“Ẹnyene Ifiopesịt ke Spirit”

“Ẹkûsịn ifu ke mbubehe mbufo. Ẹnyene ifiopesịt ke spirit. Ẹdụk ufụn ẹnọ Jehovah.”—ROME 12:11.

1. Ntak emi nditọ Israel ẹkesiwade uwa unam ẹnyụn̄ ẹnọ mme enọ eken-e?

JEHOVAH esima uwa imaesịt oro mme asan̄autom esie ẹnamde ndiwụt ke imama inyụn̄ isụk ibuot inọ enye. Ke eset, enye ama esinyịme ẹwa nsio nsio unam ẹnọ imọ onyụn̄ ọbọ mme enọ eken n̄ko. Ibet Moses ọkọdọhọ nditọ Israel ẹnam emi man ẹfen mme idiọkn̄kpọ mmọ ẹnyụn̄ ẹwụt esịtekọm ke se Abasi anamde ọnọ mmimọ. Jehovah idọhọke iwa utọ uwa oro mfịn. Edi ke leta oro apostle Paul ekewetde ọnọ mbon Rome, ọyọhọ ibuot 12 owụt ke enyene uwa oro Abasi osụk oyomde nnyịn iwa. Ẹyak ise ise.

Odu-Uwem Uwa

2. Nso orụk uwem ke nnyịn mme Christian ikpodu, ndien nso ke emi abuana?

² Kot Rome 12:1, 2. Paul etịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ leta oro enye ekewetde ọnọ mbon Rome ete ke mbuọtidem anam mme Christian oro ẹyetde aran—edide Jew m̀mê Gentile—ẹnen ke iso Abasi, idịghe edinịm Ibet Moses. (Rome 1:16; 3:20-24) Enye ọdọhọ ke Rome ibuot 12 ete ke akpana mme Christian ẹwụt esịtekọm ẹnọ Abasi ke ndidu uwem n̄waidem. Man ikeme ndinam oro, ana inam ekikere nnyịn edi obufa. Unana mfọnmma oro ikadade imana anam idụk ufụn inọ “ibet idiọkn̄kpọ ye n̄kpa.” (Rome 8:2) Ntre, ana ikpụhọde ekikere nnyịn, inyụn̄ ikabade idi obufa. (Eph. 4:23) Abasi ye spirit esie kpọt ekeme ndinam owo anam utọ ukpụhọde emi. Emi n̄ko oyoyom inen̄ede isịn idem ida “ukeme ukere n̄kpọ” nnyịn inam n̄kpọ. Oro ọwọrọ ke ana inen̄ede ikpeme idem mbak nnyịn idibiet “editịm n̄kpọ emi” ama akabiara ama mi.—Eph. 2:1-3.

3. Ntak emi isinamde se N̄wed Abasi ọdọhọde mme Christian ẹnam?

³ Paul ọdọhọ n̄ko ete ida “ukeme ukere n̄kpọ” nnyịn idomo ifiọk “uduak Abasi eke edide eti onyụn̄ enemde enye esịt onyụn̄ ọfọnde ama.” Ntak emi isikotde Bible kpukpru usen, itie ikere se ikotde, ibọn̄ akam, idụk mme mbono esop, inyụn̄ ikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi? Ndi edi ke ntak mbiowo? Ke akpanikọ, esịt esinem nnyịn ke ini mbiowo ẹtide nnyịn mme n̄kpọ emi. Edi edisana spirit Abasi esinam inam mme n̄kpọ emi man iwụt ke imenen̄ede ima Jehovah. Ke adianade do, imọfiọk ke se Abasi oyomde nnyịn inam edi oro. (Zech. 4:6; Eph. 5:10) Esịt enen̄ede enem nnyịn ndifiọk ke Abasi ayama nnyịn edieke idude uwem nte ata mme Christian.

Nsio Nsio Enọ

4, 5. Didie ke mbiowo ẹkpeda enọ mmọ ẹnam n̄kpọ?

⁴ Kot Rome 12:6-8, 11. Paul ọkọdọhọ ke nnyịn inyene “nsio nsio enọ nte asan̄ade ekekem ye mfọnido oro owo mîdotke emi ẹkenọde nnyịn.” Ndusụk enọ emi Paul etịn̄de aban̄a—nte edinọ item, editie ibuot—enen̄ede ebehe mbiowo, emi ẹdọhọde ẹnen̄ede ẹsịn ifịk ẹnam utom mmọ.

⁵ Paul ọdọhọ ke akpana mbiowo ẹsịn ifịk n̄ko ẹkpep mme owo n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹnam utom mmọ ke esop. Se ẹnemede ke itie  N̄wed Abasi emi owụt ke etie nte Paul etịn̄ aban̄a utom esop, ndien esop emi ke enye okot “ikpọkidem kiet.” (Rome 12:4, 5) Utom emi edi ukem ye enye emi mme apostle ẹketịn̄de ẹban̄a ke Utom 6:4, ẹte: “Nnyịn iyesịn idem ke akam ye ke utom ikọ Abasi.” Nso ke utom emi abuana? Enye esịne ndụn̄ọde oro mbiowo ẹsinamde ke N̄wed Abasi, ukpepn̄kpọ idemmọ, ye ẹdida emi mbọk otuerọn̄ Abasi. Ntem ke mbiowo ẹsida enọ mmọ ẹsọn̄ọ esop idem, ẹnọ mmọ ndausụn̄ ye item. Ih, akpana mbiowo ẹda enọ mmọ ẹse ẹban̄a mme erọn̄ ke idatesịt.—Rome 12:7, 8; 1 Pet. 5:1-3.

6. Didie ke ikpanam se idude ke itien̄wed oro ẹdade ibuotikọ emi ẹto?

⁶ Paul aka iso ete: “Ẹkûsịn ifu ke mbubehe mbufo. Ẹnyene ifiopesịt ke spirit. Ẹdụk ufụn ẹnọ Jehovah.” Edieke etiede nte ke idinam utom Abasi ifu ifu, akpana ifiak inam n̄kpọ iban̄a ukpepn̄kpọ idem nnyịn, inyụn̄ inen̄ede ibọn̄ akam iben̄e Jehovah spirit esie; spirit emi ayanam ifiak isịn ifịk inam utom Abasi. (Luke 11:9, 13; Edi. 2:4; 3:14, 15, 19) Edisana spirit akanam akpa mme Christian ẹsịn ifịk ẹkpep mme owo “ikpọ n̄kpọ Abasi.” (Utom 2:4, 11) Kpasụk ntre, enye ekeme n̄ko ndinam nnyịn isịn ifịk inam utom Abasi, ‘inyene ifiopesịt ke spirit.’

Ndisụhọde Idem Nnyụn̄ Mfiọk Ukeme Nnyịn

7. Ntak emi ikposụhọrede idem ikpono Abasi inyụn̄ ifiọk ukeme nnyịn?

⁷ Kot Rome 12:3, 16. Mfọnido Jehovah “oro owo mîdotke” anam inyene se ededi oro inyenede. Paul ọdọhọ ke itien̄wed en̄wen ete ke ‘Abasi anam nnyịn itịm idot.’ (2 Cor. 3:5) Ntre, ikpanaha itan̄ ese. Akpana isụhọde idem ifiọk ke Abasi esinam inyene utịp ekededi oro inyenede ke an̄wautom, idịghe sia imenyene ifiọk. (1 Cor. 3:6, 7) Paul ọnọ mme Christian item ke afan̄ emi ete: “Ntịn̄ nnọ kpukpru owo do ke otu mbufo nte owo okûkere aban̄a idemesie akan nte enye ekpekerede.” Idiọkke ndinọ idem ukpono, nnyụn̄ n̄kop idatesịt ye uyụhọ ke utom Abasi oro inamde. Edi edieke ifiọkde ukeme nnyịn, emi idiyakke nnyịn ikere ke imọfọn ikan mmọ eken. Utu ke oro, ‘idikere n̄kpọ nte enyene-ibuot owo ekpekerede.’

8. Nso ke ikpanam mbak ‘nnyịn idinịm idem ke mfiọk-n̄kaha’?

⁸ Ekpedi nditen̄ nditan̄ ase mban̄a se inamde, sia edide ‘Abasi esinam enye ọkọri.’ (1 Cor. 3:7) Paul ọdọhọ ke Abasi ọnọ  owo kiet kiet ke esop mbuọtidem. Utu ke ndikere ke imọfọn ikan mbon en̄wen, akpana ikụt se mmọ ẹnamde nte ekemde ye mbuọtidem mmọ. Paul aka iso ete: “Ẹkere ẹban̄a kiet eken ke ukem usụn̄ oro ẹkerede ẹban̄a idem mbufo.” Enye ọdọhọ n̄ko ke leta en̄wen oro enye ekewetde ete ‘ikûnam baba n̄kpọ kiet ke ndomoidem m̀mê ke n̄kụtidem, edi ida nsụhọdeidem ibat ite mbon efen ẹfọn ẹkan nnyịn.’ (Phil. 2:3) Oyom inen̄ede isụhọde idem man ikeme ndikụt ke enyene n̄kpọ emi nditọete nnyịn—edide eren m̀mê n̄wan—ẹdade ẹfọn ẹkan nnyịn. Nsụhọdeidem idiyakke ‘inịm idem ke mfiọk-n̄kaha.’ Okposụkedi emi ndusụk ifetutom ẹsinamde ẹnen̄ede ẹdiọn̄ọ owo, se isinọde kpukpru owo idatesịt edi ndinam “mme usụhọde n̄kpọ” oro owo mîsisọpke ikụt.—1 Pet. 5:5.

Ndidiana Kiet ke Esop

9. Ntak emi Paul ekemende mme Christian oro ẹyetde aran odomo ye ndido idem owo?

⁹ Kot Rome 12:4, 5, 9, 10. Paul ekemen mme Christian oro ẹyetde aran odomo ye ndido idem oro ẹdianade kiet ẹnam n̄kpọ ke idak Christ emi edide Ibuot mmọ. (Col. 1:18) Enye ama eti mme Christian oro ẹyetde aran ete ke kpa nte nsio nsio ndido oro ẹnamde nsio nsio utom ẹdude owo ke idem, ntre n̄ko ke ‘okposụkedi emi mmimọ iwakde, ke idi ikpọkidem kiet ke ebuana ye Christ.’ Mmọdo, Paul ama esịn udọn̄ ọnọ mme Christian oro ẹyetde aran ete: “Ẹyak nnyịn ke ima ikọri ke kpukpru n̄kpọ ke idak enye emi edide ibuot, kpa Christ. Oto ke enye ofụri idem, emi ẹnamde akpaha adiana kiet onyụn̄ anam utom ọtọkiet ebe ke kpukpru ikek oro ẹnọde se ẹyomde, nte asan̄ade ekekem ye utom ndido kiet kiet ke nnennen udomo, anam idem ọkọri man anam enye ọsọn̄ọ owụhọ ke ima.”—Eph. 4:15, 16.

10. Anie ke “mme erọn̄ en̄wen” ẹkpefiọk nte Ibuot mmọ, mmọ ẹkpenyụn̄ ẹsụk ibuot ẹnọ anie?

¹⁰ Okposụkedi emi “mme erọn̄ en̄wen” mîdịghe ndido idem Christ, uwụtn̄kpọ emi ekeme ndisụk n̄kpep mmọ ekese. (John 10:16) Paul ọdọhọ ke Jehovah “anam kpukpru n̄kpọ ẹdu ke idak ikpat [Christ], onyụn̄ anam enye edi ibuot kpukpru n̄kpọ ọnọ esop.” (Eph. 1:22) Mfịn, mme erọn̄ en̄wen ẹsịne ke otu “kpukpru n̄kpọ” oro Jehovah anamde Eyen esie edi ibuot ọnọ. Mmọ n̄ko ẹsịne ke otu inyene emi Christ ayakde esịn ke ubọk “ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄.” (Matt. 24:45-47) Mmọdo, akpana mbon emi ẹdoride enyịn ndidu mi ke isọn̄ ẹfiọk ke Christ edi Ibuot mmimọ ẹnyụn̄ ẹsụk ibuot ẹnọ ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄ ye Otu Ukara esie, ye mbiowo esop. (Heb. 13:7, 17) Emi esinam esop adiana kiet.

11. Nso inam idiana kiet, ndien nso item ke Paul ọkọnọ?

¹¹ Se inamde idiana kiet edi ima emi edide “mfọnmma mbọbọ edidianakiet.” (Col. 3:14) Paul ama owụt emi ke n̄wed Rome ibuot 12 ke ini enye ọkọdọhọde ke ikpanaha ima nnyịn ‘asan̄a ye mbubịk,’ ye nte ke akpana ida ‘ima nditọete inyene esịt ima inọ kiet eken.’ Emi anam ikpono kiet eken. Apostle Paul ama aka iso ete: “Ẹda iso ke ndinọ kiet eken ukpono.” Edi ikpanaha ikere ke ndifụk idiọkn̄kpọ owo edi ima. Akpana inam se ikekeme ndinịm esop Abasi asana. Ke ini Paul ọkọnọde item aban̄a ima, enye ama adian do ete: “Ẹsua se idiọkde, ẹyịre ke se ifọnde.”

Ẹkama Isenowo

12. Nso ke nditọete nnyịn ke Macedonia eset ẹkpep nnyịn ẹban̄a ukama isenowo?

¹² Kot Rome 12:13. Ima oro imade nditọete nnyịn ayanam ‘inọ ndisana owo se  inanade mmọ’ nte ukeme nnyịn edide. Idem ekpedi idi ubuene, imekeme ndibuana ekpri se inyenede ye mbon en̄wen. Kop se Paul eketịn̄de aban̄a mme Christian ke Macedonia: “Ke ini akwa udomo oro ekesịmde mmọ ke idak ukụt, uwak idatesịt mmọ ye ọkpọsọn̄ unana mmọ ẹma ẹnam akwa ntatubọk mmọ ọdọdiọn̄ awak. Koro nte ekemde ye ata ukeme mmọ, ih, ndi ntiense, nte ke emi ama ebe ata ukeme mmọ, ke adan̄aemi mmọ ke idemmọ ẹkade iso ẹben̄e nnyịn ye ọkpọsọn̄ n̄kpeubọk ẹyom ifet ndinọ n̄kpọ ke mfọnido ye ifet ndinyene udeme ke utom oro ẹkenịmde ẹnọ ndisana owo [ke Judea].” (2 Cor. 8:2-4) Okposụkedi emi mme Christian ke Macedonia ẹkedide ubuene, mmọ ẹma ẹsitat ubọk etieti. Mmọ ẹkeda nte ke edi akwa ifet ndibuana se ededi oro inyenede ye nditọete mmimọ ke Judea.

13. Nso ke “ndikama isenowo” ọwọrọ?

¹³ Ikọ Greek oro ẹkabarede, “ẹma ndikama isenowo” ọwọrọ ndiyom ifet n̄kama isenowo. The New Jerusalem Bible akabarede ikọ emi ntem: “Yom ifet kama isenowo.” Usụn̄ kiet emi ikemede ndikama isenowo edi ndikot owo ufọk, ndien emi esinen̄ede ọfọn edieke inamde oro ke ntak ima. Edieke isimade ndikama isenowo, imekeme ndikụt mme usụn̄ efen oro ikemede ndinam oro. Edi edieke ukeme mîdụhe, emekeme ndidep n̄kpọ nte mbansan̄ m̀mê n̄kpọ ntre nda n̄kot owo ufọk.

14. (a) Ẹda ikọ Greek oro ẹkabarede “ndikama isenowo” ẹto ewe ikọ iba? (b) Didie ke ikeme ndiwụt ke imekere iban̄a isenowo ke ini ikwọrọde ikọ?

¹⁴ Nte idade mme owo edinam ima ndikama isenowo. Ẹda ikọ Greek oro ẹkabarede “ndikama isenowo” ẹto ikọ iba emi: “Ima” ye “esenowo.” Didie ke isinam n̄kpọ ye isenowo? Usụn̄ kiet emi ikemede ndikama isenowo edi ndikpep usem isenowo oro ẹdude ke efakutom nnyịn nda n̄kwọrọ ikọ nnọ mmọ. Edi ediwak nnyịn idikemeke ndikpep usem en̄wen. Kpa ye oro, imekeme ndin̄wam isenowo edieke ikamade ekpri n̄wed oro Good News for People of All Nations, emi esịnede etop Bible ke ediwak usem. Ndi akanam amada n̄wed emi an̄wam owo?

 Ẹkere Ẹban̄a Mme Owo

15. Didie ke Jesus okowụt nte ẹkpenamde item oro odude ke Rome 12:15?

¹⁵ Kot Rome 12:15. Paul ọdọhọ ikere iban̄a mme owo ke ufan̄ikọ emi. Ana idomo ndifiọk nte etiede nditọete nnyịn ke idem, idara ye mmọ ke ini mmọ ẹdarade inyụn̄ ifụhọ ye mmọ ke ini mmọ ẹfụhọde. Emi oyowụt ke imenyene ifiopesịt ke spirit. Ke ini mbet 70 ẹkenyọn̄de ukwọrọikọ ye idatesịt ẹdibụk ifiọkutom mmọ ẹnọ Jesus, Jesus ke idemesie ama “okop idatesịt etieti ke edisana spirit.” (Luke 10:17-21) Omokụt do ke enye ama etiene mmọ adat esịt. Edi ke ini Lazarus ufan esie akakpade, Jesus ama onyụn̄ ‘etiene mbon oro ẹketuan̄ade atua.’—John 11:32-35.

16. Didie ke ikpanam se idude ke Rome 12:15, ndien mmanie akpan akpan ẹkpenam emi?

¹⁶ Akpana ikpebe Jesus ke afan̄ emi. Ke ini eyenete nnyịn adarade, akpana itiene enye idara. Kpasụk ntre, ke ini eyenete nnyịn okopde ubiak ye iduọesịt, akpana itiene ikop n̄ko. Edieke isụhọrede itetie ikpan̄ utọn̄ inọ eyenete oro okụtde ndutụhọ, oro ekeme ndinen̄ede nnọ enye utan̄ifia. Ndusụk ini, mfịna eyenete nnyịn esinen̄ede otụk nnyịn tutu nnyịn itiene itua. (1 Pet. 1:22) Akpana mbiowo akpan akpan ẹnam item Paul emi odude ke Rome 12:15.

17. Nso ke ikpep ke n̄wed Rome ibuot 12, ndien nso ke idineme ke ibuotikọ oro etienede?

¹⁷ Mme ufan̄ikọ oro ikotde ke n̄wed Rome ibuot 12 ẹteme nnyịn nte ikpodude uwem ye nte ikpanamde n̄kpọ ye nditọete nnyịn. Ke ibuotikọ oro etienede, iyeneme mme ufan̄ikọ oro osụhọde ke n̄wed Rome 12, emi aban̄ade nte ikpanamde n̄kpọ ye mbonan̄wa, ọkọrọ ye mme asua nnyịn.

Ke Ndidụn̄ọde

• Didie ke ikpowụt ke ‘imenyene ifiopesịt ke spirit’?

• Ntak emi ikposụhọrede idem ikpono Abasi inyụn̄ ifiọk ukeme nnyịn?

• Didie ke ikpanam se ẹwetde ke Rome 12:15?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Mme ndise ke page 4]

Ntak emi isinamde kpukpru emi?

[Ndise ke page 6]

Didie ke nnyịn owo kiet kiet ikpetiene in̄wam isenowo ẹkop etop Obio Ubọn̄?