Ẹkpep Mbon En̄wen Ẹnyanade Ẹbịne Ifetutom
Ẹkpep Mbon En̄wen Ẹnyanade Ẹbịne Ifetutom
“Owo ekededi eke ẹtịmde ẹnọ ukpep eyetie nte andikpep enye.”—LUKE 6:40.
1. Didie ke Jesus ekesịn itiat idakisọn̄ n̄wọrọnda esop ke ini utom ukwọrọikọ esie?
APOSTLE John akada Gospel esie ekeberi ntem: “Ke akpanikọ, ediwak n̄kpọ efen ẹdu emi Jesus akanamde, emi edide, edieke ẹkpewetde mmọ ata ọyọhọ ọyọhọ, n̄kereke ke ererimbot ọkpọdọn̄ọ n̄wed emi ẹdade ẹwet.” (John 21:25) Kiet ke otu ediwak n̄kpọ emi Jesus akanamde ke esisịt ini utom ukwọrọikọ esie oro enye ekesịnde ifịk anam ekedi ndiyom irenowo, nnọ mmọ ukpep, nnyụn̄ ntịm mmọ nte otu man ẹda usụn̄ ke enye ama ọkọkpọn̄ isọn̄. Ke ini Jesus akafiakde ọnyọn̄ heaven ke isua 33 E.N., enye ama esesịn itiat idakisọn̄ n̄wọrọnda esop emi edisọpde ikọri, emi ediwak tọsịn owo ẹdidide ididụk.—Utom 2:41, 42; 4:4; 6:7.
2, 3. (a) Ntak emi ẹnen̄erede ẹyom irenowo oro ẹma ẹkena baptism ẹnyanade ẹbịne ifetutom-o? (b) Nso ke idineme ke ibuotikọ emi?
2 Ẹsụk ẹyoyom irenowo emi ẹdidade usụn̄ ke mme edinam eke spirit idahaemi, emi mme ifịk ifịk anditan̄a Obio Ubọn̄ ẹwakde ẹbe miliọn itiaba ke se ibede esop 100,000. Ke uwụtn̄kpọ, ẹnen̄ede ẹyom mbiowo Christian. Odot ẹtoro mbon oro ẹnyanarede ẹbịne ifetutom emi, sia mmọ ‘ẹyom eti utom.’—1 Tim. 3:1.
3 Nte ededi, irenowo isidotke ndikama ifetutom ke esop ke mbuari. Idịghe ifiọkn̄wed m̀mê ifiọk eyouwem anam owo odot ndinam orụk utom enye emi. Ana owo odot ke n̄kan̄ eke spirit man ekeme ndinam utom emi nte odotde. Ana mme edu eke spirit esie ẹkan ukeme esie ye se enye esinamde. Didie ke ẹkeme ndin̄wam irenowo ke esop man mmọ ẹdot? Jesus ọkọdọhọ ete: “Owo ekededi eke ẹtịmde ẹnọ ukpep eyetie nte andikpep enye.” (Luke 6:40) Ke ibuotikọ emi, iyeneme ndusụk usụn̄ emi Akwa Andikpep, Jesus Christ, akan̄wamde mme mbet esie ẹdot ndikama ikpọ ifetutom, iyonyụn̄ ikụt se ikemede ndikpep nto se enye akanamde.
“N̄kot Mbufo Mme Ufan”
4. Didie ke Jesus okowụt ke imọ inen̄ede idi ufan ye mme mbet imọ?
4 Jesus akanam n̄kpọ ye mme mbet esie nte mme ufan, idịghe nte mme usụhọde owo. Enye ama esibiat ini ye mmọ, enyene mbuọtidem ke idem mmọ, onyụn̄ ‘anam mmọ ẹfiọk kpukpru n̄kpọ oro enye okokopde oto Ete esie.’ (Kot John 15:15.) Kere nte esịt ekenemde mmọ ke ini Jesus ọkọbọrọde mbụme mmọ oro: “Nso idinyụn̄ idi idiọn̄ọ edidu fo ye eke akpatre ini editịm n̄kpọ emi?” (Matt. 24:3, 4) Enye ama esinyụn̄ etịn̄ ikọ idịbi esie ye nte eketiede enye ke idem ọnọ mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, ke okoneyo oro ẹkedade enye ẹnọ, enye ama ada Peter, James, ye John aka In̄wan̄ Gethsemane, ọkọbọn̄ akam etieti sia esịt eketịmerede enye. Ekeme ndidi apostle ita oro ikokopke se Jesus eketịn̄de ke akam esie, edi anaedi mmọ ẹma ẹfiọk nte n̄kpọ oro akafịnade enye. (Mark 14:33-38) Kere n̄ko ban̄a nte edikpụhọde mbiet oro okotụkde iren ita oro mbemiso ini oro. (Mark 9:2-8; 2 Pet. 1:16-18) Ata ufan emi Jesus akanamde ye mme mbet esie ọkọsọn̄ọ mmọ idem ndinam akpan utom oro akanade mmọ ẹnam.
5. Nso idi ndusụk usụn̄ emi mbiowo Christian ẹkemede ndin̄wam mbon efen?
5 Mbiowo Christian mfịn ẹsinam ufan ẹnyụn̄ ẹn̄wam mbon en̄wen nte Jesus. Mmọ ẹma nditọete emi ẹnyụn̄ ẹwụt ke imenen̄ede inyene udọn̄ ke idem mmọ. Okposụkedi emi mbiowo ẹdiọn̄ọde ufọn editre ndiyarade ikọ idịbi, mmọ isidịpke-dịp kpukpru n̄kpọ. Mbiowo ẹsinyene mbuọtidem ke idem nditọete mmọ ẹnyụn̄ ẹbuana akpanikọ N̄wed Abasi emi mmọ ke idemmọ ẹkekpepde ye mbon efen. Mbiowo idaha asan̄autom unamutom emi edide eyenọwọn̄ ọnọ mmọ ke usụhọde. Utu ke oro, mmọ ẹse enye nte owo eke spirit emi ekemede ndinam n̄kọri, emi anamde eti utom ọnọ esop.
“N̄kenịm Uwụtn̄kpọ Nnọ Mbufo”
6, 7. Tịn̄ orụk uwụtn̄kpọ emi Jesus ekenịmde ọnọ mme mbet esie ye nte emi okotụkde mmọ.
6 Okposụkedi emi mme mbet Jesus ẹkemade n̄kpọ eke spirit, ido obio ye ebiet emi mmọ ẹketode ẹma ẹsitụk nte mmọ ẹkekerede n̄kpọ ndusụk ini. (Matt. 19:9, 10; Luke 9:46-48; John 4:27) Edi Jesus ikesisuaha inọ mmọ m̀mê ndisịn mmọ ndịk ke idem. Enye ikonyụn̄ idọhọke mmọ ẹnam n̄kpọ oro mmọ mîkemeke ndinam m̀mê ndidọhọ mmọ ẹnam se enye ke idem esiemmọ mîdinamke. Utu ke oro, enye ama esinịm uwụtn̄kpọ ọnọ mmọ.—Kot John 13:15.
7 Nso orụk uwụtn̄kpọ ke Jesus ekenịm ọnọ mme mbet esie? (1 Pet. 2:21) Enye okodu ata mmemmem uwem man ekeme ndinam n̄kpọ ifụre ifụre nnọ mbon en̄wen. (Luke 9:58) Jesus ekekpep mme owo se idude ke N̄wed Abasi inyụn̄ ikpepke ekikere idemesie. (John 5:19; 17:14, 17) Enye ama ọfọn ido, mme owo ẹnyụn̄ ẹkeme ndisan̄a n̄kpere enye. Enye akanam kpukpru n̄kpọ ke ntak ima. (Matt. 19:13-15; John 15:12) Uwụtn̄kpọ Jesus ama enen̄ede otụk mme apostle esie. Ke uwụtn̄kpọ, James ikokopke ndịk ke ini ẹkeyomde ndiwot enye, edi ama aka iso ọsọn̄ọ ada anam akpanikọ ọnọ Abasi tutu ẹwot enye. (Utom 12:1, 2) John ama aka iso etiene nde-ikpat Jesus ke se ibede isua 60.—Edi. 1:1, 2, 9.
8. Nso uwụtn̄kpọ ke mbiowo ẹsinịm ẹnọ n̄kparawa owo ye mbon en̄wen?
8 Mbiowo emi ẹsiyakde n̄kpọ atak mmọ, ẹsụhọrede idem, ẹnyụn̄ ẹmade mbon en̄wen ẹsinịm ata eti uwụtn̄kpọ ẹnọ n̄kparawa owo. (1 Pet. 5:2, 3) Akan oro, mbiowo oro ẹnịmde eti uwụtn̄kpọ mbuọtidem, unọ ukpep, uwem Christian, ye ke utom ukwọrọikọ ẹsikop inemesịt ndifiọk ke mbon en̄wen ẹkeme ndikpebe mbuọtidem mmimọ.—Heb. 13:7.
‘Jesus Ama Osio Mmọ Ọdọn̄’
9. Nnyịn isan̄a didie ifiọk ke Jesus ama ọnọ mme mbet esie ukpep man ẹnam utom ukwọrọikọ?
9 Ke Jesus ama ekesịn ifịk anam utom ukwọrọikọ esie ke n̄kpọ nte isua iba, enye ama atat utom emi ke ndisio apostle esie 12 ndọn̄ ẹkekwọrọ ikọ. Akpa kan̄a, enye ama ọnọ mmọ item. (Matt. 10:5-14) Ke ini enye okoyomde ndinọ otuowo emi ẹkedide ediwak tọsịn udia ke utịbe utịbe usụn̄, enye ama asian mme mbet esie nte enye oyomde mme owo oro ẹtie ẹnyụn̄ ẹnọ mmọ udia. (Luke 9:12-17) Nte an̄wan̄ade, Jesus ama ọnọ mme mbet esie ukpep ke ndinọ mmọ nnennen item oro an̄wan̄ade. Usụn̄ unọ ukpep emi ye ọkpọsọn̄ odudu edisana spirit ẹma ẹnam mme apostle ẹkeme nditịm ntatara utom ukwọrọikọ oro ẹkenamde ke isua 33 E.N. ye ke oro ebede.
10, 11. Didie ke ẹkeme ndinọ mbufa owo n̄kaiso ukpep?
10 Mfịn, ẹtọn̄ọ ndinọ owo ukpep eke spirit ke ini enye enyịmede ukpepn̄kpọ Bible. Ekeme ndiyom in̄wam enye okot n̄wed ọfọn. Ikaka iso ndinọ enye un̄wam nte inịmde ukpepn̄kpọ Bible ye enye. Ke ini enye ọtọn̄ọde ndidụk mbono esop mme Christian kpukpru ini, ukpep eke spirit oro enye ọbọde ayaka iso ke ini enye anamde n̄kpọ ke Ufọkn̄wed Utom Ukara Abasi, akabarede edi asuanetop oro mînaha baptism, ye ntre ntre eken. Ke enye ama akana baptism, ukpep esie ekeme ndisịne utọ n̄kpọ nte editiene ntịm Ufọkmbono Obio Ubọn̄ n̄kama. Nte ini akade, ẹkeme ndin̄wam eyenete eren ọfiọk se oyomde enye anam man odot ndinam utom nte asan̄autom unamutom.
11 Ke ini ebiowo ọnọde eyenete eren oro anade baptism n̄kpọ anam, enye esinam an̄wan̄a eyenete oro nte esop Abasi ọdọhọde ẹnam n̄kpọ oro onyụn̄ eteme enye nte ẹsinamde. Ana ẹnam eyenete oro ẹnọde ukpep enen̄ede ọfiọk se ẹyomde enye anam. Edieke ọsọn̄de eyenete oro ndinam se ẹkenọde enye anam, ebiowo emi enyenede ima idisọpke-sọp ida oro idọhọ ke enye idotke ndinam utom oro. Edi enye ayada ima owụt akpan ebiet emi oyomde eyenete oro anam n̄kpọ aban̄a onyụn̄ afiak etịn̄ se ẹyomde ẹnam ye nte ẹkpenamde. Ke ini irenowo ẹnamde se ẹkenọde mmọ ẹnam ndien ke ntem ẹkop idatesịt emi esisan̄ade ye ndinam n̄kpọ nnọ mbon en̄wen, emi esinem mbiowo esịt.—Utom 20:35.
“Owo Emi Okopde Item Edi Ọniọn̄”
12. Nso ikanam item Jesus enyene ufọn?
12 Jesus ama ọnọ mme mbet esie ukpep ke ndinọ ọkpọkpọ item ke nnennen ini. Ke uwụtn̄kpọ, enye ama asua ọnọ James ye John ke ntak emi ẹkeyomde ndidọhọ ikan̄ oto heaven edita ndusụk mbon Samaria oro mîkenyịmeke Jesus. (Luke 9:52-55) Ke ini eka James ye John akakade ekeben̄e Jesus ke ibuot mmọ ete enye ọnọ uyo man nditọ imọ ẹda ikpọ itie ke Obio Ubọn̄, Jesus ama ọdọhọ nditọeka iba oro nnennen nnennen ete: “Editie ke nnasia mi ye ke ufien mi inyeneke mi ndinọ, edi enyene mbon emi Ete mi eketịmde oro ọnọ.” (Matt. 20:20-23) Kpukpru ini Jesus ekesinọ item emi an̄wan̄ade, ọfọnde, onyụn̄ otode mme edumbet Abasi. Enye ama ekpep mme mbet esie ndida mme utọ edumbet oro n̄kọk ibuot. (Matt. 17:24-27) Jesus ama ọfiọk n̄ko ke mme mbet imọ ẹkedi mme anana mfọnmma, ikonyụn̄ idorike enyịn mmọ ndifọn mma. Ata ima ekesinam enye ọnọ mmọ item.—John 13:1.
13, 14. (a) Oyom ẹnọ anie item? (b) Nọ mme uwụtn̄kpọ ọkpọkpọ item emi ebiowo ekemede ndinọ owo emi mînamke n̄kọri eke spirit.
13 Kpukpru irenowo emi ẹnyanarede ẹbịne ifetutom ke esop mme Christian ẹsiyom item N̄wed Abasi ndusụk ini. Mme N̄ke 12:15 ọdọhọ ete: “Owo emi okopde item edi ọniọn̄.” Ekpri eyenete kiet ọkọdọhọ ete: “Akakan mfịna oro n̄kenyenede ekedi ndikere ke unana mfọnmma mi idiyakke mi ndot. Item emi ebiowo kiet ọkọnọde mi ama an̄wam mi nda eti ibuot nse idemmi.”
14 Edieke mbiowo ẹkụtde ke enyene idiọk edu emi mîyakke eyenete eren anam n̄kọri eke spirit, mmọ ẹsidomo ndinen̄ede enye ke ifụre ifụre ido. (Gal. 6:1) Ndusụk ini, esiyom ẹnọ owo item ke ntak ido esie. Ke uwụtn̄kpọ, edieke etiede nte eyenete eren imaha ndisịn ifịk ke mme edinam esop, ebiowo ekeme ndinam enye ọfiọk ke Jesus ekedi ifịk ifịk anditan̄a Obio Ubọn̄ emi ọkọdọn̄de mme anditiene enye ẹkenam mme mbet. (Matt. 28:19, 20; Luke 8:1) Edieke etiede nte ke eyenete eren oyom ikpọ itie, ebiowo ekeme ndinam enye ọfiọk nte Jesus akan̄wamde mme mbet Esie ẹkụt nte ọdiọkde owo ndiyom uwọrọiso. (Luke 22:24-27) Nso ke ẹkpenam edieke eyenete eren mîsisọpke ndifen nnọ owo? Uwụtn̄kpọ ofụn emi mîkamaha ndifen ekpri isọn emi ẹkekamade enye kpa ye oro ẹkefende enye ke idem esiemmọ ata akamba isọn ekeme ndin̄wam eyenete oro. (Matt. 18:21-35) Ke ini oyomde ẹnọ owo item, ọfọn mbiowo ẹnọ enye usọp usọp nte ẹkekeme.—Kot Mme N̄ke 27:9.
“Nọ Idemfo Ukpep”
15. Didie ke mbonufọk owo ẹkeme ndin̄wam enye anam n̄kpọ ọnọ mbon en̄wen?
15 Mbiowo ẹsida usụn̄ ke ndikpep irenowo ndinyanade mbịne ifetutom, edi mbon en̄wen ẹkeme ndin̄wam n̄ko. Ke uwụtn̄kpọ, mbonufọk owo ẹkeme ndin̄wam enye anyanade ebịne ifetutom, mmọ ẹkpenyụn̄ ẹnyene ndin̄wam enye. Ndien edieke enye edide ebiowo, n̄wan emi amade enye ye nditọ emi mîyomke ufọn idemmọ kpọt ẹkeme ndin̄wam enye. Edieke mmọ ẹnyịmede ndiyak enye anam mbubehe esop, emi ayanam enye okụt unen ke ndinam utom esie. Edu n̄waidem mmọ ayanam enye okop inemesịt, mbon en̄wen ẹnyụn̄ ẹwụt esịtekọm ẹban̄a oro.—N̄ke 15:20; 31:10, 23.
16. (a) Anie enen̄ede enyene ndinam n̄wụt ke imanyanade ibịne ifetutom? (b) Didie ke erenowo ekeme ndinyanade mbịne ifetutom ke esop?
16 Okposụkedi emi mbon en̄wen ẹkemede ndin̄wam nnyụn̄ nnọ enye ibetedem, enye owo oro ke idemesie enen̄ede enyene ndinam n̄wụt ke imanyanade ibịne ifetutom. (Kot Galatia 6:5.) Nte ededi, idịghe owo ededi ebiowo m̀mê asan̄autom unamutom mbemiso enye ekeme ndin̄wam mbon efen nnyụn̄ nsịn ifịk ke utom ukwọrọikọ. Edi ndinyanade mbịne ifetutom ke esop ọwọrọ ke owo esịn ukeme odomo ndisịm mme n̄kpọ N̄wed Abasi oro ẹnamde owo odot. (1 Tim. 3:1-13; Titus 1:5-9; 1 Pet. 5:1-3) Ntre edieke owo oyomde ndinam utom nte asan̄autom unamutom m̀mê ebiowo edi owo imekke enye kan̄a, ana enye anam n̄kpọ aban̄a mme ikpehe oro anade enye anam n̄kọri eke spirit. Emi oyom enye esikot Bible kpukpru ini, esịn ifịk ekpep n̄kpọ ke idemesie, enen̄ede etie ekere se enye ekpepde, ọbọn̄ akam ke ofụri esịt, onyụn̄ abuana ifịk ifịk ke utom ukwọrọikọ mme Christian. Ke mme usụn̄ oro ke enye ekeme ndinam item oro Paul ọkọnọde Timothy ete: “Nọ idemfo ukpep ye uduak edinyene uten̄e Abasi.”—1 Tim. 4:7.
17, 18. Nso ke eyenete eren oro ama akana baptism ekeme ndinam edieke editịmede esịt, edikere ke imọ idotke, ye unana udọn̄ mîyakke enye anyanade ebịne ifetutom?
17 Edi nso ke ẹkpenam edieke erenowo mînyanakede ibịne ifetutom ke ntak editịmede esịt m̀mê ke ntak emi ekerede ke imọ idotke? Ọkpọfọn enye ekere aban̄a ekese n̄kpọ oro Jehovah Abasi ye Jesus Christ ẹnamde ẹnọ nnyịn. Ke akpanikọ, Jehovah “[esibiom] mbiomo nnyịn ke usen ke usen.” (Ps. 68:19) Ntre, Ete nnyịn eke heaven ekeme ndin̄wam eyenete eren akama ifetutom ke esop. Eyenete eren emi mîdịghe asan̄autom unamutom m̀mê ebiowo ekeme n̄ko ndikụt ke ọfọn ndikere ke ẹnen̄ede ẹyom irenowo emi ẹkọride ẹsịm ọyọhọ idaha ẹnyịme ndibọ ifetutom ke esop Abasi. Nditie n̄kere mme utọ n̄kpọ oro ekeme ndinam eyenete eren esịn ukeme etre mme ekikere oro mîfọnke. Enye ekeme ndibọn̄ akam mben̄e edisana spirit, eti ke mbun̄wụm esie esịne emem ye mfara ke idem—kpa mme edu emi ẹyomde man owo etre nditịmede esịt m̀mê ndikere ke imọ idotke. (Luke 11:13; Gal. 5:22, 23) Imonyụn̄ ikeme ndinen̄ede nnịm ke Jehovah esidiọn̄ mbon oro ẹnyanarede ẹbịne ifetutom ke eti esịt.
18 Ndi ekeme ndidi ke erenowo oro ama akana baptism inyeneke udọn̄ ndinyanade mbịne ifetutom? Nso ikeme ndin̄wam eyenete eren emi mînyeneke udọn̄ ndikama ifetutom? Apostle Paul ekewet ete: “Abasi anam utom ke esịt mbufo, nte enemde enye, man mbufo ẹnyịme ẹnyụn̄ ẹnam.” (Phil. 2:13) Abasi esinọ owo udọn̄ ndikama ifetutom, ndien spirit Jehovah ekeme ndinọ owo ukeme ndinam edisana utom. (Phil. 4:13) Akan oro, Christian ekeme ndibọn̄ akam mben̄e Abasi an̄wam imọ inam se inende.—Ps. 25:4, 5.
19. Nso ke ẹn̄wọn̄ọ ẹnọ nnyịn ke ndinam “mme ekpemerọn̄ itiaba, ih, mbọn̄ itiaita” ẹdaha ẹda?
19 Jehovah esidiọn̄ ukeme oro mbiowo ẹsịnde ndinọ mbon en̄wen ukpep. Mbon oro ẹnyịmede ukpep oro ẹnyụn̄ ẹnyanarede ẹbịne ifetutom ke esop ẹsibọ edidiọn̄ esie n̄ko. N̄wed Abasi ọn̄wọn̄ọ ọnọ nnyịn ete ke ẹyenam “mme ekpemerọn̄ itiaba, ih, mbọn̄ itiaita”—oro edi, ibat irenowo oro ẹdotde emi ẹyomde, ẹdaha ẹda ke otu ikọt Abasi man ẹda usụn̄ ke esop Jehovah. (Mic. 5:5) Nso edidiọn̄ ke edi ntem sia ediwak irenowo Christian ẹbọde ukpep ẹnyụn̄ ẹsụhọrede idem ẹnyanade ẹbịne ifetutom man ẹnọ Jehovah ubọn̄!
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
• Didie ke Jesus akan̄wam mme mbet esie ẹdot ndinyene ikpọ ifetutom?
• Didie ke mbiowo ẹkeme ndikpebe Jesus nte mmọ ẹn̄wamde irenowo ke esop man ẹda usụn̄?
• Nso udeme ke ubon erenowo enyene ke ndinam enye odot ndinyanade mbịne ifetutom?
• Nso ke erenowo ke idem esiemmọ ekeme ndinam man odot ndinyene ifetutom?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Mme ndise ke page 31]
Nso ukpep ke afo ekeme ndinọ eyen ukpepn̄kpọ Bible fo nte enye ọtọn̄ọde ndinam n̄kọri?
[Ndise ke page 32]
Didie ke irenowo ẹkeme ndiwụt ke mmimọ ke inyanade ibịne ifetutom?
