Ẹma Ẹtebe Nnyịn Ikpe Emi Akadade Ediwak Isua!

IKPE emi ọkọtọn̄ọ ke 1995 onyụn̄ ebịghi ke isua 15. Ke ofụri ini oro, mbon emi mîmaha ifụre ido ukpono ẹma ẹfiomo ata mme Christian ke Russia. Mmọ ẹma ẹbiere ndinam ẹkpan Mme Ntiense Jehovah ke Moscow ye ke mme ebiet en̄wen. Kpa ye oro, Jehovah ama ọdiọn̄ nsọn̄ọnda nditọete nnyịn ke Russia ke ndinam mmọ ẹkan ke ikpe oro. Edi nso ikadada kpukpru ntuaha emi idi?

ẸNYENE IFỤRE KE AKPATRE!

Ke akpa isua ition ke iduọk isua 1990, nditọete nnyịn ke Russia ẹma ẹfiak ẹnyene ifụre ido ukpono oro ẹkebọde mmọ toto ke 1917. Ke 1991, ukara Soviet Union ama esịn mmọ enyịn̄ ke n̄wed nte ido ukpono oro ẹnyịmede. Ke ẹma ẹkesuan ukara Soviet Union, Ukara Russia ama esịn Mme Ntiense Jehovah enyịn̄ ke n̄wed. Akan oro, Ukara akada Mme Ntiense, emi ẹkekọbọde ke ediwak isua oro ẹkebede ke ntak ido ukpono mmọ, nte mbon emi ukara ekefịkde. Ke 1993, Itieutom Emi Esede Aban̄a Ikpe ke Moscow ama esịn Otu Mme Ntiense Jehovah ke Moscow enyịn̄ ke n̄wed. Isua oro n̄ko ke ẹkebọp obufa ibet Russia emi aban̄ade ifụre ido ukpono. An̄wan̄a ntak emi eyenete kiet okofioride ete: “Nnyịn ikedehedei ikere ke iyenyene orụk ifụre oro!” Ekem enye adian do ete, “Nnyịn ima itie ibet emi ke ofụri isua 50!”

Nditọete nnyịn ke Russia ẹma ẹda “ini eke ọfọnde” do ẹnam n̄kpọ nte ọfọnde, ẹsịn ifịk ẹkwọrọ ikọ, ediwak owo ẹnyụn̄ ẹkpan̄ utọn̄. (2 Tim. 4:2) Mma kiet ọkọdọhọ ete: “Mme owo ẹma ẹnen̄ede ẹnyene udọn̄ ke ido ukpono.” Ikebịghike, ibat mme asuanetop, mme asiakusụn̄, ye esop ẹma ẹnen̄ede ẹwak. Ke nditịm ntịn̄, ọtọn̄ọde ke 1990 esịm 1995, Mme Ntiense Jehovah 300 emi ẹkedude ke Moscow ẹma ẹwak ẹbe 5,000! Esịt ama etịmede mme asua ifụre ido ukpono ke ini mmọ ẹkekụtde nte Mme Ntiense Jehovah ẹkekade-ka iso ẹwak. Ke 1995, mmọ ẹma ẹtọn̄ọ nditop ekọn̄ ye nnyịn ke ndisịn nsọk nnọ ikpe. Ekọn̄ oro ekedi ke nnyan ikpehe inan̄ mbemiso okụrede.

NDỤN̄ỌDE UBIATIBET AKABADE N̄KPỌ EN̄WEN

Akpa ikpehe ọkọtọn̄ọ ke June 1995. Otu mme owo ke Moscow, emi ẹdade ẹnọ Ufọkabasi Orthodox Russia, ẹma ẹda nditọete nnyịn ẹka esop ẹte ke ẹbiat ibet. Mmọ ẹkedọhọ ke ida ke ibuot mme owo emi ẹyatde esịt sia ebe, n̄wan, m̀mê nditọ mmimọ ẹkabarede ẹdi Mme Ntiense. Ke June 1996, mme anam-ndụn̄ọde ẹma ẹtọn̄ọ ndinam ndụn̄ọde m̀mê ẹyekụt se nditọete nnyịn ẹduede, edi ikekwe n̄kpọ ndomokiet. Edi otu oro ẹma ẹfiak ẹkot nditọete nnyịn ikpe ẹte ke ẹsụk ẹbiat ibet. Mme anam-ndụn̄ọde ẹma ẹnam ndụn̄ọde en̄wen, edi ẹma ẹkụt ke kpukpru se ẹkedọhọde nte mmọ ẹnamde ikedịghe akpanikọ. Kpa ye oro, mme andibiọn̄ọ oro ẹma ẹfiak ẹkot ukem ikpe oro ọyọhọ utịm ikata. Ẹma ẹfiak ẹdụn̄ọde Mme Ntiense Jehovah ke Moscow, edi akama-ikpe oro okosụk ebiere ukem n̄kpọ—oro edi, ke owo ikwe n̄kpọ emi ẹkpedade ẹtọn̄ọ ikpe ubiatibet. Ekem mme andibiọn̄ọ oro ẹma ẹfiak ẹkot nditọete nnyịn ikpe ọyọhọ ikanan̄ ẹte ke ẹbiat ibet, isan̄ emi n̄ko, akama-ikpe ikekwe uyarade ndomokiet. Ama akpa owo idem ke ini otu oro ẹkedọhọde ẹfiak ẹnam ndụn̄ọde en̄wen. Ke akpatre, obufa mme anam-ndụn̄ọde ẹma ẹbiat ikpe oro ẹfep ke April 13, 1998.

 Ekpeibet emi eketienede anam ndụn̄ọde oro ọdọhọ ete: “Edi ekem esen esen n̄kpọ ama etịbe.” Okposụkedi emi andida ke ibuot itieutom mme akama-ikpe, oro akanamde ọyọhọ ndụn̄ọde ition, ekenyịmede ke idụhe se iwụtde ke nditọete nnyịn ẹbiat ibet, n̄wan emi ama ọdọhọ ete ẹsụk ẹda nditọete nnyịn ẹka esop. Enye ọkọdọhọ ke Otu Mme Ntiense Jehovah ke Moscow ẹma ẹbiat ibet idụt mmimọ ye eke ofụri ererimbot. Akama-ikpe ke Ikpehe Ukara Edere Edere Moscow ama enyịme onyụn̄ esịn ikpe ke esop. * Ẹma ẹtọn̄ọ ikpe ke September 29, 1998, ke Esop Ayaraiwat ke Golovinsky ke Moscow. Emi ekedi ntọn̄ọ ọyọhọ ikpehe iba.

ẸDA BIBLE ẸKA ESOP

Ke ekpri ufọkesop kiet ke edere edere Moscow, akama-ikpe emi ekerede Tatyana Kondratyeva ama ada ibet Russia emi ẹkebọpde ke 1997 ọtọn̄ọ en̄wan. Ibet oro ọdọhọ ke ido ukpono Orthodox eke Christendom, Islam, Mme Jew, ye eke Buddha ẹdi mme ata ido ukpono ke Russia. * Ibet emi iyakke mme ido ukpono eken ẹsịn enyịn̄ ke n̄wed. Ibet emi n̄ko anam mme esop ẹkpan mme ido ukpono oro ẹsịnde udọn̄ ẹnọ mme owo ẹsua kiet eken. Akama-ikpe oro ama ada ibet oro ọdọhọ ke Mme Ntiense Jehovah ẹnam mme owo ẹsua kiet eken ẹnyụn̄ ẹsuan mme ubon, ndien ke ntre ke ẹkpenyene ndikpan mmọ.

Ekpeibet emi akadade ke ibuot nditọete nnyịn ama obụp ete: “Mmanie ke otu Mme Ntiense Jehovah ke Esop Moscow ẹbiat ibet oro?” Akama-ikpe ikekemeke ndisiak owo ndomokiet. Edi n̄wan emi ama ọdọhọ ke n̄wed Mme Ntiense Jehovah ẹsịn usua ke ufọt mme ido ukpono. Enye ama okot Enyọn̄-Ukpeme ye Awake! ye mme n̄wed eken man ọsọn̄ọ ikọ esie (se mmọ ke enyọn̄ emi). Ke ini ẹkebụpde m̀mê didie ke mme n̄wed emi ẹsịn usua, enye ọkọbọrọ ete: “Mme Ntiense Jehovah ẹsikpep ke mmimọ idi ido ukpono akpanikọ.”

Eyenete nnyịn emi edide ekpeibet ama ọnọ ebiereikpe ye akama-ikpe Bible onyụn̄ okot Ephesus 4:5, ete: “Ọbọn̄ kiet, mbuọtidem kiet, baptism kiet.” Ikebịghike, ebiereikpe, akama-ikpe, ye ekpeibet nnyịn ẹma ẹkama Bible ke ubọk ẹneme mme utọ ufan̄ikọ nte John 17:18 ye James 1:27. Esop ẹma ẹbụp ẹte: “Ndi mme itie N̄wed Abasi emi ẹsịn usua ke ufọt mme ido ukpono?” Akama-ikpe oro ama ọdọhọ ke imọ idotke ndibọrọ mbụme oro aban̄ade Bible. Ekpeibet nnyịn ama owụt mme n̄wed Ufọkabasi Orthodox Russia emi ẹsụkde Mme Ntiense Jehovah uyo etieti onyụn̄ obụp ete: “Ndi mme ikọ emi ẹbiat ibet?” Akama-ikpe ama ọbọrọ ete: “Ami ndotke ndibọrọ mbụme emi mme ọkwọrọ ederi ẹkpebọrọde.”

IKPE ỌTỌN̄Ọ NDITỊMEDE

Man ọdọhọ ke Mme Ntiense Jehovah ẹsisuan ubon, akama-ikpe ama ọdọhọ ke mmọ isidiaha mme utọ usọrọ nte Christmas. Edi ke oro ebede, enye ama enyịme ke ibet Russia idọhọke ke ana owo adia Christmas. Ke mbon Russia—esịnede Mme Ntiense  Jehovah emi ẹtode Russia—ẹnyene unen ndimek se mmọ ẹmade. Enye ama ọdọhọ n̄ko ke nnyịn ‘isiyakke nditọ nnyịn ẹduọk odudu ẹnyụn̄ ẹkop idatesịt.’ Edi ke ini ẹkebụpde enye mbụme, enye ama ọdọhọ ke akananam imọ inyeneke nneme ye mme uyen emi mme ete ye eka ẹdide Mme Ntiense. Ke ini ekpeibet en̄wen okobụpde enye m̀mê akananam enye odụk mbono esop Mme Ntiense Jehovah, enye ama ọbọrọ ete: “Ufọn idụhe ndidụk.”

Enye ama ada prọfesọ udọn̄ọ ibuot edi nte ntiense esie emi edide ataifiọk. Prọfesọ oro ama ọdọhọ ke ndikot n̄wed nnyịn esinam mme owo ẹnyene udọn̄ọ ibuot. Ke ini ekpeibet nnyịn ọkọdọhọde ke n̄wed emi prọfesọ oro ewetde ọnọ esop edi ukem ye eke ikpọ owo ufọkabasi Moscow, prọfesọ oro ama enyịme ke ndusụk ikpehe ẹdi ata ukem. Enye ọkọdọhọ ete: “Nnyịn ikada usan umụm ntọt kọmputa kiet inam.” Mme mbụme oro ẹkefakde enye ama owụt ke akananam enye inọhọ Ntiense Jehovah ndomokiet usọbọ. Edi prọfesọ udọn̄ọ ibuot en̄wen ama ọdọhọ esop ke imọ imanam ndụn̄ọde ye se ibede Mme Ntiense Jehovah 100 ke Moscow. Ke ndomokiet ikenyeneke udọn̄ọ ibuot, ete ke mmọ ẹnen̄ede ẹme ime ye mme mbon ido ukpono eken tọn̄ọ mmọ ẹkekabade ẹdi Mme Ntiense Jehovah.

ẸTEBE IKPE—EDI IKỤREKE

Ke March 12, 1999, ebiereikpe ama emek mme andikpep ition ke ufọkn̄wed ntaifiọk ete ẹdụn̄ọde n̄wed Mme Ntiense Jehovah, onyụn̄ ọdọhọ ikpe ebet kan̄a. Itieutom Emi Esede Aban̄a Ikpe ke akwa ukara Russia ama ememek otu mme andikpep ke ufọkn̄wed ntaifiọk ete ẹdụn̄ọde mme n̄wed nnyịn; emi ikasan̄ake n̄kpọ ye eke ikpe Moscow. Otu emi ẹma ẹtọt ke April 15, 1999, ẹte ke mmimọ ikwe idiọk n̄kpọ ndomokiet ke n̄wed nnyịn. Ntre, ke April 29, 1999, Itieutom Emi Esede Aban̄a Ikpe ama afiak esịn Mme Ntiense Jehovah enyịn̄ ke n̄wed. Kpa ye ofụri eti ndụn̄ọde  emi, esop Moscow ama ọsọn̄ọ eyịre ete otu en̄wen ẹdụn̄ọde mme n̄wed nnyịn. Oro ama ada esen esen n̄kpọ edi—Itieutom Emi Esede Aban̄a Ikpe ke Russia ama enyịme Mme Ntiense Jehovah nte eti ido ukpono emi ẹnịmde ibet, edi Itieutom Emi Esede Aban̄a Ikpe ke Moscow ete ẹdụn̄ọde mmọ ke ẹbiat ibet!

Ama ekpere ndisịm isua iba mbemiso ẹkefiakde ẹtọn̄ọ ikpe oro, ndien Yelena Prokhorycheva emi ekedide ebiereikpe ama ebiere ikpe oro ke February 23, 2001. Ke ama okodụn̄ọde se mme anam-ndụn̄ọde emi enye ekemekde ẹkekụtde, enye ekebiere ete: “Ntak ndomokiet idụhe ndikpan ido ukpono Mme Ntiense Jehovah ke Moscow.” Ke akpatre, ẹma ẹda ibet ẹsọn̄ọ ke kpukpru se ẹketịn̄de ẹban̄a nditọete nnyịn ẹdi nsu! Edi akama-ikpe ikenyịmeke ubiereikpe oro onyụn̄ osion̄o ikpe aka Esopikpe Moscow. Ke ọfiọn̄ ita ẹbede, ke May 30, 2001, esop oro ama abiat ubiereikpe Prokhorycheva efep. Enye ama ọdọhọ akama-ikpe oro osụk ada ikpe ye nnyịn onyụn̄ emek ebiereikpe en̄wen. Ọyọhọ ikpehe ita ke ẹkeyom nditọn̄ọ oro.

ẸBIOM IKPE—EDI IKỤREKE

Ebiereikpe emi ekekerede Vera Dubinskaya ama afiak ọtọn̄ọ ikpe oro ke October 30, 2001. * Kondratyeva, akama-ikpe, ama afiak ọdọhọ ke Mme Ntiense Jehovah ẹnam mme owo ẹsua kiet eken, edi ekem ọdọhọ ke ndikpan ido ukpono Mme Ntiense Jehovah edi usụn̄ ndikpeme unen Mme Ntiense ke Moscow! Ke ntak esen esen ikọ emi, kpukpru Mme Ntiense 10,000 ke Moscow ẹma ẹsọsọp ẹwet ẹnọ esop ẹte ke mmimọ iyomke utọ “ukpeme” akama-ikpe oro.

Akama-ikpe ọkọdọhọ ke ufọn idụhe imọ nditịn̄ n̄kpọ emi owụtde ke Mme Ntiene Jehovah ẹnam se idiọkde. Ke ikpe iban̄ake se Mme Ntiense Jehovah ẹnamde, edi ke aban̄a n̄wed mmọ ye se mmọ ẹnịmde ke akpanikọ. Enye ama ọdọhọ ke imenyene etịn̄ikọ ke ibuot Ufọkabasi Orthodox Russia nte ntiense imọ emi edide ataifiọk. Edi emi ama ọsọn̄ọ ke mme ọkwọrọ ederi ẹkesịn nsọk ẹte ẹkpan Mme Ntiense. Ke May 22, 2003, ebiereikpe ama ọdọhọ nta mme ọfiọkn̄wed ete ẹfiak ẹdụn̄ọde n̄wed Mme Ntiense Jehovah.

Ikpe ama afiak ọtọn̄ọ ke February 17, 2004, man ẹdụn̄ọde se otu mme anam-ndụn̄ọde ẹkekụtde. Nta mme ọfiọkn̄wed oro ẹma ẹkụt ke mme n̄wed nnyịn ẹsịn udọn̄ ẹnọ mme owo ẹte “ẹtịm ubon ye ndọ mmọ ẹkama” ye nte ke ikọ oro ẹdọhọde ke mme n̄wed nnyịn ẹnam mme owo ẹsua kiet eken “ikenyeneke nsọn̄ọ.” Ntaifiọk en̄wen ẹma ẹnyịme ke edi ntre. Ẹma ẹbụp prọfesọ ukpepn̄kpọ ido ukpono ẹte: “Ntak emi Mme Ntiense Jehovah ẹsikwọrọde ikọ?” Enye ọkọbọrọ esop ete: “Utom ukwọrọikọ edi utom emi anade Christian anam. Se Gospel ọdọhọde edi oro, ndien se Christ ọkọdọhọde mme mbet esie ẹnam edi oro—‘ẹka ẹkekwọrọ ikọ ke kpukpru idụt.’” Kpa ye oro, ke March 26, 2004, ebiereikpe oro ama akpan utom Mme Ntiense Jehovah ke Moscow. Ke June 16, 2004, Esopikpe Moscow ama ọsọn̄ọ ubiereikpe oro. * Eren emi edide Ntiense ke ediwak isua eketịn̄ ntem aban̄a ubiereikpe oro: “Ke eyo ukara Soviet, ẹkeyom kpukpru mbon Russia ẹnịm ke Abasi idụhe. Idahaemi, eyen Russia enyene ndidi owo Orthodox.”

Nditọete ẹkenam n̄kpọ didie ẹban̄a ukpan oro? Ẹkenam nte Nehemiah eke eset. Ke ini mme asua ikọt Abasi ẹkebiọn̄ọde ukeme oro Nehemiah ekesịnde man ẹbọp ibibene Jerusalem, enye ye ikọt esie ikayakke orụk ubiọn̄ọ ekededi ọwọn̄ọde ntịn̄enyịn mmọ. Utu ke oro, mmọ ‘ẹma ẹka iso ẹbọp,’ “mme owo ẹnyụn̄ ẹnyene esịt ndika iso nnam utom.” (Neh. 4:1-6) Nditọete nnyịn n̄ko ke  Moscow ikayakke mme andibiọn̄ọ ẹwọn̄ọde ntịn̄enyịn mmọ ẹkpọn̄ utom oro anade ẹnam mfịn—oro edi, edikwọrọ eti mbụk. (1 Pet. 4:12, 16) Mmọ ẹma ẹnyene mbuọtidem ke Jehovah eyese aban̄a mmimọ, ndien mmọ ẹma ẹben̄e idem ndidụk ọyọhọ ikpehe inan̄ ke anyan ikpe oro.

USUA ETETỊM OKPON

Ke August 25, 2004, nditọete nnyịn ẹma ẹwet n̄wed ẹnọ ẹsọk Vladimir Putin, emi ekedide adaibuot ukara Russia ini oro, ke Kremlin. N̄wed oro, emi ekenen̄erede etịn̄ nte ukpan oro ọdiọkde, ekedi eboho 76 ndien se ibede owo 315,000 ẹkesịn ubọk. Ofụri ini emi, mme ọkwọrọ ederi Ufọkabasi Orthodox Russia ẹma ẹwụt se mmimọ idide. Etịn̄ikọ ke ibuot ikpọ owo ufọkabasi Moscow ọkọdọhọ ete: “Nnyịn imenen̄ede isua utom Mme Ntiense Jehovah.” Akwa owo Muslim ọkọdọhọ ke ukpan oro ekedi “n̄wọrọnda ye eti n̄kpọ.”

Emi akanam mbon Russia emi ẹkebian̄ade ẹsọn̄ esịt ẹfiomo Mme Ntiense Jehovah. Mme andibiọn̄ọ ẹma ẹsitọ ndusụk Mme Ntiense ita ẹnyụn̄ ẹtịgha mmọ ke ini ẹnamde utom ukwọrọikọ ke Moscow. Ete kiet ama ayat esịt ebịn eyenete an̄wan ke ufọk kiet onyụn̄ atịgha enye idiọk idiọk ke ọkpọ asakedem tutu enye ọduọ ọtọ ibuot. Ama oyom ẹda enye eka ufọkibọk; kpa ye oro, mme bodisi ikanamke ete oro n̄kpọ ndomokiet. Mme bodisi ẹma ẹmụm Mme Ntiense en̄wen, ẹmịn̄ n̄wed nnuenubọk mmọ, ẹsio mmọ ndise, ẹnyụn̄ ẹnịm mmọ ke n̄kọbi-ntem tutu ndan̄nsiere. Ẹma ẹdọhọ mme andise mban̄a ufọkmbono ke ẹyesio mmọ ke utom edieke mmọ ẹkade iso ndinọ Mme Ntiense ufọkmbono mmọ. Ikebịghike, ẹma ẹbọ ata ediwak esop mme ufọkmbono oro mmọ ẹkesinịmde mme mbono esop. Esop 40 ẹkesidụk mbono esop ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄ inan̄ emi ẹdude ke okụre kiet. Esop kiet emi ẹsidụkde mbono esop do ekesitọn̄ọ An̄wan̄wa Mbono Esop ke ebe itiaba usenubọk. Esenyịn oro asan̄ade-san̄a ọkọdọhọ  ete: “Mme asuanetop ẹkesidemede idap ke n̄kanika ition usenubọk man ẹdụk mbono esop oro, edi mmọ ẹma ẹnam oro ke ofụri esịt ke se ibede isua kiet.”

“MAN ẸDI NTIENSE”

Man ẹwụt ke ukpan oro Moscow okodoride nnyịn ikekemke ye ibet, ke December 2004, mme ekpeibet nnyịn ẹma ẹda ikpe oro ẹka Esopikpe Europe Oro Esede Aban̄a Unen Owo. (Se ekebe oro “Ntak Emi Ẹdụn̄ọrede Ubiereikpe Russia ke France,” ke page 6.) Ke isua itiokiet ẹma ẹkebe, ke June 10, 2010, esopikpe Europe oro ama etebe Mme Ntiense Jehovah ikpe ofụri ofụri! * Esop oro ama odụn̄ọde kpukpru se ẹkedoride nnyịn onyụn̄ okụt ke mmọ ẹdi ata nsu. Enye ama ọdọhọ n̄ko ke ibet oyom Russia “etre ufịk oro esop Europe okụtde ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ man ẹdiọn̄ se ẹkebiatde ke ntak ufịk emi ke adan̄a nte ẹkekeme.”—Se ekebe oro “Ubiere Esop Oro,” ke page 8.

In̄wan̄-in̄wan̄ ubiereikpe esop oro, emi aban̄ade nte Ediomi Europe Emi Esede Aban̄a Unen Owo ọnọde utom Mme Ntiense Jehovah ibetedem, ibọpke Russia kpọt, edi ọbọp n̄ko idụt 46 eken emi ẹsịnede ke N̄ka Europe. Akan oro, ke ntak ubom ye utụn̄ọ nte ẹkedụn̄ọrede ibet ye se iketịbede, nta mme ekpeibet, mme ebiereikpe, mme ọbọp-ibet, ye mbon emi ẹkpepde n̄kpọ ẹban̄a unen owo ke ofụri ererimbot ẹyenen̄ede ẹma ndikot ubiereikpe oro. Ntak emi edide ntre? Mbemiso ekebierede ikpe oro, esop Europe oro ama afiak odụn̄ọde ikpe itiaita oro enye eketebede Mme Ntiense Jehovah ye ikpe usụkkiet emi ẹketebede Mme Ntiense Jehovah ke n̄kponn̄kan esop Argentina, Canada, Japan, Russia, South Africa, Spain, United Kingdom, ye United States. Editịn̄ mban̄a mme ikpe oro ẹkebierede mi ye esop Europe ndinen̄ede nsịn se akama-ikpe Moscow ọkọdọhọde nte ẹnamde ọnọ Mme Ntiense Jehovah ke ofụri ererimbot uko ndida n̄n̄wana mban̄a mbuọtidem ye mme edinam mmọ.

Jesus ọkọdọhọ mme anditiene enye ete: “Ẹyedụri mbufo ẹda ẹka iso mme andikara ye iso ndidem ke ntak mi, man ẹdi ntiense ẹnọ mmọ ye mme idụt.” (Matt. 10:18) Ikpe oro ekebịghide ke isua 15 do ama ọnọ nditọete nnyịn ifet ndinam ẹnen̄ede ẹfiọk enyịn̄ Jehovah ke Moscow ye ke mme ebiet en̄wen. Kpukpru ndụn̄ọde oro ẹkenamde, ikpe oro ẹkekpede, ye ubiereikpe oro ẹkenọde ke esop ofụri ererimbot ke ntak Mme Ntiense Jehovah ẹkenen̄ede “ẹdi ntiense,” ndien ẹmetịp ẹsịn ke ‘ndisuan eti mbụk.’ (Phil. 1:12) Ke nditịm ntịn̄, ke ini Mme Ntiense Jehovah ke Moscow ẹnamde utom ukwọrọikọ idahaemi, ediwak mme enyeneufọk ẹsidọhọ ẹte, “Edi ndi mmọ ikakpanke mbufo?” Mbụme oro esinọ nditọete nnyịn ifet ndinen̄ede nnam se nnyịn inịmde an̄wan̄a mmọ. Ana in̄wan̄-in̄wan̄ ke idụhe ubiọn̄ọ emi edikemede nditre nnyịn ndinam utom edikwọrọ Obio Ubọn̄. Nnyịn ibọn̄ akam ite Jehovah aka iso ọdiọn̄ onyụn̄ ese aban̄a ndima nditọete nnyịn oro ẹnyenede uko ke Russia.

[Mme Ikọ Idakisọn̄]

[Ekebe/Ndise ke page 6]

Ntak Emi Ẹdụn̄ọrede Ubiereikpe Russia ke France

Ke February 28, 1996, Russia ama esịn ubọk ke Ediomi Europe Emi Aban̄ade Unen Owo. (Ke May 5, 1998, mmọ ẹma ẹnyịme enye nte ibet oro ọbọpde idụt mmimọ.) Ukara Russia ndikesịn ubọk ke ediomi oro ọwọrọ ke mmọ ẹma ẹnyịme ke nditọ idụt mmimọ ẹnyene:

‘unen ndika ido ukpono ekededi nnyụn̄ nnam ido ukpono mmọ ke ufọk ye ke eferife nnyụn̄ n̄kpụhọ ido ukpono mmọ edieke ẹyomde ndinam ntre.’—Ọyọhọ Ibet 9.

‘unen nditịn̄ nnyụn̄ n̄wet se mmọ ẹkerede nnyụn̄ nnọ mbon en̄wen etop nte odotde.’—Ọyọhọ Ibet 10.

‘unen ndidụk emem emem mbono.’—Ọyọhọ Ibet 11.

Mme owo m̀mê mme esop emi owo mînamke n̄kpọ ye mmọ nte ekemde ye ediomi emi, emi ẹma ẹkekpe ikpe mmọ ke kpukpru esop ke idụt mmọ, ẹkeme ndida ikpe mmọ ndi Esopikpe Europe Oro Esede Aban̄a Unen Owo, emi odude ke Strasbourg ke France (enye edi ndise enyọn̄ emi). Ebiereikpe 47 ẹdu ke esop oro—ẹsio mmọ kiet kiet ke idụt 47 emi ẹnamde N̄ka Europe Emi Esede Aban̄a Unen Owo. Ẹnyene ndinam se ededi oro esop Europe oro ebierede. Ana mme idụt emi ẹdụkde ediomi oro ẹnam se esop oro ebierede.

[Ekebe ke page 8]

Ubiere Esop Oro

Mbio mbio ikpehe ita ke ubiere Esop oro edi emi.

Ẹdori ikọ kiet ekedi ke Mme Ntiense Jehovah ẹsisuan ubon. Esop Europe ama etebe mmọ ikpe. Enye ọkọdọhọ ete:

“Mbonubon oro mîmaha ido ukpono, emi ẹbiọn̄ọde-biọn̄ọ mînyụn̄ imaha ndinyịme nnyụn̄ n̄kpono ifụre oro mbonubon mmọ oro ẹmade ido ukpono ẹnyenede ndimek nnyụn̄ n̄ka ido ukpono mmọ edi ntak utọk.”—Ikp. Eki. 111.

Esop oro ikonyụn̄ ikwe n̄kpọ emi ọsọn̄ọde nte ke “ẹsinyenyịk mme owo ẹnam n̄kpọ.” Enye ọkọdọhọ ete:

“Ama akpa esop Europe idem ndikụt ke esop ndomokiet [ke Russia] ikasiakke ọkpọkọm owo kiet emi ẹkedade mme utọ usụn̄ oro ẹbiat ifụre emi enye enyenede ndinam ubiere idemesie.”—Ikp. Eki. 129.

Ẹma ẹdọhọ n̄ko ke Mme Ntiense Jehovah isiyakke idem ọsọn̄ ikọt mmọ sia mmọ mîsinyịmeke ẹkịm iyịp ẹsịn mmimọ ke idem. Esop oro ama etebe mmọ ikpe ete:

“Owo ndibọ m̀mê ndisịn orụk usọbọ ekededi, m̀mê ndimek usọbọ en̄wen, edi akpan n̄kpọ ke mme edumbet oro ẹban̄ade owo ndibiere n̄kpọ nnọ idemesie. Ke uwụtn̄kpọ, owo enyene ifụre ndibiere m̀mê ẹsiak imọ idem m̀mê owo okûsiak m̀mê ẹnọ imọ usọbọ m̀mê owo okûnọ, ndien ukem oro ke edi ye edikịm iyịp nsịn owo ke idem.”—Ikp. Eki. 136.