Ẹnen̄ede “Ẹtua Owo Mbọm”

AKANANAM ata ediwak owo inen̄ekede iyom ẹtua mmimọ mbọm nte ẹyomde idahaemi, emi akan̄, udọn̄ọ, ubiatibet, ekọn̄ mbio obio, ye mme oto-obot afanikọn̄ ẹnọmọde mmọ. Nditua owo mbọm ọwọrọ ndifiọk nte etiede ekemmọ owo ke idem ke ini enye odude ke mfịna m̀mê ke nnanenyịn, nnyụn̄ nyom usụn̄ ndin̄wam enye. Ndinam ntre ekeme ndidọn̄ ukpọn̄ oro ofụhọde esịt, osụhọde ubiak, onyụn̄ anam iso atara owo oro osobode unọmọ kpa nte ufiop eyo esinemde owo.

Nnyịn imekeme nditua owo mbọm ke ikọ ye ke edinam—oro edi, ndikere mban̄a mbon en̄wen nnyụn̄ n̄n̄wam mmọ ke ini mmọ ẹyomde in̄wam mmọ. Ifọnke itua ubon, ufan, ye mme ọdiọn̄ọ nnyịn kpọt, mbọm. Nnyịn imekeme nditua idem mbon oro nnyịn mîfiọkke mbọm. Jesus Christ okobụp ke Ukwọrọikọ esie Oro ke Obot ete: “Edieke mbufo ẹmade mmọ eke ẹmade mbufo, nso utịp ke mbufo ẹnyene?” Owo emi ekesituade owo mbọm mi ama ọdọhọ n̄ko ete: “Ke ntre, kpukpru n̄kpọ eke mbufo ẹyomde mme owo ẹnam ye mbufo, ana mbufo n̄ko ẹnam kpasụk ntre ye mmọ.”—Matthew 5:46, 47; 7:12.

Afo emekeme ndikot ikọ emi ke Edisana N̄wed Abasi. Ediwak owo ẹnyịme ke Bible edi mfọnn̄kan ndausụn̄ kaban̄a nte ẹkpetuade owo mbọm. N̄wed Abasi etịn̄ ndien ndien ke ana in̄wam mbon oro mîkemeke ndin̄wam idemmọ. Bible ọdọhọ ke Jehovah Abasi, kpa Andinyene Bible ye Andibot nnyịn, esitua owo mbọm akan.

Ke uwụtn̄kpọ, nnyịn ikot ntem iban̄a enye: ‘Abasi ekpe edinen ikpe ọnọ eyen-akpa ye ebe-akpa, onyụn̄ ama esen owo, ọnọ enye udia ye edisịne-n̄kpọ.’ (Deuteronomy 10:18) Ẹdọhọ ke Jehovah edi owo emi “ekpede ikpe ọnọ mmọ eke ẹtụhọde; onyụn̄ ọnọde mbon ọ-biọn̄ udia.” (Psalm 146:7) Jehovah ama ọnọ ewụhọ emi ke ufọn mme odudụn̄ emi ẹkedide ubuene ete: “Ẹbat esen . . . nte amana ke otu mbufo, nyụn̄ ma enye nte idem fo.”—Leviticus 19:34.

Nte ededi, isimemke utom nditua owo mbọm kpukpru ini. Apostle Paul ekewet ọnọ mme Christian ke Colossae ete: “Ẹsio akani owo ye mme edinam esie ẹduọk, ẹnyụn̄ ẹmen obufa owo ẹsịne, emi ẹnamde edi obufa ebe ke nnennen ifiọk nte asan̄ade ekekem ye mbiet Owo oro okobotde enye . . . Nte ndimek  ikọt Abasi, emi ẹsanade ẹnyụn̄ ẹmade, ẹsịne esịt ima emi asan̄ade ye mbọm.”—Colossae 3:9, 10, 12.

Mmọdo, oyom isịn ọkpọsọn̄ ukeme man ikeme nditua owo mbọm. Editua owo mbọm edi kiet ke otu mme edu “obufa owo” oro ẹdọhọde mme Christian ẹmen ẹsịne. Paul okodu ke afai afai ererimbot Rome eset. Enye ama esịn udọn̄ ọnọ ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ete ẹkpụhọde edu uwem mmọ man ẹkeme ndinen̄ede ntua owo mbọm.

Ndinyene Esịtmbọm Akama Nti Utịp

Ndusụk owo ẹkere ke mbon oro ẹsituade owo mbọm ẹdi mbe. Ndi utọ ekikere oro enen?

Baba-o! Akwa ima, kpa edu Abasi emi edide akakan owo oro amade owo, esikam anam mme owo ẹnen̄ede ẹtua owo mbọm. “Abasi edi ima.” (1 John 4:16) Odot emi ẹkotde Jehovah “Ete mbọm ye Abasi kpukpru ndọn̄esịt.” (2 Corinth 1:3) Ikọ oro “mbọm” ọwọrọ ndifiọk nte etiede owo ke idem ke ini mfịna esịmde enye. Ke akpanikọ, Jehovah ‘ọfọn ido ye mme anana-esịtekọm ye mme idiọkowo’!—Luke 6:35.

Andibot nnyịn oyom nnyịn n̄ko inyene utọ nti edu nte editua owo mbọm. Micah 6:8 ọdọhọ ete: “O owo, enye omowụt fi se ifọnde; ndien nso ke Jehovah oyom ye afo, ke mîbọhọke ndinam se inende, nnyụn̄ mma ima Abasi, nnyụn̄ nsụk idem nsan̄a ye Abasi fo?” Mme N̄ke 19:22 ọdọhọ ete: “Edi mfọn-ido owo esịn ẹyom owo.” Jesus Christ Eyen Abasi emi ekekpebede Ete esie ketket ama eteme mme mbet esie n̄ko ete: “Ẹka iso ẹtua owo mbọm, kpa nte Ete mbufo atuade owo mbọm.” (Luke 6:36) The Jerusalem Bible okot ete: “Ẹnyene esịtmbọm kpa nte Ete mbufo enyenede esịtmbọm.”

Oyom inyene esịtmbọm koro ndinam ntre ekeme ndida ekese nti utịp ndi. Nnyịn imesiwak ndikụt nte ikọ Mme N̄ke 11:17 emi osude: “Owo mfọnido anam se [ifọnde] ye ukpọn̄ esiemmọ.” Ke ini ituade ubuene mbọm, Abasi esida nte ke imọ ke nnyịn itua mbọm oro. Enye ọdọhọ ke imọ idinọ usiene mfọnido ekededi oro mme andituak ibuot nnọ imọ ẹfọnde. Edidem Solomon ama ada odudu spirit Abasi ewet ete: “Atua-ubuene-mbọm ọbuọt Jehovah n̄kpọ: ndien Enye ọyọnọ enye usiene utom esie.” (Mme N̄ke 19:17) Paul ama ewet n̄ko ete: “Mbufo ẹmefiọk ẹte,  eti n̄kpọ ekededi oro owo kiet kiet anamde, enye ọyọtọn̄ọ ntak ọbọ enye oto Jehovah.”—Ephesus 6:8.

Ndinyene esịtmbọm esinam mme owo ẹdiana kiet onyụn̄ anam ẹbiere eneni m̀mê utọk. Enye esinam ẹbiere ndutan̄uyo, onyụn̄ anam ẹfen ẹnọ owo. Ndutan̄uyo ekeme ndidu ke ntak emi nnyịn mîsitịn̄ke ekikere nnyịn m̀mê nte etiede nnyịn ke idem nte ikpeketịn̄de, mîdịghe ẹkeme ndida mme edinam nnyịn ke usụn̄ en̄wen. Esịtmbọm esikọk utọ mfịna emi onyụn̄ esịn emem. Isọn̄ke ndifen nnọ owo oro ẹdiọn̄ọde ke esitua owo mbọm. Esịtmbọm an̄wam nnyịn inam item oro Paul ọkọnọde mme Christian ete: “Ẹka iso ẹyọ kiet eken ẹnyụn̄ ẹfen kiet eken ke ofụri esịt edieke owo ekededi enyenede ntak nditọhọ ye kiet eken.”—Colossae 3:13.

Se Nditua Owo Mbọm Ọwọrọde

Akan oro, nditua owo mbọm esisụhọde ubiak. Nte ima iketetịn̄, enye esinam nnyịn ifiọk nte etiede mbon en̄wen ke idem ke ini mmọ ẹkụtde ukụt, inyụn̄ itiene ikụt ndutụhọ oro mmọ ẹkụtde. Nditua owo mbọm ọwọrọ ndinen̄ede n̄kere mban̄a mbon ukụt nnyụn̄ nnam se ikemede man in̄wam mmọ.

Mme Christian ẹkpebe Jesus ke nditua owo mbọm. Enye ikesinanake ini ikaha ndin̄wam mbon en̄wen ke n̄kan̄ eke obụk ye ke n̄kan̄ eke spirit. Mbọm ama esinam enye oyom usụn̄ an̄wam mme owo ke ini enye ọkọdiọn̄ọde ke mmọ ẹyom un̄wam.

Kam se se Jesus akanamde ke ini enye okokụtde mbon oro ẹkebuenede ke n̄kan̄ eke spirit: “Ke okụtde otuowo enye atua mmọ mbọm, koro ẹfiomode ẹnyụn̄ ẹsuande mmọ nte erọn̄ eke mînyeneke andikpeme.” (Matthew 9:36) Eyen ukpepn̄kpọ Bible kiet ọdọhọ ke ikọ oro ẹkabarede nte “atua mmọ mbọm” mi aban̄a “ntụk oro esịmde ata ọwọn̄esịt owo.” Ke nditịm ntịn̄, ẹdọhọ ke ikọ emi edi kiet ke otu akakan ikọ Greek oro ẹdade ẹnọ esịtmbọm.

Kpasụk ntre, mme Christian oro ẹnyenede esịtmbọm ẹsisọsọp ẹnọ mbon en̄wen mme n̄kpọ eke obụk ye mme n̄kpọ eke spirit oro mmọ ẹyomde. Apostle Peter ekewet ete: “Kpukpru mbufo ẹnyene ekikere kiet, ẹwụt edikere mban̄a, ẹnyene ima nditọete, ẹtua owo mbọm, ẹsụhọde idem.” (1 Peter 3:8) Ke uwụtn̄kpọ, ke ini akanade ubon Christian emi mînyeneke n̄kpọ ẹkpụhọ ebietidụn̄ ke ntak unana nsọn̄idem, ekemmọ mme andinịm ke akpanikọ ẹma ẹyak ufọk mmọ ẹnọ mmọ ẹdụn̄ ke mfọn ke ọfiọn̄ itiokiet. Ete ubon oro ọdọhọ ete: “Mmọ ẹma ẹsidi ẹdise nte n̄kpọ etiede ye nnyịn kpukpru usen, ndien ima inen̄ede ima nte mmọ ẹkesitịn̄de ikọ ye nnyịn.”

Ata mme Christian ẹsikere n̄ko ẹban̄a mbon oro mmọ mîfiọkke. Mmọ ẹsida ini, odudu, ye ukeme mmọ ẹnam n̄kpọ ẹnọ mbon en̄wen. Mme Ntiense Jehovah ẹdi mme anamutom unyịmesịt oro iketịn̄de iban̄a ke ibuotikọ oro ekebemde iso, emi ẹken̄wamde mbon oro mmọ akanam mîfiọkke.

Ntem, esop Christian edi ebiet emi ẹnen̄erede ẹnyene esịtmbọm ye ima mfọnido. Ima esinam mme andibuana ke esop ẹyom mme usụn̄ ndinam n̄kpọ nnọ mbon en̄wen. Ke ntak nsio nsio ọkpọkpọ mfịna, ekeme ndiyom ekere aban̄a onyụn̄ atua mme ebeakpa ye nditọakpa oro ẹdude ke esop mbufo mbọm. Nte emekeme ndin̄wam mmọ ke ini udọn̄ọ, unana eti ufọkidụn̄, ye mme ọkpọkpọ mfịna mmọ eken?

Da ebe ye n̄wan kiet ke Greece ke uwụtn̄kpọ. Ebe emi ama ọduọ akpauben̄. Ẹma ẹda enye ye n̄wan esie ẹka ufọkibọk emi okoyomde usụn̄ etieti. Nte ededi, mmọ ẹsinyene ekpri okụk ke ẹma ẹketet sokoro ke in̄wan̄ sokoro mmọ ẹnyam. Edi anie edinam oro idahaemi, emi mmọ ẹdude ke ufọkibọk mi? Nditọete ke esop mmọ ẹma ẹn̄wam. Mmọ ẹma ẹtet ẹnyụn̄ ẹnyam sokoro oro, man ebe ye n̄wan emi ẹkpenyene okụk, ekikere onyụn̄ ana mmọ sụn̄.

 Ẹkeme nditua owo mbọm ke nsio nsio usụn̄. Ke uwụtn̄kpọ, mme Christian oro ẹsituade owo mbọm ẹfiọk ke ediwak ini, ata akpan n̄kpọ oro mbon ukụt ẹsiyomde esikam edi ndikụt nte owo oro amade mmọ edide edikpan̄ utọn̄ okop mfịna mmọ onyụn̄ ada N̄wed Abasi esịn udọn̄ ọnọ mmọ.—Rome 12:15.

Du ke Ebiet Emi Ẹsituade Owo Mbọm

Esop mme Christian ke ofụri ererimbot edi ebiet emem ye ndọn̄esịt, emi ẹsituade owo mbọm ẹnyụn̄ ẹfọnde ido. Ata mme Christian ẹfiọk ke mbọm esinam ẹsan̄a ẹkpere owo, ke adan̄aemi isọn̄esịt mîsiyakke ẹnam ntre. Ntem, nte mmọ ẹdomode ndikpebe Ete mmọ eke heaven, mmọ ẹsidomo ndinen̄ede ‘ntua owo mbọm.’

Mme Ntiense Jehovah ẹnen̄ede ẹsịn udọn̄ ẹnọ fi ẹte edidụk otu mmimọ emi ẹdide mme Christian oro ẹsituade owo mbọm, ẹmade owo, ẹnyụn̄ ẹkerede ẹban̄a kiet eken. Mmọ ẹnen̄ede ẹnịm ke afo ayama onyụn̄ okop inem otu emi.—Rome 15:7.

[Ndise ke page 5]

Paul ama esịn udọn̄ ọnọ mme Christian ke Colossae ete ẹsịne esịt ima emi asan̄ade ye mbọm

[Mme ndise ke page 7]

Mbọm ama esinam Jesus oyom usụn̄ ndin̄wam ke ini ekededi oro enye okokụtde ke owo odu ke unana