Se Ban̄a Nsọn̄idem nte Ekemde ye N̄wed Abasi

“Afo enyene ndima Jehovah Abasi fo . . . ke ofụri ekikere fo ye ke ofụri ukeme fo.”—MARK 12:30.

1. Nso ikedi akpa uduak Abasi kaban̄a ubonowo?

 AKPA uduak Jehovah Abasi kaban̄a ubonowo ikesịneke udọn̄ọ ye n̄kpa. Ẹkesịn Adam ye Eve ke In̄wan̄ Eden, m̀mê ke paradise inemesịt, ‘ẹte ẹdiọn̄ enye ẹnyụn̄ ẹkpeme enye,’ ke nsinsi idịghe ke isua 70 m̀mê 80 kpọt. (Gen. 2:8, 15; Ps. 90:10) Edieke akpa owo iba oro ẹkpekesọn̄ọde ẹda ẹnam akpanikọ ẹnọ Jehovah ẹnyụn̄ ẹwụt ke imama enye ebe ke ndisụk ibuot nnọ ukara esie, tutu amama mmọ ikpọkọdọn̄ọke, isọn̄, inyụn̄ ikpa.

2, 3. (a) Ẹtịn̄ ẹban̄a eyo usọn̄ didie ke n̄wed Ecclesiastes? (b) Anie edi ntak n̄kpa oro ẹdade ẹmana ẹto Adam, ndien didie ke ẹdibiat utịp n̄kpa emi?

² Ecclesiastes ibuot 12 etịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ aban̄a “ini ukụt” emi esisan̄ade ye usọn̄ ke ntak unana mfọnmma. (Kot Ecclesiastes 12:1-7.) Ẹda iwat ẹdomo ye “eto almond” ndisiaha ikọn̄. Ẹda ukot ẹdomo ye “n̄kpọsọn̄ owo” emi idahaemi ẹnụhọde ẹnyụn̄ ẹnyekde. Enyịn emi ẹkịmde ẹnen̄ede ẹbiet mmọ eke ẹkade window ndikese un̄wana edi ẹkụt ekịm kpọt. Sia ndusụk edet ẹbehede, ‘mbon ọkọk ẹdop koro mmọ ẹkabarede ẹdi esisịt.’

³ Ke akpanikọ, akpa uduak Abasi ikedịghe ubonowo ndinyene nyeknyek ukot, n̄kịmn̄kịm enyịn, ye nsịn̄ emi edet mîdụhe. Akan oro, n̄kpa emi ubonowo ẹdade ẹmana ẹto Adam edi kiet ke otu “mme utom Devil” emi Eyen Abasi edidade Obio Ubọn̄ Messiah abiat. Apostle John ekewet ete: “Ẹkeyarade Eyen Abasi kaban̄a uduak emi, oro edi, man abiat mme utom Devil.”—1 John 3:8.

Edi Ndammana N̄kpọ Ndikere Mban̄a Nsọn̄idem Nnyịn

4. Ntak emi mme asan̄autom Jehovah ẹsinen̄ede ẹkere ẹban̄a nsọn̄idem mmọ, edi nso ke mmọ ẹfiọk?

⁴ Idahaemi, ndusụk mme asan̄autom Jehovah ẹdọn̄ọ ẹnyụn̄ ẹsobo mme mfịna usọn̄ emi ẹdide ọsọ n̄kpọ ẹnọ mme anamidiọk ubonowo. Edi ndammana n̄kpọ onyụn̄ ọfọn ndinen̄ede n̄kere mban̄a nsọn̄idem nnyịn ke mme utọ idaha oro. Mmọn̄ọ, n̄kọ akam ọdọdọn̄ nnyịn ndinam n̄kpọ Jehovah ‘ke ofụri ukeme nnyịn.’ (Mark 12:30) Nte ededi, ke adan̄aemi iyomde ndinen̄ede n̄kop nsọn̄idem, nnyịn ikpenyene ndifiọk ke inyeneke se ikemede ndinam mbak usọn̄ edisọp edi m̀mê nditre udọn̄ọ ofụri ofụri.

5. Nso ke ikeme ndikpep nto nte mme anam-akpanikọ asan̄autom Abasi ẹkenamde n̄kpọ ẹban̄a udọn̄ọ?

⁵ Ediwak mme anam-akpanikọ asan̄autom Jehovah ẹkenyene ndiyọ unana nsọn̄idem. Epaphroditus ekedi kiet ke otu mmọ. (Phil. 2:25-27) Timothy, anam-akpanikọ nsan̄autom Paul ama esidọn̄ọ ubiak idịbi ndien ndien, emi akanamde Paul ọdọhọ enye ada “esisịt  wine.” (1 Tim. 5:23) Paul ke idem esiemmọ ekenyene ndiyọ “n̄kukịm ke obụkidem,” eyedi mfịna enyịn m̀mê udọn̄ọ en̄wen emi usọbọ mîkodụhe ini oro. (2 Cor. 12:7; Gal. 4:15; 6:11) Paul ama enen̄ede ekpe Jehovah ubọk aban̄a “n̄kukịm ke obụkidem” emi. (Kot 2 Corinth 12:8-10.) Abasi ikanamke Paul ọbọhọ “n̄kukịm ke obụkidem” emi ke utịbe utịbe usụn̄. Utu ke oro, Abasi ama ọsọn̄ọ enye idem man ọyọ. Ntem, mmemidem Paul ama anam ẹkụt odudu Jehovah. Ndi imekeme ndikpep n̄kpọ nto emi?

Fep Ndikere N̄kaha Mban̄a Edikop Nsọn̄idem

6, 7. Ntak emi nnyịn mîkpekereke ikaha iban̄a nsọn̄idem nnyịn?

⁶ Nte mbufo ẹfiọkde, Mme Ntiense Jehovah ẹsinịm mbet nsọn̄idem ẹnyụn̄ ẹbọ nsio nsio orụk usọbọ. Ediwak ini Awake!, emi nnyịn isiode, esiwet mme ibuotikọ oro ẹban̄ade nsọn̄idem. Ndien okposụkedi emi nnyịn mîsidọhọke ke akpan ibọkusọbọ kiet ọfọn akan, nnyịn imesiwụt esịtekọm iban̄a un̄wam ye edidianakiet mbiausọbọ. Nte ededi, imọfiọk ke owo ikemeke ndinyene mfọnmma nsọn̄idem idahaemi. Ke ntre, nnyịn imọfiọk ke ifọnke iyak ekikere oro aban̄ade nsọn̄idem nnyịn adia nnyịn idem. Edu nnyịn ikpebietke eke mbon oro ‘mînyeneke idotenyịn,’ emi ẹkerede ke uwem emi edi ukụre se idude emi ẹnyụn̄ ẹkemede ndida ibọkusọbọ ekededi man ẹsọbọ udọn̄ọ mmọ. (Eph. 2:2, 12) Nnyịn imebiere ke nnyịn idibiatke itie ebuana nnyịn ye Jehovah man inyan̄a uwem oro idude idahaemi, sia imetịm inịm ke edieke isọn̄ọde ida ye Abasi, ke ‘iyọsọn̄ọ imụm ata uwem ikama,’ kpa uwem nsinsi ke obufa editịm n̄kpọ oro enye ọn̄wọn̄ọde.—1 Tim. 6:12, 19; 2 Pet. 3:13.

⁷ Odu ntak en̄wen emi anamde nnyịn ikûkere ikaha iban̄a nsọn̄idem nnyịn. Ndikere n̄kaha mban̄a nsọn̄idem nnyịn ekeme ndinam nnyịn itre ndikere mban̄a mbon en̄wen. Paul okodụri nnyịn utọn̄ aban̄a emi ke ini enye ọkọdọhọde mbon Philippi ete “ẹkûse ẹban̄a ọkpọkpọ mbubehe [mmọ] kpọt, edi ẹse ẹban̄a mbubehe mbon en̄wen n̄ko.” (Phil. 2:4) Odot inen̄ede ise iban̄a idem nnyịn, edi udọn̄ ofụri esịt oro inyenede ke idem nditọete nnyịn ye mbon oro ikwọrọde “eti mbụk obio ubọn̄ emi” inọ idiyakke nnyịn ikere ikaha iban̄a nsọn̄idem nnyịn.—Matt. 24:14.

8. Ndikere n̄kaha mban̄a nsọn̄idem nnyịn ekeme ndinam nnyịn inam nso?

⁸ Christian ekeme ndikere n̄kaha mban̄a nsọn̄idem esie tutu esịk mme n̄kpọ Obio Ubọn̄ enịm n̄kan̄ n̄kan̄. Ndikere n̄kaha mban̄a nsọn̄idem nnyịn ekeme ndinam nnyịn idomo ndinyịk mbon en̄wen ẹtiene ẹse nte nnyịn isede ndusụk udia, ibọkusọbọ, m̀mê ibọk oro ọnọde owo se udia esinọde. Kaban̄a n̄kpọ emi, kere ban̄a edumbet emi odude ke ikọ Paul emi: “[Ẹdụn̄ọde] ẹfiọk se idide akpan n̄kpọ ikan, man mbufo ẹkpenana ndo ẹkûnyụn̄ ẹnam mmọ efen ẹtuak ukot ẹduọn̄ọ tutu esịm usen Christ.”—Phil. 1:10.

Nso Idi Akpan N̄kpọ Ikan?

9. Nso idi kiet ke otu n̄kpọ oro edide akpan n̄kpọ akan emi nnyịn mîkpefreke enyịn, ndien ntak-a?

⁹ Edieke idụn̄ọrede ifiọk se idide akpan n̄kpọ ikan, nnyịn idinen̄ede isịn ifịk ke utom edisọbọ mme owo ke n̄kan̄ eke spirit. Ẹnam emi ke ndikwọrọ nnyụn̄ n̄kpep mme owo Ikọ Abasi. Utom idatesịt emi enyene ufọn ọnọ nnyịn ye mbon oro ikpepde n̄kpọ. (N̄ke 17:22; 1 Tim. 4:15, 16) Ke ini ke ini, Enyọn̄-Ukpeme ye Awake! ẹsisịne ibuotikọ emi ẹban̄ade nditọete nnyịn emi ẹnen̄erede ẹdọn̄ọ. Ndusụk ini, mme ibuotikọ emi ẹsitịn̄ nte mmọ ẹyọde udọn̄ọ mmọ m̀mê ẹkam ẹsiode ekikere mmọ ẹfep do ke ibio ini ebe ke ndidomo ndin̄wam mbon en̄wen ẹdi ẹdifiọk Jehovah ye mme utịbe utịbe un̄wọn̄ọ esie. *

10. Ntak emi usọbọ emi imekde edide akpan n̄kpọ?

 ¹⁰ Ke ini Christian oro edide akwa owo ọdọn̄ọde, ana enye ‘obiom mbiomo idemesie’ ke ndimek ibọkusọbọ oro enye edidade. (Gal. 6:5) Edi nnyịn ikpenyene nditi ke usọbọ oro nnyịn imekde ebehe Jehovah. Kpa nte ukpono oro inyenede inọ mme edumbet Bible esinamde nnyịn ‘ibet iyịp,’ kpasụk ntre ke akwa ukpono oro inyenede inọ Ikọ Abasi akpanam nnyịn itre ndida usọbọ oro ekemede ndinọ nnyịn unan ke n̄kan̄ eke spirit m̀mê oro ekemede ndibiat itie ebuana nnyịn ye Jehovah. (Utom 15:20) Ndusụk usụn̄ udụn̄ọde udọn̄ọ ye usọbọ ẹtie nte ubụpekpo. Jehovah ama asua ọnọ nditọ Israel oro ẹkefiakde edem, emi ẹketienede ẹyom “idiọk odudu,” m̀mê ubụpekpo. Enye ọkọdọhọ ete: “Mbufo ẹkûda aba uwa nsu ẹdi; mmese incense ke n̄kpọ mbubiam; kpa ntre ke nse ọfiọn̄, ye sabbath, ye edikot esop: n̄kwe nte nyọde idiọk [“odudu n̄kọrọ ye edisana esop,” NW].” (Isa. 1:13) Ke akpanikọ, ini udọn̄ọ idịghe ini oro ikpanamde n̄kpọ oro ekemede ndibiọn̄ọ akam nnyịn nnyụn̄ mbiat itie ebuana nnyịn ye Abasi.—Eseme 3:44.

Oyom “Eti Ibuot”

11, 12. Didie ke ikpowụt “eti ibuot” ke ini imekde usọbọ?

¹¹ Ke ini idọn̄ọde, nnyịn ikemeke ndidori enyịn Jehovah ndikọk nnyịn ke utịbe utịbe usụn̄, edi imekeme ndibọn̄ akam mben̄e ọniọn̄ man imek usọbọ. Akpana iyak mme edumbet N̄wed Abasi ye eti ibuot ẹda nnyịn usụn̄ ke se imekde. Edieke udọn̄ọ enen̄erede ọsọn̄ ubọk, ekeme ndiwụt eti ibuot ndika mbịne ediwak mbiausọbọ, koro emi odu ke n̄kemuyo ye se ẹtịn̄de ke Mme N̄ke 15:22 ẹte: “Unana item esịn uduak okpu: edi ke mbon item ẹwakde, mmọ ẹsọn̄ọ ẹda.” Apostle Paul eketeme nditọete ete “[ẹdu] uwem ke eti ibuot ye edinen ido ye uten̄e Abasi ke editịm n̄kpọ emi.”—Titus 2:12.

¹² Idaha ediwak owo etie nte n̄wan oro ọkọdọn̄ọde ke eyo Jesus. Mark 5:25, 26 ọdọhọ ete: “N̄wan kiet ama odu emi ọkọdọn̄ọde uwọrọiyịp ke isua duopeba, enye onyụn̄ okụt ekese ubiak ke ubọk ediwak mbiausọbọ onyụn̄ abiat kpukpru se enye enyenede inyụn̄ ikwe ufọn, edi utu ke oro, ọdọdiọk akan.” Jesus ama ọkọk n̄wan oro onyụn̄ atua enye mbọm. (Mark 5:27-34) Ke ntak mbrenyịn, ndusụk Christian ẹma ẹmek mme usụn̄ udụn̄ọde udọn̄ọ m̀mê usọbọ oro ẹtuahade ye mme edumbet utuakibuot akpanikọ.

13, 14. (a) Didie ke Satan ekeme ndida usọbọ oro imekde mbiat nsọn̄ọnda nnyịn? (b) Ntak emi ikpefepde n̄kpọ ekededi oro enyenede ebuana ye ndịbe odudu?

¹³ Satan ekeme ndinam n̄kpọ ekededi man ọwọn̄ọde ntịn̄enyịn nnyịn ọkpọn̄ utuakibuot akpanikọ. Kpa nte enye esidade oburobụt ido idan̄ ye uma-inyene anam ndusụk owo ẹtuak ukot ẹduọn̄ọ, enye esidomo ndibiat nsọn̄ọnda mbon en̄wen ebe ke ndiọi usụn̄ usọbọidem emi ke nditịm ntịn̄ edide edida ndịbe odudu ye ubụpekpo. Nnyịn imesibọn̄ akam inọ  Jehovah ite enye osio nnyịn ke ubọk “andidiọk” ye ke “kpukpru orụk ubiatibet.” Ntre, nnyịn ikpadiaha ikodụk Satan ubọk ebe ke ndinam n̄kpọ ekededi oro enyenede ebuana ye ubụpekpo ye ndịbe odudu.—Matt. 6:13; Titus 2:14.

¹⁴ Jehovah ama akpan nditọ Israel ndibre idiọn̄ ye mfọni. (Deut. 18:10-12) Paul ekesịn “ubụpekpo” ke otu “utom obụkidem.” (Gal. 5:19, 20) N̄ko-n̄ko, “mme obụp-ekpo” idinyeneke udeme ke obufa editịm n̄kpọ Jehovah. (Edi. 21:8) Do, nte an̄wan̄ade, Jehovah ese n̄kpọ ekededi oro enyenede ebuana ye ubụpekpo ke ndek.

“Ẹyak Kpukpru Owo Ẹdiọn̄ọ Ẹban̄a Eti Ibuot Mbufo”

15, 16. Ntak emi iyomde ọniọn̄ ke ndimek ibọkusọbọ, ndien nso item emi owụtde eti ibuot ke otu ukara akpa isua ikie ẹkenọ?

¹⁵ Ke ini ikerede iban̄a ofụri se inemede emi, edieke inyenede eyịghe iban̄a usụn̄ udụn̄ọde udọn̄ọ m̀mê ibọkusọbọ, ọkpọfọn isịn enye. Nte ededi, edieke nnyịn ke idem nnyịn mîfiọkke nte usụn̄ usọbọidem anamde udọn̄ọ okụre owo, emi iwọrọke ke enye abuana ubụpekpo. Ndise mban̄a nsọn̄idem nnyịn nte ekemde ye N̄wed Abasi oyom inyene ọniọn̄ Abasi ye mbufiọk. Ẹteme nnyịn ke Mme N̄ke ibuot 3 ẹte: “Buọt idem fo ye Jehovah ke ofụri esịt fo; ndien kûberi edem ke asian fo. Diọn̄ọ enye ke kpukpru usụn̄ fo, ndien enye eyenen̄ede usụn̄ fo enịm. . . . Kpeme ekikere ye ọniọn̄. Ndien mmọ ẹyekabade edi uwem ukpọn̄ fo.”—N̄ke 3:5, 6, 21, 22.

¹⁶ Do, ke adan̄aemi idomode ndinen̄ede n̄kop nsọn̄idem, ana ikpeme mbak nnyịn iditaba mfọn Abasi nte idomode ndiyọ udọn̄ọ m̀mê usọn̄. Kpa nte edide ye mme n̄kpọ eken, ikpenyene ‘ndiyak kpukpru owo ẹdiọn̄ọ ẹban̄a eti ibuot nnyịn’ ke se iban̄ade usọbọ, ebe ke ndidu uwem ekekem ye mme edumbet Bible. (Phil. 4:5) Otu ukara akpa isua ikie ẹma ẹteme mme Christian ke ata akpan leta ẹte ẹbet ukpono ndem, iyịp, ye use. Leta oro ama esịne un̄wọn̄ọ emi: “Edieke mbufo ẹtịmde ẹkpeme idem ke mme n̄kpọ emi, ọyọfọn ye mbufo.” (Utom 15:28, 29) Didie?

Ukeuke Ibọkusọbọ ye Idotenyịn Mfọnmma Nsọn̄idem

17. Didie ke nnyịn ibọ ufọn ke ntak emi isọn̄ọde iyịre ke mme edumbet Bible?

¹⁷ Ọfọn owo nnyịn kiet kiet obụp idemesie ete, ‘Ndi mmenen̄ede mfiọk ufọn oro nnyenede sia nnen̄erede ntiene mme edumbet Bible emi ẹban̄ade iyịp ye use?’ Kere n̄ko ban̄a ufọn emi inyenede ke ntak ukeme oro isịnde man “iyet kpukpru se isabarede nnyịn obụkidem ye spirit ifep.” (2 Cor. 7:1) Imọbọhọ ediwak udọn̄ọ ke ntak emi inịmde mme edumbet Bible oro ẹban̄ade usanaidem. Nnyịn imọbọ ufọn sia isịnde ndida un̄wọn̄, sika, ye n̄kpọsọn̄ ibọk ke idiọk usụn̄ emi ẹsisabarede owo ke n̄kan̄ eke spirit ye ke ikpọkidem. Kere n̄ko ban̄a mme ufọn oro inyenede ke ndikop nsọn̄idem sia idiade udia inyụn̄ in̄wọn̄de mmịn ke ufat. (Kot Mme N̄ke 23:20; Titus 2:2, 3.) Okposụkedi emi mme utọ n̄kpọ nte nduọkodudu ye nsịn̄edeidem ẹkemede nditịp nsịn ke nsọn̄idem nnyịn, enen̄ede ọfọn nnyịn ke ikpọkidem ye ke n̄kan̄ eke spirit sia inyịmede ndausụn̄ N̄wed Abasi.

18. Nso ikpedi akpan n̄kpọ oro ebehede nnyịn, ndien edisu ntịn̄nnịm ikọ ewe oro aban̄ade nsọn̄idem ke nnyịn ikeme ndidori enyịn mban̄a?

 ¹⁸ Ke akande kpukpru, ikpenyene ndise mban̄a nsọn̄idem nnyịn ke n̄kan̄ eke spirit inyụn̄ isọn̄ọ itie ebuana nnyịn ye Ete nnyịn eke heaven, kpa Obube mmọn̄ “uwem [nnyịn] idahaemi ye eke uwem oro edidide” ke obufa ererimbot oro enye ọn̄wọn̄ọde. (1 Tim. 4:8; Ps. 36:9) Ẹdikọk ata udọn̄ọ ye udọn̄ọ eke spirit ofụri ofụri ke obufa ererimbot Abasi ebe ke ndida uwa ufak Jesus mfen mme idiọkn̄kpọ. Eyenerọn̄ Abasi, kpa Jesus Christ, ayada nnyịn usụn̄ aka “obube mmọn̄ uwem,” ndien Abasi ọyọkwọhọde kpukpru mmọn̄eyet ke enyịn nnyịn efep. (Edi. 7:14-17; 22:1, 2) Ini oro n̄ko ke idikụt nte ntịn̄nnịm ikọ emi osude: “Andidụn̄ ididọhọke ite, Ndọdọn̄ọ.”—Isa. 33:24.

19. Nso ke ẹn̄wọn̄ọ ẹnọ nnyịn ke adan̄aemi idade eti ibuot ise iban̄a idem nnyịn?

¹⁹ Nnyịn imenen̄ede inịm ke edinyan̄a nnyịn emekpere, ndien nnyịn itetie ibet usen emi Jehovah editrede udọn̄ọ ye n̄kpa ubonowo. Edi idahaemi, ẹn̄wọn̄ọ ẹnọ nnyịn ke edima Ete nnyịn ayan̄wam nnyịn iyọ mbiakidem koro ‘enye ekere aban̄a nnyịn.’ (1 Pet. 5:7) Mmọdo, ẹyak ise iban̄a idem nnyịn, edi kpukpru ini ẹyak inam ntre ke n̄kemuyo ye mme in̄wan̄-in̄wan̄ ndausụn̄ oro ẹdude ke Ikọ Abasi eke odudu spirit!

[Ikọ Idakisọn̄]

Ke Ndidụn̄ọde

• Anie edi ntak udọn̄ọ, ndien anie edinam nnyịn ibọhọ mme utịp idiọkn̄kpọ?

• Okposụkedi emi edide ndammana n̄kpọ ndikere mban̄a nsọn̄idem nnyịn, nso ke inyene ndifep?

• Ntak emi usọbọ emi imekde ebehede Jehovah?

• Didie ke ikeme ndibọ ufọn edieke inịmde mme edumbet Bible oro ẹban̄ade nsọn̄idem nnyịn?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 23]

Owo ikobotke ubonowo man ẹdọn̄ọ ẹnyụn̄ ẹsọn̄

[Ndise ke page 25]

Ikọt Jehovah ẹsikop idatesịt ke utom ukwọrọikọ kpa ye oro ẹdọn̄ọde