Jehovah Idikpọn̄ke Mbon Oro Ẹsọn̄ọde Ẹda ye Enye

“[Jehovah idikpọn̄ke] mbon-ima esie [“mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ye enye,” “NW”]; eyekpeme mmọ ke nsinsi.”—PS. 37:28.

1, 2. (a) Nso ikodomo nsọn̄ọnda mme asan̄autom Abasi ke ọyọhọ isua ikie duop M.E.N.? (b) Ewe idaha ita ke Jehovah ekekpeme mbon oro ẹkesọn̄ọde ẹda ye enye?

 SE ITIENEDE emi eketịbe ke ọyọhọ isua ikie duop M.E.N, kpa ini oro akanade mme asan̄autom Jehovah ẹnam ubiere. Akayak nsịn̄ ekọn̄ ndin̄wana mîkpedịghe emi ẹkeyakde mme esien Israel ke edem edere emi ẹkesịnde editịm ẹkara idemmọ. Jeroboam emi edide obufa edidem mmọ oro ẹkemekde ama ọsọsọp ọsọn̄ọ itie ukara esie ebe ke nditọn̄ọ obufa ido ukpono ofụri idụt. Enye okoyom mbon oro enye akarade ẹnam kpukpru se imọ idọhọde. Nso ke mme anam-akpanikọ asan̄autom Jehovah ẹkenam? Nte mmọ ẹma ẹka iso ẹsọn̄ọ ẹda ye Abasi oro mmọ ẹketuakde ibuot ẹnọ? Ata ediwak mmọ ẹma ẹsọn̄ọ ẹda, ndien Jehovah ama onyụn̄ ọdiọn̄ mmọ.—1 Ndi. 12:1-33; 2 Chron. 11:13, 14.

² Ke ẹdomo nsọn̄ọnda mme asan̄autom Abasi mfịn n̄ko. Bible eteme ete: “Ẹnyene mbufiọk, ẹdu ke ukpeme. Asua mbufo, kpa Devil, ke oyoyo asan̄a nte ekpe eke okụnide, oyom owo eke enye editade.” Nte nnyịn imekeme ndinen̄ede ‘n̄n̄wana ye enye nnyụn̄ nsọn̄ọ nda ke mbuọtidem’? (1 Pet. 5:8, 9) Ẹyak ineme mme n̄kpọ oro ẹketịbede ke ini ẹkeyaride Edidem Jeroboam ntinya ke isua 997 M.E.N. inyụn̄ ise se ikemede ndikpep nto oro. Ẹma ẹfịk mme anam-akpanikọ asan̄autom Jehovah ke akpan ini oro. Mbon mfiakedem ẹma ẹkan mmọ ẹkụk n̄ko ke ini mmọ ẹkenamde utom emi mîkememke utom ndinam. Ke kpukpru idaha oro, Jehovah ikọkpọn̄ke “mbon-ima esie” m̀mê mbon oro ẹkesọn̄ọde ẹda ye enye, enye idinyụn̄ ikpọn̄ke mmọ mfịn.—Ps. 37:28. *

Ke Ini Ẹfịkde Mmọ

3. Ntak emi ukara Edidem David mîkedịghe ukara ufịk?

³ Ẹyak ibem iso ineme nte Jeroboam akasan̄ade edi edidem. Mme N̄ke 29:2 ọdọhọ ete: “Adan̄aemi mme idiọk owo ẹkarade, mbio-obio ẹseme.” Mme owo ikesemeke ke ini Edidem David eke Israel eset akakarade. David ikedịghe mfọnmma owo, edi enye ama ọsọn̄ọ ada ye Abasi onyụn̄ ọbuọt idem ye enye. David ikakarake ukara ufịk. Jehovah ama anam ediomi ye enye ete: “Ufọk fo ye ubọn̄ fo ẹdisọn̄ ẹda ke iso fo ke nsinsi: ebekpo fo oyowụhọ ke nsinsi.”—2 Sam. 7:16.

4. Nso ke akana ẹnam man ẹbọ edidiọn̄ ke ini ukara Solomon?

⁴ Ukara Solomon eyen David ama enen̄ede enyene emem ye uforo ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ tutu enen ndida mban̄a Tọsịn Isua Ukara Christ Jesus ke ini iso. (Ps. 72:1, 17) Esien ndomokiet ke otu esien Israel 12 ikenyeneke ntak ndisọn̄ ibuot. Nte ededi, ama enyene se akanade Solomon ye mbon oro enye akakarade ẹnam man ẹka iso ẹnyene edidiọn̄. Jehovah ama ọdọhọ  Solomon ete: “Afo ama asan̄a ke mme ewụhọ mi, onyụn̄ anam mme item mi, onyụn̄ enịm ibet mi kpukpru, onyụn̄ asan̄a ke esịt; ndien nyanam uyo mi oro n̄kọdọhọde David usọ, osu ọnọ fi; nyonyụn̄ ndụn̄ ke otu nditọ Israel; ndinyụn̄ n̄kpọn̄ke Israel ikọt mi.”—1 Ndi. 6:11-13.

5, 6. Nso ikedi utịp ke ini Solomon eketrede ndisọn̄ọ nda ye Abasi?

⁵ Solomon ikanamke aba akpanikọ inọ Jehovah ke eyo usọn̄, enye ama onyụn̄ atuak ibuot ọnọ ndem. (1 Ndi. 11:4-6) Solomon ama etre sụn̄sụn̄ ndinịm mbet Jehovah onyụn̄ ọdọdiọn̄ efịk mme owo. Ufịk emi ama ọsọn̄ ubọk tutu ke enye ama akakpa, mme owo ẹma ẹsian Rehoboam eyen esie emi akadade itie esie nte ukara ete esie akabiakde mmimọ, ẹnyụn̄ ẹkpe Rehoboam ubọk ẹte anam mbiomo mmimọ efere. (1 Ndi. 12:4) Nso ke Jehovah akanam ke ini Solomon mîkanamke aba akpanikọ?

⁶ Bible asian nnyịn ete: “Jehovah ayat esịt ye Solomon, koro esịt esie akabarede ọkpọn̄ . . . Abasi Israel, emi okowụtde enye idem utịm ikaba.” Jehovah ama ọdọhọ Solomon ete: “Koro . . . afo, mûkonyụn̄ unịmke ediomi mi, ye mme ewụhọ mi, emi n̄kowụkde fi, nditreke ndiwai fi ubọn̄ ke ubọk mbọ, nnyụn̄ nda enye nnọ owo fo.”—1 Ndi. 11:9-11.

7. Okposụkedi emi ẹkesịnde Solomon, didie ke Jehovah ekese aban̄a mbon oro ẹkesọn̄ọde ẹda ye Enye?

⁷ Jehovah ama ọdọn̄ prọfet Ahijah ete ekeyet andinyan̄a aran. Andinyan̄a oro ekedi Jeroboam, emi akanamde utom ke idak Solomon ke ini emi Solomon akakarade. Okposụkedi emi Jehovah mîbiatke ediomi Obio Ubọn̄ oro enye akanamde ye David, Enye ama enyịme ẹbahade esien Israel 12 ke itie iba. Jeroboam ekenyene ndikara esien duop; Edidem Rehoboam emi okotode ubon David ekenyene ndikara esien iba. (1 Ndi. 11:29-37; 12:16, 17, 21) Jehovah ọkọdọhọ Jeroboam ete: “Ama ekem edieke afo edikopde kpukpru se ami ntemede fi, edinyụn̄ asan̄ade ke usụn̄ mi, onyụn̄ anam se inende ke iso mi, onyụn̄ enịm mme ewụhọ mi ye mbet mi, kpa nte David owo mi akanamde; nyodu ye afo, ndien, nnyụn̄ mbọp ọkpọsọn̄ ufọk nnọ fi.” (1 Ndi. 11:38) Jehovah ama anam n̄kpọ ke ntak ikọt esie onyụn̄ osio usụn̄ ubọhọ ufịk oro ọnọ mmọ.

8. Nso idomo ẹsifịk ikọt Abasi mfịn?

⁸ Ufịk ye ukwan̄ikpe okpon etieti mfịn. Ecclesiastes 8:9 (NW) ọdọhọ ete, “Owo akara owo tutu ọnọ enye unan.” Ibụk ibụk ndutịm unyamurua ye mbiara ukara ẹkeme ndinam n̄kpọ ẹnen̄ede ẹsọn̄. Mme adaiso ke ukara, ke mbubehe, ye ke ido ukpono ẹsiwak ndinịm ndiọi uwụtn̄kpọ. Ntre, ukem nte edinen owo oro Lot, mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ye Abasi mfịn ‘ẹfụhọ etieti ẹban̄a obukpo ido emi mme abiatibet ẹsịnde idem.’ (2 Pet. 2:7) Akan oro, ke adan̄aemi idomode ndida mme edumbet Abasi ndu uwem ifụre ifụre, mme andikara emi ẹdide mbon usọn̄enyịn ẹsiwak ndikọbọ nnyịn.—2 Tim. 3:1-5, 12.

9. (a) Nso ke Jehovah anam ndinyan̄a ikọt esie? (b) Ntak emi ikemede ndinịm ke Jesus ọyọsọn̄ọ ada ye Abasi kpukpru ini?

⁹ Edi nnyịn imenen̄ede inịm ata akpan n̄kpọ emi: Jehovah idikpọn̄ke mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ye enye! Mmọn̄ọ, nte nnyịn ikwe mme n̄kpọ oro Jehovah anamde man osobo ndiọi mme andikara ererimbot efep? Obio Ubọn̄ Messiah Abasi emi Christ Jesus edide andikara ama ọtọtọn̄ọ ndikara. Jesus Christ amakara ke heaven ekpere ndisịm isua ikie idahaemi. Ibịghike, enye ayanyan̄a mbon oro ẹbakde enyịn̄ Abasi ofụri ofụri. (Kot Ediyarade 11:15-18.) Jesus ama ọsọsọn̄ọ ada ye Abasi tutu esịm n̄kpa. Tutu amama enye idikpụhu mme andidu ke idak esie nte Solomon akanamde.—Heb. 7:26; 1 Pet. 2:6.

10. (a) Didie ke ikeme ndiwụt ke imenen̄ede ima Obio Ubọn̄ Abasi? (b) Nso ke ikpenen̄ede inịm ke ini isobode idomo?

¹⁰ Obio Ubọn̄ Abasi edi ata ukara oro editrede kpukpru ufịk. Nnyịn iyọsọn̄ọ ida ye Jehovah Abasi ye Obio Ubọn̄ esie. Sia inen̄erede inyene mbuọtidem ke Obio Ubọn̄ Abasi, nnyịn imesịn edu unana uten̄e Abasi ererimbot emi, inyụn̄ isịn ifịk inam nti utom. (Titus 2:12-14) Nnyịn imodomo ndinana ntọi ke ererimbot emi. (2 Pet. 3:14) Imenyene mbuọtidem ke  Jehovah eyekpeme nnyịn mbak ẹdibiat mbuọtidem nnyịn ke idomo ekededi oro isobode idahaemi. (Kot Psalm 97:10.) N̄ko-n̄ko, Psalm 116:15 ọn̄wọn̄ọ ọnọ nnyịn ete: “N̄kpa mbon ima Jehovah edi n̄kpọ-uto ke enyịn esie.” Jehovah idiyakke ẹsobo mme asan̄autom esie ẹfep nte otu koro mmọ ẹnen̄ede ẹdi n̄kpọuto ke enyịn esie.

Ke Ini Mbon Mfiakedem Ẹkande Mmọ Ẹkụk

11. Nso ke Jeroboam akanam emi owụtde ke enye ikọsọn̄ọke ida?

¹¹ Ukara Edidem Jeroboam akpakanam ikọt Abasi ẹnyene esisịt ifụre. Edi ukara emi akakam etetịm odomo nsọn̄ọnda mmọ. Sia Jeroboam mîkoyụhọke ye itie edidem oro ẹkenọde enye, enye ama oyom usụn̄ ndisọn̄ọ itie ukara esie. Enye ọkọdọhọ ke esịt esiemmọ ete: “Edieke mbon emi ẹdidọkde ẹka ẹkewa uwa ke ufọk Jehovah ke Jerusalem, esịt mbon emi ẹyefiak ẹtiene ọbọn̄ mmọ, kpa Rehoboam edidem Judah, ndien mmọ ẹyewot mi, ẹnyụn̄ ẹfiak ẹtiene Rehoboam edidem Judah.” Ntre, Jeroboam ama ọtọn̄ọ obufa ido ukpono ke ndida gold nnam nditọ enan̄ iba. “Ndien enye ada kiet enịm ke Bethel, onyụn̄ enịm kiet eken ke Dan. Ndien n̄kpọ emi ọwọrọ idiọk n̄kpọ: mbio-obio ẹnyụn̄ ẹka ke iso kiet tutu esịm ke Dan. Enye onyụn̄ ọbọp ufọk ke edikon̄ ebiet, onyụn̄ osio owo eke mîdịghe nditọ Levi ke ofụri obio, enịm ke oku.” Jeroboam ama akam osio usen ke idemesie enịm ndida nnịm ‘usọrọ nnọ nditọ Israel,’ onyụn̄ aka iso “awa uwa ke itie-uwa, onyụn̄ ọfọp incense.”—1 Ndi. 12:26-33.

12. Nso ke mbon obio ubọn̄ edem edere oro ẹkesọn̄ọde ẹda ye Abasi ẹkenam ke ini Jeroboam ọkọtọn̄ọde utuakibuot eyen enan̄ ke Israel?

¹² Nso ke mbon oro ẹkesọn̄ọde ẹda ye Abasi ke obio ubọn̄ edem edere oro ẹkenam? Mme Levite oro ẹkedụn̄de ke mme obio oro ẹkenọde mmọ ke obio ubọn̄ edem edere oro ikabiatke ini ndinam n̄kpọ, ukem nte mme anam-akpanikọ ete ete mmọ. (Ex. 32:26-28; Num. 35:6-8; Deut. 33:8, 9) Mmọ ẹma ẹkpọn̄ udeme mmọ, ẹda ubon mmọ ẹwọrọ ẹka Judah ke edem usụk, man ẹkpekeme ndika iso ntuak ibuot nnọ Jehovah ifụre ifụre. (2 Chron. 11:13, 14) Nditọ Israel eken oro ẹkedụn̄de ke Judah ke ibio ini ẹma ẹmek ndisụhọ do utu ke ndifiak nnyọn̄ obio mmọ ke edem edere. (2 Chron. 10:17) Jehovah ama ayak ifet ndifiak ndụk utuakibuot akpanikọ aka iso odu man otodo ke emana ini iso, mbon oro ẹtode obio ubọn̄ edem edere ẹkpekpọn̄ ndituak ibuot nnọ nditọ enan̄ mfiak nnyọn̄ ndi Judah.—2 Chron. 15:9-15.

13. Didie ke mbon mfiakedem ẹsịn ikọt Abasi ke udomo ke eyomfịn?

¹³ Mbon mfiakedem ẹnam mme  n̄kpọ nditụn ikọt Abasi usụn̄ mfịn. Ndusụk mme andikara ẹsidomo ndisiak ido ukpono ofụri idụt, ẹnyụn̄ ẹnyịk mbon oro ẹdude ke idak mmọ ẹdụk ido ukpono oro. Mme ọkwọrọ ederi Christendom ye mbon usọn̄enyịn eken ẹmedomo ndidọhọ ke mmimọ idi mme oku oro ẹkebemde iso ẹtịn̄ ẹban̄a. Edi ẹmek ata mbon oro ẹyetde aran, emi ẹnamde “otu mme oku oro ẹdade ubọn̄,” ke otu ata mme Christian.—1 Pet. 2:9; Edi. 14:1-5.

14. Nnyịn ikpanam n̄kpọ didie iban̄a ekikere mbon mfiakedem?

¹⁴ Ukem nte mme anam-akpanikọ Levite emi ẹkedude ke ọyọhọ isua ikie duop M.E.N., mbon mfiakedem ikemeke ndida nsunsu ekikere mmọ mbian̄a mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ye Abasi mfịn. Mbon oro ẹyetde aran ye mme Christian emi ẹdide nsan̄a mmọ ẹsisọsọp ẹfep ẹnyụn̄ ẹsịn ekikere mbon mfiakedem. (Kot Rome 16:17.) Ke adan̄aemi inyịmede ndisụk ibuot nnọ mme enyene-odudu emi ẹkarade ke se iban̄ade n̄kpọ oro mînyeneke n̄kpọ ndinam ye utuakibuot inyụn̄ ida san̄asan̄a ke mme en̄wan ererimbot, nnyịn isọn̄ọ ida ye Obio Ubọn̄ Abasi. (John 18:36; Rome 13:1-8) Nnyịn imesisịn abian̄a mbon oro ẹdọhọde ke inam n̄kpọ Abasi emi ke ukem ini oro ẹsuenede Abasi ke edu uwem mmọ.—Titus 1:16.

15. Ntak emi odotde nnyịn isọn̄ọ ida ye “ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄”?

¹⁵ Kere n̄ko ban̄a se Jehovah anamde man mbon oro ẹnyenede esịt akpanikọ ẹwọrọ ẹkpọn̄ idiọk ererimbot emi ke ndamban̄a usụn̄ ẹdụk paradise eke spirit emi enye anamde. (2 Cor. 12:1-4) Nnyịn imenen̄ede iwụt esịtekọm ndidu n̄kpere “ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄ emi eteufọk esie ekemekde ete ese aban̄a mbonufọk imọ, onyụn̄ ọnọ mmọ udia ke edikem ini.” Christ ememek ofụn emi ete “ese aban̄a kpukpru inyene esie.” (Matt. 24:45-47) Mmọdo, idem ọkpọkọm se otu ofụn emi ebierede itịmke in̄wan̄a nnyịn, oro ikpanamke nnyịn isịn ubiere mmọ m̀mê ifiak inyọn̄ ererimbot Satan. Utu ke oro, ima nsọn̄ọnda ayanam nnyịn isụhọde idem ibet ini emi Jehovah edinamde mme n̄kpọ ẹn̄wan̄a.

Ke Ini Ẹnamde Utom Oro Abasi Ọnọde

16. Nso utom ke ẹkenọ prọfet oro okotode Judah?

¹⁶ Jehovah ama asua ọnọ Jeroboam ke ntak mfiakedem esie. Enye ama ọdọn̄ prọfet emi okodude ke Judah aka Bethel ke edem edere okowụt Jeroboam idem ke adan̄aemi enye adade ke iso itieuwa esie ọfọp incense. Prọfet oro ekenyene nditobo Jeroboam etop ubiereikpe nsobo. Ke akpanikọ, etop oro ikedịghe ifia ubọk kiet.—1 Ndi. 13:1-3.

17. Didie ke Jehovah ekekpeme isụn̄utom esie?

¹⁷ Jeroboam ama enen̄ede ayat esịt ke ini okokopde ikpe oro Jehovah okobiomde enye. Enye ama osio ubọk anyan owo Abasi oro ke iso onyụn̄ ofiori okot mme owo oro ẹkedade ẹkpere ete: “Mbufo ẹmụm enye.” Edi inikiet inikiet, mbemiso mme owo ẹdide, “ubọk esie emi enye anyande otụk enye eken, akpa, enye inyụn̄ ikwe aba nte adade ubọk adian ke idemesie. Itie-uwa oro onyụn̄ asiaha, ntọn̄ onyụn̄ oto ke itie-uwa ọduọn̄ọ ke isọn̄.” N̄kukụre se Jeroboam ekenyenede ndinam ekedi ndidọhọ prọfet oro eben̄e Jehovah onyụn̄ ekpe enye ubọk ọnọ imọ, man ubọk imọ oro akakpade afiak ọfọn. Prọfet oro ama eben̄e Jehovah, ubọk onyụn̄ afiak ọfọn enye. Ntem ke Jehovah ekekpeme isụn̄utom esie.—1 Ndi. 13:4-6.

18. Jehovah ekpeme nnyịn didie ke ini inamde edisana utom inọ enye ye unana ndịk?

 ¹⁸ Nte nnyịn isọn̄ọde ida ibuana ke utom ukwọrọikọ Obio Ubọn̄ ye edinam mbet, ndusụk ini imesisobo ye mme owo oro mîmaha etop nnyịn, m̀mê emi ẹkam ẹtiede ekọn̄ ekọn̄. (Matt. 24:14; 28:19, 20) Edi nnyịn ikpedehedei iyak mme owo nditie ntre anam nnyịn itek ke ifịk ke utom ukwọrọikọ nnyịn. Ukem nte prọfet oro owo mîkasiakke enyịn̄ do ke eyo Jeroboam, nnyịn imenyene “ifet ndinam edisana utom nnọ [Jehovah] ye unana ndịk ke nsọn̄ọnda.” * (Luke 1:74, 75) Okposụkedi emi nnyịn mîdorike enyịn Jehovah ndinyan̄a nnyịn ke utịbe utịbe usụn̄ mfịn, enye osụk ekpekpeme nnyịn onyụn̄ ada edisana spirit ye mme angel esie ọnọ nnyịn ibetedem nte Mme Ntiense esie. (Kot John 14:15-17; Ediyarade 14:6.) Tutu amama Abasi idikpọn̄ke mbon oro ẹdiọn̄de-diọn̄ ẹtịn̄ ikọ esie ye unana ndịk.—Phil. 1:14, 28.

Jehovah Eyekpeme Mbon Oro Ẹsọn̄ọde Ẹda ye Enye

19, 20. (a) Nso inam inịm ke Jehovah idikpọn̄ke nnyịn tutu amama? (b) Mme mbụme ewe ke ẹdineme ke ibuotikọ oro etienede?

¹⁹ Jehovah edi Abasi nnyịn emi enyenede nsọn̄ọnda. (Edi. 15:4; 16:5) Enye “enyene nsọn̄ọnda ke kpukpru utom esie.” (Ps. 145:17, NW) Bible ọn̄wọn̄ọ ọnọ nnyịn ete ke enye “etịn̄ enyịn ese usụn̄ mbon-ima esie.” (N̄ke 2:8) Ke ini mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ye Abasi ẹsobode idomo m̀mê mme mfịna oro ukpepn̄kpọ mbon mfiakedem adade edi ke ini mmọ ẹnamde utom oro mîmemke utom ndinam, mmọ ẹkeme ndinyene mbuọtidem ke Jehovah eyekpeme onyụn̄ an̄wam mmimọ.

²⁰ Se oyomde nnyịn owo kiet kiet ikere iban̄a idahaemi edi: Nso idin̄wam mi n̄ka iso nsọn̄ọ nda ye Jehovah kpa ye orụk idomo m̀mê n̄kpọ etabi ekededi oro n̄kemede ndisobo? Ke ikọ en̄wen, didie ke n̄keme ndisọn̄ọ nda nnam akpanikọ nnọ Abasi?

[Mme Ikọ Idakisọn̄]

Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?

• Didie ke Jehovah owụt ke imọ ikpọn̄ke mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ye imọ ke ini ẹfịkde mmọ?

• Ikpanam n̄kpọ didie ye mbon mfiakedem ye mme ekikere mmọ?

• Didie ke Jehovah esikpeme mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ye enye ke ini mmọ ẹnamde utom ukwọrọikọ?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise obio/Ndise ke page 5]

(Ama oyom ndikụt nte enye enen̄erede etie, se n̄wed)

OBIO UBỌN̄ EDEM EDERE (Jeroboam)

Dan

SHECHEM

Bethel

OBIO UBỌN̄ EDEM USỤK (Rehoboam)

JERUSALEM

[Ndise]

Jehovah ikọkpọn̄ke mbon oro ẹkesọn̄ọde ẹda ye enye ke ini Jeroboam ọkọtọn̄ọde utuak ibuot eyen enan̄

[Ndise ke page 3]

Ama enyene se akanade Solomon ye mbon oro enye akakarade ẹnam man ẹka iso ẹnyene edidiọn̄