Mme Akpan N̄kpọ Oro Ẹtode N̄wed Mark
Ikọ Jehovah Enyene Uwem
Mme Akpan N̄kpọ Oro Ẹtode N̄wed Mark
GOSPEL Mark ekpri akan ke otu Gospel mbinan̄. John Mark ekewet enye ke n̄kpọ nte isua 30 ẹma ẹkebe tọn̄ọ Jesus Christ akakpa onyụn̄ eset; enye edi ibio ibio ye aduai-owo-idem mbụk oro aban̄ade se Jesus akanamde ke ini utom ukwọrọikọ esie emi ekedide isua ita ye ubak.
Etie nte ẹkewet n̄wed Mark ẹnọ mbon oro mîkedịghe mme Jew, akpan akpan mbon Rome, ndien enye owụt ke Jesus edi anam-utịben̄kpọ Eyen Abasi emi ekesịnde idem ọkwọrọ ikọ. Enye enen̄ede etịn̄ aban̄a se Jesus akanamde utu ke se enye ekekpepde. Ndinọ ntịn̄enyịn ke Gospel Mark ayanam inen̄ede inyene mbuọtidem ke Messiah onyụn̄ anam inen̄ede isịn ifịk itan̄a etop Abasi ke ini inamde utom nnyịn nte mme Christian.—Heb. 4:12.
N̄WỌRỌNDA UTOM KE GALILEE
Ke Mark ama akada ufan̄ikọ 14 kpọt ke akpa ibuot etịn̄ aban̄a utom John Andinịm Owo Baptism ye usen 40 oro Jesus akabiatde ke wilderness, enye ọtọn̄ọ ndinọ aduai-owo-idem mbụk aban̄ade utom Jesus ke Galilee. Mark esiwak ndidọhọ “kpa idaha oro,” ndien oro owụt ke mme n̄kpọ oro ẹbụkde ẹketịbe usọp usọp.—Mark 1:10, 12.
Jesus ada se isụhọrede ikan isua ita ọkwọrọ ikọ ke ofụri Galilee utịm ikata. Ke ediwak idaha, Mark etịn̄ nte Jesus akanamde utom esie ke adiana ke adiana. Enye itịn̄ke iban̄a Ukwọrọikọ Oro ke Obot, inyụn̄ itịn̄ke iban̄a nnyan utịn̄ikọ oro Jesus ekesinọde.
Mme Mbụme N̄wed Abasi Oro Ẹbọrọde:
1:15—Ewe “edimek ini” ekekem? Jesus ọkọdọhọ ke edimek ini ekem imọ nditọn̄ọ utom ukwọrọikọ imọ. Obio ubọn̄ Abasi ama asan̄a ekpere sia Jesus, kpa Edidem Oro Ẹmekde, okodude do ye mmọ. Emi ama anam mbon oro ẹnyenede eti esịt ẹkpan̄ utọn̄ ẹkop ukwọrọikọ esie ẹnyụn̄ ẹnam mme n̄kpọ oro ẹdinamde mmọ ẹnyene unyịme Abasi.
1:44; 3:12; 7:36—Ntak emi Jesus ọkọdọhọde ẹkûtịn̄ mme utịben̄kpọ oro imọ ikanamde ke eferife? Jesus ikoyomke mme owo ẹda mme ikọ n̄kponinua m̀mê abian̄a abian̄a mbụk ẹbiere orụk owo oro imọ idide, edi okoyom mmọ ẹda enyịn mmọ ẹkụt ke imọ idi Christ man ẹkeme ndida se mmọ ẹkụtde mbiere. (Isa. 42:1-4; Matt. 8:4; 9:30; 12:15-21; 16:20; Luke 5:14) Ini kiet kpọt ke enye ọkọdọhọ ẹtịn̄ utịben̄kpọ oro imọ ikanamde ke eferife, oro edi, ke ini enye ọkọkọkde eren oro ekenyenede demon ke Gerasa. Jesus ama ọdọhọ enye ọnyọn̄ ufọk akasian iman esie se iketịbede. Mbon Gerasa ẹma ẹdọhọ Jesus ọkpọn̄ obio mmimọ, ndien emi ikayakke enye enen̄ede osobo ye ediwak owo do. Edieke ẹkpeketịn̄de ndiọi n̄kpọ ẹdian Jesus ke ntak mme edi oro ẹkekpan̄ade, owo oro Jesus akanamde udọn̄ọ okụre ndikodu do nnyụn̄ ntịn̄ se enye okokụtde akpakanam ẹfiọk ke se mmọ ẹketịn̄de ikedịghe akpanikọ.—Mark 5:1-20; Luke 8:26-39.
2:28—Ntak emi ẹkotde Jesus “Ọbọn̄ Sabbath”? Apostle Paul ọkọdọhọ ete: “Ibet [edi] mbukpọn̄ nti n̄kpọ eke ẹdidide.” (Heb. 10:1) Nte ẹtịn̄de ke Ibet, Sabbath ekesidu ke usen itiokiet oro ẹsidade ẹnam utom ẹma ẹkebe, ndien Jesus ama esinam idem ọsọn̄ ediwak mbon udọn̄ọ ke usen oro. Emi akada aban̄a inem inem nduọkodudu ye mme edidiọn̄ eken oro ubonowo ẹdinyenede ke Tọsịn Isua Ukara Christ, ke idiọk ukara Satan ama ekebe efep. Ntem, Edidem Obio Ubọn̄ oro edi n̄ko “Ọbọn̄ Sabbath.”—Matt. 12:8; Luke 6:5.
3:5; 7:34; 8:12—Mark akasan̄a didie ọfiọk nte eketiede Jesus ke idem ke nsio nsio ini? Mark ikedịghe kiet ke otu mme apostle 12, ikonyụn̄ idịghe n̄kpet n̄kpet nsan̄a Jesus. Mbụk ọdọhọ ke apostle Peter emi ekedide n̄kpet n̄kpet nsan̄a Mark akasian enye ediwak n̄kpọ oro ẹban̄ade Jesus.—1 Pet. 5:13.
6:51, 52—Nso ikedi ‘uyo oro mbet Jesus mîkọfiọkke se ọwọrọde’? Ikebịghike Jesus akada uyo ition ye iyak iba ọnọ owo 5,000 udia ke ẹsiode iban ye nditọwọn̄ ẹfep. Akpakana se iketịbede oro anam mbet esie ẹfiọk ke “uyo” oro akada aban̄a odudu oro Jehovah Abasi ọkọnọde Jesus ndinam mme utịben̄kpọ. (Mark 6:41-44) Edieke mmọ ẹkpekefiọkde ke odudu oro ẹkenọde Jesus ama okpon, enye ndikasan̄a ke enyọn̄ mmọn̄ ke utịbe utịbe usụn̄ ikpekenen̄ekede ikpa mmọ idem.
8:22-26—Ntak emi Jesus akanamde nnan oro okụt usụn̄ sụn̄sụn̄? Ekeme ndidi Jesus okowụt owo oro edikere mban̄a. Etie nte nditat enyịn owo oro mîkekemeke ndikụt n̄kpọ ke ediwak isua sụn̄sụn̄ akanam enye ọtọn̄ọ ndikụt un̄wana utịn sụn̄sụn̄.
Se Nnyịn Ikpepde:
2:18; 7:11; 12:18; 13:3. Mark anam mme ido edinam, ikọ, edinịm ke akpanikọ, ye mme ebiet, oro mbon oro mîdịghe mme Jew mîkemeheke, an̄wan̄a mmọ. Enye anam an̄wan̄a ke mme Pharisee ẹma ‘esitie utreudia,’ ke corban edi “enọ oro ẹyakde ẹnọ Abasi,” ke mme Sadducee ‘ẹdọhọ ke ediset ke n̄kpa idụhe,’ ye nte ke ẹma ẹkeme ndida ke “Obot Olive” n̄kụt temple. Sia edide mme Jew ikpọn̄ ẹdima ndifiọk n̄kpọ mban̄a udịm ubon Messiah, enye itịn̄ke n̄kpọ iban̄a emi. Ntem, Mark ada emi enịm uwụtn̄kpọ ọnọ nnyịn. Nnyịn ikpenyene ndikere mban̄a se mme andikpan̄ utọn̄ nnọ nnyịn ẹfiọkde ke ini ikwọrọde ikọ inọ mmọ m̀mê ke ini inọde utịn̄ikọ ke mbono esop.
3:21. Iman Jesus ikedịghe mme andinịm ke akpanikọ. Ntem, enye ọdiọn̄ọ nte esitiede mme owo ke idem ke ini iman mmọ oro mînịmke ke akpanikọ ẹsibiọn̄ọde m̀mê ẹsisakde mmọ ke ntak mbuọtidem mmọ.
3:31-35. Jesus ama akabade edi Eyen Abasi eke spirit ke ini emi enye akanade baptism, ndien “Jerusalem emi odude ke enyọn̄” ekedi eka esie. (Gal. 4:26) Ọtọn̄ọde ke ini oro, mme mbet Jesus ẹma ẹnen̄ede ẹma ẹnyụn̄ ẹkpere enye idem ẹkan ata iman esie. Emi ekpep nnyịn ndinịm mme n̄kpọ eke spirit akpa ke uwem nnyịn.—Matt. 12:46-50; Luke 8:19-21.
8:32-34. Nnyịn ikpenyene ndisọsọp mfiọk nnyụn̄ nsịn mfọnido enyịn owo ekededi oro mbon en̄wen ẹfọnde ye nnyịn. Ana anditiene Christ eben̄e idem ‘ndikan̄ idemesie,’ oro edi, ndiyak n̄kpọ atak enye nnyụn̄ nsịn ibụk ibụk udọn̄ esie. Ana enye enyịme ‘ndimen eto ndutụhọ esie,’—oro edi, enyịme ndibọ ufen edieke oyomde, m̀mê enyịme ndibọ esuene m̀mê ndidi se ẹkọbọde m̀mê akam enyịme ndikpa ke ntak emi edide Christian. Ana enye onyụn̄ “aka iso etiene” Jesus, oro edi ekpebe Enye. Sia idide mme mbet Jesus, oyom ika iso inyene edu n̄waidem ukem nte Jesus Christ ekenyenede.—Matt. 16:21-25; Luke 9:22, 23.
9:24. Ikpanaha ikop bụt nditịn̄ se nnyịn inịmde ke akpanikọ nnọ mbon en̄wen m̀mê ndibọn̄ akam mben̄e mbuọtidem oro okponde.—Luke 17:5.
AKPATRE ỌFIỌN̄
Ke ekperede ndisịm utịt isua 32 E.N., Jesus edi ke “mme adan̄a Judea ye ke edem Jordan oko” ndien otuowo ẹtọn̄ọ ntak ẹtiene enye. (Mark 10:1) Ke ama ọkọkwọrọ ikọ do, enye ọnyọn̄ Jerusalem.
Jesus odu ke Bethany ke Nisan 8. Nte enye etiede ke okpokoro udia, n̄wan kiet akama enem-utebe aran odụk edi onyụn̄ ediduọk enye ke ibuot. Ẹwet se iketịbede ọtọn̄ọde ke ini oro Jesus akasan̄ade ubọn̄ ubọn̄ odụk Jerusalem tutu esịm ini oro enye ekesetde ke n̄kpa ke adiana ke adiana.
Mme Mbụme N̄wed Abasi Oro Ẹbọrọde:
10:17, 18—Ntak emi Jesus akasuade ọnọ owo oro okokotde Enye “Eti Andikpep”? Jesus ndikesịn utọ udorienyịn̄ oro owụt ke enye ama ọnọ Jehovah ubọn̄ onyụn̄ owụt ke ata Abasi esinọ kpukpru nti n̄kpọ. Ke adianade do, Jesus ama odụri ntịn̄enyịn owụt ata akpan n̄kpọ, oro edi, ke Jehovah Abasi, kpa Andibot kpukpru n̄kpọ ikpọn̄-ikpọn̄ enyene unen ndibiere se ifọnde ye se idiọkde.—Matt. 19:16, 17; Luke 18:18, 19.
14:25—Nso ke ikọ Jesus ọkọwọrọ ke ini enye ọkọdọhọde mme anam-akpanikọ apostle esie ete: “Ndin̄wọn̄ke aba mfri vine tutu esịm usen oro ndin̄wọn̄de enye obufa ke obio ubọn̄ Abasi”? Ikọ Jesus ikọwọrọke ke wine odu ke heaven. Nte ededi, sia wine esidade aban̄a idara ndusụk ini, enye eketịn̄ aban̄a idatesịt oro imọ idikopde ke ini ẹdinamde mme mbet esie oro ẹyetde aran ẹset ẹdidu ye imọ ke Obio Ubọn̄.—Ps. 104:15; Matt. 26:29.
14:51, 52—Anie ekedi akparawa oro ‘ekefehede iferi?’ Mark ikpọn̄ etịn̄ aban̄a n̄kpọntịbe emi, ntre nnyịn imekeme ndidọhọ ke enye eketịn̄ aban̄a idemesie.
15:34—Ndi ikọ Jesus emi, “Abasi mi, Abasi mi, ntak emi afo ọkpọn̄de mi?” ọwọrọ ke enye ikenyeneke mbuọtidem? Baba-o. Okposụkedi emi nnyịn mîtịmke ifiọk ntak emi enye eketịn̄de ikọ emi, ekeme ndidi ikọ esie ọkọwọrọ ke Jehovah ikpemeke imọ aba man ẹkeme ndidomo imọ ọyọhọ ọyọhọ. Onyụn̄ ekeme ndidi enye okoyom ndisu se ẹkebemde iso ẹtịn̄ ẹban̄a enye ke Psalm 22:1.—Matt. 27:46.
Se Nnyịn Ikpepde:
10:6-9. Abasi oyom nsan̄a ndọ ẹdiana kiet. Ntre, utu ke ndisọsọp nyom usiondọ, akpana ebe ye n̄wan ẹdomo ndida mme edumbet Bible nsịn ke edinam man ẹkọk mfịna ekededi oro edemerede ke ndọ.—Matt. 19:4-6.
12:41-44. Uwụtn̄kpọ ubuene ebeakpa oro ekpep nnyịn ke ikpenyene ndinọ utuakibuot akpanikọ ibetedem ke ofụri esịt.
[Ndise ke page 29]
Ntak emi Jesus ọkọdọhọde eren emi akasian iman esie kpukpru se iketịbede inọ enye?