Ka Iso Kop Idatesịt ke Eyo Afanikọn̄ Emi
Ka Iso Kop Idatesịt ke Eyo Afanikọn̄ Emi
“Kpukpru mmọ eke ẹbuọtde idem ye [Jehovah] ẹyedat esịt: mmọ ẹyedara ke nsinsi.”—PS. 5:11.
1, 2. (a) Nso idi ndusụk n̄kpọ oro ẹsinamde enyịn enen̄ede anan owo mfịn? (b) Nso ke ata mme Christian ẹyọ ke ẹsiode afanikọn̄ oro esịmde kpukpru owo ẹfep?
AFANIKỌN̄ oro esịmde kpukpru owo esitiene esịm Mme Ntiense Jehovah. Ekọn̄, ubiatibet, ye mme afanikọn̄ eken ẹsisịm ediwak ikọt Abasi. Mme oto-obot afanikọn̄, unana, udọn̄ọ, ye n̄kpa, ẹsinam enyịn enen̄ede anan owo. Apostle Paul ama etịn̄ nnennen nnennen se iwọrọde owo ete: “Nnyịn imọfiọk ite ofụri ubonowo ke omụm mmụm ọtọkiet onyụn̄ odu ke ubiak ọtọkiet tutu esịm emi.” (Rome 8:22) N̄kpọ en̄wen oro mîyakke nnyịn iduọk odudu edi unana mfọnmma. Emi ekeme ndinam itịn̄ se Edidem David eketịn̄de ete: “Mme idiọk ido mi ẹmefụk mi ke ibuot: mmọ ẹtie nte edidobi mbiomo, ke ẹdobi ẹkan mi.”—Ps. 38:4.
2 Ke ẹsiode afanikọn̄ oro esịmde kpukpru owo ẹfep, ata mme Christian ẹbiom ndamban̄a eto ndutụhọ ẹsan̄a. (Luke 14:27) Mme owo ẹsua ẹnyụn̄ ẹkọbọ mbet Jesus kpa nte ẹkenamde ye enye. (Matt. 10:22, 23; John 15:20; 16:2) Mmọdo, nte isụk itiede ibet mme edidiọn̄ oro idibọde ke obufa ererimbot, ana inyene ime inyụn̄ inen̄ede isịn ukeme itiene Christ.—Matt. 7:13, 14; Luke 13:24.
3. Isan̄a didie ifiọk ke Christian inyeneke ndikụt afanikọn̄ ke ofụri eyouwem mbemiso anamde se inemde Abasi esịt?
3 Ndi ikọ ọwọrọ ke ata mme Christian inyeneke ndikop idatesịt ke baba usụn̄ kiet? Ndi ọwọrọ ke ana ifọfụhọ tutu Christ ọtọn̄ọ ntak edi? Baba, Jehovah oyom ikop idatesịt nte itiede ibet ini emi enye edisude un̄wọn̄ọ esie. Ediwak itie ke Bible ẹwụt ke ikọt Abasi ẹdi mbon oro ẹkopde idatesịt. (Kot Isaiah 65:13, 14.) Psalm 5:11 ọdọhọ ke “kpukpru mmọ eke ẹbuọtde idem ye [Jehovah] ẹyedat esịt: mmọ ẹyedara ke nsinsi.” Ke akpanikọ, imekeme ndikop idatesịt inyụn̄ inyene ifụre idem ke ererimbot afanikọn̄ emi. Ẹyak ise nte Bible ekemede ndin̄wam nnyịn iyọ afanikọn̄ edi isụk ika iso ikop idatesịt.
Jehovah Edi “Abasi Inemesịt”
4. Esitie Abasi didie ke idem ke ini ẹsọn̄de ibuot ye enye?
4 Da Jehovah ke uwụtn̄kpọ. Enye edi Ata Ọkpọsọn̄ Abasi emi odudu esie akande kpukpru se idude ke ekondo. Enye inanake n̄kpọ ndomokiet inyụn̄ iyomke un̄wam ito owo ndomokiet. Kpa ye oro Jehovah enyenede akaka odudu ntem, anaedi ama enen̄ede abiak enye ke ini kiet ke otu nditọ esie eke spirit ọkọsọn̄de ibuot akabade edi Satan. Kere n̄ko nte eketiede enye ke idem ke ini ndusụk angel ẹketienede Satan ẹsọn̄ ibuot. Kere n̄ko nte akabiakde Abasi ke ini Adam ye Eve, kpa mfọnn̄kan n̄kpọ oro enye okobotde ke isọn̄, ẹketienede ẹsọn̄ ibuot ye enye. Tọn̄ọ oro, ata ediwak nditọ Adam imaha ndisụk ibuot nnọ Jehovah.—Rome 3:23.
5. Nso isinen̄ede ibiak Jehovah?
5 Nsọn̄ibuot oro Satan ọkọtọn̄ọde ke akaka iso. Ke isua 6,000 idahaemi, Jehovah okụt nte mme owo ẹkponode ndem, ẹnamde afai, ẹwotde owo, ẹnamde idan̄ ke oburobụt usụn̄. (Gen. 6:5, 6, 11, 12) Adianade do, enye esikop nte mme owo ẹsude ata idiọk nsu ẹnyụn̄ ẹkam ẹsụn̄i enye. Idem ata ikọt Abasi ẹsikam ẹnam se idiọkde enye esịt ndusụk ini. Bible etịn̄ nte oro eketịbede ini kiet ete: “Adan̄a didie ke mmọ ẹkemiom enye ke wilderness, ẹnyụn̄ ẹyat enye esịt ke desert! Ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ ntak ẹdomo Abasi, ẹnyụn̄ ẹsuene Edisana Abasi Israel.” (Ps. 78:40, 41) Esinen̄ede abiak Jehovah ke ini ikọt esie ẹkpọn̄de enye. (Jer. 3:1-10) Imọfiọk ke idiọkn̄kpọ etịbe kpukpru usen, edi esinen̄ede abiak Jehovah ini ekededi oro idiọkn̄kpọ etịbede.—Kot Isaiah 63:9, 10.
6. Abasi esinam didie n̄kpọ ke ini afanikọn̄ etịbede?
6 Kpa ye oro ndiọi n̄kpọ esibiakde Jehovah, emi isikpanke enye ndinam se enye akaduakde. Ke ini afanikọn̄ etịbede, Jehovah esisọp anam n̄kpọ mbak afanikọn̄ oro edika anyan akaha. Enye esinam n̄kpọ n̄ko man uduak esie okposu ke akpatre. Emi anam enye aka iso adat esịt ke adan̄aemi enye etiede ebet ini emi kpukpru owo ẹdikụtde ke imọ ikpọn̄-ikpọn̄ idot ndikara, kpa ini emi enye edidiọn̄de ikọt esie oro ẹsọn̄ọde ẹda ye enye. (Ps. 104:31) Ih, kpa ye ofụri esuene oro ẹsuenede Jehovah, enye osụk edi “Abasi inemesịt.”—1 Tim. 1:11; Ps. 16:11.
7, 8. Didie ke ikpekpebe Jehovah ke ini isobode afanikọn̄?
7 Imọfiọk ke nnyịn ikemeke ndikọk mfịna nte Jehovah. Edi imekeme ndikpebe nte enye esinamde n̄kpọ ke ini isobode afanikọn̄. Idụhe owo emi mîsifụhọke ke ini idiọkn̄kpọ etịbede, edi ikpanaha ifụhọ ke nsinsi. Sia Jehovah okobotde nnyịn ke mbiet esiemmọ, enye ọnọ nnyịn ifiọk ye ikike oro ikemede ndida ndụn̄ọde mfịna oro inyenede nnyụn̄ nnam se ikemede man ise iban̄a mfịna oro.
8 Edi akpan n̄kpọ kiet oro edin̄wamde nnyịn iyọ afanikọn̄ uwem emi edi ndifiọk ke odu n̄kpọ emi nnyịn mîkemeke ndinyan̄a, ọkpọkọm itịme nte itetịme. Nditie mfịna idem mban̄a mme utọ n̄kpọ oro etie nte ndiduọk inụn̄ ke nsia ebiọn̄, onyụn̄ akam ekeme ndinọ owo afanikọn̄ en̄wen, inyụn̄ iyakke owo aka iso okop idatesịt oro n̄kpọ Abasi esinamde owo okop. Ke ama akanam kpukpru se ekemede man ọkọk mfịna, ufọn idụhe ndiwot idem, m̀mê ndisụk ntie n̄kere mfịna oro; nam n̄kpọ en̄wen oro enyenede ufọn. Mbụk Bible oro iyomde ndibụk mi ayanam emi enen̄ede an̄wan̄a fi.
Eti Ibuot Ọfọn
9. Didie ke Hannah akanam n̄kpọ nte enyene-ibuot owo?
9 Kere se iketịbede inọ Hannah, eka prọfet Samuel. Enye ekedi ada, ndien emi ama anam enye enen̄ede ofụhọ. Ẹma ẹsisak enye ada ẹnyụn̄ ẹmiom enye. Ndusụk ini, esịt ama esiduọ enye tutu enye editua eyet eyet, idiaha udia. (1 Sam. 1:2-7) Isan̄ kiet emi enye akakade edisana ebiet Jehovah, ‘esịt ama ọdiọk Hannah, enye onyụn̄ ekpe Jehovah ubọk, onyụn̄ atua ọkpọsọn̄ eyet.’ (1 Sam. 1:10) Ke enye ama akan̄wan̄a esịt esie ọnọ Jehovah, Eli akwa oku ama edidọhọ enye ete: “Nyọn̄ ke ifụre: ndien Abasi Israel osụk ọnọ fi eben̄e emi afo ekeben̄ede enye.” (1 Sam. 1:17) Ke emi, Hannah ama okụt ke imanam kpukpru se owo okponyụn̄ anamde. Se iketịbede inọ enye ama akan ukeme esie. Ntre, Hannah ama anam n̄kpọ nte enyene-ibuot owo. Mma mbon ama adaha “ọnyọn̄ esiemmọ, onyụn̄ adia n̄kpọ, ndien iso ifụhọke aba enye.”—1 Sam. 1:18.
10. Nso ke Paul akanam ke ini ekenyenede mfịna oro enye mîkekemeke ndikọk?
10 Se apostle Paul okonyụn̄ anamde edi oro ke ini okosobode afanikọn̄. Ama enyene n̄kpọ oro akafịnade enye etieti. Enye okokot mfịna emi “n̄kukịm ke obụkidem.” (2 Cor. 12:7) Se ededi oro enye ekedide, Paul ama anam se enye ekekemede nditre afanikọn̄ emi, onyụn̄ ọdọhọ Jehovah anyan̄a imọ. Ikafan̄ ke Paul ekekpe Jehovah ubọk aban̄a emi? Ikata. Ke Paul ama ekekpe Abasi ubọk ọyọhọ ikata, Abasi ama ọdọhọ enye ke imọ idisioho enye ‘n̄kukịm oro ke obụkidem’ ke utịbe utịbe usụn̄. Sia Paul mîkenyeneke aba se akpanamde aban̄a emi, ete mbon ama emen ekikere esie efep do, akabade ekere nte ikpanamde utom Jehovah ọyọhọ ọyọhọ.—Kot 2 Corinth 12:8-10.
11. Didie ke akam ye n̄kpeubọk ẹkeme ndin̄wam nnyịn ke ini afanikọn̄?
11 Emi iwọrọke ke akpana itre ndisian Jehovah mfịna nnyịn ke akam. (Ps. 86:7) Utu ke oro, Ikọ Abasi ọdọhọ nnyịn ete: “Ẹkûtịmede esịt ke baba n̄kpọ kiet, edi ke kpukpru n̄kpọ ẹda akam ye n̄kpeubọk ọkọrọ ye ekọm ẹsian Abasi eben̄e mbufo.” Nso ke Jehovah edinam? Itien̄wed oro aka iso ete: “Ndien emem Abasi emi akande kpukpru ekikere eyekpeme esịt mbufo ye ukeme ukeren̄kpọ mbufo ke Christ Jesus.” (Phil. 4:6, 7) Ih, Jehovah ekeme nditre ndimen mfịna nnyịn mfep, edi enye iditreke ndibọrọ akam nnyịn ke ndikpeme ukeme ukeren̄kpọ nnyịn. Emi ayanam esịt nnyịn enen̄ede ana sụn̄, onyụn̄ anam ikụt ke ifọnke ndika iso ntịmede esịt ke se ima ikasasian Abasi ke akam.
Dat Esịt Ndinam Uduak Abasi
12. Ndikop iduọesịt mbịghi ọdiọk didie?
12 Mme N̄ke 24:10 ọdọhọ ete: “Esịt ama ọduọ fi ke usen ukụt, odudu fo akabade ekpri.” N̄ke en̄wen ke Bible ọdọhọ ete: “Mfụhọ obụn̄ spirit owo.” (N̄ke 15:13) Esịt esiduọ ndusụk Christian tutu mmọ ẹtre ndikot Bible nnyụn̄ ntie n̄kere se ẹkotde. Akam mmọ ẹsitọn̄ọ nditie eto eto, mmọ ẹnyụn̄ ẹkeme nditọn̄ọ ndidian̄ade ntie ke idemmọ, idianke aba idem ye nditọete eken. Omokụt do ke ndikop iduọesịt mbịghi akam ekeme ndiwot owo.—N̄ke 18:1, 14.
13. Nso ke ikpanam man ikan mfụhọ inyụn̄ ika iso ikop idatesịt?
13 Ndifiọk ke itọn̄ ama odu uwem, ọkọn̄ọ n̄kwa ayanam iwụk ekikere nnyịn ke mme n̄kpọ oro ẹkemede ndinọ nnyịn idatesịt. David ekewet ete: “Mmama ndinam se afo amade, O Abasi mi, mbet fo ẹnyụn̄ ẹdu mi ke esịt.” (Ps. 40:8) Ikpanaha idedei itre ndikpono Abasi ke ini afanikọn̄. Ke akpanikọ, se ikemede ndinam owo akan mfụhọ edi ndika iso nnam se isinọde enye inemesịt. Jehovah ọdọhọ ke ndikot Ikọ imọ nnyụn̄ ndụn̄ọde enye kpukpru ini ayanam ikop idatesịt. (Ps. 1:1, 2; Jas. 1:25) Imesikot ‘ndinem ikọ’ emi ẹkemede ndinọ nnyịn nsịnudọn̄ nnyụn̄ nnam esịt adat nnyịn ke Edisana N̄wed Abasi, inyụn̄ ikokop ke ini idụkde mme mbono esop.—N̄ke 12:25; 16:24.
14. Ewe un̄wọn̄ọ Jehovah ọnọ nnyịn idatesịt idahaemi?
14 Abasi ọnọ nnyịn ekese ntak ndikop idatesịt. Enye ndin̄wọn̄ọ ndinyan̄a nnyịn enen̄ede anam ikop idatesịt. (Ps. 13:5) Imọfiọk ke se ededi oro etịbede ọnọ nnyịn idahaemi, ke Abasi iditreke ndinyan̄a mbon oro ẹyomde enye ke ofụri esịt. (Kot Ecclesiastes 8:12.) Prọfet Habakkuk esịn ke uyo oro ete: “Koro eto fig mîdiseheke, baba mfri mîdinyụn̄ idụhe ke mme vine: mbun̄wụm olive oyonyụn̄ okpu, in̄wan̄ idinyụn̄ idụkke udia; n̄kpri ufene ẹyetre ke ebiet ufene, baba enan̄ kiet idinyụn̄ idụhe ke ufọk enan̄. Ndien ami nyadara Jehovah, nyebre mban̄a Abasi edinyan̄a mi.”—Hab. 3:17, 18.
“Ọfọfọn Ọnọ Mbon Eke Jehovah Edide Abasi Mmọ”
15, 16. Siak ndusụk enọ Abasi oro ẹkemede ndinọ nnyịn idatesịt nte itiede ibet mme edidiọn̄ ini iso.
15 Ke adan̄aemi itiede ibet utịbe utịbe ini iso, Jehovah oyom nnyịn ikop inem nti n̄kpọ oro enye ọnọde nnyịn idahaemi. Bible ọdọhọ ete: “Mmọfiọk nte ke baba eti n̄kpọ kiet idụhe mmọ ke esịt, ke mîbọhọke owo ndidat esịt, nnyụn̄ nnam se ifọnde ke uwem esie. Ndien n̄ko ama edi kpukpru owo eke ẹdiade n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄de, ẹnyụn̄ ẹkụtde eti n̄kpọ ke kpukpru ọkpọsọn̄ utom mmọ, emi onyụn̄ edi enọ Abasi.” (Eccl. 3:12, 13) ‘Ndinam se ifọnde,’ nte itien̄wed emi etemede, esịne ndinam nti n̄kpọ nnọ mme owo. Jesus ọkọdọhọ ke inemesịt okpon ke ndinọnọ akan ke ndibọbọ. Ndifọn ido ye ebe m̀mê ye n̄wan nnyịn, mfọn ye nditọ, ye mme ete ye eka, ọkọrọ ye mme iman eken esinen̄ede ọnọ owo idatesịt. (N̄ke 3:27) Ndifọn ido, ntat ubọk, nnyụn̄ mma ndifen nnọ nditọete nnyịn esinọ idatesịt n̄ko onyụn̄ enem Jehovah esịt. (Gal. 6:10; Col. 3:12-14; 1 Pet. 4:8, 9) N̄ko ndinam utom nnyịn ke ofụri esịt esinen̄ede ọnọ owo idatesịt.
16 Itien̄wed Ecclesiastes oro ikokotde ke enyọn̄ emi asiak n̄kpri n̄kpọ oro ẹsinamde owo okop inemesịt, utọ nte edidia udia nnyụn̄ n̄n̄wọn̄ n̄kpọ. Ke akpanikọ, idem ọkpọkọm isobo idomo, se ededi oro Jehovah ọnọde nnyịn ekeme ndisụk nnọ nnyịn idatesịt. N̄ko-n̄ko, esinem nnyịn onyụn̄ anam nnyịn uten̄e ndikụt ndiye n̄kpọ-obot oro Abasi ọnọde nnyịn ke mfọn, utọ nte ediye usoputịn, ndiye aya, ye ikpọ obot, ye mme utịbe utịbe n̄kpọ-obot eken. Ke ini itiede ikere iban̄a mme n̄kpọ emi, emi esinam inen̄ede ima Jehovah ke ndinọ nnyịn kpukpru nti n̄kpọ emi.
17. Idisan̄a didie ibọhọ kpukpru ukụt nnyịn, edi nso ke ida idọn̄ idem esịt idahaemi?
17 Ke akpatre, edieke imade Abasi, ikopde item esie, inyụn̄ ibuọtde idem ke uwa ufak Christ, iyọbọhọ kpukpru afanikọn̄ oro unana mfọnmma esịnde nnyịn inyụn̄ ikop idatesịt ke nsinsi. (1 John 5:3) Edi ke emi, imokop ndọn̄esịt ndifiọk ke Jehovah enen̄ede ọfiọk kpukpru se isobode. David ekewet ete: “Ima fo eyenem onyụn̄ adat mi esịt: emi afo okụtde ukụt mi; onyụn̄ ọfiọkde ndutụhọ esịt mi.” (Ps. 31:7) Ima anam Jehovah ebiere ndisio nnyịn ke ukụt.—Ps. 34:19.
18. Ntak emi ikọt Abasi ẹkpesidatde esịt-e?
18 Ẹyak ikpebe Jehovah, Abasi inemesịt, nte itiede ibet ini emi un̄wọn̄ọ esie edisude. Ikpanaha iyak editịmede esịt owot nnyịn ke n̄kan̄ eke spirit. Ke ini inyenede mfịna, akpana inam n̄kpọ ye eti ibuot. Jehovah ayan̄wam nnyịn imụm idem ikama onyụn̄ ọnọ nnyịn odudu ndinam se ededi oro ikemede mbak afanikọn̄ oro isobode edikam emen nnyịn emen. Ẹyak idat esịt ke kpukpru nti n̄kpọ oro Jehovah ọnọde nnyịn—edide eke obụk m̀mê eke spirit. Edieke isan̄ade ikpere Abasi, nnyịn iditreke ndikop idatesịt koro Bible ọdọhọ ke “ọfọfọn ọnọ mbon eke Jehovah edide Abasi mmọ.”—Ps. 144:15.
Nso ke Afo Ekpep?
• Didie ke ikeme ndikpebe Jehovah ke ini isobode afanikọn̄?
• Didie ke ndinam n̄kpọ ye eti ibuot ekeme ndin̄wam nnyịn ke ini afanikọn̄?
• Didie ke ndinam uduak Abasi ekeme ndinọ nnyịn idatesịt ke ini afanikọn̄?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Mme ndise ke page 16]
Ndiọi n̄kpọ oro ẹtịbede esibiak Jehovah
Ebiet Ẹdade N̄kpọ Ẹto]
© G.M.B. Akash/Panos Pictures
[Mme ndise ke page 18]
Jehovah ọnọ nnyịn se idinamde ika iso ikop idatesịt