ mbon oro ẹkebian̄ade ẹma ẹsisịp, ẹbụme inyene mmọ, mme owo ẹnyụn̄ ẹkpan̄a.

Ke ukem usụn̄ oro, Satan emi edide abian̄a abian̄a “angel un̄wana” oyom ndibiat itie ebuana oro ikọt Abasi ẹnyenede ye Abasi. Devil ekeme ndida “mme apostle nsu” ye mbon mfiakedem oro ẹnamde nte idi “mme asan̄autom edinen ido,” mbian̄a mbon oro mîdụhe ke ukpeme. (2 Corinth 11:13-15) Edi kpa nte owo mîkemeke ndida abian̄a abian̄a ikan̄ mbian̄a awat-inyan̄ ye mbonutom esie oro ẹdude ke ukpeme ẹnyụn̄ ẹnyenede mbufiọk, mbon oro ẹkpepde nsunsu ye ndiọi ukpepn̄kpọ ikemeke ndibian̄a mme Christian oro “ẹnọde ukeme ufiọk n̄kpọ mmọ ukpep ebe ke ndida enye nnam n̄kpọ man ẹdiọn̄ọ se inende ye se idiọkde.”—Mme Hebrew 5:14; Ediyarade 2:2.

Mme awat-inyan̄ ẹma ẹsikama n̄wed oro ẹwetde ebiet emi kpukpru ikan̄ emi ẹsidade mme awat-inyan̄ usụn̄ ẹdude. Ẹma ẹsiwet nte ikan̄ kiet kiet etiede, ye se ẹdade ẹdiọn̄ọ enye. The World Book Encyclopedia ọdọhọ ete: “Ke ini mme awat-inyan̄ ẹtịn̄de enyịn ẹse nte ikan̄ etiede ẹnyụn̄ ẹdụn̄ọrede n̄wed oro ẹwetde nte ikan̄ kiet kiet etiede, mmọ ẹma ẹsifiọk m̀mê ewe ikan̄ ke mmimọ ikụt—ndien emi ama esinam mmọ ẹfiọk ebiet oro mmimọ idude.” Kpasụk ntre, Ikọ Abasi esin̄wam mbon oro ẹnyenede esịt akpanikọ ẹfiọk ido ukpono akpanikọ ye mbon oro ẹdude ke esịt, akpan akpan ke mme akpatre usen emi Jehovah ama ekemenede enye okon̄ akan nsunsu ido ukpono mi. (Isaiah 2:2, 3; Malachi 3:18) Isaiah 60:2, 3 owụt nte utuakibuot akpanikọ enen̄erede okpụhọde ye nsunsu utuakibuot, ete: “Ekịm oyofụk ererimbot, ọkpọsọn̄ ekịm oyonyụn̄ ofụk mme idụt: edi Jehovah ayasiaha ọnọ fi, ẹyenyụn̄ ẹkụt ubọn̄ esie eke odorode fi. Ndien mme idụt ẹyesan̄a ke un̄wana fo, ndidem ẹyenyụn̄ ẹsan̄a ke usiere fo.”

Nte ata ediwak owo oro ẹtode nsio nsio idụt ẹkade iso ndisan̄a ke un̄wana Jehovah, mbuọtidem mmọ idiwụreke ke utịt utịt isan̄ mmọ emi. Edi, mmọ ẹyewat eyen eyen ẹbe usen ifan̄ emi osụhọde ke editịm n̄kpọ emi ẹkedụk emem emem obufa ererimbot.

[Ikọ idakisọn̄]

[Ndise ke page 15]

Ukem nte mme awat-inyan̄, mme Christian ẹnen̄ede ẹdu ke ukpeme mbak ẹdida abian̄a abian̄a ikan̄ ẹtụn mmọ usụn̄