“Anie Owo Edi Edifiọk Ekikere Jehovah?”

“‘Anie owo edi edifiọk ekikere Jehovah, man ekpeteme Enye?’ Edi nnyịn imenyene ekikere Christ.”—1 COR. 2:16.

1, 2. (a) Esisọn̄ ndusụk owo ndifiọk nso? (b) Nso ke ikpeti iban̄a ekikere nnyịn ye eke Jehovah?

NDI esisọn̄ fi ndifiọk nte owo en̄wen esikerede n̄kpọ? Ekeme ndidi ibịghike ọkọdọ ndọ, ndien etie fi nte ke udukemeke ndifiọk nte n̄wan m̀mê ebe fo esikerede n̄kpọ. Ke akpanikọ, iren ye iban ẹsikere n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹtịn̄ ikọ nsio nsio. Kamse, ke ndusụk obio, nte irenowo ẹsemde usem obio mmọ okpụhọde ye nte iban ẹsemde! Ke adianade do, nte ido obio ye usem ẹkpụhọrede, ntre n̄ko ke usụn̄ ukeren̄kpọ ye edu mme owo ẹkpụhọrede. Kpa ye oro, nte etịmde emehe ye owo, ntre ke editetịm ifiọk nte enye esikerede n̄kpọ.

² Mmọdo, ikpakpaha nnyịn idem ndifiọk ntak emi ekikere nnyịn enen̄erede okpụhọde ye eke Jehovah. Jehovah ama ọdọhọ prọfet Isaiah ọdọhọ nditọ Israel ete: “Koro mme ekikere mbufo mîdịghe mme ekikere mi, mme usụn̄ mbufo mînyụn̄ idịghe usụn̄ mi.” Jehovah ama ọnọ uwụtn̄kpọ ndinam emi etetịm an̄wan̄a mmọ, ete: “Koro kpa nte enyọn̄ okon̄de akan isọn̄, kpa ntre ke mme usụn̄ mi ẹkon̄ ẹkan mme usụn̄ mbufo, mme ekikere mi ẹnyụn̄ ẹkon̄ ẹkan mme ekikere mbufo.”—Isa. 55:8, 9.

3. Siak n̄kpọ iba oro ikpanamde man idi ufan Jehovah.

³ Ndi oro ọwọrọ ke ikpanaha idodomo ndifiọk nte Jehovah esikerede n̄kpọ? Baba. Okposụkedi emi nnyịn mîdikemeke ndinen̄ede mfiọk ekikere Jehovah tutu amama, kpa ye oro, Bible esịn udọn̄ ọnọ nnyịn ete idi ufan Jehovah. (Kot Psalm 25:14.) N̄kpọ kiet emi ikpanamde man idi ufan Jehovah edi ndikpono enye, nnyụn̄ ntịn̄ enyịn ke se enye anamde, emi ẹwetde ke Ikọ esie, kpa Bible. (Ps. 28:5) N̄kpọ en̄wen edi ndifiọk “ekikere Christ,” emi edide “mbiet Abasi oro enyịn mîkwe.” (1 Cor. 2:16; Col. 1:15) Edieke isiode ini itie ikpep Bible inyụn̄ itie ikere se ikpepde, nnyịn iyedi idifiọk orụk owo emi Jehovah edide ye nte enye esikerede n̄kpọ.

Kpeme Idem ye Idiọk Ekikere

4, 5. (a) Ewe idiọk ekikere ke nnyịn mîkpedehedei inyene? Nam an̄wan̄a. (b) Ewe idiọk ekikere ke nditọ Israel ẹkenyene?

⁴ Nte isụk ikerede iban̄a mme edinam Jehovah, ikpanaha idedei ikere ke akpana Jehovah anam n̄kpọ nte nnyịn. Utọ ekikere emi ke Jehovah eketịn̄ aban̄a ke Psalm 50:21 (NW) ete: “Afo ekere ke nyakabade ntie nte afo.” Etie kpa nte eyen ukpepn̄kpọ Bible kiet eketịn̄de isua 175 emi ẹkebede, ete: “Mme owo ẹsima ndikere ke Abasi ekpetie nte mmimọ, anam n̄kpọ nte mmimọ, onyụn̄ enịm ibet oro mmimọ inịmde.”

⁵ Ana inen̄ede ikpeme mbak nnyịn ididue ikere ke akpana Jehovah anam n̄kpọ nte nnyịn imade. Ntak oyomde inen̄ede ikpeme? Ọfọn, nte ikpepde N̄wed Abasi, unana mfọnmma ekeme ndinam etie nte ke ndusụk n̄kpọ oro Jehovah anamde inen̄ekede ifọn. Nditọ Israel eset ẹkenyụn̄ ẹkere n̄kpọ ntre; mmọ ẹkekere ke nte Jehovah anamde n̄kpọ ye mmimọ ifọnke. Kop  se Jehovah ọkọdọhọde mmọ mi: “Mbufo ke ẹdọhọ ẹte, ‘Usụn̄ [Jehovah] inenke.’ O ufọk Israel, mbufo ẹkop, mbọk; nte usụn̄ mi inenke? Nte idịghe usụn̄ mbufo inenke?”—Ezek. 18:25.

6. Nso ke Job ekekpep, ndien nso ke ikeme ndikpep nto se iketịbede inọ enye?

⁶ Se idin̄wamde nnyịn ikûkere ke akpana Jehovah anam n̄kpọ nte nnyịn edi ndidiọn̄ọ ke nnyịn ifiọkke n̄kpọ ima, ye nte ke ekikere nnyịn isinenke ndusụk ini. Se Job ekenyenede ndidiọn̄ọ edi oro. Ibuot ama oyon̄ enye ke ini enye okokụtde ndutụhọ tutu enye edikere aban̄a idemesie kpọt. Enye ikakam ikereke-kere m̀mê nso ikanam imọ ikụt kpukpru ndutụhọ oro. Edi Jehovah ama an̄wam enye ekere n̄kpọ ọfọn. Jehovah ama obụp enye mbụme ebe 70 emi enye mîkekemeke ndibọrọ ndomokiet. Jehovah akada mme mbụme emi anam Job ọfiọk ke enye ifiọkke n̄kpọ ndomokiet. Job ama osụhọde idem enyịme ye Jehovah.—Kot Job 42:1-6.

Nte Ikpasan̄ade Ifiọk “Ekikere Christ”

7. Ntak emi edidụn̄ọde se Jesus akanamde ekemede ndinam ifiọk nte Jehovah esikerede n̄kpọ?

⁷ Jesus ama enen̄ede ekpebe Ete esie ke kpukpru se enye eketịn̄de onyụn̄ anamde. (John 14:9) Ntre, edieke ikpepde se Jesus akanamde, emi ayanam ifiọk nte Jehovah esikerede n̄kpọ. (Rome 15:5; Phil. 2:5) Mmọdo, ẹyak idụn̄ọde mbụk iba ke Gospel ise.

8, 9. John 6:1-5 owụt ke nso ikanam Jesus obụp Philip mbụme, ndien ntak emi enye okobụpde mbụme emi?

⁸ Kere ban̄a se iketịbede mi. Passover eke isua 32 E.N. ọmọn̄ esesịm. Mme apostle Jesus ndisụk nnyọn̄ ukwọrọikọ ke Galilee edi oro. Idem emem mmọ, ntre, Jesus emen mmọ aka ndobo ndobo ebiet ke edere n̄kan̄ usiahautịn Inyan̄ Galilee. Edi ata ediwak owo ẹtiene mmọ. Jesus ọkọk mmọ udọn̄ọ onyụn̄ ekpep mmọ ediwak n̄kpọ, edi mfịna odu. M̀mọ̀n̄ ke akpakịp owo emi ẹdida udia idia ke utọ nsannsan ebiet emi? Jesus ọfiọk ke biọn̄ ọdọn̄ mmọ, ntre enye obụp Philip emi otode n̄kan̄ oro, ete: “M̀mọ̀n̄ ke nnyịn ididep uyo inọ mmọ emi ẹta?”—John 6:1-5.

⁹ Ntak emi Jesus okobụpde Philip mbụme emi? Ndi Jesus ikọfiọkke se akpanamde? Baba. Nso ke enye ekenyene ke ekikere? Apostle John emi edide ama odu do ọdọhọ ete: “[Jesus] eketịn̄ emi ndidomo enye nse, koro enye ke idemesie ama ọfiọk se enye oyomde ndinam.” (John 6:6) Jesus okoyom ndise m̀mê mme mbet esie ẹnen̄ede ẹnyene mbuọtidem. Jesus okobụp mbụme emi man ọfiọk se mmọ ẹkerede onyụn̄ ọnọ mmọ ifet ndiwụt ke mmimọ imenyene mbuọtidem ke se imọ ikemede ndinam. Edi mme mbet esie ikebehe udomo emi, ndien emi ama owụt ke mmọ iketịmke inyene ifiọk. (Kot John 6:7-9.) Jesus do ama owụt ke imekeme ndinam se mmọ mîkekereke-kere. Enye ama ọnọ akpakịp owo oro udia ke utịbe utịbe usụn̄.—John 6:10-13.

10-12. (a) Ntak emi Jesus mîkọbọrọke mma oro ikọ ke nsonso oro? Nam an̄wan̄a. (b) Nso ke idineme idahaemi?

¹⁰ Enyene se Jesus akanamde isan̄ kiet, ndien mbụk enyọn̄ emi ekeme ndinam ifiọk se enye ekekerede emi ekesịnde enye anam n̄kpọ ntre. Esisịt ini ke Jesus ama ọkọnọ akpakịp owo oro udia ama, enye ama asan̄a ye mme apostle esie aka edere edere, ebe adan̄a Israel odụk Tyre ye Sidon. Mmọ ẹma ẹsobo n̄wan Greece do. Mma emi ama ekpe Jesus ubọk ete anam idem ọsọn̄ eyen imọ an̄wan. Jesus ikọbọrọke enye ikọ ke nsonso oro. Edi ke enye ama akaka iso eyịre Jesus, Jesus ama ọdọhọ enye ete: “Yak nditọ ẹbem iso ẹdia ẹyụhọ, koro inenke ndimen udia nditọ ntop nnọ nditọ ebua.”—Mark 7:24-27.

¹¹ Ntak emi Jesus mîkọbọrọke mma oro  ikọ ke nsonso oro? Ndi Jesus okonyụn̄ ododomo enye ese nte okodomode Philip, man ese nte enye edinamde n̄kpọ, m̀mê enye eyenyene mbuọtidem? Okposụkedi emi Bible mîtịn̄ke nte Jesus ekenịmde uyo etịn̄ ikọ ye mma oro, edi nte enye eketịn̄de ikọ ikanamke mma oro ọduọk idotenyịn. Utu ke ndidọhọ ‘ebua nte afo,’ Jesus ama anam ikọ esie afiak enyene inem ke ndidọhọ “nditọ ebua.” Ekeme ndidi Jesus okonyụn̄ oyom ndinam nte ete emi oyomde ndinọ eyen n̄kpọ, edi iyakke enye ọfiọk ke imọn̄ inọ enye n̄kpọ oro, man ọfiọk m̀mê eyen imọ enen̄ede oyom n̄kpọ oro. M̀mê ntre-e, se idiọn̄ọde edi nte ke ndondo oro mma oro okowụtde ke imenyene mbuọtidem, Jesus ama anam idem ọsọn̄ eyen esie.—Kot Mark 7:28-30.

¹² Mbụk Gospel iba emi ẹnam inen̄ede ifiọk “ekikere Christ.” Ẹyak ise idahaemi nte mme mbụk emi ẹkemede ndinam itịm ifiọk nte Jehovah esikerede n̄kpọ.

Nte Jehovah Akanamde N̄kpọ ye Moses

13. Didie ke ndifiọk nte Jesus esikerede n̄kpọ an̄wam nnyịn?

¹³ Ndifiọk nte Jesus esikerede n̄kpọ anam ifiọk mme itie N̄wed Abasi oro mîsisọpke in̄wan̄a owo. Ke uwụtn̄kpọ, kere ban̄a se Jehovah eketịn̄de ye Moses ke nditọ Israel ẹma ẹkenam eyen enan̄ o-gold ẹkpono. Abasi ọkọdọhọ Moses ete: “Mmokụt mbio emi, ndien sese, mmọ ẹdi mbon nsọn̄-ibuot: kam yak mi, ndien, man iyatesịt mi asak nte ikan̄ ye mmọ, man nnyụn̄ nsobo mmọ; ndien nyanam fi akabade edi akamba idụt.”—Ex. 32:9, 10.

14. Nso ke Moses ọkọbọrọ Jehovah?

¹⁴ Mbụk oro aka iso ete: “Ndien Moses ekpe Jehovah Abasi esie ubọk, ete, O Jehovah, nsinam iyatesịt fo asakde ntem ye ikọt fo, emi afo okosiode mmọ ke isọn̄ Egypt, ke akwa odudu, ye ke ọkpọsọn̄ ubọk? Ke didie ke nditọ Egypt ẹdidọhọ ẹte, Enye okosio mmọ ke ibak, ete iwot mmọ ke otu ikpọ [obot], inyụn̄ isobo mmọ ke iso isọn̄ ifep? Kabade kpọn̄ ikan̄-ikan̄ iyatesịt fo, nyụn̄ dahado ke idiọk-n̄kpọ emi nọ ikọt fo. Ti Abraham, ye Isaac, ye Israel, ikọt fo emi afo ọkọn̄wọn̄ọde ma idem fo ọnọ mmọ, okonyụn̄ ọdọhọde mmọ ete, Nyanam ubon mbufo ẹwak nte ntantaọfiọn̄ enyọn̄; nyonyụn̄ nda ofụri isọn̄ emi n̄kọdọhọde mban̄a, nnọ ubon mbufo, ndien mmọ ẹyeda enye ẹnyene ke nsinsi. Ntem ke Jehovah adahado ke idiọk-n̄kpọ emi enye ekekerede ndinam ikọt esiemmọ.”—Ex. 32:11-14. *

15, 16. (a) Se Jehovah eketịn̄de ekeberede nso ifet ọnọ Moses? (b) Nso ke Jehovah akanam ke akpatre?

¹⁵ Ndi itien̄wed emi owụt ke Moses  ọkọnọ Jehovah item? Baba. Okposụkedi emi Jehovah eketịn̄de se enye ekekerede ndinam, enye ikebiereke kan̄a. Ke nditịm ntịn̄, Jehovah okododomo Moses ese kpa nte Jesus akanamde ye Philip ye n̄wan Greece oro. Jehovah ama ọnọ Moses ifet nditịn̄ se enye ekekerede. * Jehovah ekemek Moses ete edi esịne-ufọt nditọ Israel ye imọ, ntre Enye akanam emi ndiwụt ke imokpono ifetutom oro ikọnọde Moses. Ndi Moses ama ayak nsọn̄ido ye nsọn̄ibuot nditọ Israel anam enye ọdọhọ Abasi osobo mmọ? Ndi enye ama ada ifet oro ọdọhọ Jehovah efre enyịn aban̄a nditọ Israel onyụn̄ anam ubon imọ ẹdi akamba idụt kpa nte enye ọkọdọhọde?

¹⁶ Ibọrọ Moses ama owụt ke enye enyene mbuọtidem onyụn̄ enịm ke Jehovah ayanam se inende. Ikọ esie okowụt ke enye ikekereke iban̄a idemesie, edi ke akakam ekere aban̄a enyịn̄ Jehovah. Enye ikoyomke ẹsuene enyịn̄ Abasi. Emi owụt ke Moses ama ọfiọk “ekikere Jehovah” ke n̄kpọ emi. (1 Cor. 2:16) Nso iketịbe? Sia Jehovah mîkebiereke kan̄a se idinamde, N̄wed Abasi ọdọhọ ke enye ama adahado ọnọ mmọ, inyụn̄ isoboke aba mmọ.

Nte Jehovah Akanamde N̄kpọ ye Abraham

17. Didie ke Jehovah ekeme ime ebet Abraham etịn̄ mfịna esie?

¹⁷ Mbụk Bible en̄wen emi owụtde nte Jehovah akayakde asan̄autom esie owụt m̀mê imenyene mbuọtidem inyụn̄ inịm imọ ke akpanikọ aban̄a eben̄e emi Abraham ekenịmde enye ke iso aban̄a Sodom. Jehovah ama eme tutu Abraham obụp ofụri mbụme itiaita. Abraham ama akam ọdọhọ Jehovah ete: “Nsa fo O! ndinam ntem, ndiwot mmọ eke ẹnende ye mmọ eke mînenke: mmọ eke ẹnende ndinyụn̄ ntie nte mmọ eke mînenke, nsa fo O! Nte Ebiereikpe ofụri ererimbot idinamke se inende?”—Gen. 18:22-33.

18. Nso ke ikpep ito nte Jehovah akanamde n̄kpọ ye Abraham?

¹⁸ Nso ke mbụk emi ekpep nnyịn aban̄a nte Jehovah esikerede n̄kpọ? Ndi Jehovah ikpọkọfiọkke se akpakanamde edieke enye mîkpakakpan̄ke utọn̄ inọ Abraham? Baba. Imọfiọk ke Jehovah ekpeketịn̄ nnennen nnennen ọnọ Abraham ntak emi iyomde ndinam se iduakde ndinam. Edi enye akayak Abraham obụp kpukpru mbụme oro man enye Abraham ọkpọfiọk se imọ ikerede, onyụn̄ okụt ke se iyomde ndinam enen. Emi n̄ko ama anam Abraham okụt nte mbọm Jehovah okponde ye nte edinen ikpe esie onyụn̄ okon̄de. Ih, Jehovah akanam n̄kpọ ye Abraham nte ufan.—Isa. 41:8; Jas. 2:23.

Se Ikpepde

19. Didie ke ikeme ndikpebe Job?

¹⁹ Nso ke ikpep iban̄a “ekikere Jehovah”? Akpana iyak Ikọ Abasi anam nnyịn ifiọk ekikere Jehovah. Nnyịn ikpedehedei ikere ke akpana Jehovah ekere n̄kpọ m̀mê anam n̄kpọ nte nnyịn. Job ọkọdọhọ ete: “[Abasi idịghe] owo nte ami, eke n̄kpọbọrọde  enye, eke nnyịn ikpadade ọtọ kiet ikpe ikọ.” (Job 9:32) Ekikere Jehovah ama ọtọtọn̄ọ ndin̄wan̄a nnyịn, nnyịn iyetịn̄ ukem nte Job eketịn̄de ete: “Sese, mme mmọ emi ẹdi utịt usụn̄ esie: ndien ẹkop esisịt adan̄a didie ẹban̄a enye! edi ama edi uyom odudu esie, anie owo etịm ọfiọk enye?”—Job 26:14.

20. Nso ke ikpanam edieke ikotde ebiet oro mîtịmke in̄wan̄a nnyịn ke Bible?

²⁰ Nte isụk ikotde N̄wed Abasi, nso ke ikpanam edieke ikotde ebiet oro mîtịmke in̄wan̄a nnyịn, akpan akpan, edieke enye aban̄ade ekikere Jehovah? Edieke inamde ndụn̄ọde edi n̄kpọ oro isụk in̄wan̄ake nnyịn, akpana ida emi nte ifet ndiwụt adan̄a nte ibuọtde idem ye Jehovah. Ti ete ke ndusụk se idude ke Bible ọnọ nnyịn ifet ndiwụt ke imọbuọt idem ke Jehovah. Ẹyak isụhọde idem inyịme ke nnyịn ifiọkke kpukpru se Jehovah anamde. (Eccl. 11:5) Edieke inamde oro, nnyịn iyenyịme ye ikọ apostle Paul emi: “Inyene ye ọniọn̄ ye ifiọk Abasi ẹtụn̄ọ adan̄a didie! Mme ikpe esie ẹkak owo ndidụn̄ọde adan̄a didie onyụn̄ ayan̄a owo ndifiọk mme usụn̄ esie didie ntem! Koro ‘anie edi edifiọk ekikere Jehovah, anie onyụn̄ akabade edi andinọ enye item?’ Mîdịghe, ‘Anie ekebem iso ọnọ enye n̄kpọ, man ẹkpenọ enye usiene?’ Koro kpukpru n̄kpọ ẹto ke enye, enye okonyụn̄ anam mmọ ẹdidu, mmọ ẹnyụn̄ ẹnyene enye. Yak ubọn̄ enyene enye ke nsinsi. Amen.”—Rome 11:33-36.

[Mme Ikọ Idakisọn̄]

Nte Afo Emeti?

• Nso idinam ikûdedei ukere ke akpana Jehovah anam n̄kpọ nte nnyịn ikerede?

• Didie ke ndifiọk ntak emi Jesus akanamde n̄kpọ ekeme ndinam nnyịn idi ufan Jehovah?

• Nso ke ekpep oto nneme oro Jehovah ekenyenede ye Moses ye Abraham?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Mme Ndise ke page 5]

Didie ke nte Jehovah akanamde n̄kpọ ye Moses ye Abraham anam ifiọk ekikere esie?