“Adausụn̄ Mbufo Edi Kiet, kpa Christ”

“Ẹkûyak ẹkot mbufo ‘mme adausụn̄,’ koro Adausụn̄ mbufo edi kiet, kpa Christ.”—MATT. 23:10.

1. Anie ke Mme Ntiense Jehovah ẹda nte Adausụn̄ mmọ, ndien ntak-a?

MME ufọkabasi Christendom ẹnyene mme adausụn̄ emi ẹdide owo, utọ nte pope Rome ye mme adausụn̄ eken ke nsio nsio ufọkabasi ye ido ukpono. Mme Ntiense Jehovah idaha owo ndomokiet nte adausụn̄. Mmọ idịghe mbet owo ndomokiet. Emi enen̄ede ekem ye se Jehovah eketịn̄de aban̄a Eyen esie, ete: “Sese, mmenịm enye ke ntiense mme idụt, ọbọn̄ [m̀mê, adausụn̄] ye etubom mme idụt.” (Isa. 55:4) Esop ofụri ererimbot eke mme Christian oro ẹyetde aran ye “mme erọn̄ en̄wen” oro ẹdide nsan̄a mmọ iyomke adausụn̄ en̄wen ke ebede enye emi Jehovah ọnọde mmọ. (John 10:16) Mmọ ẹnyịme ikọ Jesus emi: “Adausụn̄ mbufo edi kiet, kpa Christ.”—Matt. 23:10.

Ọbọn̄ Eke Spirit Israel

2, 3. Nso ke Eyen Abasi akanam ọnọ nditọ Israel?

² Ediwak isua ikie mbemiso ẹketọn̄ọde esop Christian, Jehovah ama ọnọ Israel ikọt esie adausụn̄ emi edide angel. Ke Jehovah ama okosio nditọ Israel ke Egypt, enye ama ọdọhọ mmọ ete: “Sese, ami mmọn̄ ndọn̄ angel ebem fi iso, nte ekpeme fi ke usụn̄, onyụn̄ ada fi aka ke ebiet emi n̄kenịmde. Kpeme idem fo bak enye, nyụn̄ kop uyo esie, kûyat enye esịt: koro enye mîdifenke mme idiọk ido mbufo: koro enyịn̄ mi odude enye ke idem.” (Ex. 23:20, 21) Ẹkeme ndidọhọ ke Akpan Abasi edi angel emi ‘enyịn̄ Jehovah odude enye ke idem.’

³ Anaedi Eyen Abasi ekekere Michael mbemiso enye ekedide edimana ke isọn̄. Ẹkot Michael ke n̄wed Daniel, ‘ọbọn̄ nditọ Israel.’ (Dan. 10:21) Jude mbet Jesus owụt ke Michael ama esin̄wam nditọ Israel ke ata anyan ini mbemiso eyo Daniel. Ke Moses ama akakpa, etie nte Satan okoyom ndida okpo Moses nnam nditọ Israel ẹkpono ndem. Michael ama ọbiọn̄ọ enye. Jude ọdọhọ ete: “Edi ke  ini Michael etubom mme angel mîkenyịmeke inọ Devil edi enenide aban̄a okpo Moses, enye ikedehede ida ikọ isụn̄i ibiere ikpe inọ enye, edi ọkọdọhọ ete: ‘Jehovah akpakam asua ọnọ fi.’” (Jude 9) Ndien ke oro ebede, mbemiso ẹkesobode Jericho, anaedi Michael “etubom mbon-ekọn̄ Jehovah” akaka ọkọsọn̄ọ Joshua idem ete ke Abasi do ye enye. (Kot Joshua 5:13-15.) Ke ini okopodudu demon ọkọbiọn̄ọde angel Abasi ndikọnọ prọfet Daniel ata akpan etop, Michael etubom mme angel ama edi edin̄wam enye.—Dan. 10:5-7, 12-14.

Adausụn̄ Oro Ẹketịn̄de Ẹban̄a Edi

4. Ewe ntịn̄nnịm ikọ akaban̄a edidi Messiah?

⁴ Edi mbemiso emi eketịbede, Jehovah ama ọdọn̄ angel Gabriel eketịn̄ ntịn̄nnịm ikọ emi aban̄ade edidi “Messiah Adausụn̄,” (NW) ọnọ prọfet Daniel. (Dan. 9:21-25) * Ke ata nnennen ini emi ẹkenyụn̄ ẹdọhọde, oro edi, ke ini idọk eke isua 29 E.N., John ama enịm Jesus baptism. Ẹma ẹn̄wan̄a edisana spirit ẹduọk Jesus, oro edi, ndiyet enye aran nte Christ m̀mê Messiah. (Matt. 3:13-17; John 1:29-34; Gal. 4:4) Ntre, enye edi Adausụn̄ emi mînyeneke mbiet.

5. Didie ke Christ okowụt ke idi Adausụn̄ ke ini enye okodude ke isọn̄?

⁵ Toto ke ini emi Jesus ọkọtọn̄ọde utom esie ke isọn̄, enye ama owụt ke imọ idi “Messiah Adausụn̄.” Ke usen ifan̄ kpọt ẹma ẹkebe, enye ama ọtọn̄ọ ndikọ mme mbet onyụn̄ anam akpa utịben̄kpọ. (John 1:35–2:11) Mme mbet esie ẹma ẹsisan̄a ye enye ẹka kpukpru ebiet emi enye akakade ọkọkwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄. (Luke 8:1) Enye ama ekpep mmọ ndikwọrọ ikọ, ada iso ke ndikwọrọ ikọ nnyụn̄ n̄kpep owo n̄kpọ, onyụn̄ enịm eti uwụtn̄kpọ ọnọ mmọ. (Luke 9:1-6) Akpana mbiowo ẹkpebe Jesus ke afan̄ emi.

6. Didie ke Jesus okowụt ke idi Ekpemerọn̄ ye Adausụn̄?

⁶ Jesus ama owụt n̄kpọ en̄wen emi imọ idinamde nte Adausụn̄ ke ndimen idemesie ndomo ye eti ekpemerọn̄. Mme ekpemerọn̄ ke Edem Usiahautịn ẹkesisan̄a mme erọn̄ mmọ ke iso man ẹwụt mmọ usụn̄. W. M. Thomson ekewet ke n̄wed The Land and the Book ete: “Ekpemerọn̄ esisan̄a mme erọn̄ esie ke iso man owụt mmọ usụn̄ onyụn̄ okụt ete ke usụn̄ emi mmọ ẹyomde ndidụk ọfọn. . . . Enye esida esan̄ [esie] ekpeme onyụn̄ owụt mmọ ebiet emi mbiet odude; ada esan̄ emi n̄ko an̄wana ye mme idiọk unam.” Man owụt ke idi eti Ekpemerọn̄ ye Adausụn̄, Jesus ama ọdọhọ ete: “Ami ndi eti ekpemerọn̄; eti ekpemerọn̄ ayak ukpọn̄ esie ọnọ kaban̄a mme erọn̄. Mme erọn̄ mi ẹkop uyo mi, ami mmonyụn̄ mfiọk mmọ, ndien mmọ ẹtiene mi.” (John 10:11, 27) Jesus ama awa uwem esie ọnọ mme erọn̄ esie nte enye okonyụn̄ ọdọhọde, edi Jehovah ama “emenede enye ke enyọn̄, ete edi adausụn̄ ye Andinyan̄a.”—Utom 5:31, New Jerusalem Bible; Heb. 13:20.

Esenyịn Esop Christian

7. Nso in̄wam Jesus ese enyịn ke esop Christian?

⁷ Ke Jesus ama ekeset ke n̄kpa, enye ama ọdọhọ mme mbet esie mbemiso ọdọkde heaven, ete: “Ẹmenọ mi kpukpru odudu ke heaven ye ke isọn̄.” (Matt. 28:18) Jehovah ama anam Jesus ọnọ mme mbet esie edisana spirit man ọsọn̄ọ mmọ idem ke akpanikọ. (John 15:26) Jesus ama an̄wan̄a edisana spirit ọduọk akpa mme Christian ke idem ke Pentecost isua 33 E.N. (Utom 2:33) Ẹketọn̄ọ esop Christian ke ini ẹken̄wan̄ade edisana spirit ẹduọk mme mbet Jesus. Jehovah ama ọnọ Eyen esie odudu ke heaven ndida esop Esie ke isọn̄ usụn̄. (Kot Ephesus 1:22; Colossae  1:13, 18.) Edisana spirit Jehovah an̄wam Jesus ada esop Christian usụn̄; mme angel emi ‘ẹsụkde ibuot ẹnọ enye’ ẹsin̄wam enye n̄ko.—1 Pet. 3:22.

8. Mmanie ke Christ akada ọnọ mme mbet esie ke akpa isua ikie ndausụn̄, ndien mmanie ke enye ada ọnọ ndausụn̄ mfịn?

⁸ Christ ada edisana spirit ọnọ “mme owo nte enọ” ke esop, ndusụk ẹdi “mme ekpemerọn̄ ye mme andikpep.” (Eph. 4:8, 11) Apostle Paul ama ọnọ mme esenyịn Christian item ete: “Ẹnọ ntịn̄enyịn ke idem mbufo ye ke ofụri otuerọn̄, emi edisana spirit ekemekde mbufo ke otu mmọ nte mme esenyịn, ete ẹkpeme esop Abasi.” (Utom 20:28) Ke ini ẹketọn̄ọde esop Christian, kpukpru mme esenyịn ẹkedi mbon emi ẹyetde aran ke spirit. Mme apostle ye mbiowo ke esop Jerusalem ẹkenam otu ukara. Christ akada mmọ ada “nditọete” esie oro ẹyetde aran ke isọn̄ usụn̄. (Heb. 2:11; Utom 16:4, 5) Ke mme ukperedem ini emi, Christ ayak “kpukpru inyene esie” mi ke isọn̄ esịn “ofụn [esie] emi anamde akpanikọ” ye Otu Ukara esie emi ẹdide mme Christian oro ẹyetde aran. (Matt. 24:45-47) Mme Christian oro ẹyetde aran ye mme erọn̄ en̄wen emi ẹdide nsan̄a mmọ ẹdiọn̄ọ ke edieke itienede ndausụn̄ Otu Ukara eyomfịn, ke ọwọrọ ke itiene Christ, kpa Adausụn̄ mmimọ.

Christ Ọkọtọn̄ọ Utom Ukwọrọikọ

9, 10. Didie ke Christ ọkọnọ ndausụn̄ man ẹsuan eti mbụk Obio Ubọn̄?

⁹ Jesus ke idemesie ọkọtọn̄ọ utom ukwọrọikọ ye edikpep mme owo n̄kpọ. Enye ama owụt nte ẹdikwọrọde eti mbụk Obio Ubọn̄ inọ kpukpru mme idụt ke ererimbot. Ke ini Jesus okodude ke isọn̄, enye ama ọnọ mme apostle esie item ete: “Ẹkûdụk ke usụn̄ mme idụt, ẹkûnyụn̄ ẹdụk ke obio Samaria; edi, utu ke oro, ẹdọdiọn̄ ẹka ẹbịne mme erọn̄ ufọk Israel emi ẹsopde usụn̄. Nte mbufo ẹkade, ẹkwọrọ, ẹte, ‘Obio ubọn̄ heaven ke asan̄a ekpere.’” (Matt. 10:5-7) Ndien akpan akpan ke Pentecost isua 33 E.N. ama ekebe, mmọ ẹma ẹsịn ifịk ẹkwọrọ ikọ ẹnọ mme Jew ye mme okpono Abasi ke ido mme Jew.—Utom 2:4, 5, 10, 11; 5:42; 6:7.

¹⁰ Nte ini akakade, Jesus ama ada edisana spirit anam mmọ ẹkwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ ẹnọ mbon Samaria ye mbon eken emi mîkedịghe mme Jew. (Utom 8:5, 6, 14-17; 10:19-22, 44, 45) Jesus ama anam Saul owo Tarsus akabade Christian man ẹkpekeme ndikwọrọ eti mbụk nnọ mme idụt. Jesus ama ọdọhọ Ananias mbet esie ete: “Daha ke enyọn̄, ka ke efak emi ẹkotde Nnennen, nyụn̄ kobụp ke ufọk Judas ban̄a owo emi ekerede Saul, emi otode Tarsus. . . . Daha ka, koro owo emi edi owo eke mmekde nte akama enyịn̄ mi aka ke iso mme idụt ọkọrọ ye  ndidem ye nditọ Israel.” (Utom 9:3-6, 10, 11, 15) “Owo emi” akakabade edi apostle Paul.—1 Tim. 2:7.

11. Didie ke Christ akada edisana spirit anam ẹtat utom ukwọrọikọ?

¹¹ Ke ini ama ekekem ndikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ nnọ mme idụt, Christ ama ada edisana spirit anam Paul aka ọkọkwọrọ ikọ ke Asia Minor ye Europe. Luke ewet ke n̄wed Utom ete: “Nte mmọ [oro edi, mme prọfet ye mme andikpep ke esop Syria Antioch] ẹsan̄ade utom an̄wan̄wa ẹnọ Jehovah ẹnyụn̄ ẹtrede udia, edisana spirit ọdọhọ ete: ‘Ke otu kpukpru owo, ẹdianade Barnabas ye Saul ẹnịm ẹnọ mi man ẹnam utom emi n̄kokotde mmọ nnọ.’ Ekem mmọ ẹtre udia ẹnyụn̄ ẹbọn̄ akam ẹnyụn̄ ẹdori mmọ ubọk ẹnyụn̄ ẹyak mmọ ẹka.” (Utom 13:2, 3) Jesus ke idemesie ekemek Saul owo Tarsus ete akama enyịn̄ imọ aka iso mme idụt, ntre, Christ emi adade esop usụn̄ akanam utom emi ọkọri ntem. Ẹma ẹnen̄ede ẹkụt ke Jesus ada edisana spirit ọnọ ndausụn̄ ke utom ukwọrọikọ ke ini Paul akakade udiana isan̄ isụn̄utom esie. Mbụk oro ọdọhọ ke “spirit Jesus,” oro edi, ke Jesus akada edisana spirit owụt Paul ye nsan̄a esie ebiet emi mmọ ẹkpekade ye ini emi mmọ ẹkpekade do, ndien ẹma ẹwụt mmọ ke n̄kukụt ẹte ẹka Europe.—Kot Utom 16:6-10.

Nte Jesus Adade Esop Esie Usụn̄

12, 13. Didie ke n̄wed Ediyarade owụt ke Christ okụt kpukpru se ẹnamde ke mme esop kiet kiet?

¹² Jesus ama okụt kpukpru se ẹnamde ke esop Christian oro ẹkeyetde aran ke akpa isua ikie E.N. Enye ama enen̄ede ọfiọk nte n̄kpọ etiede ke mme esop kiet kiet. Se ẹwetde ke Ediyarade ibuot 2 ye 3 ẹwụt emi. Enye ama asiak enyịn̄ esop itiaba oro ẹdude ke Asia Minor. (Edi. 1:11) Imenen̄ede inịm ke enye ama ọfiọk n̄ko nte n̄kpọ eketiede ke mme esop eken emi ẹkedude ke isọn̄ ini oro.—Kot Ediyarade 2:23.

¹³ Jesus ama otoro ndusụk esop ke ime mmọ, ye ke ndisọn̄ọ nda ke ini idomo, nnyụn̄ nnịm ikọ Abasi, nnyụn̄ nsua mfiakedem. (Edi. 2:2, 9, 13, 19; 3:8) Edi enye ama asua ọnọ ediwak esop koro ima mmọ ama ebịt; mmọ ẹma ẹnyịme ukpono ndem ye use, ẹnyụn̄ ẹnyịme ẹsiak isio n̄ka. (Edi. 2:4, 14, 15, 20; 3:15, 16) Sia Jesus edide eti esenyịn, enye ama ọdọhọ idem mbon emi enye akasuade ọnọ ete: “Kpukpru mbon oro mmade ke nnọ nsuannọ ye ntụnọ. Ke ntre nyene ifịk nyụn̄ kabade esịt.” (Edi. 3:19) Kpa ye emi Jesus okodude ke heaven, enye ama ada edisana spirit ọnọ mme esop mi ke isọn̄ ndausụn̄. Ke enye ama eketịn̄ ikọ ọnọ mme esop oro ama, enye ama ọdọhọ ete: “Yak owo eke enyenede utọn̄ okop se spirit ọdọhọde mme esop.”—Edi. 3:22.

14-16. (a) Didie ke Jesus owụt ke imọ idi Adausụn̄ oro enyenede uko? (b) Jesus ndidu ye mme mbet esie “kpukpru usen tutu esịm utịt editịm n̄kpọ emi” anam ẹkeme ndinam nso? (c) Nso ke idineme ke ibuotikọ oro etienede?

¹⁴ Imokụt ke Michael (Jesus) ekedi angel uko emi akadade idụt Israel usụn̄. Enye n̄ko ekedi Adausụn̄ ye edima Ekpemerọn̄ ọnọ mme akpa mbet esie. Enye ama ada usụn̄ ke utom ukwọrọikọ ke ini enye okodude ke isọn̄, onyụn̄ ada usụn̄ ke ndisuan eti  mbụk Obio Ubọn̄ ke enye ama ekeset ke n̄kpa.

¹⁵ Jesus ayada edisana spirit anam ẹkwọrọ ikọ ẹsịm utịt isọn̄. Enye ama ọdọhọ mme mbet esie mbemiso ọnyọn̄de heaven ete: “Mbufo ẹyebọ odudu ke ini edisana spirit edide edidoro mbufo ke idem, ndien mbufo ẹyedi mme ntiense mi ke Jerusalem ye ke ofụri Judea ye Samaria tutu esịm ke ata utịt ikpehe isọn̄.” (Utom 1:8; kot 1 Peter 1:12.) Ndausụn̄ Christ ama anam ẹnọ akwa ikọ ntiense ke akpa isua ikie.—Col. 1:23.

¹⁶ Edi Jesus ke idemesie ọkọdọhọ ke utom emi ayaka iso tutu esịm utịt ini. Ke Jesus ama ọkọdọn̄ mme anditiene enye ẹkekwọrọ ikọ ẹnyụn̄ ẹnam mme mbet ke kpukpru idụt, enye ama ọn̄wọn̄ọ ọnọ mmọ ete: “Ami ndodu ye mbufo kpukpru usen tutu esịm utịt editịm n̄kpọ emi.” (Matt. 28:19, 20) Christ akam etetịm odu ye mme mbet esie onyụn̄ aka iso ada mmọ usụn̄ tọn̄ọ ẹkemek enye Edidem ke 1914. Ke ibuotikọ oro etienede, iyeneme iban̄a ọkpọsọn̄ utom emi enye anamde tọn̄ọ ke 1914.

[Ikọ Idakisọn̄]

Ndụn̄ọde

• Didie ke Eyen Abasi okowụt ke idi eti Adausụn̄ Israel?

• Christ ada nso ọnọ esop esie ke isọn̄ ndausụn̄?

• Didie ke Christ ada usụn̄ ke ndisuan eti mbụk?

• Nso iwụt ke Christ ọfiọk nte n̄kpọ etiede ke mme esop kiet kiet?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 21]

“Sese, ami mmọn̄ ndọn̄ angel ebem fi iso”

[Ndise ke page 23]

Christ ada “mme owo nte enọ” ese aban̄a mme erọn̄ esie mfịn kpa nte akanamde ke eset