Ẹka Iso Ẹsọn̄ọ Kiet Eken Idem ke Esop
Ẹka Iso Ẹsọn̄ọ Kiet Eken Idem ke Esop
“Ẹka iso ẹdọn̄ kiet eken esịt ẹnyụn̄ ẹbọp kiet eken ẹnam ọkọri.”—1 THESS. 5:11.
1. Nso edidiọn̄ ke inyene ke ndisịne ke esop Abasi, edi nso n̄kpọ-ata ke isobo?
NSO akwa edidiọn̄ ke edi ntem ndisịne ke esop Abasi! Afo ye Jehovah edidi ata ufan. Nditiene ndausụn̄ N̄wed Abasi iyakke etiene ọbọ ndiọi utịp oro mbon emi ẹdude ndiọi uwem ẹbọde. Afo emenyene ediwak nti ufan emi ẹkam ẹyomde nte n̄kpọ ọkpọfọnde fi. Omokụt do nte mfọn Abasi ekemde fi udeme. Edi nsio nsio afanikọn̄ iyakke ata ediwak Christian ẹmen mmọn̄. Ndusụk mmọ ẹyoyom eke akpan̄wamde mmimọ inen̄ede ifiọk Ikọ Abasi. Mmọ eken ẹdọdọn̄ọ, ndusụk ẹkop iduọesịt, mmọ eken ke ẹbọ ufen ndiọi ubiere oro mmọ ẹkenamde. Ndien kpukpru nnyịn idụn̄ọ ke idiọk ererimbot emi.
2. Nso ke ikpanam ke ini eyenete enyenede mfịna, ndien ntak-a?
2 Idụhe owo nnyịn ndomokiet emi akpamade ndikụt eyenete ọbọde ufen. Apostle Paul ọkọdọhọ ke esop Abasi etie nte idem owo, “edieke ndido kiet okụtde ukụt, kpukpru ndido eken ẹtiene enye ẹkụt.” (1 Cor. 12:12, 26) Ke ini emi etịbede, imesidomo ndin̄wam kiet eken. Ediwak itie N̄wed Abasi ẹdu emi ẹwụtde nte nditọete ke esop ẹken̄wamde kiet eken ẹkan mfịna mmọ. Nte idinemede mmọ kiet kiet, kere nte akpan̄wamde eyenete ke ukem usụn̄ oro idinemede mi. Didie ke akpan̄wam nditọete fo ẹka iso ẹnam n̄kpọ Jehovah, man esop esie aka iso ọsọn̄ idem?
“Mmọ Ẹda Enye Ẹdian Idem”
3, 4. Didie ke Aquila ye Priscilla ẹken̄wam Apollos?
3 Apollos ama ededi ifịk ifịk ọkwọrọikọ mbemiso edidụn̄de ke Ephesus. ‘Enye ama enyene ifiopesịt ke spirit, etịn̄ onyụn̄ ekpep n̄kpọ aban̄a Jesus nnennen nnennen, edi enye ekemehe ye baptism John ikpọn̄.’ Sia Apollos mîkọfiọkke n̄kpọ ndomokiet iban̄a ndina baptism “ke enyịn̄ Ete ye Eyen ye edisana spirit,” enyene ndidi mbet John Baptist m̀mê mme anditiene Jesus oro ẹkedude mbemiso usen Pentecost eke isua 33 E.N. ẹkekwọrọ ikọ ẹnọ enye. Okposụkedi emi Apollos ekenyenede ifịk, enyene akpan n̄kpọ oro enye mîkọfiọkke. Didie ke ndidụk ndụk ye nditọete eken akan̄wam enye?—Utom 1:4, 5; 18:25; Matt. 28:19.
4 Aquila ye Priscilla an̄wan esie ẹma ẹkop nte Apollos ọkwọrọde ikọ uko uko ke synagogue, ẹda enye ẹdian idem, ẹnyụn̄ ẹkpep enye se enye mîkọfiọkke. (Kot Utom 18:24-26.) Emi ama eye etieti. Nte ededi, enyene ndidi Aquila ye Priscilla ẹkeda ata mbufiọk ẹn̄wam Apollos, inamke etie nte ke enye ikọdiọn̄ọke n̄kpọ ndomokiet. N̄kukụre se eyen mbon mîkọdiọn̄ọke ọfọn ekedi nte n̄kpọ eketiede ke esop Abasi ini oro. Imekere ke Apollos ama enen̄ede ama nte mbufa ufan esie emi ẹkenamde enye ọfiọk kpukpru emi. Ifiọk emi ama anam enye “enen̄ede an̄wam” nditọete ke Achaia onyụn̄ anam mme owo ẹnen̄ede ẹdiọn̄ọ akpanikọ.—Utom 18:27, 28.
5. Nso un̄wam ke ediwak mme ọkwọrọ etop Obio Ubọn̄ ẹsinọ mme owo, ye nso utịp?
5 Ata ediwak owo ke esop Christian mfịn ẹsinen̄ede ẹkọm mbon oro ẹken̄wamde mmọ ẹfiọk Bible. Ata ediwak mmọ ẹsikabade nti ufan. Ke ediwak idaha, esiyom ẹnam ndutịm ẹkpep n̄kpọ ye owo kpukpru ini ke ediwak ọfiọn̄ mbemiso enye enen̄erede ọfiọk akpanikọ. Nte ededi, mme ọkwọrọ etop Obio Ubọn̄ ẹben̄e idem ndiwa idem nnam oro sia mmọ ẹfiọk ke emi edi n̄kpọ n̄kpa ye uwem. (John 17:3) Esinem didie ntem ndikụt mme owo ẹkpepde akpanikọ, ẹnamde se mmọ ẹkpepde, ẹnyụn̄ ẹnamde uduak Jehovah!
“Ẹtịn̄ Nti Ikọ Ẹban̄a Enye”
6, 7. (a) Ntak emi Paul ekemekde Timothy ete esisan̄a ye imọ? (b) Didie ke ẹken̄wam Timothy anam n̄kọri?
6 Ke ini apostle Paul ye Silas ẹkekade Lystra ke ọyọhọ isan̄ isụn̄utom mmọ iba, mmọ ẹma ẹkụt akparawa kiet emi ekerede Timothy, emi ekemede ndidi ekedi n̄kpọ nte isua 20. “Nditọete ke Lystra ye Iconium [ẹma] ẹtịn̄ nti ikọ ẹban̄a enye.” Eunice eka Timothy, ye Lois eka eka esie ẹkedi mme Christian oro ẹma ẹkeyak idem ẹnọ Abasi, edi ete esie ikedịghe. (2 Tim. 1:5) Enyene ndidi Paul ọkọdiọn̄ọ ubon emi akpa ini oro enye ekesịmde n̄kann̄kụk oro n̄kpọ nte isua ifan̄ ke edem. Edi idahaemi, enye enen̄ede ama Timothy sia enye mîketiehe nte mme uyen eken. Ntre, ke otu mbiowo esop mmọ ẹma ẹkedori enye ubọk, Timothy ama ọtọn̄ọ ndin̄wam Paul ke utom isụn̄utom esie.—Kot Utom 16:1-3.
7 Timothy ama ekpep ekese oto Paul tutu edi se Paul ọnọde enye ekese mme esop ke ibuot esie. Ke Timothy ama okodu ye Paul ke n̄kpọ nte isua 15, Timothy emi mîketịmke inyene ifiọk, emi onyụn̄ etiede nte ekedi owo bụt ama akabade edi ata eti esenyịn.—Phil. 2:19-22; 1 Tim. 1:3.
8, 9. Nso nsịnudọn̄ ke ẹkpesịn ẹnọ mme uyen ke esop? Nọ uwụtn̄kpọ.
8 Mfịn, ediwak uyen ke esop Abasi ẹkeme ndinen̄ede nnam n̄kpọ Abasi. Edieke mbon oro ẹnịmde nti uwụtn̄kpọ ẹsịnde udọn̄ ẹnọ mmọ ẹnyụn̄ ẹsede mmọ enyịn, mmọ ẹkeme ndidot ndikama ikpọ ifetutom ke esop Jehovah. Se esop mbufo ise. Ndi omokụt mme uyen emi ẹkemede ndinam n̄kpọ Abasi nte Timothy? Edieke esịnde udọn̄ ọnọ mmọ, mmọ ẹkeme ndidi mme asiakusụn̄, ẹnam utom ke Bethel, ẹdụk utom isụn̄utom, mîdịghe ẹdi mme esenyịn oro ẹsan̄ade-san̄a. Nso ke akpanam man an̄wam mmọ ẹsịm utọ utịtmbuba emi?
9 Martin emi odude ke Bethel isua 20 idahaemi ọdọhọ ke enyene esenyịn circuit kiet emi akan̄wamde imọ isua 30 emi ẹkebede ke ini ikasan̄ade ye enye ke an̄wautom. Esenyịn circuit emi ọkọdọhọ ke imọ ikodu ke Bethel ke ini ikedide akparawa, onyụn̄ etịn̄ nte Bethel ekenemde imọ. Enye ama esịn udọn̄ ọnọ Martin ndikere mban̄a nte ikpayakde esop Jehovah ada enye anam n̄kpọ nte akadade imọ anam. Martin ọdọhọ ke nneme emi akanam ibiere ndika Bethel. Ufiọkke nte nsịnudọn̄ fo ekemede ndin̄wam n̄kpri ufan fo ẹnam n̄kpọ Jehovah.
“Ẹtịn̄ Ikọ Ẹsọn̄ọ Ukpọn̄ Eke Ofụhọde Esịt”
10. Eketie Epaphroditus didie ke idem, ndien ntak-a?
10 Epaphroditus ama oto Philippi ekese apostle Paul ko ke Rome emi edide usụn̄ idaha mi. Paul okodu ke ufọk-n̄kpọkọbi ke ntak n̄kpọ Abasi. Epaphroditus akaka isan̄ emi ke ibuot esop Philippi. Enye ama emen mme enọ oro esop ẹkenọde Paul onyụn̄ ebiere ndidu do n̄n̄wam Paul. Edi Epaphroditus ama ọduọ udọn̄ọ ke Rome “ekpere n̄kpa.” Epaphroditus ama ekere m̀mê ufọn emi imọ ikedide Rome ndien, ntre emi ama anam esịt ọduọ enye.—Phil. 2:25-27.
11. (a) Ntak emi idem mîkpakpaha nnyịn edieke esịt ọduọde owo ke esop nnyịn? (b) Paul ọkọdọhọ ẹnam n̄kpọ didie ye Epaphroditus?
11 Awak se isinam esịt ọduọ owo mfịn. Esop Kaban̄a Nsọn̄idem Ererimbot ọdọhọ ke otu kpukpru owo 100 oro ẹdude ke ererimbot, ke owo 20 ẹyekop iduọesịt mbemiso ẹkpan̄a. Ikọt Jehovah ẹsịne ke ibat emi. Nsio nsio n̄kpọ ẹsinam esịt ọduọ owo, utọ nte ndikere se ubon ẹdidiade, se ẹdisịnede, ebiet emi ubon ẹdidụn̄ọde, udọn̄ọ, mîdịghe anam n̄kpọ edue. Edi nso ke nditọete ke esop Philippi ẹkpekenam man ẹn̄wam Epaphroditus? Paul ekewet mmọ ete: “Ẹda kpukpru idatesịt ẹdara enye nte ido edide ke Ọbọn̄; ẹnyụn̄ ẹka iso ẹkpono mme utọ owo emi, koro ke ntak utom Ọbọn̄ enye ama ekpere n̄kpa, esịnde ukpọn̄ esie ke itiendịk, man enye akpanam n̄kpọ ọyọhọ ọyọhọ ke itie eke mbufo ẹkpenamde ke ndinam ọkpọkpọ utom nnọ mi.”—Phil. 2:29, 30.
12. Nso ikeme ndisọn̄ọ owo emi ofụhọde idem?
12 Akpana nnyịn n̄ko isisịn udọn̄ inọ nditọete oro esịt ọduọde, m̀mê mbon oro idem ẹmemde. Idụhe nte nnyịn mîdikwe nti n̄kpọ oro mmọ ẹnamde ẹnọ Jehovah. Emekeme nditịn̄ mban̄a ikpọ ukpụhọde oro mmọ ẹnamde man ẹkabade ẹdi Christian mîdịghe, man ẹkeme ndinam utom uyọhọ ini. Imama ukeme oro mmọ ẹsịnde, imonyụn̄ ikeme ndinam mmọ ẹfiọk ke Jehovah ama n̄ko. Edieke usọn̄ m̀mê udọn̄ọ mîyakke ndusụk mme anam-akpanikọ ikọt Jehovah ẹnam se mmọ ẹkesinamde, akpana ika iso ikpono mmọ ke ediwak isua oro mmọ ẹnamde n̄kpọ Abasi. Se ededi oro ekpetịbede, Jehovah oyom kpukpru mme anam-akpanikọ ikọt esie “ẹtịn̄ ikọ ẹsọn̄ọ ukpọn̄ eke ofụhọde esịt, ẹn̄wam mbon mmemidem, ẹnyene anyanime ye kpukpru owo.”—1 Thess. 5:14.
‘Ẹfen Enye ke Mfọnido Ẹnyụn̄ Ẹdọn̄ Enye Esịt’
13, 14. (a) Nso ke esop Corinth ẹkenam, ndien ntak-a? (b) Nso ufọn ke emi ekenyene ọnọ owo emi ẹkebịnde ẹfep do?
13 Anam-use kiet ama odu ke esop Corinth ke eyo Paul. Enye ikakabakede esịt, ndien emi akpakabiat esop. Idem mbon an̄wa ẹma ẹkop itekesịt ẹban̄a utọ obukpo ido emi enye akanamde. Mmọdo, Paul ama ọdọhọ ẹbịn utọ owo oro ẹfep ke esop.—1 Cor. 5:1, 7, 11-13.
14 Ntụnọ oro ama enyene ufọn. Ikayakke ẹbiat esop, emi ama onyụn̄ anam enyịn an̄wan̄a anamidiọk oro tutu enye akabade esịt. Ke enye ama akanam n̄kpọ owụt ke imakabade esịt, Paul ama ọdọhọ ke udiana leta oro enye ekewetde esop Corinth ete ẹfiak ẹda enye. Ikụreke ke oro, Paul ama ọdọhọ esop n̄ko ete ẹfen ẹnọ enye “ẹnyụn̄ ẹdọn̄ enye esịt, man ke usụn̄ ekededi ekikak mfụhọ edimen” enye emen.—Kot 2 Corinth 2:5-8.
15. Ikpanam didie n̄kpọ edieke anamidiọk akabarede esịt, ndien ẹfiak ẹda enye?
15 Nso ke emi ekpep nnyịn? Imesinen̄ede ikop mfụhọ ke ini ẹsiode owo ẹfep ke esop. Edinam mmọ ekeme ndisuene enyịn̄ Abasi ye esop. Ekeme ndidi nnyịn ke mmọ ẹkekam ẹdue. Edi ke ini mbiowo oro ẹmekde ẹte ẹkpe ikpe ẹdade N̄wed Abasi ẹbiere ke anamidiọk akabade esịt edi se ẹfiakde ẹda ke esop, oro owụt ke Jehovah efen ọnọ enye. (Matt. 18:17-20) Ndi nnyịn ikpekpebeke Jehovah? Ke akpanikọ, edieke isọn̄de ido inyụn̄ itre ndifen nnọ enye, oro ekpedi ndibiọn̄ọ Jehovah. Edieke ẹfiakde ẹda anamidiọk emi enen̄erede akabade esịt, ndi nnyịn n̄ko ikpanamke enye ọfiọk ke isụk imama enye man Jehovah n̄ko ama nnyịn, emem ye edidianakiet onyụn̄ odu ke esop?—Matt. 6:14, 15; Luke 15:7.
“Enye Ọfọn ye Ami”
16. Nso ke Mark akanam yak enen̄ede abiak Paul?
16 Enyene mbụk en̄wen ke Bible emi owụtde ke ikpanaha isịn owo oro eduede nnyịn ke esịt. Ke uwụtn̄kpọ, John Mark ama anam se ibiakde apostle Paul. Nso ke enye akanam? Ke ini Paul ye Barnabas ẹkekade akpa isan̄ isụn̄utom, Mark ama etiene man akpan̄wam mmọ. Edi enye ama ọkpọn̄ mmọ ọnyọn̄ ufọk, nnyịn inyụn̄ ifiọkke ntak emi enye akanamde oro. N̄kpọ emi ama enen̄ede abiak Paul tutu enye ọdọhọ Mark okûtiene mmimọ aba ke ini mmọ ẹkeyomde ndifiak n̄ka utom isụn̄utom. Edi sia Barnabas okosụk oyomde Mark edi, utọk ama asiaha.—Kot Utom 13:1-5, 13; 15:37, 38.
17, 18. Nnyịn isan̄a didie ifiọk ke Paul ye Mark ẹma ẹkọk mfịna mmọ, ndien nso ke ikeme ndikpep nto emi?
17 Kpa ye oro Paul mîkamaha ndisan̄a ye Mark, imekere ke Mark ikayakke oro anam idem emem imọ. Utu ke oro, eyen mbon ama asan̄a ye Barnabas aka iso ke utom isụn̄utom esie ke ebiet en̄wen. (Utom 15:39) Se Paul ekewetde aban̄a Mark ke ediwak isua ama ekebe anam ifiọk ke Mark ama aka iso anam akpanikọ. Paul ama etie ke ufọk-n̄kpọkọbi ke Rome ọnọ Timothy leta ete edi. Paul ọkọdọhọ Timothy ke leta oro ete: “San̄a ye Mark di, koro enye ọfọn ye ami ke ndisan̄a utom.” (2 Tim. 4:11) Ih, Paul ama edinịm ndien ke Mark anam n̄kọri.
18 Nso ke ikeme ndikpep nto emi n̄ko? Mark ama enyene edu oro eti isụn̄utom ekpenyenede. Enye ikayakke se Paul akanamde anam enye atuak ukot ọduọ. Enye ye Paul ẹma ẹnen̄ede ẹma Abasi, inyụn̄ iyakke mfịna ekededi anam enye emi okûsioro enye eken aba uyo. Paul ama edikụt ke Mark ekedi ata eti asan̄autom. Mmọdo, ke nditọete ẹma ẹkekọk mfịna mmọ, ndien mfịna oro onyụn̄ efịt ebe, se ẹkpenamde ekpedi ndin̄wam kiet eken aka iso anam n̄kpọ Abasi utu ke ndifiak n̄ketịn̄ se ima ikebebe. Ndikụt nti n̄kpọ oro nditọete nnyịn ẹnamde esinam esop ọsọn̄ idem.
Esinam N̄kpọ Didie ke Esop?
19. Didie ke kpukpru owo ke esop ẹkpen̄wam kiet eken?
19 Efịk ẹdọhọ ke ubọk mụm ubọk mụm enye otụt ukpa. Nditọete ẹyom un̄wam fo, kpa nte afo onyụn̄ oyomde mmọ ẹn̄wam fi ke “ndiọkeyo” emi. (2 Tim. 3:1) Ekeme ndidi Christian kiet kiet idifiọkke nte akpasan̄ade ọkọk mfịna esie kpukpru ini, edi Jehovah ọfiọk. Ntre enye ekeme ndida nsio nsio owo ke esop—ye afo nde—nnam eyenete ọfiọk se akpanamde. (Isa. 30:20, 21; 32:1, 2) Mmọdo, domo nte ekpekekeme ndinam item Paul emi: ‘Ka iso dọn̄ kiet eken esịt nyụn̄ nam kiet eken ọkọri, kpa nte osụk anamde.’—1 Thess. 5:11.
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
• Ntak emi ikpọsọn̄ọde kiet eken idem ke esop?
• Nso utọ mfịna ke akpan̄wam eyenete akan?
• Ntak emi kpukpru nnyịn ke esop iyomde un̄wam-a?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 11]
Ke ini eyenete enyenede mfịna, akpana in̄wam enye
[Ndise ke page 12]
Ediwak uyen ke esop Abasi ẹkeme ndinen̄ede nnam n̄kpọ Abasi