M̀mọ̀n̄ ke Okpodu ke Ini Ẹdisobode Ererimbot Emi?

NSO iditịbe inọ nti owo ke ini Jehovah edisobode idiọk editịm n̄kpọ emi ke Armageddon? Mme N̄ke 2:21, 22 ọbọrọ ete: “Mbon edinen ido ẹyedụn̄ ke obio, mmọ eke ẹfọnde ẹma ẹyenyụn̄ ẹbịghi ke esịt. Edi ẹyesobo mme idiọk owo ke isọn̄ ẹfep, ẹnyụn̄ ẹsọhi mbon abian̄a ẹfep ke esịt.”

Mmọ eke ẹfọnde ẹma ẹdinam didie ẹbọhọ? Ndi odu san̄asan̄a ebiet oro ẹditan̄de mmọ ikedịp? M̀mọ̀n̄ ke ndinen owo ẹkpedu ke ini ẹdisobode ererimbot emi? Mbụk Bible inan̄ oro ẹwụtde nte ẹkenyan̄ade ndinen owo ọbọrọ mbụme emi.

Ke Ini Akanade Ẹka Ẹkedu ke Akpan Ebiet

Udiana Peter 2:5-7 etịn̄ nte Jehovah akanyan̄ade Noah ye Lot. Itien̄wed oro ọdọhọ ete: “[Abasi] ikonyụn̄ itreke ndinọ ererimbot eset ufen, edi anyan̄a Noah, ọkwọrọ edinen ido, ye owo itiaba en̄wen ke ini enye akadade ukwọ ofụk ererimbot mbon unana uten̄e Abasi; ndien ke ndifọp obio Sodom ye Gomorrah ẹkabade ntọn̄ enye obiom mmọ ikpe, enịmde uwụtn̄kpọ ọnọ mbon unana uten̄e Abasi ke nte n̄kpọ editiede; enye ama onyụn̄ anyan̄a edinen owo oro Lot, emi okofụhọde etieti aban̄a obukpo ido emi mme abiatibet ẹkesịnde idem.”

Noah akasan̄a didie ọbọhọ Ukwọ oro? Abasi ọkọdọhọ enye ete: “Utịt kpukpru obụk owo emedi ke iso mi, koro oto mmọ afai ọyọhọ ke isọn̄; ndien, sese, ami mmọn̄ nsobo mmọ ke isọn̄. Da eto gopher nam ubom nọ idem fo.” (Gen. 6:13, 14) Noah ama ọkọn̄ ubom oro kpa nte Jehovah eketemede enye. Ke ayakde usen itiaba mbemiso Ukwọ ọtọn̄ọde, Jehovah ama ọdọhọ Noah atan̄ mme unam onyụn̄ asan̄a ye ubon esie odụk ubom. Abasi ama eberi itịm ubom oro ke ọyọhọ usen itiaba, “ndien ọkpọsọn̄ edịm edep ke isọn̄ ke uwemeyo aba ye ke okoneyo aba.” (Gen. 7:1-4, 11, 12, 16) Ntre ke ‘ẹkenyan̄a Noah ye ubon esie.’ (1 Pet. 3:20) Akana mmọ ẹdu ke esịt ubom oro man ẹnyan̄a mmọ. Idụhe ebiet en̄wen oro mmọ ẹkpekedude ẹbọhọ.—Gen. 7:19, 20.

Edi ẹkedọhọ Lot anam isio isio n̄kpọ. Angel iba ẹma ẹsian enye ebiet emi mîkanaha enye odu. Mme angel oro ẹkedọhọ Lot ẹte: “Kpukpru se idide okwo ke obio emi [oro edi, ke Sodom], da mmọ wọrọ ke ọtọ emi: koro nnyịn imọn̄ iyom ndibiat ọtọ emi.” Akana mmọ ẹfehe ‘ẹka obot.’—Gen. 19:12, 13, 17.

Nte Jehovah akanyan̄ade Noah ye Lot owụt ke ‘enye ọfiọk nte anyan̄ade mbon uten̄e Abasi osio ke idomo, edi enịm mme anam ukwan̄ido ọnọ usen ikpe.’ (2 Pet. 2:9) Abasi ama asiak ebiet emi mmọ ẹdidude man ẹnyan̄a mmọ. Ẹkedọhọ Noah aka okodụk ubom, ẹdọhọ Lot ọwọrọ ke Sodom. Edi ndi usụn̄ emi kpọt ke Abasi ekesida anyan̄a mme owo? Ndi Jehovah ekeme ndinyan̄a nti owo ke ebiet ekededi oro mmọ ẹdude utu ke ndidọhọ mmọ ẹka ebiet en̄wen? Man ibọrọ mbụme emi, ẹyak ise usụn̄ iba efen emi Abasi akanyan̄ade mme owo.

Ndi Kpukpru Ini ke Akana Ẹwọrọ Ẹka Ebiet En̄wen?

Mbemiso Jehovah akamiade Egypt ọyọhọ ufen duop, Enye ama ọdọhọ nditọ Israel ẹda iyịp unam Passover ẹsịme ke obubọk  usụn̄ mmọ ye ke ibiọn̄ ndori enyịnusụn̄ mmọ. Ntak-a? Man ke ini ‘Jehovah edisan̄ade ibe inyụn̄ iwot nditọ Egypt; ndien ke ini enye edikụtde iyịp ke ibiọn̄ ndori, ye ke obubọk usụn̄ mbiba, enye ekpebe enyịn-usụn̄ oro, inyụn̄ iyakke nsobo odụk ufọk mmọ.’ Ke okoneyo oro, “Jehovah owot kpukpru akpan ke isọn̄ Egypt, ọtọn̄ọde ke akpan Pharaoh, emi etiede ke ebekpo esie, tutu esịm akpan ofụn eke odude ke obube; ye kpukpru akpa nditọ ufene.” Jehovah ama anyan̄a akpan nditọ Israel okposụkedi emi mmọ mîkọwọrọke ikpọn̄ ebiet mmọ.—Ex. 12:22, 23, 29.

Yak ineme n̄ko iban̄a Rahab n̄wan akpara emi okodụn̄de ke Jericho. Nditọ Israel ẹkeyom ndika n̄kada Isọn̄ Un̄wọn̄ọ nnyene. Ke ini Rahab ekedide edifiọk ke ẹmọn̄ ẹsobo Jericho, enye ama ọdọhọ nditọ Israel iba oro ẹkedide ndiyep obio oro ete ke nsia oyomo kpukpru mme andidụn̄ Jericho ke ntak mmọ. Enye ama edịp mbon uyep oro onyụn̄ ọdọhọ mmọ ẹn̄wọn̄ọ ẹnọ imọ ke iyanyan̄a imọ ye ofụri ufọk imọ ke ini ẹdisobode Jericho. Mbon uyep oro ẹkedọhọ Rahab anam kpukpru ubon mmọ ẹdu ke ufọk esie emi okodude ke ibibene obio oro. Ẹyesobo owo ekededi oro ediwọrọde ke ufọk oro. (Josh. 2:8-13, 15, 18, 19) Edi Jehovah ọkọdọhọ Joshua ke “ibibene obio [oro] ọyọduọ ke itie esiemmọ.” (Josh. 6:5) Eketie nte ke ebiet emi mbon uyep oro ẹkedọhọde mmọ ẹdu ikọfọnke. Ẹdinam didie ndien inyan̄a Rahab ye ubon esie?

Ke ini ẹkeyomde ndisobo Jericho, mme oku ẹma ẹfri obukpon̄, ndien nditọ Israel eken ẹfiori n̄kpo. Joshua 6:20 ọdọhọ ete: “Ke ini kpukpru [nditọ Israel] ẹkopde uyo obukpon̄, mmọ ẹfiori akamba mfiori, ndien ibibene ọduọ ke itie esiemmọ.” Idụhe owo ndomokiet emi ekpekekemede ndinam ibibene oro okûduọ esịm ufọk Rahab. Edi ke ata utịbe utịbe usụn̄, ibibene oro okonyụn̄ ọduọ etre ke mben ufọk Rahab. Joshua ama ọdọhọ mbon uyep iba oro ete: “Ẹka ke ufọk akpara n̄wan oro, ẹkesio n̄wan, ye kpukpru se enye enyenede do, kpa nte mbufo ẹken̄wọn̄ọde ẹnọ enye.” (Josh. 6:22) Kpukpru mbon oro ẹkedude ke esịt ufọk Rahab ẹma ẹbọhọ.

Nso Ikenen̄ede Idi Akpan N̄kpọ?

Nso ke nnyịn ikeme ndikpep nto mbụk Noah, Lot, nditọ Israel ke eyo Moses, ye Rahab? Didie ke mbụk emi an̄wam nnyịn ifiọk ebiet emi ikpodude ke ini ẹdisobode idiọk ererimbot emi?

Edi akpanikọ ke Noah ọkọbọhọ ke ntak emi enye ekesịnede ke ubom. Edi ntak emi enye okodụkde ubom oro? Ndi  idịghe mbuọtidem ye n̄kopitem akanam? Bible ọdọhọ ete: “Noah anam kpukpru se Abasi eketemede enye, ntem ke enye anam.” (Gen. 6:22; Heb. 11:7) Nso kaban̄a nnyịn? Ndi ke inam kpukpru se Abasi ọdọhọde inam? Noah okonyụn̄ edi “ọkwọrọ edinen ido.” (2 Pet. 2:5) Ndi nnyịn imesisịn ifịk ikwọrọ eti mbụk ukem nte Noah, idem ọkpọkọm mme owo inyeneke udọn̄?

Lot ọkọbọhọ ke ntak emi enye ekefehede ọwọrọ ke Sodom ye ke ntak emi enye ekedide edinen owo, ekesinyụn̄ ofụhọde etieti aban̄a mbukpo ido mbon Sodom ye Gomorrah. Ndi mbukpo ido oro ẹyọhọde ererimbot mfịn ẹsinam fi ofụhọ? Mîdịghe ndi omokụt mbukpo ido tutu mmọ ifịnake fi aba? Ndi ke esịn ukeme ‘ndinana ntọi, nnana ndo, nnyụn̄ ndu ke emem’?—2 Pet. 3:14.

Ẹkedọhọ nditọ Israel oro ẹkedude ke Egypt ye Rahab oro okodụn̄de ke Jericho ẹsọn̄ọ ẹsịne ke ufọk mmọ man ẹbọhọ. Ama oyom mmọ ẹnyene mbuọtidem ẹnyụn̄ ẹkop item oro. (Heb. 11:28, 30, 31) Kam kere nte ubon Israel kiet kiet ẹkewụkde enyịn ẹse akpan mmọ ke adan̄aemi ‘akwa ntuan̄a okokponde’ ke kpukpru ufọk nditọ Egypt. (Ex. 12:30) Kere n̄ko nte Rahab akafatde ikọt ufọk esie akama ke ini mmọ ẹkekopde nte ibibene Jericho ọduọde asan̄a ekpere ufọk mmọ. Enye ama enen̄ede enyene mbuọtidem ndikọsọn̄ọ ndu ke ufọk oro nte mbon uyep oro ẹkedọhọde enye.

Idibịghike, ẹmọn̄ ẹsobo idiọk ererimbot Satan emi. Nnyịn ifiọkke kan̄a usụn̄ emi Jehovah edidade inyan̄a ikọt esie ke enyene-ndịk ‘usen iyatesịt esie’ oro edide. (Zeph. 2:3) Edi inamke n̄kpọ m̀mê ididu ke m̀mọ̀n̄ m̀mê n̄kpọ edinyụn̄ etie didie ye nnyịn ini oro, imọfiọk ke Jehovah ayanyan̄a nnyịn edieke ibuọtde idem ye enye inyụn̄ ikopde uyo esie. Edi kan̄a ke emi, ẹyak isọn̄ọ idu ke “mme ubet” oro ntịn̄nnịm ikọ Isaiah etịn̄de aban̄a.

“Ẹkedụk ke Mme Ubet Mbufo”

Isaiah 26:20 ọdọhọ ete: “Ikọt mi, mbufo ẹka ẹkedụk ke mme ubet mbufo, ẹnyụn̄ ẹberi itịm mbufo ẹbaha idem mbufo: ẹdịbe ini esisịt ntem, tutu ikpahaesịt ebe.” Anaedi ntịn̄nnịm ikọ emi ama ososu ke isua 539 M.E.N., ke ini mbon Media ye Persia ẹkekande Babylon. Ke ini Cyrus okodụkde Babylon, enye ọkọdọhọ kpukpru owo ẹsịne ke ufọk mmọ sia mbonekọn̄ esie ẹkenyene ndiwot owo ekededi oro odude ke an̄wa.

Ke eyo nnyịn emi, “mme ubet” oro ẹkeme ndida mban̄a esop Mme Ntiense Jehovah oro awakde ebe 100,000 ke ofụri ererimbot. Mme esop emi ẹnen̄ede ẹn̄wam nnyịn. Mmọ ẹyeka iso ẹn̄wam nnyịn tutu nnyịn ibe “akwa ukụt.” (Edi. 7:14) N̄wed Abasi ọdọhọ ikọt Abasi ẹka ẹkedụk “mme ubet” mmọ, ẹnyụn̄ ẹdibe do “tutu ikpahaesịt ebe.” Enen̄ede ọfọn isidụk mme mbono esop kpukpru ini, isọn̄ọ isịne ke esop, inyụn̄ ida item Paul emi isịn ke edinam: “Ẹyak nnyịn ikere nte ikpedemerede kiet eken inọ ima ye nti utom, ikûsịn ndisop idem ọtọkiet, nte ido ndusụk owo edide, edi isịn udọn̄ inọ kiet eken, [inyụn̄ idọdiọn̄ inam] ntre adan̄a nte [ikụtde ite ke] usen oro ke asan̄a ekpere.”—Heb. 10:24, 25.

[Mme ndise ke page 7]

Nso ke ikeme ndikpep nto nte Abasi akanyan̄ade mme owo ke eset?

[Ndise ke page 8]

Nso ke “mme ubet” oro ntịn̄nnịm ikọ Isaiah etịn̄de aban̄a ẹkeme ndida mban̄a ke eyo nnyịn emi?