Jesus Edi Akamba Moses

“Jehovah Abasi ayanam prọfet emi edibietde mi adaha ada ọnọ mbufo ke otu nditọete mbufo. Ana mbufo ẹkpan̄ utọn̄ ẹnọ enye.”—UTOM 3:22.

1. Didie ke Jesus Christ enyene odudu ke idem mme owo?

EYENEREN kiet ama amana ke isua 2,000 emi ẹkebede, ndien mme angel ke heaven ẹma ẹtoro Abasi tutu ndusụk mme ekpemerọn̄ ẹkop. (Luke 2:8-14) Enye ama ọtọn̄ọ ndikwọrọ ikọ ke ini ekedide n̄kpọ nte isua 30. Enye ọkọkwọrọ ikọ isua ita ye ubak kpọt, edi ukwọrọikọ esie ama okpụhọde kpukpru n̄kpọ ke ererimbot. Ntak edi oro Philip Schaff, kpa ọwọrọetop ewetmbụk eset emi okodude uwem n̄kpọ nte isua 200 emi ẹkebede, ọdọhọde ke “okposụkedi emi enye mîkadaha ubọk esie iwet n̄kpọ ndomokiet, se enye akanamde onyụn̄ etịn̄de ama anam mme ewet n̄wed, mme ọkwọ ikọ, mme ọkwọrọ ikọ, ye mme ewet ndise, ẹwet ekese n̄kpọ ẹban̄a enye.” Ewetmbụk emi ọdọhọ n̄ko “ke idụhe ọwọrọiso owo ekededi oro enyenede utọ odudu emi ke idem mme owo.” Owo emi isụk itịn̄de iban̄a mi edi Jesus Christ.

2. Nso ke John eketịn̄ aban̄a Jesus ye utom ukwọrọikọ Esie?

² Apostle John ama ewet mbụk utom ukwọrọikọ Jesus. Enye ekeberi mbụk esie ntem: “Ke akpanikọ, ediwak n̄kpọ efen ẹdu emi Jesus akanamde, emi edide, edieke ẹkpewetde mmọ ata ọyọhọ ọyọhọ, n̄kere, ke ererimbot ke idemesie ikpọdọn̄ọke n̄wed emi ẹdade ẹwet.” (John 21:25) John ama ọfiọk ke imọ ikpekemeke ndiwet ofụri se Jesus eketịn̄de onyụn̄ anamde ke isua ita ye ubak oro enye akanamde utom ukwọrọikọ esie. Kpa ye oro John ekewetde ata esisịt ke otu mme akpan n̄kpọ oro Jesus akanamde, se enye ekewetde enen̄ede enyene ufọn.

3. Nso ke ikpanam man inen̄ede ifiọk ifetutom oro Abasi ọnọde Jesus?

³ Ke ẹsiode mme mbụk Gospel inan̄ emi ẹfep, mme n̄wed Bible eken ẹtịn̄ mme akpan n̄kpọ ẹban̄a Jesus ke usụn̄ emi ekemede ndisọn̄ọ mbuọtidem nnyịn. Ke uwụtn̄kpọ, se Bible etịn̄de aban̄a ndusụk mme anam-akpanikọ iren oro ẹkedude mbemiso Jesus edide isọn̄ anam inen̄ede ifiọk ifetutom oro Abasi ọnọde Jesus. Ẹyak ineme ndusụk ifetutom emi.

Mme Asan̄autom Abasi Oro Ẹkedade Ẹban̄a Christ

4, 5. Mmanie ẹkeda ẹban̄a Jesus, ndien nso ke Jesus akada ebiet mmọ?

⁴ John ye mme andiwet Gospel ita eken ẹkedọhọ ke Moses, David, ye Solomon ẹkeda ẹban̄a Jesus, kpa Enye Oro Abasi Ẹyetde Aran onyụn̄ emekde nte Edidem. Nso ke Jesus akada ebiet mmọ, ndien nso ke nnyịn ikeme ndikpep nto emi?

⁵ Ke nditịn̄ ibio ibio, Bible ọdọhọ ke Moses ekedi prọfet, esịne-ufọt, ye andinyan̄a. Se Jesus onyụn̄ edide edi oro. David ekedi ọbọkerọn̄ ye edidem emi ekesin̄wanade akan mme asua. Jesus n̄ko edi ọbọkerọn̄ ye edidem emi akande mme asua. (Ezek. 37:24, 25) Ke ini Solomon akanamde akpanikọ ọnọ Abasi, enye ama enyene ifiọk, ndien idụt Israel ẹma ẹdu ke emem ke ini enye akakarade. (1 Ndi. 4:25, 29) Jesus enyene ifiọk akan, ẹnyụn̄ ẹkot enye “Ọbọn̄ Emem.” (Isa. 9:6) Ana in̄wan̄-in̄wan̄ ke se Jesus akanamde ekebiet eke mme asan̄autom Abasi eke eset emi, edi ifetutom Jesus enen̄ede okpon akan eke mmọ. Ẹyak ibem iso ise nte Jesus ebietde Moses ye nte oro ekemede ndin̄wam nnyịn inen̄ede ifiọk ifetutom oro Abasi ọnọde Jesus.

 Moses Ekebem Jesus Iso

6. Didie ke apostle Peter akanam idiọn̄ọ ntak oro ikpakpan̄de utọn̄ inọ Jesus?

⁶ Esisịt ini ke Pentecost isua 33 E.N. ama ekebe, apostle Peter ama okot ntịn̄nnịm ikọ Moses emi okosude Jesus Christ ke idem. Peter eketịn̄ ikọ emi ọnọ ediwak mme Jew oro ẹkedide ndikpono Abasi ke temple. Ke ini Peter ye John ẹkenamde eben̄e eben̄e emi ekedide mbụn̄ọ toto ke emana asan̄a, ‘idem ama enen̄ede akpa otuowo emi,’ anam mmọ ẹyom ndifiọk nte n̄kpọ emi akasan̄ade etịbe. Peter ama asian mmọ ke ida edisana spirit oro Jehovah ọkọnọde Jesus Christ inam mbụn̄ọ emi asan̄a. Ekem enye ama okot oto N̄wed Abasi Usem Hebrew ete: “Ke akpanikọ, Moses ọkọdọhọ ete, ‘Jehovah Abasi ayanam prọfet emi edibietde mi adaha ada ọnọ mbufo ke otu nditọete mbufo. Ana mbufo ẹkpan̄ utọn̄ ẹnọ enye ke kpukpru n̄kpọ emi enye editịn̄de ọnọ mbufo.’”—Utom 3:11, 22, 23; kot Deuteronomy 18:15, 18, 19.

7. Ntak emi se Peter eketịn̄de aban̄a prọfet emi edikponde akan Moses akan̄wan̄ade mbon emi enye eketịn̄de ikọ ọnọ?

⁷ Anaedi otuowo oro Peter eketịn̄de ikọ ọnọ ẹma ẹnen̄ede ẹmehe ye ikọ Moses. Mmọ ẹma ẹnen̄ede ẹkpono Moses sia mmọ ẹkedide mme Jew. (Deut. 34:10) Mmọ ẹkekam ẹtetie ẹbet ndikụt prọfet emi edikponde akan Moses. Prọfet emi ekedi Messiah oro Abasi eketịn̄de aban̄a. Enye ekedi “Christ Abasi, kpa Enye Oro [Jehovah] Ẹmekde.”—Luke 23:35; Heb. 11:26.

Se Jesus Akadade Ebiet Moses

8. Nso iketịbe inọ Moses ye Jesus?

⁸ Enyene ndusụk n̄kpọ ke uwem Jesus oro ẹkebietde eke Moses. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini Moses ye Jesus ẹkedide nsek, mmọ mbiba ẹma ẹbọhọ n̄kpa ke ubọk idiọk andikara. (Ex. 1:22–2:10; Matt. 2:7-14) N̄ko-n̄ko, Abasi ama ‘okot mmọ mbiba osio ke Egypt.’ Prọfet Hosea ọkọdọhọ ete: “Ke adan̄aoro Israel edide eyenọwọn̄, ami mma enye, nnyụn̄ n̄kot eyen mi, nte enye oto ke Egypt edi.” (Hos. 11:1) Ikọ Hosea emi okosu ini emi Moses oro Abasi ekemekde nte adausụn̄ akadade idụt Israel ọwọrọ ke Egypt. (Ex. 4:22, 23; 12:29-37) Nte ededi, ikọ emi ama afiak osu ke ini emi Joseph ye Mary ẹkedade Jesus ẹwọrọ ke Egypt ke Edidem Herod ama akakpa.—Matt. 2:15, 19-23.

9. (a) Mme utịben̄kpọ ewe ke Moses ye Jesus ẹkenam? (b) Tịn̄ mme n̄kpọ en̄wen emi Jesus akadade ebiet Moses. (Se ekebe oro, “Mme N̄kpọ En̄wen Oro Jesus Akadade Ebiet Moses,” ke page 26.)

⁹ Moses ye Jesus ẹma ẹnam mme utịben̄kpọ, ndien emi okowụt ke Jehovah ama odu ye mmọ mbiba. Bible owụt ke Moses edi ata akpa owo oro akanamde utịben̄kpọ. (Ex. 4:1-9) Ke uwụtn̄kpọ, Moses ama ada mmọn̄ anam utịben̄kpọ. Enye ama anam udiọn̄ mmọn̄ ye n̄kpọdiọhọ mmọn̄ ke Egypt ẹkabade iyịp, abahade Ididuot Inyan̄, onyụn̄ anam mmọn̄ ọwọrọ ke itiat ke desat. (Ex. 7:19-21; 14:21; 17:5-7) Jesus n̄ko ama ada mmọn̄ anam utịben̄kpọ. Ata akpa utịben̄kpọ esie ekedi ndinam mmọn̄ akabade wine ke itie usọrọ ndọ. (John 2:1-11) Ekem enye ama anam mbufịt Inyan̄ Galilee emi akadahade odobo. Ini kiet, enye ama akam asan̄a ke enyọn̄ mmọn̄! (Matt. 8:23-27; 14:23-25) Mme n̄kpọ en̄wen oro Jesus, emi edide Akamba Moses, akadade ebiet Moses ẹdu ke ekebe ke page 26.

Christ Edi Prọfet

10. Nso ke ata prọfet esinam, ndien ntak emi idọhọde ke Moses ekedi ata prọfet-e?

¹⁰ Ediwak owo ẹsikere ke prọfet esitịn̄ ntịn̄nnịm ikọ kpọt, edi emi idịghe n̄kukụre se prọfet esinamde. Ata prọfet esitịn̄ ikọ ke ibuot Jehovah, onyụn̄ etịn̄ “ikpọ n̄kpọ Abasi.” (Utom 2:11, 16, 17) Enye ekeme n̄ko nditịn̄ se iditịbede ke ini iso, anam ẹfiọk uduak Abasi, m̀mê atan̄a etop ubiereikpe Abasi. Moses ekedi utọ prọfet emi. Enye akasian Egypt kpukpru Ufen Duop oro Abasi akamiade mmọ. Enye ọkọbọ Abasi Ibet ke Sinai ọsọk nditọ Israel. Enye okonyụn̄ asian nditọ Israel se Abasi akaduakde ndinam. Kpa ye ofụri emi, akana prọfet emi okponde akan enye edi.

11. Didie ke Jesus ekedi prọfet emi okponde akan Moses?

 ¹¹ Ke akpa isua ikie M.E.N., Zechariah ama etịn̄ ntịn̄nnịm ikọ ke ini enye akayarade se Abasi aduakde ndida John eyen esie nnam. (Luke 1:76) Eyen esie emi ekedi John Andinịm Owo Baptism, emi eketịn̄de aban̄a edidi Jesus Christ, kpa Akamba Moses emi ẹketiede ẹbet ke anyan ini. (John 1:23-36) Jesus okonyụn̄ edi prọfet, ndien enye ama etịn̄ ediwak ntịn̄nnịm ikọ. Ke uwụtn̄kpọ, enye ama etịn̄ aban̄a nte imọ idikpade, ebiet oro imọ idikpade, ye mbon oro ẹdiwotde imọ. (Matt. 20:17-19) Mbon oro Jesus eketịn̄de ikọ ọnọ ẹma ẹnen̄ede ẹkop n̄kpaidem ke ini Jesus ọkọdọhọde ke ẹyesobo Jerusalem ye temple esie. (Mark 13:1, 2) Enye n̄ko ama etịn̄ ntịn̄nnịm ikọ aban̄a eyo nnyịn emi.—Matt. 24:3-41.

12. (a) Didie ke Jesus ọkọtọn̄ọ utom ukwọrọikọ oro ẹnamde mfịn ke ofụri ererimbot? (b) Didie ke nnyịn itiene uwụtn̄kpọ Jesus?

¹² Okposụkedi emi Jesus ekedide prọfet, enye n̄ko ekedi ọkwọrọikọ ye andikpep. Enye ama ọkwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi, ndien idụhe owo eke etịn̄de ikọ uko uko nte enye eketịn̄de. (Luke 4:16-21, 43) Enye ekedi akakan andikpep. Ndusụk mbon oro ẹkekopde ikọ esie ẹkedọhọ ẹte: “Akananam owo ndomokiet itịn̄ke ikọ ntem.” (John 7:46) Jesus ama esịn ifịk ọkwọrọ eti mbụk, onyụn̄  esịn udọn̄ ọnọ mme anditiene enye ndinyene ukem ifịk oro. Ntre, enye ọkọtọn̄ọ utom ukwọrọikọ ye edikpep owo n̄kpọ oro isụk inamde idahaemi. (Matt. 28:18-20; Utom 5:42) Isua oko, mme anditiene Christ, oro ẹwakde ẹbe miliọn itiaba, ẹma ẹbiat n̄kpọ nte triliọn hour kiet ye ubak ẹkwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ ẹnyụn̄ ẹkpep mbon eti esịt akpanikọ Bible. Ndi afo emetiene esịn ifịk anam utom emi?

13. Nso idinam nnyịn “idu ke edidemede”?

¹³ Imọfiọk ke Jehovah ama emek prọfet emi okponde akan Moses nte enye ọkọn̄wọn̄ọde. Edi nso ufọn ke emi enyene ọnọ fi? Ndi emi anam fi etetịm enyene idotenyịn ke mme ntịn̄nnịm ikọ eken ẹyesu? Ke akpanikọ, ndinen̄ede ntie n̄kere uwụtn̄kpọ Jesus emi edide Akamba Moses ayanam “nnyịn idu ke edidemede” iban̄a se Abasi edinamde ke mîbịghike.—1 Thess. 5:2, 6.

Fiọk ke Christ Edi Esịne-Ufọt

14. Didie ke Moses ekedi esịne-ufọt ọnọ nditọ Israel ye Abasi?

¹⁴ Jesus edi esịne-ufọt ukem nte Moses ekedide esịne-ufọt ke Ibet ediomi oro Jehovah akanamde ye nditọ Israel. Edieke nditọ Israel ẹkpekenịmde ibet Abasi, mmọ ẹkpekeka iso ẹdi akpan inyene esie ye esop esie. (Ex. 19:3-8) Mmọ ẹkedu ke ediomi oro ọtọn̄ọde ke isua 1513 M.E.N. esịm akpa isua ikie E.N.

15. Ntak emi idọhọde ke Jesus edi akakan esịne-ufọt?

¹⁵ Ke isua 33 E.N., Jehovah ama anam obufa ediomi ye obufa Israel, kpa “Israel Abasi,” emi edide mme Christian oro ẹyetde aran. (Gal. 6:16) Abasi akada itiat ewet ibet ediomi oro Moses ekedide esịne-ufọt, edi ediomi emi Jesus edide esịne-ufọt okpon akan oro. Abasi ewet ibet ediomi oro ke esịt mme owo. (Kot 1 Timothy 2:5; Mme Hebrew 8:10.) Ntre, “Israel Abasi” ẹdi akpan inyene Abasi idahaemi, mmọ ẹdi ‘idụt emi on̄wụmde mfri’ Obio Ubọn̄ Messiah. (Matt. 21:43) Mmọ n̄ko ẹdu ke obufa ediomi emi. Kpa ye oro, idịghe mmọ ikpọn̄ ẹdia ufọn obufa ediomi emi. Ata ediwak owo, idem ye mbon oro ẹdude ke udi idahaemi, ẹyetiene ẹdia ufọn akakan ediomi emi ke nsinsi.

Nyene Ukpono Nọ Jesus, Andinyan̄a Nnyịn

16. (a) Didie ke Jehovah akada Moses anyan̄a nditọ Israel? (b) Exodus 14:13 ọdọhọ ke anie edi Andinyan̄a?

¹⁶ Mme akpan Israel ẹkebọhọ n̄kpa ke akpatre okoneyo oro mmọ ẹkedude ke Egypt. Okoneyo oro ke angel Abasi okowot kpukpru akpan ke Egypt. Jehovah ọkọdọhọ Moses ete ọdọhọ nditọ Israel ẹda iyịp eyenerọn̄ Passover ẹsịme ke obubọk usụn̄ edem mbiba ye ke ibiọn̄ ndori enyịnusụn̄ mmọ mbak angel oro ediwot akpan mmọ. (Ex. 12:1-13, 21-23) Ndien se ikonyụn̄ itịbede edi oro. Ke oro ebede, ofụri idụt Israel ẹma ẹkụt n̄kpa ke enyịn. Ididuot Inyan̄ okodu mmọ ke iso, udịmekọn̄ Egypt ẹdu ke edem. Edi Jehovah ama afiak ada Moses anyan̄a mmọ. Moses ama anam inyan̄ oro abahade ke utịbe utịbe usụn̄ ndien mmọ ẹsan̄a ẹbe.—Ex. 14:13, 21.

17, 18. Didie ke Jesus edi andinyan̄a oro okponde akan Moses?

¹⁷ Kpa ye oro Abasi akadade Moses anyan̄a nditọ Israel ke utọ n̄wọrọnda usụn̄ emi, edinyan̄a oro Jehovah adade Jesus ọnọ ubonowo enen̄ede okpon akan emi. Jesus ke Abasi ada anyan̄a mbon oro ẹkopde item osio ke ufụn idiọkn̄kpọ. (Rome 5:12, 18) Edinyan̄a enye emi edi “nsinsi edinyan̄a.” (Heb. 9:11, 12) Enyịn̄ Jesus ọwọrọ, “Jehovah Edi  Edinyan̄a.” Jesus emi edide Andinyan̄a, osio nnyịn ke ufụn idiọkn̄kpọ onyụn̄ anam inyene idotenyịn ndidu uwem oro edifọnde ikan emi ke ini iso. Jesus ndinyan̄a nnyịn nsio ke ufụn idiọkn̄kpọ anam ibọhọ iyatesịt Abasi onyụn̄ otụt nnyịn adian Jehovah ke idem.—Matt. 1:21.

¹⁸ Edinyan̄a emi oyonyụn̄ anam ibọhọ udọn̄ọ ye n̄kpa. Man se itịn̄de emi an̄wan̄a fi, kere se iketịbede ke ini Jesus akakade ufọk Jairus emi ekpri eyenan̄wan esie emi ekedide isua 12 akakpade. Jesus ọkọdọhọ Jairus ete: “Kûfehe ndịk, kam buọt idem, ndien ẹyenyan̄a enye.” (Luke 8:41, 42, 49, 50) Eyenan̄wan oro ama eset nte Jesus ọkọdọhọde. Ndi emekeme ndikere nte esịt ekenemde ete ye eka eyen emi? Edi ntre, an̄wan̄a fi utọ akwa idatesịt oro idikopde ke ini “kpukpru mme andidu ke udi editi ẹdikopde [Jesus] uyo ẹnyụn̄ ẹwọn̄ọ ẹdi.” (John 5:28, 29) Ke akpanikọ, Jesus edi Andinyan̄a nnyịn!—Kot Utom 5:31; Titus 1:4; Edi. 7:10.

19, 20. (a) Nso ufọn ke idinyene edieke ifiọkde ke Jesus edi Akamba Moses? (b) Nso ke ẹdineme ke ibuotikọ oro etienede?

¹⁹ Nnyịn ndifiọk ke imekeme ndinam mme owo ẹtiene ẹbọ edinyan̄a oro Jesus ọnọde anam nnyịn isịn idem ikwọrọ ikọ inyụn̄ ikpep mme owo n̄kpọ. (Isa. 61:1-3) Ke adianade do, ndifiọk ke Jesus edi Akamba Moses anam itetịm inyene mbuọtidem ke enye ayanyan̄a mme anditiene enye ke ini emi enye edisobode ndiọi owo.—Matt. 25:31-34, 41, 46; Edi. 7:9, 14.

²⁰ Jesus edi Akamba Moses ke akpan. Enye ama anam ekese utịben̄kpọ oro Moses mîkpekemeke ndinam tutu amama. Mme ikọ oro enye eketịn̄de nte prọfet ye se enye akanamde nte esịne-ufọt otụk ofụri ubonowo. Enye ọnọ ubonowo nsinsi edinyan̄a. Kpa ye oro, ediwak n̄kpọ ẹsụk ẹdodu oro ikemede ndikpep mban̄a Jesus nto mme anam-akpanikọ iren eset. Ibuotikọ oro etienede eyeneme nte Jesus ekedide Akamba David ye Akamba Solomon.

Nte Afo Emekeme Ndinam An̄wan̄a?

Ntak emi idọhọde ke Jesus okpon akan Moses nte

• prọfet?

• esịne-ufọt?

• andinyan̄a?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ekebe/Ndise ke page 26]

Mme N̄kpọ En̄wen Oro Jesus Akadade Ebiet Moses

◻ Mmọ mbiba ẹma ẹkpọn̄ akwa idaha oro mmọ ẹkenyenede ke ntak Jehovah ye ikọt esie.—2 Cor. 8:9; Phil. 2:5-8; Heb. 11:24-26.

◻ Jehovah ekemek mmọ mbiba.—Mark 14:61, 62; John 4:25, 26; Heb. 11:26.

◻ Mmọ mbiba ẹkenam n̄kpọ ke enyịn̄ Jehovah.—Ex. 3:13-16; John 5:43; 17:4, 6, 26.

◻ Mmọ mbiba ẹkedi ata sụn̄sụn̄ owo.—Num. 12:3; Matt. 11:28-30.

◻ Abasi ama ada mmọ mbiba ọnọ akwa udịm owo udia.—Ex. 16:12; John 6:48-51.

◻ Mmọ mbiba ẹma ẹsibiere ikpe ẹnyụn̄ ẹnọ ẹwụhọ.—Ex. 18:13; Mal. 4:4; John 5:22, 23; 15:10.

◻ Abasi ama ayak ikọt esie esịn mmọ mbiba ke ubọk.—Num. 12:7; Heb. 3:2-6.

◻ Ẹkot mmọ mbiba mme anam-akpanikọ ntiense Jehovah.—Heb. 11:24-29; 12:1; Edi. 1:5.

◻ Abasi ama emen okpo mmọ mbiba efep.—Deut. 34:5, 6; Luke 24:1-3; Utom 2:31; 1 Cor. 15:50; Jude 9.