Ka Iso Ma Mme Ufan Fo ke Ererimbot Unana Ima Emi
Ka Iso Ma Mme Ufan Fo ke Ererimbot Unana Ima Emi
“Mmowụk mbufo mme n̄kpọ emi, nte mbufo ẹma kiet eken.”—JOHN 15:17.
1. Ntak akanade akpa mme Christian ẹka iso ẹma kiet eken-e?
JESUS ama ọdọhọ mbet oro ẹkesọn̄ọde ẹda ye enye okoneyo oro ekesierede usen oro ẹkewotde enye ete ẹka iso ẹma kiet eken. Enye ama etetịn̄ mbubreyo oro ke mmọ ẹma ẹma kiet eken, ke kpukpru owo ẹyeda oro ẹfiọk ẹte ke mmọ ẹdi mbet imọ. (John 13:35) Akana mbet emi ẹka iso ẹma kiet eken man ẹkpekeme ndiyọ ukọbọ nnyụn̄ nnam utom emi Jesus edinọde mmọ. Ke akpanikọ, ẹkediọn̄ọ akpa mme Christian nte mbon emi ẹnen̄erede ẹma Abasi ye nditọete mmọ.
2. (a) Nso ke ibiere ndinam, ndien ntak-a? (b) Ewe mbụme ke idibọrọ ke ibuotikọ emi?
2 Enen̄erede enem nnyịn ndidu ke esop emi ẹnamde n̄kpọ nte akpa mme Christian. Imebiere ndinen̄ede mma kiet eken nte Jesus ọkọdọhọde. Nte ededi, ke mme akpatre usen emi, ata ediwak owo isisọn̄ọke ida ye ufan inyụn̄ inyeneke ndammana ima. (2 Tim. 3:1-3) Mmọ isikereke iban̄a mfọnọn̄kpọ mme ufan, ama akam edi eke mmọ ọfọn. Inaha itiene idu utọ uwem oro man ererimbot ẹfiọk ke idi ata mme Christian. Mmọdo, ẹyak ibọrọ mme mbụme ifan̄ emi: Nso isinam mme owo ẹdi nti ufan? Didie ke ikeme ndinyene nti ufan? Ini ewe ke ikpetre ndidụk ndụk ye owo? Nso ke ikpanam man ika iso inyene inyụn̄ idi nti ufan?
Nso Isinam Mme Owo Ẹdi Nti Ufan?
3, 4. Nso isinam mme ufan ẹdi itai ye aban̄, ndien ntak-a?
3 Se isinamde mme ufan ẹdi itai ye aban̄ edi ima emi mmọ ẹmade Jehovah. Edidem Solomon ekewet ete: “Ẹma ẹkan ikpọn̄ owo . . . mmọ mbiba ẹkeme ndida ke iso enye eken: ndien urụk eke ẹfiakde ita-ita iwarake ndikịbe.” (Eccl. 4:12) Edieke ẹnamde ufan ye Jehovah n̄ko, ọwọrọ ufan mbufo edidi n̄kpọ nsinsi.
4 Edi akpanikọ ke mbon oro mîmaha Jehovah ẹsinyene nti ufan n̄ko. Edi edieke edide ima emi mme owo ẹmade Jehovah anam mmọ ẹdi ufan, mmọ ẹdidi itai ye aban̄. Ke ini nti ufan ẹnyenede mfịna, mmọ ẹsinam n̄kpọ ye kiet eken ke usụn̄ emi enemde Jehovah esịt. Edieke mme asua ẹdomode nditọ ubahade ke otu ikọt Abasi, mmọ ẹsikụt ke owo ndomokiet ikemeke ndidian̄ade ata mme Christian. Mbụk owụt ke mme asan̄autom Jehovah ẹsinyịme n̄kpa utu ke ndiyak ẹwot nditọete mmimọ.—Kot 1 John 3:16.
5. Nso ikanam Ruth ye Naomi ẹdi ufan ẹbịghi?
5 Mbon emi ẹmade Jehovah ẹdi mfọnn̄kan ufan oro ikemede ndinyene. Da Ruth ye Naomi ke uwụtn̄kpọ. Ke otu mbon oro ẹkedide ufan ke Bible, mbụk ufan iba emi edi kiet ke otu mbụk emi mme owo ẹmade ẹkan. Nso ikanam ufan mmọ ebịghi ntre? Se Ruth eketịn̄de ye Naomi anam ifiọk ntak; enye ọkọdọhọ ete: “Orụk fo eyedi orụk mi, Abasi fo oyonyụn̄ edi Abasi mi. . . . Yak Jehovah anam mi ntem, onyụn̄ ọdọdiọn̄ anam ntem, ke mîdịghe n̄kpa n̄kpa adian̄ade mi ye afo.” (Ruth 1:16, 17) Ana ata in̄wan̄-in̄wan̄ nte ke Ruth ye Naomi ẹma ẹnen̄ede ẹma Abasi, ndien emi ama otụk nte mmọ ẹnamde n̄kpọ ye kiet eken. Emi ama anam Jehovah ọdiọn̄ mmọ.
Nte Ikemede Ndinyene Nti Ufan
6-8. (a) Nso isinam ufan ebịghi? (b) Didie ke ekeme nditọn̄ọ ufan?
6 Mbụk Ruth ye Naomi owụt ke owo isinyeneke nti ufan ke mbuari. Edieke ẹyomde ndidi nti ufan, ana afo ye ufan fo ẹnen̄ede ẹma Jehovah. Edi esinen̄ede oyom utom ye n̄waidem man ikeme ndinam ufan mbịghi. Idem ata nditọeka emi ẹkponode Jehovah ẹkpenyene ndinen̄ede ndiana kiet. Ntre, nso ke ikpanam man inyene nti ufan?
7 Tọn̄ọ ufan. Apostle Paul ọkọdọhọ mme ufan esie ke Rome ete: “Ẹbuana ye ndisana owo se inanade mmọ. Ẹma ndikama isenowo.” (Rome 12:13) Man inyene nti ufan, ana ida ifet ekededi oro inyenede ifọn ido ye mme owo. Owo en̄wen ikemeke ndifọn ido nnọ nnyịn. (Kot Mme N̄ke 3:27.) Usụn̄ kiet emi ikemede ndinam ufan edi ndikot nsio nsio owo ke esop nnyịn ufọk. Ndi emekeme ndinam edi ido fo ndisikot mbon esop mbufo ufọk?
8 Usụn̄ en̄wen emi ekemede ndida ntọn̄ọ ufan edi ndisisan̄a ye nsio nsio owo ke an̄wautom. Ke ini okopde nte nsan̄a fo etịn̄de ọnọ enyene-ufọk ke ofụri esịt nte imọ imade Jehovah, emi ayanam enen̄erede ama nsan̄a fo emi.
9, 10. Nso uwụtn̄kpọ ke Paul ekenịm, ndien didie ke ikpekpebe enye?
9 Tat esịt ma ediwak owo. (Kot 2 Corinth 6:12, 13.) Ndi akanam etie fi ke idem nte ke idụhe owo ndomokiet ke esop mbufo emi ekemede ndinam ufan? Edieke edide ntre, ndi ukereke ke anaedi asasari mme owo? Apostle Paul ama enịm eti uwụtn̄kpọ ke nte ẹkpetatde esịt ẹma mbon en̄wen. Enyene ini emi enye mîkekereke ke imọ ikpanam ufan ye mme Gentile. Edi enye ama akabade edi ‘apostle ọnọ mme idụt.’—Rome 11:13.
10 Ke adianade do, Paul ikanamke ufan ye ubọkn̄ka esie kpọt. Ke uwụtn̄kpọ, enye ama anam ufan ye Timothy okposụkedi emi mmọ mîkedịghe n̄ka ke isua emana, ke ifiọkn̄wed, m̀mê ke inyene. Ediwak uyen mfịn ẹsinen̄ede ẹma ndinam ufan ye ikpọ owo ke esop. Vanessa emi edide n̄kpọ nte isua 23 ọdọhọ ete: “Mmenyene ata edima ufan emi ebede isua 50 ke esop nnyịn. Mmesineme se ededi oro n̄kpenemede ye ubọkn̄ka mi ye enye. Enye enen̄erede ama mi.” Ẹsisan̄a didie ẹnyene utọ ufan emi? Vanessa ọdọhọ ete: “Ami n̄kọtọn̄ọ ufan emi, n̄ketiehe-tie mbet enye ọtọn̄ọ ke idemesie.” Ndi akpama ndinam ufan ye mbon oro mîdịghe ubọkn̄ka fo? Jehovah iditreke ndidiọn̄ fi.
11. Nso ke ikeme ndikpep nto ufan Jonathan ye David?
11 Sọn̄ọ da ye ufan. Solomon ọkọdọhọ ete: “Ufan amama ufan kpukpru ini, edi eyen-eka [oro amanade] ọnọ ini nnan-enyịn.” (N̄ke 17:17) Ekeme ndidi se Solomon eketịn̄de aban̄a ke itien̄wed emi ekedi ufan emi David ete esie akanamde ye Jonathan. (1 Sam. 18:1) Edidem Saul okoyom Jonathan eyen esie ada itie imọ ke imọ ima ikpa. Edi Jonathan ama ọfiọk ke Jehovah oyom David akara Israel, ntre eyen mbon akada ye Jehovah. Enye iketieneke ete esie isua David. Ikonyụn̄ idiọkke esịt ye David ke ini ẹketorode David m̀mê ndinịm nsu emi ete esie okosude odori enye. (1 Sam. 20:24-34) Ndi imekeme ndinam se Jonathan akanamde? Ndi imesitiene ufan nnyịn idara ke ini ẹnọde mmọ ifetutom ke esop? Ndi imesin̄wam inyụn̄ idọn̄ mmọ esịt ke ini afanikọn̄? Ndi imesisọp inịm se ededi oro ẹtịn̄de ẹban̄a ufan nnyịn? Mîdịghe, ndi imesida ye ufan nnyịn nte Jonathan akadade ye David ufan esie?
Ini Emi Ẹkpetrede Ndụk ye Owo
12-14. Nso isisọn̄ nditọ ukpepn̄kpọ Bible ndinam, ndien didie ke ikeme ndin̄wam mmọ?
12 Ke ini eyen ukpepn̄kpọ ọtọn̄ọde ndinam item Bible, ekeme ndinen̄ede nsọn̄ enye ndimek ufan. Ekeme ndidi enye enyene mme ufan emi enye enen̄erede ama, edi emi mînamke se Bible ekpepde. Ekeme ndidi enye ama esisan̄a ye mmọ adia uwem. Edi enye edikụt ke ndika iso ndụk ndụk ye utọ mbon emi ekeme ndibiat imọ, ntre enye ekere ke akpana idian̄ade nsan̄a ye mmọ. (1 Cor. 15:33) Edi osụk etie enye nte ke ndidian̄ade nsan̄a ye mmọ ediwọrọ ke imọ ikedi ufan abian̄a.
13 Edieke edide se iwọrọde fi edi oro, fiọk ete ke owo emi edide eti ufan edikam inenem esịt ndikụt nte odomode ndidu eti uwem. Enye akam ekeme nditiene n̄kpep n̄kpọ mban̄a Jehovah. Edi ndiọi ufan ‘ẹyeka iso ẹsụn̄i fi’ sia mûmaha aba nditiene mmọ ‘ndu etịme etịme uwem’ oro ẹkesidude. (1 Pet. 4:3, 4) Ke nditịn̄ akpanikọ, mmọ ẹkam ẹdi mme ufan abian̄a, idịghe afo.
14 Ke ini n̄kani ufan oro mîmaha Abasi ẹsịnde owo, nditọete ke esịt esop ẹsinen̄ede ẹdara ndinam ufan ye utọ owo emi. (Gal. 6:10) Ndi ọmọdiọn̄ọ mbon oro ẹsụk ẹkpepde Bible emi ẹsidụkde mbono esop? Ndi emesima ndinam ufan ye mmọ?
15, 16. (a) Nso ke ikpanam edieke ufan nnyịn etrede ndinam n̄kpọ Jehovah? (b) Didie ke ikpowụt ke imenen̄ede ima Abasi?
15 Nso ke ikpanam edieke ufan nnyịn anamde idiọkn̄kpọ emi ekemede ndiyom ẹsio enye ẹfep? Emi ekeme ndinen̄ede mbiak nnyịn. Eyenete an̄wan kiet emi utọ n̄kpọ oro ọkọwọrọde enye ọkọdọhọ ete: “Eketie mi nte eyen ọbọhọ mi akpa. N̄kekere ke ufan mi ama enen̄ede ọsọn̄ idem ke esop, edi mmedifiọk ke ikọsọn̄ke. Mmesikere m̀mê enye akakam anam n̄kpọ Jehovah man enem mbonubon mmọ esịt. Emi ama anam ntọn̄ọ ndidụn̄ọde idemmi n̄ko man mfiọk ata akpan ntak emi n̄kponode Jehovah. Mma mbụp idemmi nte, ‘Ndi n̄kam nnam n̄kpọ Jehovah ye eti uduak?’” Nso ikan̄wam eyenete an̄wan emi? Enye ọdọhọ ete: “Mma ntop mbiomo mi nnọ Jehovah. Mma nnyụn̄ mbiere ndinam Jehovah ọfiọk ke mma enye ata ima, idịghe ke ntak emi enye ọnọde mi ufan ke esop esie.”
16 Nnyịn ikemeke ndidi ufan Abasi mfiak ndi ufan mbon ererimbot. James ekewet ete: “Nte mbufo ifiọkke ite edidi ufan ye ererimbot edi edidi asua ye Abasi? Ke ntre, owo ekededi eke oyomde ndidi ufan ye ererimbot anam idemesie asua ye Abasi.” (Jas. 4:4) Idiwụt ke imenen̄ede ima Abasi edieke inịmde ke Enye idikpọn̄ke nnyịn ke ini ifụhọde edima ufan nnyịn oro ọkpọn̄de Enye. (Kot Psalm 18:25.) Eyenete an̄wan oro iketịn̄de iban̄a ke enyọn̄ emi emen ikọ emi ekeberi ntem: “N̄kpọ emi anam mfiọk ke nnyịn ikemeke ndinam owo ama Jehovah m̀mê ama nnyịn; owo kiet kiet enyene ndibiere ke idemesie ndima Jehovah.” Nso ndien ke ikpanam man ika iso ima mme ufan nnyịn oro ẹsọn̄ọde ẹdu ke esop Jehovah?
Ka Iso Di Eti Ufan
17. Didie ke nti ufan ẹsitịn̄ ikọ ye kiet eken?
17 Ndineme nneme kpukpru ini esinam mme ufan ẹnen̄ede ẹkpere kiet eken idem. Ama okot mbụk Ruth ye Naomi, David ye Jonathan, Paul ye Timothy, oyokụt ke nti ufan ẹsineme nneme ukpono ukpono ye kiet eken kpukpru ini. Paul ama etịn̄ nte ikpesitịn̄de ikọ ete: “Ẹyak ikọ mbufo enyene inem kpukpru ini, nte n̄kpọ eke ẹsịnde inụn̄.” Paul eketịn̄ aban̄a nte ikpesitịn̄de ikọ ye ‘mbon an̄wa.’ (Col. 4:5, 6) Ke akpanikọ, edieke anade itịn̄ ikọ ukpono ukpono ye mbon an̄wa, nte nnyịn ikpakam inamke ikan oro ye mme ufan nnyịn oro ẹdude ke esịt esop?
18, 19. Ikpada didie item ekededi oro eyenete ọnọde nnyịn, ndien nso uwụtn̄kpọ ke mbiowo Ephesus ẹkenịm ẹnọ nnyịn?
18 Sia nti ufan ẹsikponode-kpono kiet eken, nneme mmọ ẹsidi inem inem inyụn̄ itiehe n̄kari n̄kari. Enyene-ọniọn̄ Edidem Solomon ekewet ete: “Aran ye ufuọn̄n̄kpọ enem owo esịt: kpa ntre n̄ko ke ima ufan eke otode ke ọwọn̄esịt.” (N̄ke 27:9) Ndi ntre ke esida item ekededi oro ufan ọnọde fi? (Kot Psalm 141:5.) Esinam n̄kpọ didie edieke ufan ọdọhọde ke se anamde ifọnke? Ndi emesikụt ke ata ima anam enye emen ndudue fo owụt fi, m̀mê esikam ayayat esịt?
19 Apostle Paul ama enen̄ede ama mbiowo esop Ephesus. Etie nte enye ama okụt ini emi ndusụk mmọ ẹkedụkde esop. Kpa ye oro, enye ama ọnọ mmọ in̄wan̄-in̄wan̄ item akpatre ini oro enye okosobode ye mmọ. Mmọ ẹkenam n̄kpọ didie? Utu ke ndikayat esịt, mmọ ẹkekam ẹmama se enye akanamde, ẹnyụn̄ ẹtua eyet ke ini ẹkopde ke mmimọ idikwe aba enye.—Utom 20:17, 29, 30, 36-38.
20. Nso ke eti ufan edinam?
20 Nti ufan isitakke ke ndibọbọ item kpọt, edi ẹsinyụn̄ ẹnọ ufan mmọ item n̄ko. Emi iwọrọke ke ana inọhọ ke mbubehe owo. (1 Thess. 4:11) Akpana iti n̄ko ke nnyịn owo kiet kiet ‘iyanam ibat iban̄a idem nnyịn inọ Abasi.’ (Rome 14:12) Edi edieke ufan okụtde ke ufan ọtọn̄ọ ndidụk idiọk afan̄, m̀mê ke ọmọn̄ odụk, eti ufan iditreke nditi enye se Jehovah ọdọhọde. (1 Cor. 7:39) Ke uwụtn̄kpọ, nso ke akpanam edieke ọfiọkde ke ufan fo emi mîdọhọ ndọ ke ọtọn̄ọ ndiyom ima ye owo ererimbot? Ndi oyodop uyo mbak ufan mbufo edibiara? Mîdịghe nso ke akpanam edieke ọdọhọde ke se enye anamde ifọnke, edi enye ọdọhọ ke mbubehe fo edi oro? Eti ufan ayanam mbiowo ẹn̄wam ufan esie emi odụkde idiọk afan̄. Oyom owo enyene uko man ekeme ndinam oro. Fiọk ete ke ufan mbon oro ẹnen̄erede ẹma Jehovah isibiarake usọp usọp ntre.
21. Nso ke kpukpru nnyịn isinam ndusụk ini, ndien ntak emi ikpenen̄erede ima mme ufan nnyịn ke esop?
21 Kot Colossae 3:13, 14. Imekeme ndidue mme ufan nnyịn ndusụk ini, mmọ n̄ko ẹkeme ndidue nnyịn mîdịghe ẹtịn̄ se iyatde nnyịn esịt. James ọkọdọhọ ke ‘kpukpru nnyịn imesinam ndudue.’ (Jas. 3:2, Edisana Ŋwed Abasi Ibom) Ntre, idịghe nte ke nti ufan ididuehe kiet eken-o, edi mmọ ẹsinyịme ndifen kiet eken ke ofụri esịt. Ntak edi oro enen̄erede ọfọn isineme nneme in̄wan̄-in̄wan̄ ye mme ufan nnyịn, isinyụn̄ ifen mmọ ke ofụri esịt. Ndinyene utọ ima emi eyenen̄ede ‘ọbọp nnyịn adian kiet.’
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
• Didie ke ikeme ndinyene nti ufan?
• Ini ewe ke ẹkpetre ndidụk ndụk ye owo?
• Nso ke ikpanam man ika iso inyene inyụn̄ idi nti ufan?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 18]
Nso ikanam Ruth ye Naomi ẹdi itai ye aban̄?
[Ndise ke page 19]
Ndi emesima ndikama isenowo?