Eti Item Emi Aban̄ade Ndọ ye Editre Ndidọ Ndọ
Eti Item Emi Aban̄ade Ndọ ye Editre Ndidọ Ndọ
“Ntịn̄ emi . . . man nnụk mbufo ẹnam se idotde ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ kpukpru ini ẹnọ Ọbọn̄ ẹkûnyụn̄ ẹyak n̄kpọ ọwọn̄ọde ntịn̄enyịn mbufo.”—1 COR. 7:35.
1, 2. Ntak emi owo okpodụn̄ọrede item Bible emi aban̄ade ndọ ye editre ndidọ ndọ?
IWAKKE n̄kpọ emi esinamde nnyịn idat esịt, ikụt edikpu, m̀mê itịmede esịt nte ndinam ufan ye owo isio uduot. Sia edide ntre, esifọn iyom un̄wam Abasi ke ini inamde n̄kpọ ye owo isio uduot, edi odu mme ntak en̄wen emi anade inam oro. Christian emi mîdọhọ ndọ edi osụk okopde inemesịt ekeme ndikere ke mbonubon m̀mê mme ufan imọ ẹkpakpak imọ ẹte idọ ndọ. Christian en̄wen ekeme ndiyom ndidọ ndọ edi ikwe owo emi edifọnde ye enye. Ndusụk owo ẹyom ẹteme mmimọ nte idinamde n̄kpọ nte n̄wan m̀mê ebe. Ndien mme Christian emi ẹdọde ndọ ye mbon emi mîdọhọ ẹsisobo idomo edinam oburobụt ido.
2 Ke adianade ye mme n̄kpọ emi ndinọ m̀mê nditre ndinọ nnyịn inemesịt, mmọ ẹnyene n̄kpọ ndinam ye idaha nnyịn ke iso Jehovah Abasi. Paul ama ọnọ ndausụn̄ aban̄a ndọ ye editre ndidọ ndọ ke ibuot itiaba ke akpa leta oro enye ekewetde ọnọ ẹsọk mbon Corinth. Enye akanam emi man esịn udọn̄ ọnọ mme andikot leta esie ete “ẹnam se idotde ẹnyụn̄ ẹnam n̄kpọ kpukpru ini ẹnọ Ọbọn̄ ẹkûnyụn̄ ẹyak n̄kpọ ọwọn̄ọde ntịn̄enyịn [mmọ].” (1 Cor. 7:35) Nte osụk okotde item Paul oro aban̄ade mme akpan n̄kpọ emi, domo ndida idaha fo—edide ọmọdọ ndọ m̀mê udọhọ—nte usụn̄ ndida nnam n̄kpọ Jehovah ata ọyọhọ ọyọhọ.
Ọkpọkpọ Akamba Ubiere
3, 4. (a) Didie ke mme owo ndifịna idem n̄kaha mban̄a ufan m̀mê iman mmọ emi mîdọhọ ndọ esida mfịna edi? (b) Nso nnennen ekikere ke item Paul akpan̄wam mme owo ẹnyene ẹban̄a ndọ?
3 Ukem nte mme Jew eyo mme apostle, ediwak obio mfịn ẹda ndọ ke ata akpan n̄kpọ. Ke ini erenowo m̀mê n̄wan esịmde isua emi ẹkerede ke akpana ọdọ ndọ, mme ufan ye mme iman emi ẹmade enye ẹkeme ndiyom nditeme enye se akpanamde. Ke ini ẹnemede nneme, mmọ ẹkeme ndidọhọ enye enen̄ede oyom owo ọdọ. Mmọ ẹkeme nditịn̄ n̄kpọ mban̄a owo emi enye ekemede ndidọ. Mmọ ẹkam ẹkeme ndida n̄kari ẹnam erenowo ye n̄wan emi mîdọhọ ndọ ẹdisobo. Ndusụk ini utọ ido oro esida esuene edi, abiat ufan, onyụn̄ anam mme owo ẹyat esịt.
4 Akananam Paul ikakpakke owo ete ọdọ m̀mê etre ndidọ ndọ. (1 Cor. 7:7) Enye ama oyụhọ ye editre ndidọ ndọ nnyụn̄ nnam n̄kpọ Jehovah, onyụn̄ ọfiọk ke mbon en̄wen ẹnyene unen ndidọ ndọ. Christian kiet kiet mfịn ẹnyene unen ndibiere ndidọ ndọ m̀mê nditre ndidọ. Mbon en̄wen ikpenyeneke ndikpak mmọ ẹdọ m̀mê ẹtre ndidọ ndọ.
Ndibọ Ufọn Editre Ndidọ Ndọ
5, 6. Nso ikanam Paul otoro editre ndidọ ndọ?
5 N̄wọrọnda n̄kpọ ke se Paul ekewetde ọnọ ẹsọk mbon Corinth edi eti ekikere emi enye ekenyenede aban̄a editre ndidọ ndọ. (Kot 1 Corinth 7:8.) Kpa ye oro Paul mîkọdọhọ ndọ, enye ikadaha ke imọfọn ikan mbon emi ẹdọde, nte emi mme ọkwọrọ ederi Christendom emi ẹkpande mmọ ndidọ ndọ ẹsinamde. Enye akakam etịn̄ ufọn oro ediwak mme ọkwọrọ eti mbụk emi mîdọhọ ndọ ẹbọde. Nso idi ufọn oro?
6 Christian emi mîdọhọ ndọ esiwak ndibọ mme utom emi ekemede ndidi mme ọdọ ndọ idikemeke ndibọ ke utom Jehovah. Paul ama ọbọ akpan utom edidi “apostle nnọ mme idụt.” (Rome 11:13) Ama okot Utom ibuot 13 esịm 20, se nte enye ye mme isụn̄utom emi ẹkesisan̄ade ye enye ẹkekade ẹketọn̄ọ ukwọrọikọ ke mbufa efakutom ẹnyụn̄ ẹsiakde mme esop ke mme ebiet oro kiet kiet. Iwakke owo emi ẹdisobode mme afanikọn̄ oro Paul ọkọyọde ke utom esie. (2 Cor. 11:23-27, 32, 33) Edi idatesịt oro enye okokopde ke ndin̄wam ediwak owo ẹdi mbet ikayakke enye abat n̄kpọsọn̄ idaha oro ke n̄kpọ. (1 Thess. 1:2-7, 9; 2:19) Ndi enye akpakanam kpukpru oro ekpedi enye ama ọdọ ndọ m̀mê enyene ubon? Etie nte ikpakanamke.
7. Nọ uwụtn̄kpọ Mme Ntiense emi mîdọhọ ndọ, emi ẹnamde ekese ke utom Obio Ubọn̄.
7 Ediwak Christian emi mîdọhọ ndọ ke ẹda idaha mmọ ẹnam ekese ke utom Obio Ubọn̄. Sara ye Limbania, mme asiakusụn̄ emi mîdọhọ ndọ ke Bolivia, ẹma ẹwọrọ ẹka obio emi owo mîkọkwọrọke ikọ ke ata ediwak isua. Ndi unana ikan̄ ilektrik ke obio oro ayafịna mmọ? Mmọ ẹkedọhọ ẹte: “Mme owo do inyeneke ekebe ukopikọ m̀mê ekebe ndise, ntem idụhe se isikpande mmọ ndikot n̄wed ke ini ẹduọkde odudu.” Ndusụk mmọ ẹma ẹwụt mme asiakusụn̄ oro mme n̄wed Mme Ntiense Jehovah emi mmọ ẹsikotde, emi ẹma ẹketre ndimịn̄ ediwak isua ko ke edem. Sia nditọete iban emi ẹkesikụtde mbon oro ẹnyenede udọn̄ ke ekperede ndidi ke kpukpru ufọk, ama esisọn̄ mmọ ndikwọrọ ikọ ke kpukpru ufọk ke efakutom oro. Akamba mma kiet ama ọdọhọ mmọ ete: “Etie nte utịt enen̄ede ekpere sia Mme Ntiense Jehovah ẹdi ẹdisịm nnyịn ndien.” Ikebịghike ndusụk owo ke obio oro ẹma ẹtọn̄ọ ndisidụk mme mbono esop.
8, 9. (a) Nso ke Paul ekenyene ke ekikere ke ini ọkọdọhọde ke nditre ndidọ ndọ ọfọn? (b) Nso ifet ke mme Christian emi mîdọhọ ndọ ẹnyene?
8 Edi akpanikọ ke mme Christian emi ẹdọde ndọ ẹsinyene nti utịp ke ini ẹkwọrọde ikọ ke efakutom emi mîmemke. Edi ndusụk utom emi ẹnọde mme asiakusụn̄ emi mîdọhọ ndọ ẹkeme ndisọn̄ mme ọdọ ndọ m̀mê mbon emi ẹnyenede nditọ ndinam. Paul ama ekere aban̄a se ndinam eti mbụk etetịm asuana ke mme esop n̄kann̄kụk ekemede ndida ndi. Enye okoyom kpukpru owo ẹkop idatesịt nte imọ ikokopde. Emi akanam enye ọdọhọ ke ọfọn owo ndinam n̄kpọ Jehovah nte owo emi mîdọhọ ndọ.
9 Eyenete an̄wan emi mîdọhọ ndọ, emi onyụn̄ edide asiakusụn̄ ke United States, ekewet ete: “Ndusụk owo ẹkere ke owo mîdọhọ ndọ ke ikemeke ndikop inemesịt. Edi mmokụt ke se inọde owo inemesịt oro ebịghide edi idaha esie ye Jehovah. Kpa ye oro editre ndidọ ndọ edide n̄waidem, enye edi ata eti enọ edieke mûyakke mme ufọn esie ẹtak.” Enye ekewet ntem aban̄a se ikemede ndinam owo okop inemesịt: “Nditre ndidọ ndọ ibiọn̄ọke-biọn̄ọ owo ndikop edi akam ananam owo okop inemesịt. Mmọfiọk ke Jehovah amama kpukpru owo, mbon emi ẹdọde ndọ ye mbon emi mîdọhọ.” Enye okop inemesịt ndinam utom idahaemi ke idụt oro ẹnen̄erede ẹyom mme ọkwọrọ etop Obio Ubọn̄. Edieke mûdọhọ ndọ, ndi emekeme ndida ifụre emi enyenede nnam ekese ke ndikpep mbon en̄wen akpanikọ? Afo n̄ko emekeme ndikụt ke nditre ndidọ ndọ edi ọsọn̄urua enọ emi Jehovah ọnọde.
Mbon Emi Ẹkpemade Ndidọ Ndọ
10, 11. Didie ke Jehovah esin̄wam mbon emi ẹyomde ndidọ ndọ edi mîkwe kan̄a nsan̄a oro odotde?
10 Ediwak mme anam-akpanikọ asan̄autom Jehovah ẹsibiere ndiyom nsan̄a ndọ, ke ẹma ẹketie ke ediwak isua idọhọ ndọ. Sia mmọ ẹfiọkde ke imoyom ndausụn̄, mmọ ẹsiben̄e Jehovah ẹte an̄wam mmimọ ikụt nsan̄a oro odotde.—Kot 1 Corinth 7:36.
11 Edieke ọdọn̄de fi ndidọ owo emi editienede fi inam n̄kpọ Jehovah ke ofụri ukpọn̄, tịn̄ emi nọ Jehovah ke akam. (Phil. 4:6, 7) Ọkpọkọm ediyom fi etie ebịghi adan̄a didie, kûyak idem emem fi. Buọt idem ke edima Abasi nnyịn nte Andin̄wam fi, ndien enye ọyọnọ fi ibetedem nte ekemde ye se oyomde.—Heb. 13:6.
12. Ntak emi Christian ekpetiede ekere kan̄a ke ini ẹbụpde enye ndọ?
12 Owo emi mîsọn̄ke idem ke esop m̀mê emi mîdụhe ke esop ekeme ndidọhọ ke ikpama ndidọ Christian emi enyenede udọn̄ ndidọ ndọ. Edieke oro etịbede ọnọ fi, ti ke afanikọn̄ emi otode edidọ owo oro mîdotke esinen̄ede ọdiọk akan ndobo oro owo okopde ke ini enye mîdọhọ ndọ. Ti n̄ko ete ke ama ọdọ ndọ, ọdọdiọk ọfọfọn, udian̄akede ukpọn̄ owo oro. (1 Cor. 7:27) Kûyak ọkpọsọn̄ udọn̄ ndidọ ndọ ekịm fi enyịn akanam ubiere oro edituade n̄kpọfiọk iban̄a.—Kot 1 Corinth 7:39.
Ben̄e Idem Ndiyọ Se Idiwọrọde ke Ndọ
13-15. Nso n̄kpọ oro ẹkemede ndida ukụt ndi ke ndọ ke oyom mbon emi ẹyomde ndidọ ndọ ẹneme ke ini uyomima?
13 Okposụkedi emi Paul ọkọdọhọde ke ọfọn ndinam n̄kpọ Jehovah nte owo emi mîdọhọ ndọ, enye ikosụhọkede mbon emi ẹbierede ndidọ ndọ itie. Item oro enye akadade odudu spirit ọnọ akam an̄wan̄wam mme ọdọ ndọ ẹyọ se iwọrọde ke ndọ ẹnyụn̄ ẹnam ndọ mmọ ebịghi.
14 Oyom ndusụk mme ọdọ ndọ ẹkpụhọde ekikere oro mmọ ẹkesinyenede ẹban̄a ini iso. Ke ini uyomima, erenowo ye n̄wan ẹkeme ndikere ke ima oro mmimọ imade kiet eken edi san̄asan̄a, inyeneke mbiet, ke oyonyụn̄ anam ndọ mmimọ edi ifụre ifụre. Mmọ ẹsidọ ndọ ye ata inemesịt ẹnyụn̄ ẹkere ke idụhe n̄kpọ ndomokiet emi edikemede ndibiat inemesịt mmimọ. Utọ ekikere oro etie nte ndap. Ima erenowo ye n̄wan emi ẹyomde ndidọ ndọ esisan̄a ye idatesịt, edi idịghe enye kpọt editịm ebe ye n̄wan idem iben̄e ukụt ndọ.—Kot 1 Corinth 7:28. *
15 Ediwak mbon emi ẹdọde ndọ obufa ẹsikop n̄kpaidem m̀mê ẹkam ẹkụt edikpu, ke ini nsan̄a mmọ mîdaha se mmọ ẹdade nte akpan n̄kpọ ke akpan n̄kpọ. Mmọ ẹkeme ndidi ndikụt ke mmimọ inyene nsio nsio ekikere iban̄a se ididade okụk ye ini nduọkodudu mmimọ inam, ebiet emi mmimọ ididụn̄de, ye ini emi idisikade ikese mme ukot mmimọ. Ndien owo kiet kiet enyene mme edu emi enye eken mîmaha. Esidi mmemmem n̄kpọ nditre ndidọn̄ enyịn ke mme n̄kpọ ntre ke ini uyomima, edi mme n̄kpọ oro ẹkeme ndinen̄ede nda afanikọn̄ ndi ke ndọ. Ọkpọfọn mbon emi ẹyomde ndidọ ndọ ẹbiere mme mfịna emi mbemiso ẹdọde ndọ.
16. Ntak emi ebe ye n̄wan ẹkpebierede nte mmọ ẹdisede ẹban̄a mme mfịna ndọ?
16 Edieke ebe ye n̄wan ẹyomde ndikụt unen nnyụn̄ n̄kop inemesịt, ana mmọ ẹbiere nte ẹdisede ẹban̄a mfịna mmọ. Mmọ ẹkpenyene ndibiere nte ẹditụnọde nditọ mmọ ye nte ẹdisede ẹban̄a mme ete ye mme eka oro ẹsọn̄de. Ikpanaha mfịna ubon adian̄ade mmọ. Edieke mmọ ẹnamde item Bible, mmọ ẹyekọk ediwak mfịna, ẹyọ mbon oro mîkemeke ndikọk, ẹnyụn̄ ẹdiana kiet ẹkop inemesịt.—1 Cor. 7:10, 11.
17. Ewe “n̄kpọ ererimbot” ke ebe ye n̄wan ẹkpedori enyịn ke mmimọ iyekere iban̄a?
17 Paul ama asiak n̄kpọ en̄wen oro ndọ esidade edi ke 1 Corinth 7:32-34. (Kot.) Mme ọdọ ndọ “[ẹsikere] n̄kpọ ererimbot,” utọ nte udia, ọfọn̄, ufọk, ye mme n̄kpọ ntre. Ntak-a? Ke ini eyenete eren mîkọdọhọ n̄wan, ekeme ndidi enye ama ayak idem esịn ke utom ukwọrọikọ. Edi ke ini ọdọde n̄wan, enye edikụt ke ana ida ndusụk ini ye odudu oro ikesidade inam oro ise iban̄a n̄wan imọ man inem enye esịt. N̄wan esinyụn̄ anam ntre n̄ko ye ebe. Sia Jehovah enyenede ọniọn̄, enye ọfiọk emi. Enye ọfiọk ke ana ebe ye n̄wan ẹda ndusụk ini emi mmọ ẹkesidade ẹnam n̄kpọ imọ ke ini mîkọdọhọ ndọ ẹsịn ke ndọ mmọ man ndọ mmọ okụt unen.
18. Nso ukpụhọde kaban̄a mme edinam unọ idem inemesịt ke oyom ndusụk owo ẹnam ke ẹma ẹkedọ ndọ?
18 Edi ekese osụk ododu ndikpep. Edieke anade ebe ye n̄wan ẹda ndusụk ini ye odudu oro mmọ ẹkesidade ẹnam n̄kpọ Abasi ẹse ẹban̄a kiet eken, ndi mmọ ikpanamke ntre n̄ko ye mme n̄kpọ emi mmọ ẹkesidade ẹnọ idem inemesịt ke ini mîkọdọhọ ndọ? Ekpetie n̄wan didie ke idem edieke ebe okposụk amade ndinen̄ede nsịn idem ke mbre mbuba ye mme ufan esie? Mîdịghe, ekpetie ebe didie ke idem edieke n̄wan okposụk adade ekese ini etiene mme ufan esie anam mme edinam oro enye amade? Ebe m̀mê n̄wan oro ẹfụmide do okpokop ndobo, ofụhọ, onyụn̄ ekere ke owo imaha imọ. Etie nte emi iditịbeke edieke ebe ye n̄wan ẹnamde ofụri se ẹkekeme man ẹnen̄ede ẹdiana kiet.—Eph. 5:31.
Jehovah Oyom Nnyịn Isana ke Ido Uwem
19, 20. (a) Ntak emi mme ọdọ ndọ mîbọhọke idomo oburobụt ido? (b) Nso afanikọn̄ ikeme ndisịm mme ọdọ ndọ edieke mmọ mîdụhe ye kiet eken ke anyan ini?
19 Mme asan̄autom Jehovah ẹbiere ndika iso nsana ke ido uwem. Ndusụk owo ẹbiere ndidọ ndọ mbak mfịna. Edi iwọrọke ke owo ama ọdọdọ ndọ ke enye ọbọhọ mfịna oburobụt ido. Ke eyo Bible, obio ibibene ekesikpeme mme owo edieke mmọ ẹsọn̄ọde ẹsịne ke esịt. Edieke owo ọkọwọrọde ke obio oro ke ini mbon n̄wo ye mme abiatibet ẹyode ẹsan̄a, ẹma ẹkeme ndiwo m̀mê ndiwot enye. Ukem ntre, mme ọdọ ndọ ẹditre ndinam oburobụt ido edieke mmọ mîbehe adan̄a emi Anditọn̄ọ ndọ ekenịmde ọnọ mmọ.
20 Paul ama etịn̄ aban̄a adan̄a emi ke 1 Corinth 7:2-5. N̄wan kpọt enyene unen ndidu ye ebe esie; ebe n̄ko kpọt onyụn̄ enyene unen ndidu ye n̄wan esie. Mmọ kiet kiet ẹnyene ndinọ kiet eken “udeme” esie ke ndọ, oro edi, unen emi ebe m̀mê n̄wan kpọt enyenede ndidu ye nsan̄a esie. Edi ndusụk ebe ye n̄wan ẹsiwọrọ ẹkpọn̄ kiet eken ẹbịghi—ẹka nduọkodudu ke nsio nsio ebiet m̀mê ẹdu anyan usụn̄ ẹkpọn̄ kiet eken ke ntak utom idịbi udia, ndien ke ntem ẹtre ndinọ kiet eken “udeme” mmọ. Kere nte ọkpọdiọkde edieke otode ke ntak “unana mfara ke idem,” owo kiet ọduọ ke idomo Satan onyụn̄ esịn efịbe. Jehovah esidiọn̄ mme ibuot ufọk emi ẹnọde ubon mmọ se ẹyomde ye unana ndinam se ikemede ndibiat ndọ mmọ.—Ps. 37:25.
Ufọn Ndinam Item Bible
21. (a) Ntak emi ubiere edidọ ndọ ye editre ndidọ ẹsisọn̄de ndinam? (b) Ntak emi item emi odude ke 1 Corinth ibuot 7 ọfọnde?
21 Ndibiere ndidọ ndọ m̀mê nditre ndidọ edi kiet ke otu mme ubiere oro ẹnen̄erede ẹsọn̄ ndinam? Kpukpru owo ẹnyenyene unana mfọnmma, kpa n̄kpọ emi edide ntak ekese mfịna ke itie ebuana mme owo. Ntem, idem mbon emi Jehovah amade onyụn̄ ọdiọn̄de ẹsikụt edikpu n̄ko, edide mmọ ẹdọ ndọ m̀mê idọhọ. Edieke anamde eti item oro ẹnọde ke 1 Corinth ibuot 7, afo emekeme ndifep ediwak mfịna oro. Afo “ayanam ọfọn” ke enyịn Jehovah, edide ọmọdọ ndọ m̀mê udọhọ. (Kot 1 Corinth 7:37, 38.) Akakan utịtmbuba emi afo ekemede ndisịm edi ndinam Abasi ama fi. Ke mfọn Jehovah, afo ayaka iso anyanade ebịne uwem ke obufa ererimbot esie. Do, kpukpru mfịna emi ẹdude mfịn ke itie ebuana eren ye n̄wan ididụhe aba.
[Ikọ Idakisọn̄]
^ ikp. 14 Se Ukpọhọde Inemesịt Ubon, ibuot 2, ikpehe ekikere 16-19.
Nte Afo Emekeme Ndibọrọ?
• Ntak emi owo ndomokiet mîkpakpakke owo en̄wen ete ọdọ ndọ?
• Didie ke afo asan̄autom Jehovah emi mûdọhọ ndọ ekeme ndida ini fo nnam n̄kpọ nte ọfọnde?
• Didie ke mbon emi ẹyomde ndidọ kiet eken ẹkeme nditịm idem mben̄e mme mfịna ndọ?
• Ntak emi ndidọ ndọ mînamke owo ọbọhọ mfịna oburobụt ido?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Mme ndise ke page 14]
Mme Christian emi mîdọhọ ndọ, emi ẹdade ini mmọ ẹnam ekese ke utom ukwọrọikọ, ẹsikop idatesịt
[Ndise ke page 16]
Ekeme ndiyom ndusụk owo ẹnam mme ukpụhọde ewe ke ẹma ẹkedọ ndọ?
