Edinọ Ntak—Didie ke Jehovah Ese Enye?

ADAM ọkọdọhọ ete: “N̄wan emi afo ọkọnọde ete odu ye ami, enye ọkọnọ mi mfri eto oro, ami nnyụn̄ ndia.” Eve ọdọhọ esie ete: “Urụkikọt akabian̄a mi, ndien ndia.” Se Adam ye Eve, akpa ete ye eka nnyịn, ẹketịn̄de ye Abasi owụt nte owo ọkọtọn̄ọde ndinọ ntak ke se enye anamde.—Gen. 3:12, 13.

Ikpe oro Jehovah ekebierede ọnọ Adam ye Eve ke ndikokoi nsọn̄ ibuot ye imọ ama enen̄ede owụt ke enye ikenyịmeke ntak oro mmọ ẹkenọde. (Gen. 3:16-19) Ndi emi ọwọrọ ke Jehovah isinyịmeke owo ọnọ ntak ekededi? Mîdịghe, ndi enye esinyịme ndikop ndusụk ntak? Ke edide ntre, idisan̄a didie ifiọk mme ntak emi enye esinyịmede ye mbon oro enye mîsinyịmeke? Man ibọrọ mbụme emi, ẹyak ibem iso ineme se isinamde owo ọnọ ntak.

Mme owo ẹsinọ ntak oro akanamde mmọ ẹnam m̀mê ẹkûnam n̄kpọ, m̀mê oro edinamde mmọ ẹkûnam n̄kpọ. Owo ekeme ndinọ eti ntak oro akanamde enye okûnam n̄kpọ, ndien emi ekeme ndidi n̄kpeubọk ofụri esịt oro anamde ẹfen ẹnọ enye. Owo onyụn̄ ekeme ndiyom ntak nnọ mbak mme owo ẹdifiọk ata akpan ntak oro akanamde enye anam n̄kpọ, kpa nte Adam ye Eve ẹkenamde. Sia ekese owo ẹsinọde utọ ntak emi, oro anam mme owo mîsimaha ndikop ntak ekededi oro owo ọnọde.

Ke ini inọde ntak—akpan akpan ke n̄kpọ emi abuanade utom Abasi nnyịn—ana ikpeme mbak nnyịn ‘idibian̄a idem ke nsunsu ekikere.’ (Jas. 1:22) Ke ntre, ẹyak ineme ndusụk uwụtn̄kpọ ye mme edumbet ke Bible oro ẹdin̄wamde nnyịn ‘ika iso idụn̄ọde ifiọk se Ọbọn̄ enyịmede.’—Eph. 5:10.

Se Abasi Oyomde Nnyịn Inam

Nnennen ewụhọ ẹdu ke Bible oro oyomde nnyịn ikọt Jehovah inam. Ke uwụtn̄kpọ, ewụhọ Christ emi ọdọhọde “ẹka ẹkenam mme owo ke kpukpru idụt ẹdi mbet,” ebehe kpukpru ata mme anditiene Christ. (Matt. 28:19, 20) Ndinam ewụhọ emi enen̄ede edi akpan n̄kpọ tutu apostle Paul ọdọhọ ete: “Mbọm mi edieke mmentan̄ake eti mbụk!”—1 Cor. 9:16.

Kpa ye oro, ndusụk owo emi nnyịn ikpepde Bible ke anyan ini imaha nditiene nnyịn n̄kwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi. (Matt. 24:14) Mbon eken emi ẹkesikwọrọde ikọ ini kiet ko ikwọrọke aba. Nso ntak ke mbon oro mîkwọrọke aba ikọ ẹsiwak ndinọ? Nso ke Jehovah akanam mbon oro mîkamaha ndinam nnennen ewụhọ esie ke eset?

Mme Ntak Emi Abasi Mîsinyịmeke

“Ọsọn̄ akaha.” Ekeme nditie mbon o-bụt nte ke utom ukwọrọikọ ọsọn̄ akaha. Edi, kere se ikemede ndikpep nto mbụk Jonah. Ẹma ẹnọ enye utom oro enye ekekerede ke ọsọn̄ akaha—Jehovah ọkọdọhọ enye akatan̄a ke ẹmọn̄ ẹsobo Nineveh. Isọn̄ke ndifiọk ntak emi Jonah ekekerede ke utom oro ọsọn̄ akan imọ ndinam. Nineveh ekedi ibuot obio Assyria, ẹkenyụn̄ ẹdiọn̄ọ mbon Assyria nte ata mbon ibak. Eyedi Jonah ama ekere m̀mê n̄kpọ editie didie ye imọ ke Nineveh, m̀mê nso ke mbon Nineveh ẹdinam imọ. Ikebịghike, enye ama efehe. Edi Jehovah ikenyịmeke  ntak oro Jonah ọkọnọde. Utu ke oro enye ama afiak ọdọn̄ Jonah ọkọkwọrọ ikọ ọnọ mbon Nineveh. Isan̄ enye emi, Jonah ama anam utom esie uko uko, ndien Jehovah ama ọdiọn̄ utom esie.—Jonah 1:1-3; 3:3, 4, 10.

Edieke afo ekerede ke utom edikwọrọ eti mbụk ọsọn̄ akaha, ti ete ke “Abasi emekeme ndinam kpukpru n̄kpọ.” (Mark 10:27) Fiọk ete ke Jehovah ọyọsọn̄ọ fi idem edieke akade iso oyom un̄wam esie, enye oyonyụn̄ ọdiọn̄ fi edieke afo esịnde ifịk man enyene uko ndikwọrọ ikọ.—Luke 11:9-13.

“Idọn̄ke mi.” Nso ke akpanam edieke mîdọn̄ke fi ndikwọrọ ikọ? Ti ke Jehovah ekeme ndinam utom ke esịt fo onyụn̄ anam ọdọn̄ fi ndikwọrọ ikọ. Paul ọkọdọhọ ete: “Abasi anam utom ke esịt mbufo, nte enemde enye, man mbufo ẹnyịme ẹnyụn̄ ẹnam.” (Phil. 2:13) Mmọdo, emekeme ndidọhọ Jehovah anam ọdọn̄ fi ndinam uduak esie. Se Edidem David akanamde edi oro. Enye ama ekpe Jehovah ubọk ete: ‘Nam mi nsan̄a ke akpanikọ fo.’ (Ps. 25:4, 5) Afo n̄ko emekeme ndibọn̄ akam ofụri esịt nnọ Jehovah ete enye anam ọdọn̄ fi ndinam se inemde enye esịt.

Ke nditịn̄ akpanikọ, oyodu ndusụk ini oro ediyomde inen̄ede isịn ukeme man idụk mbono esop m̀mê ika ukwọrọikọ, akpan akpan ke ini idem ememde nnyịn m̀mê ke ini ikpade mba. Edieke oro etịbede, ndi akpana ikere ke nnyịn inen̄ekede ima Jehovah? Baba-o. Mme anam-akpanikọ asan̄autom Abasi ke eset ẹma ẹsisịn ọkpọsọn̄ ukeme n̄ko man ẹnam uduak Abasi. Ke uwụtn̄kpọ, Paul ọkọdọhọ ke imọ ‘itọn̄ọ idem imọ ita,’ man inam ewụhọ Abasi. (1 Cor. 9:26, 27) Mmọdo, edieke isịnde ọkpọsọn̄ ukeme ikwọrọ ikọ okposụkedi emi mîdọn̄ke nnyịn ndinam ntre, Jehovah ọyọdiọn̄ nnyịn. Ntak-a? Koro imenyene eti ntak oro anamde isịn ọkpọsọn̄ ukeme inam uduak Abasi—oro edi, ima oro imade Jehovah. Ke ndinam emi, nnyịn iwụt ke Satan okosu nsu ke ndikọdọhọ ke mme asan̄autom Abasi idinamke akpanikọ inọ Abasi edieke ẹdomode mmọ.—Job 2:4.

“Nnyeneke ini.” Edieke afo mûkwọrọke ikọ ke ntak emi ekerede ke unyeneke ini, enen̄ede oyom afiak ekere se adade ke akpan n̄kpọ. Jesus ọkọdọhọ ete: “Ẹka iso, ndien, ndibem iso nyom obio ubọn̄.” (Matt. 6:33) Man ekeme ndinam item Jesus emi, oyoyom odu mmemmem uwem mîdịghe ada ndusụk ini oro esidade ọnọ idem inemesịt esịn ke utom ukwọrọikọ. Imọfiọk ke idiọkke ndinọ idem inemesịt nnyụn̄ nnam mme ọkpọkpọ n̄kpọ eken, edi ikpanaha mmọ ẹdi ntak emi afo mûdọn̄ke enyịn ke utom ukwọrọikọ. Asan̄autom Abasi esinịm n̄kpọ Obio Ubọn̄ akpa ke uwem esie.

“Ntịmke ndot.” Afo emekeme ndikere ke imọ idotke ndidi asan̄autom eti mbụk. Ndusụk mme anam-akpanikọ asan̄autom Jehovah ke eyo Bible ẹma ẹsikere ke mmimọ itịmke idot ndinam utom oro Jehovah ọkọnọde  mmimọ. Da Moses ke uwụtn̄kpọ. Ke ini Jehovah ọkọnọde Moses san̄asan̄a utom, Moses ama ọdọhọ ete: “Mbọk, Ọbọn̄ mi, ami ndịghe owo udọn-ikọ, akananam, ye idem ini emi afo ọdọhọde ye owo fo: koro ami ndobide inua, nnyụn̄ ndobide edeme.” Okposụkedi oro Jehovah ọkọsọn̄ọde enye idem, Moses ama ọdọhọ ete: “Ọbọn̄ mi, da ubọk owo eke afo edidọn̄de, dọn̄ utom.” (Ex. 4:10-13) Nso ke Jehovah akanam?

Jehovah ikọdọhọke Moses okûnam utom oro aba. Edi Jehovah ama emek Aaron man akpan̄wam Moses anam utom oro. (Ex. 4:14-17) Akan oro, Jehovah ama an̄wam Moses ke mme isua oro ẹketienede onyụn̄ ọnọ enye se ededi oro enye okoyomde man ekeme ndinam utom oro Jehovah ọkọnọde enye uforo uforo. Mfịn, afo emekeme ndinịm ke Jehovah ayanam nditọete oro ẹnyenede ifiọk ẹn̄wam fi n̄ko anam utom ukwọrọikọ fo. Ke akande oro, Bible anam nnyịn ifiọk ke Jehovah ayanam nnyịn idot ndinam utom oro enye ọnọde nnyịn.—2 Cor. 3:5; se ekebe oro  “Mme Isua Oro N̄kokopde Inemesịt N̄kan ke Uwem Mi.”

“Owo ama anam se iyatde mi esịt.” Ndusụk owo ẹtre ndikwọrọ ikọ m̀mê ndidụk mbono esop ke ntak emi owo akanamde se iyatde mmọ esịt, ẹkerede ke Jehovah eyenyịme ntak emi mmimọ inọde ke nditre ndinam n̄kpọ esie. Idiọkke ndiyat esịt ke ini ẹnamde nnyịn se mîfọnke, edi ndi eti ntak edi emi nditre mme edinam Christian? Eneni oro Paul ye Barnabas ẹkenenide ama ada esịm “ọkpọsọn̄ ibụmede iyatesịt,” ndien etie nte n̄kpọ emi okosụk ababiak mmọ ke oro  ebede. (Utom 15:39) Edi ndi emi ama anam mmọ ẹtre ndikwọrọ ikọ? Baba!

Kpasụk ntre, edieke eyenete ayatde fi esịt, ti ete ke idịghe anana-mfọnmma eyenete fo edi asua fo, ke Devil emi oyomde ndita fi edi. Edi Devil idikwe unen edieke afo ‘an̄wanade ye enye onyụn̄ ọsọn̄ọde ada ke mbuọtidem.’ (1 Pet. 5:8, 9; Gal. 5:15) Edieke afo enyenede utọ mbuọtidem oro, ‘udukwe edikpu’ tutu amama.—Rome 9:33.

Ke Ini Nnyịn Mîkemeke Ndinam Se Ikesinamde

Ke ima ikeneme ndusụk ntak oro mme owo ẹsinọde man ẹkûnam n̄kpọ Abasi, imokụt ke ntak ndomokiet idụhe ke N̄wed Abasi oro owo ọkpọnọde mbak edinam nnennen ewụhọ oro Jehovah ọnọde, esịnede ewụhọ edikwọrọ eti mbụk. Kpa ye oro, imekeme ndinyene nti ntak oro ẹnamde ikûnam ekese ke utom ukwọrọikọ nte ikesinamde ke akpa. Mme mbiomo eken oro N̄wed Abasi ọdọhọde ibiom ekeme ndida ini oro ikpadade ikwọrọ ikọ. N̄ko-n̄ko, nnyịn imekeme ndinen̄ede n̄kpa mba m̀mê ndinen̄ede ndọn̄ọ ndusụk ini tutu ikemeke ndinam ekese ke utom Jehovah nte ikpamade ndinam. Edi Ikọ Abasi anam nnyịn ifiọk ke Jehovah ọdiọn̄ọ nte ọdọn̄de nnyịn ndinam n̄kpọ esie onyụn̄ ọfiọk ukeme nnyịn.—Ps. 103:14; 2 Cor. 8:12.

Mmọdo, oyom ikpeme mbak idibiom idem nnyịn m̀mê mbon en̄wen ikpe ke n̄kpọ emi. Apostle Paul ekewet ete: “Afo edi anie eke ekpede ikpe eyenufọk owo en̄wen? Enye ọsọn̄ọde ada, ọsọn̄ọ ada ọnọ eteufọk esiemmọ, onyụn̄ ọduọde, ọduọ ọnọ eteufọk esiemmọ.” (Rome 14:4) Utu ke ndimen idaha nnyịn ndomo ye eke mbon en̄wen, akpana iti ke “owo nnyịn kiet kiet ayanam ibat aban̄a idemesie ọnọ Abasi.” (Rome 14:12; Gal. 6:4, 5) Ke ini ibọn̄de akam inọ Jehovah inyụn̄ isiande enye ntak oro akanamde inam m̀mê itre ndinam n̄kpọ esie, yak owo nnyịn kiet kiet anam oro ye “eti ubieresịt.”—Heb. 13:18.

Ntak Emi Edinam N̄kpọ Jehovah Ọnọde Nnyịn Idatesịt

Kpukpru nnyịn imekeme ndinam n̄kpọ Jehovah ye idatesịt koro mme n̄kpọ oro enye ọdọhọde nnyịn inam—inamke n̄kpọ m̀mê nso idi idaha nnyịn ke uwem—esịne ifiọk inyụn̄ isọn̄ke ikan nnyịn. Ntak emi idọhọde ntre?

Ikọ Abasi ọdọhọ ete: “Kûsịn ndida eti n̄kpọ nnọ mmọ eke ẹkpenyenede enye, ke ini ubọk fo ekemede ndinam.” (N̄ke 3:27) Nso ke n̄ke emi ekpep fi aban̄a mme n̄kpọ oro Abasi ọdọhọde inam? Jehovah idọhọke fi anam n̄kpọ imọ nte eyenete fo anamde, edi ọdọhọ anam okwo nte ‘ubọk fo ekemede.’ Ih, kpukpru nnyịn imekeme ndinam n̄kpọ Jehovah ke ofụri esịt, inamke n̄kpọ m̀mê nso ke ubọk nnyịn kiet kiet ekeme ndinam.—Luke 10:27; Col. 3: 23.

[Ekebe/Ndise ke page 14]

 “Mme Isua Oro N̄kokopde Inemesịt N̄kan ke Uwem Mi”

Idem ọkpọkọm imenen̄ede ibiomo ndo m̀mê idi mbon o-bụt, ikpanaha isọsọp idọhọ ke emi idiyakke nnyịn ibuana ọyọhọ ọyọhọ ke utom ukwọrọikọ. Ke uwụtn̄kpọ, kere se iketịbede inọ Ernest, eyenete kiet ke Canada.

Ernest ekedi ekek ye owo o-bụt. Enye ama ada ata idiọk unan ke edem onyụn̄ ọkpọn̄ utom ubọpn̄kpọ oro enye akanamde. Okposụkedi emi enye okobiomode ndo, enye ama esidu ke an̄wautom ebịghi. Nsịnudọn̄ oro ẹsinọde nditọete ke mme mbono esop ndinam utom usiakusụn̄ unọ un̄wam ama anam enen̄ede ọdọn̄ enye ndinam ntre n̄ko. Edi, enye ekekere ke imọ idikemeke.

Sia enye ekekerede ke imọ idikemeke ndinam utom usiakusụn̄ unọ un̄wam, enye ama ọdọhọ inyụn̄ itatabi ise ke ọfiọn̄ kiet kpọt. Idem ama enen̄ede akpa enye ndikeme ndinam utom emi uforo uforo. Edi enye ama ekere ke imọ idikemeke ndinam utom emi aba. Ntre, man ese m̀mê imọ imekeme ndifiak nnam, enye ama atabi ọyọhọ ọfiọn̄ iba ese onyụn̄ anam uforo uforo.

Ernest ama anam utom usiakusụn̄ unọ un̄wam ke isua kiet, edi enye ama ọdọhọ ete, “Mmetịm mfiọk ke ndikemeke ndidi asiakusụn̄ ofụri ini.” Edi man ese m̀mê imọ iyekeme ndinam, enye ama esịn n̄wed eben̄e ndidụk utom usiakusụn̄ ofụri ini. Idem ama akpa enye ndikeme ndinam utom emi nsịm isua kiet. Ntre enye ama ebiere ndika iso, onyụn̄ okop idatesịt ndinam utom emi ke isua iba, tutu unan oro enye akadade do owot enye. Mbemiso enye akakpade, enye ama esidọhọ mbon oro ẹsikade ẹkese enye ye mmọn̄eyet ete, “Mme isua oro n̄kanamde n̄kpọ Jehovah nte asiakusụn̄ ẹkedi mme isua oro n̄kokopde inemesịt n̄kan ke uwem mi.”

[Ndise ke page 13]

Nnyịn imekeme ndikan n̄kpọ ekededi emi ekemede ndibiọn̄ọ nnyịn ndikwọrọ ikọ

[Ndise ke page 15]

Jehovah esinem esịt ke ini inamde n̄kpọ esie ke ofụri esịt, inamde ofụri se ikemede