Ndidi Inyene Jehovah Edi Mfọnido Oro Owo Mîdotke

“Nnyịn idi eke Jehovah.”—ROME 14:8.

1, 2. (a) Nso ifet ke inyene? (b) Ewe mbụme ke idibọrọ?

NSO akwa ifet ke Jehovah ọkọnọ idụt Israel ntem ke ini enye ọkọdọhọde mmọ ẹte: “Mbufo ẹyedi ndien akpan inyene mi ẹkan kpukpru obio”! (Ex. 19:5) Mfịn n̄ko, mbon esop Abasi ẹdi inyene Jehovah. (1 Pet. 2:9; Edi. 7:9, 14, 15) Ke akpanikọ, imekeme ndidi inyene Jehovah ke nsinsi.

² Ke adianade ye ndidi akwa ifet, ndidi inyene Jehovah asan̄a ye mbiomo n̄ko. Edi owo ekeme ndikere ete, ‘Ndi nyekeme ndinam se Jehovah oyomde nnam? N̄kpedue nnam idiọkn̄kpọ, ndi Abasi iditopke mi iduọk? Ndi ndidi inyene Jehovah ayakam ayak nnyene aba ifụre?’ Mbemiso ibọrọde mme mbụme emi, ẹyak ibọrọ kan̄a ata akpan mbụme en̄wen, oro edi: Nso idi ufọn edidi inyene Jehovah?

Ndidi Inyene Jehovah Anam Owo Okop Idatesịt

3. Nso ufọn ke Rahab ọkọbọ ke ndikebiere ndinam n̄kpọ Jehovah?

³ Ndi mbon oro ẹdide inyene Jehovah ẹbọ ufọn ẹto oro? Kere se iketịbede inọ Rahab, n̄wan akpara emi okodụn̄de ke Jericho. Anaedi mmọ ẹkesikpono mbukpo abasi Canaan. Edi ke ini enye okokopde nte Jehovah akanamde Israel ẹkan ediwak idụt, enye ama edifiọk ke Jehovah edi ata Abasi. Ntre, enye ama enyịme ndikpeme ikọt Abasi kpa ye oro  akpakadade enye ibuot, onyụn̄ ayak uwem esie esịn mmọ ke ubọk. Bible ọdọhọ ete: “Nte owo ikabatke n̄ko Rahab akpara oro ke edinen ebe ke utom, ke enye ama akatat ubọk adara mme isụn̄utom oro onyụn̄ osion̄o mmọ anam ẹsan̄a ke usụn̄ efen ẹnyọn̄ọ?” (Jas. 2:25) Kere ban̄a ufọn oro enye ọkọbọde ke ini enye akakabarede edi kiet ke otu ndisana ikọt Abasi, emi ẹkedade Ibet Abasi ẹkpep nte ẹkpemade ima ẹnyụn̄ ẹnam se inende. Kere n̄ko nte esịt ekenemde enye ndikọkpọn̄ akani usụn̄ uwem esie. Enye ama ọdọ eyen Israel onyụn̄ aman Boaz emi enye ọkọbọkde akabade edi ata owo Abasi.—Josh. 6:25; Ruth 2:4-12; Matt. 1:5, 6.

4. Nso ufọn ke Ruth akadia ke ndikebiere ndinam n̄kpọ Jehovah?

⁴ Ruth emi okotode Moab ama onyụn̄ ebiere ndinam n̄kpọ Jehovah. Anaedi enye ekesikpono Chemosh ye mme abasi Moab eken. Edi enye ama edifiọk ke Jehovah edi ata Abasi, onyụn̄ ọdọ eyen Israel emi ekefehede edidịbe ke idụt mmọ. (Kot Ruth 1:1-6.) Ekem, ke ini Ruth ye Orpah an̄wan eyeneka ebe esie ẹkesan̄ade ye Naomi eka ebe mmọ ẹnyọn̄ọ Bethlehem, Naomi ama ekpe mmọ ubọk ete ẹfiak ẹnyọn̄ọ obio mmọ, ke idimemke mmọ ndidi ndidụn̄ọ ke esenidụt. Orpah ama “ọnyọn̄ etiene orụk esie, ye mme abasi esie,” edi Ruth ikenyịmeke ndinyọn̄. Enye ama anam n̄kpọ ndiwụt ke imenyene mbuọtidem inyụn̄ ifiọk enye emi imọ iyomde ndinam n̄kpọ esie. Enye ọkọdọhọ Naomi ete: “Kûkpe mi ubọk, ete nnyọn̄ n̄kpọn̄ fi, ntre nditiene fi: koro nyaka ke ebiet eke afo akade; nyonyụn̄ ndụn̄ ke ebiet eke afo odụn̄de: orụk fo eyedi orụk mi, Abasi fo oyonyụn̄ edi Abasi mi.” (Ruth 1:15, 16) Ruth ndikebiere ndinam n̄kpọ Jehovah ama anam enye adia ufọn Ibet oro Abasi akanamde ọnọ mme ebeakpa, mme ubuene, ye mbon oro mîkenyeneke isọn̄. Jehovah ama anam enye okop idatesịt, ekpeme onyụn̄ anam enye enyene ifụre.

5. N̄kpọ etie didie ye mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ẹnam n̄kpọ Jehovah?

⁵ Ekeme ndidi ọmọfiọk ndusụk mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ẹnam n̄kpọ Jehovah ke ẹma ẹkeyak idem ẹnọ enye ke ediwak isua. Bụp mmọ ufọn oro mmọ ẹdiade ke ndinam n̄kpọ Jehovah. Okposụkedi emi mîdụhe eke mînyeneke mfịna, se nnyịn ikụtde enen̄ede owụt ke se andiwet psalm eketịn̄de edi ata akpanikọ. Enye ọkọdọhọ ete: “Ọfọfọn ọnọ mbon eke Jehovah edide Abasi mmọ.”—Ps. 144:15.

Jehovah Idọhọke Inam Se Nnyịn Mîkemeke

6. Ntak emi nnyịn mîkpekereke ke nnyịn idikemeke ndinam se Jehovah ọdọhọde inam-a?

⁶ Emekeme ndikere m̀mê eyekeme ndinam se Jehovah oyomde anam. Edi mmemmem n̄kpọ owo ndikere ke imọ idikemeke ndisan̄a utom nnọ Abasi, nnịm ibet esie, nnyụn̄ ntịn̄ ikọ ke ibuot esie. Ke uwụtn̄kpọ, ke ini Jehovah ọkọdọn̄de Moses utom ọnọ nditọ Israel ye edidem Egypt, enye ekekere ke imọ idikemeke.  Idịghe nte ke Jehovah ọkọdọn̄ Moses se ikponde ikan enye. Jehovah ama ‘eteme enye se edinamde.’ (Kot Exodus 3:11; 4:1, 10, 13-15.) Moses ama enyịme ndibọ un̄wam emi, ndien emi ama anam enye anam se Abasi ọkọdọn̄de enye ye idatesịt. Kpasụk ntre, Jehovah idọn̄ke nnyịn se isọn̄de ikan nnyịn. Enye ọfiọk ke nnyịn ifọnke ima, onyụn̄ ọdọn̄ enye ndin̄wam nnyịn. (Ps. 103:14) Nditiene Jesus nnam n̄kpọ Jehovah akam enenem, ikakke-kak owo, sia enye anam mme owo ẹbọ ufọn onyụn̄ adat Jehovah esịt. Jesus ọkọdọhọ ete: “Ẹtiene mi, . . . ndien nyọnọ mbufo nduọkodudu. Ẹmen ọkpọnọ mi ẹkọn̄ọ ke itọn̄ mbufo ẹnyụn̄ ẹkpebe mi, koro ami mmenyene ifụre ifụre ido nnyụn̄ nsụhọde esịt.”—Matt. 11:28, 29.

7. Ntak emi ekpenịmde ke Jehovah ayan̄wam fi anam se imọ idọn̄de fi?

⁷ Jehovah iditreke ndinọ nnyịn ndọn̄esịt oro iyomde ama akam edi imọbuọt idem ke enye. Ke uwụtn̄kpọ, etie nte Jeremiah ikedịghe owo emi ekemede ndida owo ke iso ntịn̄ ikọ. Ntre ke ini Jehovah ọkọdọhọde enye edi prọfet imọ, Jeremiah ọkọdọhọ ete: “Aha, Ọbọn̄ Jehovah! sese, mfiọkke nditịn̄ ikọ: koro ami ndide eyenọwọn̄.” Enye ama akam ọdọhọ nte ini akakade ete: “[Ntịn̄ke aba ikọ] ke enyịn̄ esie.” (Jer. 1:6; 20:9) Edi ke Jehovah ama ekesịn udọn̄ ọnọ enye, Jeremiah ama ekeme ndikwọrọ etop oro owo mîkamaha ke ofụri isua 40. Jehovah ama esitịn̄ ikọ emi ndien ndien ndisịn udọn̄ nnọ enye, ete: “Koro ami ndude ye afo ndinyan̄a fi.”—Jer. 1:8, 19; 15:20.

8. Nso ke ikpanam ndiwụt ke imọbuọt idem ye Jehovah?

⁸ Kpa nte Jehovah ọkọsọn̄ọde Moses ye Jeremiah idem, enye ekeme ndin̄wam nnyịn inam se enye oyomde mme Christian ẹnam mfịn. Akpan n̄kpọ edi ndibuọt idem ke Abasi. Bible ọdọhọ ete: “Buọt idem fo ye Jehovah ke ofụri esịt fo; ndien kûberi edem ke asian fo. Diọn̄ọ enye ke kpukpru usụn̄ fo, ndien enye eyenen̄ede usụn̄ fo enịm.” (N̄ke 3:5, 6) Nnyịn iwụt ke imọbuọt idem ye Jehovah edieke inyịmede ndinam se Bible ye esop esie ẹtemede. Edieke iyakde Jehovah ada nnyịn usụn̄, idụhe se idikpande nnyịn ndika iso nnam akpanikọ nnọ enye.

Jehovah Ese Aban̄a Mme Asan̄autom Esie Kiet Kiet

9, 10. Nso orụk ukpeme ke Abasi ọn̄wọn̄ọ ndinọ nnyịn ke Psalm ọyọhọ 91?

⁹ Ke ini ẹkerede ndiyak idem nnọ Jehovah, anaedi ndusụk owo ẹma ẹkere se iditịbede edieke inamde idiọkn̄kpọ, m̀mê Jehovah oyotop mmimọ ọduọk. Edi n̄kpọ inemesịt ndifiọk ke Jehovah ọnọ nnyịn kpukpru se iyomde mbak n̄kpọ edibiat ọsọn̄urua itie ebuana oro inyenede ye enye. Ẹyak ise nte Psalm ọyọhọ 91 owụtde emi.

¹⁰ Psalm oro ọtọn̄ọ ntem: “Owo eke etiede ke ndịbe ebiet Ata Edikon̄, ke odụn̄ ke mfụt Ata Ọkpọsọn̄. Nyọdọhọ Jehovah, nte, Ubọhọ mi, ye ọkpọsọn̄ ebiet mi; Abasi mi, nyọbuọt idem mi ye enye. Koro enye oyosio fi ke afia ata-ikọt.” (Ps. 91:1-3) Omokụt do ke Abasi ọn̄wọn̄ọ ndikpeme mbon oro ẹmade enye ẹnyụn̄ ẹbuọtde idem ye enye. (Kot Psalm 91:9, 10a, 14.) Nso ukpeme ke Abasi ọn̄wọn̄ọ ndinọ nnyịn? Imọfiọk ke Jehovah ama ekpeme ndusụk mme asan̄autom esie ke eset ke ata ata usụn̄, ndien ndusụk ini, enye akanam emi mbak n̄kpọ edinam ubon oro Messiah edimanade. Edi enye ama ayak ẹsịn ediwak mme anam-akpanikọ asan̄autom esie eken ke ufọk-n̄kpọkọbi, ẹtụhọde ndusụk, ẹnyụn̄ ẹwowot mmọ eken ke ata ibak ibak usụn̄ man ẹtre ndinam n̄kpọ Abasi. (Heb. 11:34-39) Ukpeme eke spirit oro Jehovah ọkọnọde mmọ akanam mmọ ẹyọ kpukpru oro uko uko ẹnyụn̄ ẹka iso ẹnam n̄kpọ esie. Mmọdo, Psalm ọyọhọ 91 etịn̄ aban̄a ukpeme eke spirit.

11. Nso idi “ndịbe ebiet Ata Edikon̄,” ndien mmanie ke Abasi edịp do?

¹¹ “Ndịbe ebiet Ata Edikon̄” oro andiwet psalm etịn̄de aban̄a mi edi ndamban̄a ebiet  emi Jehovah edịpde ikọt esiemmọ. Idụhe n̄kpọ ndomokiet oro ekemede ndibiat mbuọtidem mbon oro ẹdụn̄ọde ke ndamban̄a tent Abasi emi nnyụn̄ nnam mmọ ẹtre ndima Abasi. (Ps. 15:1, 2; 121:5) Ẹkọt enye ndịbe ebiet sia mbon oro mînịmke ke akpanikọ ifiọkke ke utọ ebiet oro do. Mi ke Jehovah edịp mbon emi ẹdọhọde enye ẹte: ‘Afo edi Abasi mi, nyọbuọt idem mi ye afo.’ Edieke isọn̄ọde idu ke ndịbe ebiet emi, ufọn idụhe ndifịna idem ntie n̄kere m̀mê iyọduọ idụk afia Satan, kpa enye emi Bible okotde “ata-ikọt.”

12. Nso ye nso idomo ndibiat itie ebuana nnyịn ye Abasi?

¹² Nso ye nso idomo ndibiat ọsọn̄urua itie ebuana nnyịn ye Abasi? Andiwet psalm ama asiak mmọ ediwak. Ndusụk ẹdi “idiọk udọn̄ọ eke asan̄ade ke ekịm; ye nsobo eke abiatde ke ufọt uwemeyo.” (Ps. 91:5, 6) “Ata-ikọt” emi omụm ediwak mbon oro mîyomke ndausụn̄ Abasi. (2 Cor. 11:3) Enye omụm mbon eken ke ndinam mmọ ẹdiọk itọn̄, ẹkohode idem, ẹnyụn̄ ẹma inyene. Onyụn̄ ada ufreidụt, ukpepn̄kpọ edito ke unam mforo owo, ye nsunsu ido ukpono abian̄a mmọ eken. (Col. 2:8) Enye anam ediwak owo ẹnam oburobụt idan̄. Utọ ndiọi udọn̄ọ eke spirit emi anam ata ediwak owo ẹtre ndima Abasi.—Kot Psalm 91:7-10; Matt. 24:12.

Se Akpanamde Mbak N̄kpọ Ndomokiet Edinam Etre Ndima Abasi

13. Didie ke Jehovah ekpeme nnyịn mbak n̄kpọ ndomokiet idibiat idaha eke spirit nnyịn?

¹³ Didie ke Jehovah ekpeme ikọt esie mbak udọn̄ọ eke spirit emi edibe mmọ? Psalm oro aka iso ete: “Enye oyowụk mme angel esie aban̄a fi, ete ẹkpeme fi ke kpukpru usụn̄ fo.” (Ps. 91:11) Mme angel ẹkpeme nnyịn man ikeme ndika iso n̄kwọrọ eti mbụk. (Edi. 14:6) Ke adianade ye mme angel, mbiowo ẹsikpeme nnyịn n̄ko ke ndida N̄wed Abasi n̄kpep nnyịn n̄kpọ mbak ẹdibian̄a nnyịn. Mmọ ẹkeme ndin̄wam owo ekededi oro an̄wanade-n̄wana ndikpọn̄ edu ererimbot emi. (Titus 1:9; 1 Pet. 5:2) “Ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄,” ọnọ nnyịn udia eke spirit oro anamde ifiọk ke ukpepn̄kpọ edito ke unam mforo owo edi nsu. Udia eke spirit emi inyụn̄ iyakke oburobụt ido, inyene ye uwọrọiso, ye ndiọi n̄kpọ eken ẹdọn̄ nnyịn. (Matt. 24:45) Nso in̄wam fi okûduọ udụk ndiọi n̄kpọ emi?

14. Nso ke ikpanam man Abasi ekpeme nnyịn?

¹⁴ Nso ke ikpanam man ika iso idu ke “ndịbe ebiet Ata Edikon̄” mbak n̄kpọ idinam nnyịn? Kpa nte isikpemede idem kpukpru ini mbak idisobo mbabuat unọmọ, ididuọ idụk ubọk mbon n̄wo, m̀mê idimen udọn̄ọ; ntre n̄ko ke ikpaka iso ikpeme mbak n̄kpọ ekededi edibiat itie ebuana nnyịn ye Abasi. Mmọdo, akpana ika iso itiene ndausụn̄ oro Jehovah ọnọde ke mme n̄wed esop esie, ke mme mbono esop ye ke n̄kpri ye ikpọ mbono. Ana inyịme ndibọ item mbiowo n̄ko. Ndikpebe nti edu nditọete nnyịn esin̄wam nnyịn n̄ko. Ke akpanikọ, ndidu ke esop Abasi  anam nnyịn inyene ibuot.—N̄ke 13:20; kot 1 Peter 4:10.

15. Ntak emi inen̄erede inịm ke Jehovah ekeme ndikpeme nnyịn mbak n̄kpọ ekededi edinam itaba mfọn esie?

¹⁵ Nnyịn imenen̄ede inịm ke Jehovah ekeme ndikpeme nnyịn mbak n̄kpọ ekededi edinam itaba mfọn esie. (Rome 8:38, 39) Enye ekpeme esop esie osio ke ubọk mme okopodudu asua, utọ nte mme nsunsu ido ukpono ye mme ukara emi ẹsiyomde ndidian̄ade nnyịn n̄kpọn̄ edisana Abasi nnyịn. Se mmọ ẹsinen̄erede ẹyom edi oro, idịghe ndiwowot nnyịn. Se Jehovah ọn̄wọn̄ọde ọnọ ikọt esie mi edi akpanikọ. Enye ọdọhọ ete: “Baba n̄kpọ ekọn̄ kiet eke ẹbotde ẹban̄a fi idikwe unen.”—Isa. 54:17.

Anie Ọnọ Nnyịn Ifụre?

16. Ntak emi ererimbot mîkemeke ndinọ nnyịn ifụre?

¹⁶ Ndi ndidi inyene Jehovah idiyakke inyene aba ifụre? N̄wan̄ansa-o! Ndidi eke ererimbot mîkam iyakke inyene ifụre. Ererimbot ada nsannsan ọkpọn̄ Jehovah ndien abasi oro akarade enye edi ọbọn̄ ibak emi esịnde owo ke ufụn. (John 14:30) Ke uwụtn̄kpọ, ndutịm uforo ke ererimbot Satan iyakke mme owo ẹnyene ifụre. (Men Ediyarade 13:16, 17 domo.) Ediwak owo ẹdụk ufụn ẹnọ idiọkn̄kpọ n̄ko. (John 8:34; Heb. 3:13) Mmọdo, idem edieke mbon oro mînịmke ke akpanikọ ẹdọhọde ke ndinam se Jehovah asuade ayanam owo enyene ifụre, ebebịghi m̀mê awawara, owo ekededi oro anamde se mmọ ẹtịn̄de oyokụt ke ikabade idụk ufụn inọ idiọkn̄kpọ.—Rome 1:24-32.

17. Nso orụk ubọhọ ke Jehovah ọnọ?

¹⁷ Edi edieke ibuọtde idem ye Jehovah, enye idiyakke n̄kpọ anam nnyịn. Nnyịn inyụn̄ itie nte owo emi ayakde ata eti abiausọbọ asiak enye efịk idịbi emi okoyomde ndiwot enye. Idiọkn̄kpọ oro ikadade-da imana onyụn̄ etie nte efịk idịbi oro ekemede ndiwot owo. N̄kukụre se ikemede ndinyan̄a nnyịn nsio ke nnanenyịn idiọkn̄kpọ emi nnyụn̄ nnam ikeme ndidu uwem ke nsinsi edi ndibuọt idem ke Jehovah ke isọn̄ uwa Christ. (John 3:36) Kpa nte ikemede ndinen̄ede nnyene mbuọtidem ke abiausọbọ ke ini ifiọkde ke enye enen̄ede ọfiọk utom, ntre n̄ko ke idinen̄ede ibuọt idem ke Jehovah edieke inen̄erede ifiọk enye. Ntak edi oro ikpakade iso itịn̄ enyịn ikpep Bible man inen̄ede ima Abasi ke usụn̄ oro mîdiyakke ndịk anam nnyịn ndidi inyene esie.—1 John 4:18.

18. Nso ke Jehovah edinọ mbon oro ẹdide inyene esie?

¹⁸ Jehovah ọnọ kpukpru nnyịn ifụre ndinam se imade. Bible ọdọhọ ete: “Mek uwem, ndien, man afo ye nditọ fo ẹdu uwem: man afo ama Jehovah Abasi fo.” (Deut. 30:19, 20) Enye oyom nnyịn ibiere ke idem nnyịn ndinam n̄kpọ esie man iwụt ke imama imọ. Ndidi inyene edima Abasi nnyịn akam ananam ikop idatesịt, ibọhọ nnyịn ifụre ke usụn̄ ndomokiet.

19. Ntak emi ndidi inyene Jehovah edide mfọnido oro owo mîdotke?

¹⁹ Sia Abasi edide mfọnmma, nnyịn emi idide mme anamidiọk idotke ndidi inyene esie. Mfọnido Abasi oro owo mîdotke anam inyene utọ ifet oro. (2 Tim. 1:9) Ntak edi oro Paul ọkọdọhọde ete: “Edieke nnyịn idude uwem, nnyịn idu inọ Jehovah, ndien edieke nnyịn ikpade, nnyịn ikpa inọ Jehovah. Ke ntre edieke nnyịn idude uwem m̀mê edieke nnyịn ikpade, nnyịn idi eke Jehovah.” (Rome 14:8) Tutu amama, nnyịn idituaha n̄kpọfiọk ndidi inyene Jehovah.

Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?

• Nso idi ufọn edidi inyene Jehovah?

• Ntak emi ikemede ndinam se Abasi oyomde inam?

• Didie ke Jehovah ekpeme ikọt esie?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 8]

Bụp mme asan̄autom Jehovah eken ufọn oro mmọ ẹbọde ke ndidi inyene Jehovah

[Ndise ke page 10]

Didie ke Jehovah ekpeme nnyịn?