Mme Mbụme Ẹtode Mme Andikot

Ndi Ezekiel 18:20, emi ọdọhọde ke “eyen idibiomke ufen ete esie; ete idinyụn̄ ibiomke ufen eyen esie” atuaha ye Exodus 20:5 emi ọdọhọde ke Jehovah ada “ukwan̄n̄kpọ mme ete [odori] nditọ ke idem”?

Baba. Kiet etịn̄ aban̄a ibat emi owo kiet kiet edinamde, enye eken owụt ke nditọ ẹkeme ndibọ ufen ke ntak idiọkn̄kpọ ete m̀mê eka mmọ.

Ezekiel ibuot 18 enen̄ede owụt ke owo kiet kiet ayanam ibat aban̄a idemesie. Ezekiel 18:4 ọdọhọ ke “ukpọn̄ eke anamde idiọk ayakpa n̄kpa.” Nso kaban̄a owo emi “enende, onyụn̄ anamde ikpe ye se inende”? Enye “iditreke ndidu uwem.” (Ezek. 18:5, 9) Mmọdo, ẹkpe ikpe ẹnọ owo kiet kiet emi okponde ekem nditịn̄ ikọ idemesie ‘nte ekemde ye usụn̄ esie.’—Ezek. 18:30.

Se iketịbede inọ Korah emi okotode ubon Levi ekeme ndinam emi enen̄ede an̄wan̄a. Ke ini nditọ Israel ẹkesụk ẹdude ke wilderness, Korah ama ọtọn̄ọ ndiyom ikpọ itie, enye ikamaha aba ifetutom emi ẹkenọde enye. Sia okoyomde ndidi oku, enye ama ada mme owo adian idem ọtọn̄ọ ntịme ye Moses ye Aaron emi Jehovah ekemekde ẹda mmọ usụn̄. Jehovah ama osobo Korah ye  mbon emi ẹkedianade ye enye ẹsọn̄ ibuot ke ntak emi mmọ ẹketan̄de idem ẹyom ndinam se owo mîkọdọn̄ke mmọ. (Num. 16:8-11, 31-33) Edi nditọ Korah iketieneke ete mmọ isọn̄ ibuot. Ndien Abasi ikonyụn̄ imiaha mmọ ufen ke ntak nsọn̄ibuot ete mmọ. Mmọ ndikanam akpanikọ nnọ Jehovah ama anam mmọ ẹbọhọ.—Num. 26:10, 11.

Nso kaban̄a ibet emi odude ke Exodus 20:5? Ẹyak ineme se itien̄wed emi etịn̄de. Jehovah akanam Ibet ediomo ọnọ idụt Israel. Ndien ke ẹma ẹkekot Ibet oro ẹnọ mmọ, kpukpru mmọ ẹma ẹdian uyo ẹdọhọ ke “iyanam kpukpru se Jehovah ọdọhọde.” (Ex. 19:5-8) Mmọ ẹma ẹkabade ẹdi san̄asan̄a idụt Jehovah. Ke ntre, ẹketịn̄ se idude ke Exodus 20:5 ẹnọ ofụri idụt Israel akpan akpan.

Nditọ Israel ẹma ẹkop inem uwem ẹnyụn̄ ẹbọ ediwak edidiọn̄ Jehovah ke ini mmọ ẹkenamde akpanikọ ẹnọ enye. (Lev. 26:3-8) Mmọ ẹma ẹnyụn̄ ẹbọ ufen ke ini mmọ ẹkesọn̄de ibuot ye Jehovah. Ke ini nditọ Israel ẹkekpọn̄de Jehovah ẹkekpono nsunsu abasi, enye ikekpemeke ikonyụn̄ idiọn̄ke aba mmọ, ndien emi ama anam mmọ ẹnen̄ede ẹbọ ufen. (Judg. 2:11-18) Imọfiọk ke idịghe kpukpru owo ẹkekpọn̄ Jehovah, ke enyene mbon emi ẹkekade iso ẹnam akpanikọ ẹnọ enye. (1 Ndi. 19:14, 18) Anaedi mbon emi ẹkenamde akpanikọ mi ẹma ẹtiene ẹbọ ufen nsọn̄ibuot idụt oro, edi Jehovah ikọkpọn̄ke mmọ.

Ke ini nditọ Israel ẹkenamde idiọkn̄kpọ tutu ẹnam mme idụt eken ẹtịn̄ idiọk ẹdian enyịn̄ Jehovah; Jehovah ama ebiere ndiyak mbon Babylon ẹditan̄ mmọ ẹnyọn̄ọ. Edi akpanikọ ke owo ikosioho owo ndomokiet eto, ke kpukpru mmọ ẹkebọ ufen. (Jer. 52:3-11, 27) Bible ọdọhọ ke idiọkn̄kpọ mmọ ama okpon tutu anam ofụri emana mmọ ita, ye inan̄ m̀mê akande oro ẹbọ ufen nsọn̄ibuot emi mme ete ete mmọ ẹkesọn̄de, nte Exodus 20:5 owụtde.

Enyene mme mbụk Bible en̄wen, emi ẹwụtde nte nditọ ẹkebọde ufen ke ntak idiọkn̄kpọ mme ete mmọ. Akwa oku oro Eli, ama anam esịt ayat Jehovah ke ntak emi enye akayakde ‘oburobụt nditọ esie’ ẹka iso ẹdi oku. (1 Sam. 2:12-16, 22-25) Sia Eli okokponode nditọ esie akan Jehovah, Jehovah ama ebiere ke ubon Eli ididịghe aba akwa oku ndien emi ọkọtọn̄ọ ye eyeyen eyeyen esie, Abiathar. (1 Sam. 2:29-36; 1 Ndi. 2:27) Se iketịbede inọ Gehazi n̄ko anam idiọn̄ọ se Exodus 20:5 ọwọrọde. Enye ama ada idaha esie nte asan̄autom Elisha oyom idiọk udori ke ndikosu nsu nnọ Naaman, Akwa owoekọn̄ Syria emi Elisha ọkọkọkde udọn̄ọ, man ẹnọ enye n̄kpọ. Ndien Jehovah ama anam Elisha ọdọhọ enye ete: “[Akpamfia] Naaman eyeyịre fi, ye ubon fo ke nsinsi.” (2 Ndi. 5:20-27) Ntre, nditọ-nditọ Gehazi ẹma ẹtiene ẹbọ ufen idiọkn̄kpọ esie.

Jehovah, Andibot ye Andinọ nnyịn uwem, enyene unen ndibiere m̀mê nso orụk ufen inen inyụn̄ ifọn. Mme uwụtn̄kpọ emi ẹwụt ke nditọ m̀mê nditọ-nditọ ẹkeme ndibọ ufen ke ntak idiọkn̄kpọ mme ete ye ete ete mmọ. Edi Jehovah “[esikop] eseme mbon ukụt,” onyụn̄ atua owo ekededi emi ọbọn̄de akam ke ofụri esịt ọnọ enye, mbọm, onyụn̄ ọnọ mmọ nduọkodudu.—Job 34:28.

[Ndise ke page 29]

Ẹkesobo Korah ye kpukpru mbon oro ẹkedade ye enye ke ntak nsọn̄ibuot mmọ