Jehovah Etịn̄ Enyịn Ese Nnyịn ke Ufọn Nnyịn
Jehovah Etịn̄ Enyịn Ese Nnyịn ke Ufọn Nnyịn
“Enyịn Jehovah [ẹsan̄a] ke ofụri ererimbot, ẹte isọn̄ọ imụm mmọ eke ofụri esịt mmọ ẹdude ye enye ikama.”—2 CHRON. 16:9.
1. Ntak emi Jehovah odụn̄ọrede nnyịn?
JEHOVAH edi mfọnmma Ete. Enye enen̄ede ọfiọk nnyịn tutu akam “ọfiọk kpukpru se ekikere [nnyịn] obotde.” (1 Chron. 28:9) Nte ededi, enye isidụn̄ọkede nnyịn man okụt ndudue nnyịn. (Ps. 11:4; 130:3) Utu ke oro, ima anam enye oyom ndikpeme nnyịn mbiọn̄ọ n̄kpọ ekededi oro ekemede ndibiat itie ebuana nnyịn ye enye m̀mê oro ekemede ndinam nnyịn itaba idotenyịn nsinsi uwem.—Ps. 25:8-10, 12, 13.
2. Jehovah ọsọn̄ọ omụm mmanie akama?
2 Odudu Jehovah inyeneke mbiet, enye onyụn̄ okụt kpukpru owo. Emi anam enye ekeme ndin̄wam mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ye enye ke ini ekededi oro mmọ ẹkotde enye, enye onyụn̄ ekeme ndibere ye mmọ ke ini idomo. Udiana Chronicles 16:9 ọdọhọ ete: “Enyịn Jehovah [ẹsan̄a] ke ofụri ererimbot, ẹte isọn̄ọ imụm mmọ eke ofụri esịt mmọ ẹdude ye enye ikama.” N̄kọ omokụt ke Jehovah ada odudu esie ọsọn̄ọ omụm mmọ eke ẹnamde n̄kpọ esie ke ofụri esịt—esịt oro asanade mînyụn̄ inyeneke mbubịk—akama. Enye isehe ntre iban̄a mbon abian̄a emi ẹdide mbubịk.—Josh. 7:1, 20, 21, 25; N̄ke 1:23-33.
San̄a ye Abasi
3, 4. Nso ke ọwọrọ ‘ndisan̄a ye Abasi,’ ndien mme uwụtn̄kpọ ewe ke Bible ẹnam n̄kpọ emi an̄wan̄a?
3 Ediwak owo ẹkere ke Andibot akaka ekondo nnyịn ikemeke ndiyak owo asan̄a ye enye ke ndamban̄a usụn̄. Edi ata ukem ukem se Jehovah oyomde nnyịn inam edi oro. Enoch ye Noah ‘ẹma ẹsan̄a ye Abasi’ ke eyo oro ẹkewetde Bible. (Gen. 5:24; 6:9) Moses “ama aka iso ọsọn̄ọ ada nte n̄kpọ eke okụtde Enye emi enyịn owo mîkwe.” (Heb. 11:27) Edidem David ama osụhọde idem asan̄a ye Ete esie eke heaven. Enye ọkọdọhọ ete: “Koro [Jehovah] odude mi ke ubọk nnasia, ndisehekede.”—Ps. 16:8.
4 Edi akpanikọ ke owo ikemeke ndimụm Jehovah ubọk nda nsan̄a. Edi imekeme ndinam ntre ke ndamban̄a usụn̄. Didie? Asaph andiwet psalm ekewet ete: “Ami nsụk ndodu ye afo kpukpru ini: afo omụm mi ubọk nnasia. Afo ayada mi usụn̄ ke item fo.” (Ps. 73:23, 24) Ke nditịn̄ ibio ibio, nnyịn isan̄a ye Jehovah ke ini inen̄erede inam item esie, emi ibọde akpan akpan ito Bible ye “ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄.”—Matt. 24:45; 2 Tim. 3:16.
5. Didie ke Jehovah ese mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ye enye nte edima Ete, ndien nnyịn ikpese enye didie?
5 Sia Jehovah enen̄erede ama mbon oro ẹsan̄ade ye enye, enye etịn̄ enyịn ese mmọ nte Ete, ese aban̄a mmọ, ekpeme mmọ, onyụn̄ ekpep mmọ n̄kpọ. Abasi ọdọhọ ete: “Nyeteme fi, nnyụn̄ n̄wụt fi usụn̄ eke afo edisan̄ade: nyeteme fi, nyetịn̄ fi enyịn mi ke idem.” (Ps. 32:8) Bụp idemfo ete: ‘Ndi esitie mi ke idem nte ke nsan̄a ikpat kiet ye Jehovah, n̄kpan̄ utọn̄ n̄kop ọniọn̄ esie nnyụn̄ mfiọk ke ndima enyịn esie ke ẹse mi? Ndi ami ndifiọk ke enye do otụk ekikere, ikọ, ye edinam mi? Ndien ke ini nnamde ndudue, ndi mmesikụt Jehovah nte edima Ete oro enyenede esịtmbọm, emi amade ndin̄wam mbon oro ẹkabarede esịt ẹfiak ẹdinyene eti itie ebuana ye imọ, nnyụn̄ ndaha enye nte Abasi emi adade nsannsan onyụn̄ ọsọn̄de ido?’—Ps. 51:17.
6. Nso ke Jehovah ada ọfọn akan ete ye eka nnyịn?
6 Ndusụk ini Jehovah ekeme ndin̄wam nnyịn idem mbemiso inamde se idiọkde. Ke uwụtn̄kpọ, enye ekeme ndikụt ke esịt nnyịn oro ekemede ndibian̄a ọtọn̄ọ ndiyom se idiọkde. (Jer. 17:9) Ke utọ idaha oro, enye akam ekeme ndisọp nnam n̄kpọ n̄kan nte ete ye eka nnyịn ẹkemede ndinam koro “nyayama enyịn” esie ẹkeme ndikụt esịtidem nnyịn, man odụn̄ọrede ekikere ọwọn̄esịt nnyịn. (Ps. 11:4, NW; 139:4; Jer. 17:10) Kere ban̄a se Abasi akanamde ke se ikọwọrọde Baruch, emi ekedide ewetn̄wed Jeremiah onyụn̄ edi ufan esie.
Ata Ete Baruch
7, 8. (a) Baruch ekedi anie, ndien etie nte nso ndiọi udọn̄ ẹketọn̄ọ ndidụk enye esịt? (b) Didie ke Jehovah okowụt Baruch ima ete eyen?
7 Baruch ekedi ata ewetn̄wed emi ọkọsọn̄ọde ada ye Jeremiah anam utom emi ọkọsọn̄de etieti—nditan̄a ubiomikpe Jehovah ndori Judah. (Jer. 1:18, 19) Ke idaha kiet, Baruch emi etiede nte okoto ufọk imọ ama ọtọn̄ọ ndiyom “ikpọ n̄kpọ” ke idemesie. Eyedi enye ama ọtọn̄ọ ndinyene ekikere uwọrọiso m̀mê udọn̄ ndinyene inyene obụkidem. Ekededi ke otu emi, Jehovah ama okụt ke idiọk ekikere emi ama ọtọn̄ọ ndidụk Baruch esịt. Jehovah ama ese aban̄a n̄kpọ emi ke ndida Jeremiah ntịn̄ ete: “Afo ọkọdọhọ, ete, Ọdọdiọk ye ami ndien! koro Jehovah ọmọkọrọ ndutụhọ ke ubiak mi; mmakpa mba ke eseme mi, ndien n̄kwe nduọk-odudu.” Ekem Abasi ama ọdọhọ ete: “Afo osụk oyom ikpọ n̄kpọ ke idem fo. Kûyom.”—Jer. 45:1-5.
8 Okposụkedi emi Jehovah ekenyenede iwụk ke nte enye akanamde n̄kpọ ye Baruch, enye ikanamke ke iyatesịt edi akada ata ima ete eyen anam. Abasi ama okụt ke udọn̄ Baruch ikedịghe ke ntak emi enye ekedide idiọkowo m̀mê owo abian̄a. Jehovah ama ọfiọk n̄ko ke Jerusalem ye Judah ẹkedu ke mme akpatre usen mmọ, ndien enye ikoyomke Baruch atuak ukot ọduọ ke idiọk ini oro. Ntem, man Abasi anam asan̄autom esie emi enen̄ede okụt nte n̄kpọ etiede, enye ama eti enye ete ke imọ imọn̄ ‘ida idiọk itiene kpukpru owo,’ onyụn̄ ọdọhọ n̄ko ete ke edieke Baruch adade eti ibuot anam n̄kpọ, ke enye oyodu uwem. (Jer. 45:5) Ke nditịm ntịn̄, Abasi ọkọdọhọ ete: ‘Baruch, kpeme idem. Ti se idisọpde iwọrọ Judah ye Jerusalem oro ẹnamde idiọk. Nam akpanikọ nyụn̄ du uwem. Nyekpeme fi.’ Anaedi se Jehovah eketịn̄de ama otụk Baruch esịt koro enye ama anam item oro onyụn̄ ọbọhọ nsobo Jerusalem, emi ekedide ke isua 17 ẹma ẹkebe tọn̄ọ ẹketịn̄ ikọ ye enye.
9. Didie ke afo ọkpọbọrọ mme mbụme oro ẹbụpde ke ikpehe ekikere emi?
9 Nte ekerede aban̄a mbụk Baruch, kere ban̄a mme mbụme ye itie N̄wed Abasi oro ẹtienede mi: Nso ke nte Abasi akanamde n̄kpọ ye Baruch owụt kaban̄a Jehovah ye nte enye esede mme asan̄autom esie? (Kot Mme Hebrew 12:9.) Ke ikerede iban̄a ndiọkeyo oro nnyịn idude mi, nso ke ikeme ndikpep nto item oro Abasi ọkọnọde Baruch ye nte Baruch akanamde n̄kpọ aban̄a item oro? (Kot Luke 21:34-36.) Didie ke mbiowo ẹkeme ndikpebe Jeremiah ke ndiwụt nte Jehovah ekerede aban̄a mme asan̄autom Esie?—Kot Galatia 6:1.
Eyen Enyene Ukem Ima Ete
10. Didie ke ẹtịm Jesus idem ndise mban̄a itie esie nte Ibuot esop Christian?
10 Mbemiso eyo mme Christian, Jehovah akada mme prọfet ye mme anam-akpanikọ asan̄autom eken owụt ima oro enye akamade ikọt esie. Idahaemi ẹkụt ima emi akpan akpan ke Ibuot esop Christian, kpa Jesus Christ. (Eph. 1:22, 23) Ntem, ke n̄wed Ediyarade, ẹwụt Jesus nte eyenerọn̄ emi enyenede “enyịn itiaba, enyịn emi ẹda ẹban̄a spirit Abasi itiaba emi ẹnọde ẹdi ke ofụri isọn̄.” (Edi. 5:6) Ih, sia edisana spirit Abasi ọnọde enye odudu, enye enyene mfọnmma mbufiọk. Enye n̄ko okụt se nnyịn idide ke esịtidem, ndien idụhe n̄kpọ oro enye mîkwe.
11. Nso itie ke Christ enyene, ndien didie ke edu emi enye enyenede aban̄a nnyịn owụt edu Ete esie?
11 Nte ededi, ukem nte Jehovah, Jesus idịghe bodisi emi etiede ke heaven ekpeme se nnyịn inamde. Enye odụn̄ọde nnyịn ke ntak ima. Kiet ke otu udorienyịn̄ Jesus, emi edide “Nsinsi Ete,” eti nnyịn utom oro enye edinamde ke ndinọ kpukpru mbon oro ẹbuọtde idem ye enye nsinsi uwem. (Isa. 9:6) Akan oro, sia Christ edide Ibuot esop Christian, enye ekeme ndinam mme Christian oro ẹnyenede mbufiọk, emi ẹnyịmede, akpan akpan mbiowo, ẹnọ mbon oro ẹyomde ndọn̄esịt m̀mê item.—1 Thess. 5:14; 2 Tim. 4:1, 2.
12. (a) Didie ke leta oro ẹkenọde ẹsọk esop itiaba ke Asia Minor ẹnam ẹfiọk orụk owo emi Jesus edide? (b) Didie ke mbiowo ẹwụt edu emi Christ enyenede aban̄a otuerọn̄?
12 Ẹkụt ọkpọsọn̄ udọn̄ oro Christ enyenede ke idem otuerọn̄ ke leta oro ẹkenọde ẹsọk esop itiaba ke Asia Minor. (Edi. 2:1-3:22) Ke leta oro, Jesus ama owụt ke imọ imọfiọk se itịbede ke esop oro kiet kiet ye nte imọ inen̄erede ikere iban̄a mme anditiene imọ. Kpasụk ntre ke edi mfịn—akam akakan oro mfịn—sia n̄kukụt Ediyarade osu ke “Usen Ọbọn̄.” * (Edi. 1:10) Christ esiwak ndida mbiowo, emi ẹnamde utom nte mme ekpemerọn̄ eke spirit ke esop, n̄wụt ima esie. Enye ekeme ndinam “mme owo nte enọ” emi ẹnọ ndọn̄esịt, nsịnudọn̄, m̀mê item ke ini oyomde ẹnam ntre. (Eph. 4:8; Utom 20:28; kot Isaiah 32:1, 2.) Nte afo emese ukeme oro mmọ ẹsịnde nte udọn̄ oro Christ enyenede ke idem fo san̄asan̄a?
Un̄wam Oro Ẹnọde ke Ekemini
13-15. Abasi ekeme ndimek ndiyere akam nnyịn didie? Nọ uwụtn̄kpọ.
13 Ndi akanam ọmọbọn̄ akam oyom un̄wam onyụn̄ ọbọ ibọrọ ebe ke eyenete oro enyenede mbufiọk ndidi ndise fi? (Jas. 5:14-16) Mîdịghe ekeme ndidi ọkọbọ un̄wam oro ke utịn̄ikọ ke mbono esop m̀mê okot n̄kpọ ke n̄wed nnyịn. Jehovah esiwak ndibọrọ akam ke mme usụn̄ emi. Ke uwụtn̄kpọ, ke ebiowo kiet ama ọkọnọ utịn̄ikọ, eyenete an̄wan emi ẹkefịkde etieti ke urua emi ẹkebede mbemiso utịn̄ikọ oro ama aka ebịne ebiowo oro. Utu ke nditọt mfịna emi, enye ama enen̄ede owụt esịtekọm aban̄a mme itie N̄wed Abasi emi ẹkenemede ke utịn̄ikọ oro. Mmọ ẹkeban̄a se enye okosobode, ndien ẹma ẹnen̄ede ẹdọn̄ enye esịt. Esịt ama enem enye ọsọn̄ ndikodụk mbono esop usen oro!
14 Amaedi un̄wam oro ẹbọde ke ntak akam, kere ban̄a uwụtn̄kpọ mbon n̄kpọkọbi ita emi ẹkedide ẹdifiọk akpanikọ Bible ke ini emi mmọ ẹkedude ke ufọk-n̄kpọkọbi ẹnyụn̄ ẹkabade mme asuanetop oro mînaha baptism. Ke ntak afai, ẹma ẹtre kpukpru mbon n̄kpọkọbi ke ufọk-n̄kpọkọbi oro ndinam ndusụk n̄kpọ oro ẹkenyịmede mmọ ẹsinam. Oro ama anam mmọ ẹtọn̄ọ nsọn̄ibuot. Mbon n̄kpọkọbi ẹma ẹbiere ke ima idia udia usenubọk ke ndan̄nsiere ke mmimọ ididaha usan mmimọ ikayak, man iwụt nsọn̄ibuot mmimọ. Asuanetop ita oro mînaha baptism ẹkedu ke akamba mfịna. Mmọ idinamke item Jehovah oro ẹkụtde ke Rome 13:1 edieke mmọ ẹtienede ẹsọn̄ ibuot. Edieke mmọ mîtieneke isọn̄ ibuot, mbon n̄kpọkọbi eken ẹyenam mmọ n̄kpọ ke ntak iyatesịt.
15 Sia iren ita emi mîkekemeke ndinyene nneme ye kiet eken, mmọ ẹma ẹbọn̄ akam ẹyom ọniọn̄. Ke usenubọk ndan̄nsiere, mmọ mbita ẹma ẹkụt ke mmimọ ikenyene ukem ubiere—oro edi, ke mmimọ ididiaha udia usenubọk. Ke ini mme ekpeme ufọk-n̄kpọkọbi ẹkedide nditan̄ usan, iren ita emi ikenyeneke usan ndinọ. Esịt akadat mmọ didie ntem ke ‘Andikop akam’ ama ekpere mmimọ!—Ps. 65:2.
Ndise Ini Iso ye Idotenyịn
16. Didie ke utom ukwọrọikọ owụt nte Jehovah ekerede aban̄a mbon mbieterọn̄?
16 Utom ukwọrọikọ ofụri ererimbot edi uyarade en̄wen ke Jehovah ekere aban̄a mbon oro ẹnyenede eti esịt ke ebiet ekededi oro mmọ ẹdụn̄de. (Gen. 18:25) Ediwak ini, ke ndausụn̄ mme angel, Jehovah ekeme ndida mme asan̄autom esie n̄ka mbịne mbon mbieterọn̄—idem edieke mmọ ẹdụn̄de ke ebiet emi owo mîkwọrọke kan̄a eti mbụk. (Edi. 14:6, 7) Ke uwụtn̄kpọ, Abasi ama anam angel ada Philip, ọkwọrọ eti mbụk ke akpa isua ikie, aka okosobo ye akwa owo ukara Ethiopia onyụn̄ anam N̄wed Abasi an̄wan̄a enye. Nso ikedi utịp? Eren oro ama enyịme eti mbụk onyụn̄ akabade edi anditiene Jesus emi anade baptism. *—John 10:14; Utom 8:26-39.
17. Ntak emi nnyịn mîkpetịmekede esịt ikaha iban̄a ini iso?
17 Nte editịm n̄kpọ emi asan̄ade ebịne utịt esie, “ubiak uman” oro ẹketịn̄de ẹnịm edikaka iso. (Matt. 24:8) Ke uwụtn̄kpọ, udia ekeme ndinen̄ede nsọn̄ urua ke ntak emi mme owo ẹnen̄erede ẹwak, idiọk idaha eyo, m̀mê unana iwụk ke ndutịm unyamurua. Ekeme ndinen̄ede nsọn̄ ndinyene utom, ndien ekeme ndiyom mme anamutom ẹnam utom ke ata anyan ini. Se ededi oro etịbede, mbon oro ẹnịmde mme n̄kpọ eke spirit akpa ke uwem mmọ, emi ‘enyịn mmọ onyụn̄ enen̄erede ese,’ inyeneke nditịmede esịt n̄kaha. Mmọ ẹfiọk ke Abasi ama mmimọ ye nte ke enye eyese aban̄a mmimọ. (Matt. 6:22-34) Ke uwụtn̄kpọ, kere ban̄a nte Jehovah ekesede aban̄a Jeremiah ke ini ntịme ntịme utịt Jerusalem ke isua 607 M.E.N.
18. Didie ke Jehovah okowụt nte imade Jeremiah ke ini emi ẹkenamde nna ẹkan Jerusalem ẹkụk?
18 Ke utịt utịt ini oro mbon Babylon ẹkenamde nna ẹkan Jerusalem ẹkụk, ẹkekọbi Jeremiah ke Okụre Ufọk Ukwak. Enye akasan̄a didie enyene udia? Edieke enye ekpekenyenede ifụre, enye ọkpọwọrọ okoyom udia. Edi mbon oro ẹkedude ye enye kpọt ẹkenyene ndinọ enye udia, ndien ata ediwak mmọ ikamaha enye. Kpa ye oro, Jeremiah ikọbuọtke idem ye mme owo edi ọkọbuọt ye Abasi, emi ọkọn̄wọn̄ọde ke iyese iban̄a enye. Ndi Jehovah ama anam se enye ọkọn̄wọn̄ọde? Etieti! Enye ama okụt ete ke kpukpru usen ẹnọ Jeremiah “obukpa uyo kiet . . . tutu ofụri uyo okụre ke obio.” (Jer. 37:21) Jeremiah, ọkọrọ ye Baruch, Ebed-melech, ye mbon eken ẹma ẹbọhọ ini akan̄, udọn̄ọ, ye n̄kpa oro.—Jer. 38:2; 39:15-18.
19. Nso idi ubiere nnyịn nte isakde iso ise ini iso?
19 Ke akpanikọ, “enyịn Jehovah ke esese ndinen owo, enye onyụn̄ ọbiọn̄ utọn̄ ke eben̄e mmọ.” (1 Pet. 3:12) Ndi esidat fi esịt nte Ete fo eke heaven etịn̄de enyịn ese fi? Ndi enem fi ndifiọk ke enyịn esie ke ese fi ke ufọn fo? Ke ntem, biere ndika iso nsan̄a ye Abasi—inamke n̄kpọ m̀mê ini iso etie didie. Nnyịn imekeme ndinen̄ede nnịm ke Jehovah ayaka iso kpukpru ini enen̄ede ese aban̄a onyụn̄ etịn̄ enyịn nte Ete ese mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ye enye.—Ps. 32:8; kot Isaiah 41:13.
[Mme Ikọ Idakisọn̄]
^ ikp. 12 Okposụkedi emi leta emi ẹban̄ade mme anditiene Christ oro ẹyetde aran akpan akpan, edumbet esie abuana kpukpru mme asan̄autom Abasi.
^ ikp. 16 Ẹkeme ndikụt uwụtn̄kpọ ndausụn̄ Abasi en̄wen ke Utom 16:6-10. Itien̄wed oro ọdọhọ ke “edisana spirit [ama ọbiọn̄ọ]” Paul ye mme nsan̄a esie ndikwọrọ ikọ ke Asia ye Bithynia. Utu ke oro, ẹkedọn̄ mmọ ẹkenam utom ke Macedonia, emi ediwak mbon nsụhọdeidem ẹkenyịmede etop oro mmọ ẹkekwọrọde.
Nte Afo Emekeme Ndinam An̄wan̄a?
• Didie ke nnyịn ikeme ndiwụt ke ‘isan̄a ye Abasi’?
• Didie ke Jehovah okowụt ke imọ imama Baruch?
• Sia Jesus edide Ibuot esop, didie ke enye owụt mme edu Ete esie?
• Didie ke nnyịn ikeme ndiwụt ke imọbuọt idem ye Abasi ke ndiọkeyo emi?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Mme ndise ke page 9]
Mbiowo mfịn ẹwụt ke Jehovah ekere aban̄a nnyịn, ukem nte Jeremiah okowụtde Baruch
[Ndise ke page 10]
Didie ke Jehovah ekeme ndin̄wam ke edikem ini?